Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ Νο 8

Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ

ΟΡΓΑΝΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ ΛΗΜΝΟΥ


ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ
Έτος 2ο, Αρ. Φύλλου 8, Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2001 – Ιανουάριος 2002.

Γραφεία: Νικηταρά 21-23. Νέα Φιλαδέλφεια. Τ.Κ. 14342. Τηλέφ. 2531412
e-mail: ifonitisatsikis@hotmail.com



Τριμηνιαία έκδοση
ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ ΛΗΜΝΟΥ

Ιδρυτής – Ιδιοκτήτης
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ ΛΗΜΝΟΥ

Εκδότης
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΡΑΓΑΡΑΣ

Υπεύθυνος ύλης
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΡΑΓΑΡΑΣ

Γραφικές τέχνες
ΘΡΙΑΣΙΟ
5576740-0977410968

Συνδρομές
Ετήσια εσωτερικού Ευρώ 6
Ετήσια εξωτερικού
$ ΗΠΑ 20
$ Καναδά 20
$ Αυστραλίας 20








Λήμνος
Είναι η βασιλόκοτα στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι
και οι παρέες των παλληκαριών που αποθύουν
στη γιορτή της αγίας δωρεάς το άπαντον
μην και τους πιάσει ο ήσκιος.
Σ.Τ.




ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ
Ολα τα κείμενα, που δεν έχουν υπογραφή, έχουν συνταχθεί από τον πρόεδρο του Συλλόγου Σταύρο Τραγάρα. Όλα τα κείμενα, που δημοσιεύονται, εγκρίνονται τελικώς από το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου.




Πρωτοφανής βαρυχειμωνιά με χιόνια στη Λήμνο

Βαρύς χειμώνας με μεγάλες καταστροφές ενέσκηψε στις αρχές του Δεκέμβρη στη Λήμνο. Οι άνεμοι φύσηξαν μέχρι και 11 μποφώρ, ξεριζώνοντας δέντρα, σπάζοντας στύλους της ΔΕΗ και παίρνοντας σκεπές. Το χιόνι στρώθηκε παντού και στα ορεινά έφτασε μέχρι τέσσερα μέτρα στις απανωμιές των Σαρδών, Δάφνης, Κατάλακκου και άλλων ορεινών περιοχών, όπως η Βίγλα. Μέσα στα χωριά έφτασε ακόμα και τα δυο μέτρα. Οι συγκοινωνίες διακόπηκαν, η αλληλογραφία δεν επιδόθηκε, αυτοκίνητα ανατράπηκαν, ακόμα και λεωφορείο, ευτυχώς χωρίς θύματα.
Στο Δήμο Ατσικής η κυκλοφορία σε όλη την έκταση αποκαταστάθηκε μέσα σε τρεις μέρες, αφού εργάστηκαν εντατικά τρεις μεγάλοι φορτωτές (Ζαϊμης Νίκος, Κατής Δημήτρης), ένα γκρέϊντερ του Δήμου, μια τσάπα καθαρίζοντας και ρίχνοντας αλάτι στους δρόμους.


(Φωτ. Στράτος Ροσβάνης)


(Φωτ. Στράτος Ροσβάνης)


(Φωτ από την easypedia .gr)



ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ
Ποιος κοροϊδεύει ποιον;
Οι ενέργειες του Συλλόγου, για να επιδίδονται τα γράμματα στα σπίτια των δικαιούχων, είναι γνωστές. Υπενθυμίζουμε ότι στείλαμε επιστολές στους Υπουργούς Μεταφορών και Αιγαίου, στους βουλευτές του Νομού, στο Νομάρχη, στον Έπαρχο, κλπ. Οι απαντήσεις που πήραμε από τους υπεύθυνους των ΕΛΤΑ τότε, μετά από τις ενέργειες και όλων των ανωτέρω παραγόντων, έλεγαν ότι η διανομή στο Δήμο Ατσικής γίνεται κανονικά, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις αγροτικές περιοχές, ότι μέχρι τότε δεν είχαν διατυπωθεί παράπονα και ότι ο οργανισμός βρισκόταν στο στάδιο της αναδιοργάνωσης και επαναξιολόγησης του δικτύου σε όλη τη χώρα και ότι θα εξέταζε όλα τα θέματα αυτής της μορφής. Ο τρόπος διανομής της αλληλογραφίας συνεχίστηκε ο ίδιος, «κανονικά» κατά τους υπεύθυνους, σαν να μας έλεγαν ότι μας «έγραφαν κανονικά». Δηλαδή καφενείο, κι όποιος δεν είναι στο καφενείο, καλά κρασά.
Έπεσε όμως στα χέρια μας το παρακάτω έγγραφο της Περιφερειακής Υπηρεσίας Βορείου Αιγαίου, που απευθύνεται σε όλα τα ταχυδρομικά γραφεία της δικαιοδοσίας της, το οποίο λέγει ότι η αλληλογραφία πρέπει να διανέμεται στα σπίτια.
ΚΑΙ ΕΡΩΤΟΥΜΕ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΚΟ: Αν πρέπει να διανέμεται η αλληλογραφία στα σπίτια γιατί έτσι προβλέπεται, γιατί λοιπόν δεν διανέμεται, αλλά ταλαιπωρούνται οι πολίτες; Ποιος υπεύθυνος μπορεί να μας απαντήσει;




ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΑ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ


Πληροφορίες Τηλ. 20249 Ημερ. 25-10-2001. Αριθ. Πρωτοκόλλου: 0013/6015/154.2
Ε. Αγιασωτέλλης


1. Ταχυδρομικά γραφεία δικαιοδοσίας μας.
2. Ειδικές μονάδες παραγωγής Μυτιλήνης (Δ) και Χίου(Δ).

ΘΕΜΑ: Αγροτική διανομή – Δρομολόγιο.

Σας κάνουμε γνωστό οτι στο άρθρο 30 παράγρ. 1 των «ΟΔΗΓΙΩΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΔΙΑΝΟΜΕΩΝ ΣΤΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ» (κίτρινο βιβλιαράκι), με το οποίο πρέπει να είναι εφοδιασμένοι όλοι οι αγροτικοί διανομείς, προβλέπεται η διανομή της αλληλογραφίας να γίνεται σε προκαθορισμένα σημεία των χωριών και σε περίπτωση που δεν εμφανιστεί κάποιος παραλήπτης η αλληλογραφία του να προσκομίζεται στην κατοικία του.
Στο σημείο λοιπόν αυτό εφιστούμε την προσοχή σας διότι γίνονται πολλά παράπονα ότι αφήνεται η αλληλογραφία σε διάφορα καταστήματα κτλ, ή επιδίδεται σε τρίτους χωρίς την έγγραφη εξουσιοδότηση των παραληπτών, πράγμα που απαγορεύεται ρητά από το ίδιο άρθρο παράγρ. 2. Επίσης το άρθρο 34 παράγρ. 1 αναφέρει ότι: «Ένα αντικείμενο θεωρείται ότι έχει διανεμηθεί όταν παραδοθεί στον παραλήπτη του, ή στα πρόσωπα που καθορίζουν οι διατάξεις των οδηγιών αυτών, ή ριφθεί στο γραμματοκιβώτιο του παραλήπτη».
Τέλος παρακαλούμε να επιδώσετε, με υπογραφή, αντίγραφο του παρόντος σε όλους τους αγροτικούς διανομείς και σε κάθε περίπτωση στους αναπληρωτές τους. Παρακαλούμε για την πιστή εφαρμογή όλων των ανωτέρω.

Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ

"Αρχαίος" ταχυδρόμος. Η τότε ταχυδρομική υπηρεσία φαίνεται πιο αποτελεσματική από τη σημερινή.








ΣΤΗΝ ΤΑΒΕΡΝΑ «ΚΑΚΙΑΣ» ΤΗΣ ΧΑΣΙΑΣ
Η ΚΟΠΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗΣ ΠΙΤΑΣ
ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

Σιις 13 Ιανουαρίου του 2002, στην ονομαστή ταβέρνα “Κάκιας” της Χασιάς ή Φυλής
θα γίνει φέτος η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συλλόγου Ατσικιωτών.


ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ ΛΗΜΝΟΥ
ΝΙΚΗΤΑΡΑ 21-23
14342 ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ
ΤΗΛ. 2531412

Αθήνα 5/12/2001


Αγαπητοί συμπατριώτες

* Με μεγάλη χαρά επικοινωνούμε πάλι μαζί σας.

* Σας ευχόμαστε καλές γιορτές και ευτυχισμένο το νέο έτος 2002.

* Σας ανακοινώνουμε ότι η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συλλόγου θα γίνει στην περίφημη ταβέρνα «Κάκιας» της Χασιάς ή Φυλής στις 13 Ιανουαρίου 2002, ημέρα Κυριακή. Ώρα προσέλευσης 11 το πρωί περίπου. Αποφασίσαμε να αλλάξουμε εφέτος, γιατί οι αίθουσες των ξενοδοχείων της Ομόνοιας δεν μας χωρούσαν πλέον.

* Η ταβέρνα «Κάκιας» είναι λίγο έξω από το χωριό Φυλή ή Χασιά, πάνω στον κεντρικό δρόμο (Οδός Φυλής) στο δεξί σας χέρι. Στη Φυλή ή Χασιά πηγαίνει κανείς παίρνοντας την οδό Φυλής από όποιο σημείο τον βολεύει και προχωρώντας ίσια φτάνει στο χωριό και μετά από μικρή διαδρομή βγαίνει κατευθείαν στην ταβέρνα. Όποιος θέλει να πάρει λεωφορείο της γραμμής, μπορεί να το πάρει από την πλατεία Βάθης, οδός Σουρμελή. Τα λεωφορεία γράφουν επάνω «ΦΥΛΗ». Το τηλέφωνο της ταβέρνας: 2411734. Το τηλέφωνο του Συλλόγου: 2531412.

* Σας προσκαλούμε να τιμήσετε με την παρουσία σας την εκδήλωση. Είναι ευκαιρία να συναντηθούμε, να δούμε παλιούς φίλους και γνωστούς και να θυμηθούμε τα παλιά, τις ρίζες μας. Θα πιούμε και κανένα ποτηράκι για το καλό του καινούργιου χρόνου και θα δοκιμάσουμε τα μεζεδάκια του «Κάκια» που έχει τη χαρά να σας προσφέρει ο Σύλλογος. Η ταβέρνα είναι πολύ ωραία, έχει τζάκι και βρίσκεται μέσα στο δάσος. Συνδυάστε μια ωραία κοντινή εκδρομή με τη συνάντηση αγαπημένων συμπατριωτών.

Με πατριωτικούς και αδελφικούς χαιρετισμούς

Ο Πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας

Σ. ΤΡΑΓΑΡΑΣ Χ. ΜΑΝΩΛΟΥΚΟΣ





ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ

Τα παιδιά των χωραφιών

Σας γνωρίζω μέσα στο τρόλεϊ
καθώς ο πρωινός ήλιος χτυπά στα μαλλιά σας
απ’ τα στάχια που προβάλλουν
κρυφά – κρυφά.

Σας γνωρίζω στο δρόμο
απ’ τις μεγάλες δρασκελιές σας
πάνω απ’ τα ρυάκια
του κάμπου σας.

Σας γνωρίζω στο γραφείο
καθώς ανασηκώνετε το ρουθούνι σας
να οσφρανθείτε το απύρι απ’ τα ηφαίστεια
των κρασοβάρελων.

Σας γνωρίζω στο γήπεδο
σαν κάθεστε αμίλητοι
και δυο ρόδια φυτρώνουν
στα μάγουλά σας.

Σας γνωρίζω απ’ το κούτελο το περήφανο
και απ’ το συμβόλαιο της χειραψίας σας
τα κρυστάλλινα ναι
και τα κρυστάλλινα όχι.

Σας γνωρίζω απ’ τους κήπους
με τ’ ανθισμένα γαρύφαλλα
που στολίζουν τα κύτταρά σας
σαν χαμογελάτε την καλημέρα σας.

Σας γνωρίζω απ’ το πυρό βλέμμα σας
που βάφει κίτρινους τους κάμπους
σαν κοιτάτε έξω απ’ το παράθυρο
και καλοκαιριάζει ο κόσμος.

Σας γνωρίζω ό,τι κι αν κάνετε
σας γνωρίζω όπως και να κρυφτείτε
σας γνωρίζω παιδιά των χωραφιών
φίλοι και όμοιοί μου.

Από την ποιητική συλλογή του Σταύρου Τραγάρα «Λήμνος»


Το άστρο του Σκορπιού

Ανατέλλει το άστρο του Σκορπιού
Ο Σταυρός συγκλίνει προς το κέντρο του
και αυτοπυρπολείται
Δεν οφελούν οι προβλέψεις
Οι καρδιές μας βίαιες απ’ τη θλίψη
Σκληρές απ’ την οργή
Το μίσος ας καεί με μίσος
Η φωτιά με φωτιά
Τελειώνει το ψεύδος του θεού
Ο μύθος της αγάπης – αυτής που ντύθηκε
συγκίνηση, με άχρωμα δάκρυα
Η δύναμη του ξίφους, χωρίς το ρόδο
Απαλύνει τον πόνο
Το θέλγητρο ενός θανάτου
Αγγίζει την αταραξία σου

Κανείς δεν είναι αθώος

Όταν χάνονται τα σώματα
Δημιουργούνται κρατήρες
Γεμίζουν στις πρώτες βροχές
Με το ρίγος και το θυμό του τελευταίου ρόγχου
«Θα ξανάρθω»
«Ως μνήμη, ως σώμα, ως ιδέα»
«Θα εκδικηθώ»
και ξανάρχεται
Και τελειωμό δεν έχει ο φόβος
Είναι αστείο πια
Αφήστε τους
Αφήστε τους άντρες να κουραστούν από τις μάχες
Και σεις γυναίκες μη τους κατευοδώνετε
Χωρίστε τους, πείτε τους όχι
«Όχι, δε σε θέλω εκεί
θέλω το σώμα σου ζεστό, όχι το παγωμένο που θάρθει»
Εγερθείτε, αλλά μην εξεγείρεστε
Συμπάθεια είναι το αίσθημα για το ακατέργαστο ένστικτο
Χάδι για να μερέψει
Αφήστε τους άντρες να κουραστούν
Ο Σκορπιός στο κέντρο του σταυρού
Ούτε νερό έχει, ούτε γη
Αμέτοχος, μη στέκεις
Αλλά πέθανε στην ώρα σου
29-9-2001

Ιωάννης Ψάρρας




ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
Χρόνια δοξασμένα

Ελα συνάδελφε να κάνουμε τσιγάρο
να θυμηθούμε πάλι οι δυο μας τα παλιά
τότε που πείνα αψηφούσαμε και χάρο
με τ’ άγιο φυλαχτό της μάνας αγκαλιά.

Να ξανανιώσουμε κι οι δυο σαν παλληκάρια
στης Πίνδου να ξανανεβούμε τις κορφές
πώς πολεμούν να μάθει ο κόσμος τα λιοντάρια
πώς λιώνουν ξένες σιδερόφραχτες στρατιές.

Στα μέρη εκείνα που ποτίσαμε με αίμα
οι ιστορίες του πολέμου οι πικρές
να ξαναγίνουν σαν τα χρόνια του σαράντα
νίκες περίλαμπρες κι αξέχαστες χαρές.

Στα μέρη εκείνα που ποτίσαμε με αίμα
στο τεπελένι, Κορυτσά, στην Πρεμετή
να αναστήσουμε ξανά το εικοσιένα
έν’ άλλο θαύμα των Ελλήνων να γραφτεί.

Έλα και άσε τους αφέντες τους μεγάλους
που όσο κι αν ψήλωσαν φαντάζουνε μικροί
αυτοί δεν έζησαν ποτέ σε κόσμους άλλους
εκεί που για τιμή ριγούνε κι οι νεκροί.

Και μη μου πεις πως πάνε πέρασαν τα χρόνια
πιες καναδυό ποτήρια μπρούσικο κρασί
ν’ ακούσεις τα μπουμπουνητά απ’ τα κανόνια
να γίνεις νιος, να θυμηθείς ποιος ήσουνα εσύ.

Αλέξανδρος Βενετόπουλος
Αντιπρόεδρος Ο.Λ.ΣΥ




















Από τον «Εθνικό Κήρυκα» της Νέας Υόρκης, έτος 1924
ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΖΩΗ
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΥ
ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΣ ΕΛΛΗΝΟΣ ΙΑΤΡΟΥ
Την προσοχήν και την κρίσιν των κορυφαίων της Ιταλικής επιστήμης επισύρουν αι δύο τελευταίαι ανακαλύψεις, της ινσουλίνης του Αμερικανού γιατρού και της αμυγδαλίνης του διαπρεπούς Έλληνος ιατρού κ. Κ. Φαρμακίδη, εκ Δωδεκανήσου.
Αι τελευταίαι διαλέξεις αίτινες έλαβον χώρα εις την Ιατρικήν Ακαδημίαν του Πανεπιστημίου της Γενούης υπό των καθηγητών Maragliano και Λιβιεράτου αντικείμενον είχον τας δύο ταύτας ανακαλύψεις. Κατά τους καθηγητάς Maragliano και Λιβιεράτον η αμυγδαλίνη του Έλληνος καθηγητού (εκχύλισμα των αμυγδαλών), αφού έχει υποστεί τον επιστημονικόν έλεγχον και μακράν περίοδον δοκιμής, με απόδοσιν σπουδαιοτάτων αποτελεσμάτων δια τη θεραπείαν του διαβήτου, απολάβει σήμερον της πλήρους επιστημονικής επιδοκιμασίας.
Η αμυγδαλίνη του Έλληνος καθηγητού, όχι μόνον αποδεικνύεται ότι έχει πλειοτέρας τας θεραπευτικάς ιδιότητας, αλλά έχει και το σημαντικόν πλεονέκτημα και το σπουδαιότερον προτέρημα, ότι ενώ αύτη χορηγείται δια του στόματος και άνευ των ελαχίστων διαταράξεων, απεναντίας η ινσουλίνη του Αμερικανού ιατρού χορηγείται μόνον δι’ενέσεων και δύναται να θέσει εις κίνδυνον την ζωήν του ασθενούς, εάν δε ληφθούν όλαι αι απαιτούμεναι προφυλάξεις.

* Καημένη αμυγδαλίνη του…Έλληνος ιατρού, έχασες την ευκαιρία να θεραπεύεις τον διαβήτη.















Ο ΣΟΥΛΤΑΝΟΣ ΦΟΥΑΤ, ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΤΟΥ ΣΑΧΤΟΥΡΗ ΣΤΟ ΠΡΟΠΟΥΛΙ ΚΑΙ ΤΑ ΜΠΟΥΡΚΑ

Ο Απόστολος Οικονόμου, ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου μας και γεωπόνος, μου έδωσε ένα τόμο με όλα τα τεύχη του «Εθνικού Κήρυκα» της Νέας Υόρκης, του έτους 1924. Εκεί μέσα βρήκα το παρακάτω κείμενο, που συνδέεται θα δείτε πώς, με την Λήμνο και την Ατσική. Όλες τις σχετικές πληροφορίες μου τις έδωσε ο Απόστολος Οικονόμου.

Ο ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΟΥΛΤΑΝΟΥ ΦΟΥΑΤ
ΕΓΚΩΜΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ

Ο σουλτάνος Φουάτ


Την 8ην Ιανουαρίου ο Σουλτάνος της Αιγύπτου Φουάτ εξεδήλωσε κατά τον εμφαντικώτερον τρόπον την εκτίμησίν του προς τους Έλληνας της Αιγύπτου. Ο εν Καϊρω πρεσβευτής της Ελλάδος κ. Αντώνιος Σακτούρης παρουσίασεν εις την Α. Μ. τον βασιλέα Φουάτ, εν τοις ανακτόροις Αβδίν, τον Σύμβουλον της εν Καϊρω πρεσβείας κ. Παρασκευόπουλον και τον εν Καϊρω γενικόν πρόξενον της Ελλάδος κ. Παπαδάκην. Ο Άναξ επεδαψίλευσεν εις τους επισκέπτας όλως εξαιρετικάς περιποιήσεις και εξέφρασεν μετ’ ευμενείας την χαράν Αυτού επί τη παρουσιάσει αμφοτέρων των συνοδευόντων τον εν Αιγύπτω Εθνικόν Αντιπρόσωπον. Ο Πρέσβης δραττόμενος είτα της ευκαιρίας ηυχαρίστησεν την Α. Μ. δια το θερμόν ενδιαφέρον, όπερ Αύτη και δια λόγων και δι’ έργων έδειξεν υπέρ της εν Αλεξανδρεία Ελληνικής Κοινότητος, επισκεφθείσα, ως είναι γνωστόν, πάντα τα εκπαιδευτήρια και φιλανθρωπικά ιδρύματα αυτής, δια την προοδευτικήν καθ’ όλου οργάνωσιν, εν τέλει δ’ ενισχύσασα ταύτα δι’ ηγεμονικών δωρεών……. Ο Πρέσβης κ. Σακτούρης ανήγγειλεν εις το Βασιλέα ότι η Κοινοτική Επιτροπή ανεκήρυξεν αυτόν Προστάτην της Κοινότητος, ως ελάχιστον φόρον της ευγνωμοσύνης της προς Άνακτα, του οποίου αι αλλεπάλληλοι γενναίαι υπέρ της Αλεξανδρινής Κοινότητος δωρεαί κρατούν εις βαθείαν συγκίνησιν ολόκληρον την Παροικίαν.
Γιατί όμως εστιάσαμε σ’ αυτό το κομμάτι του «Εθνικού Κήρυκα»; Γιατί ο Αντώνιος Σακτούρης ή Σαχτούρης έχει σχέση με τη Λήμνο και με την Ατσική; Προσέξτε: Η γυναίκα του Σακτούρη, Όλγα Σακτούρη, ήταν το γένος Δημητριάδη και καταγόταν από τη Λήμνο. Ήταν κληρονόμος μεγάλης περιουσίας, από τους θείους της, οι οποίοι είχαν ρίζες στη Μύρινα και στο Κοντοπούλι. Μάλιστα ο ιερός ναός Αγίου Δημητρίου Κοντοπουλίου καθώς και το ένα Δημοτικό Σχολείο είναι δωρεά της οικογένειας Δημητριάδη. Αυτοί έκαναν μεγάλη περιουσία στην Αίγυπτο, όπου εγνώρισε και η Όλγα τον Αντώνιο Σακτούρη και παντρεύτηκαν. Δεν είχαν παιδιά. Ο Σακτούρης καταγόταν από την Ύδρα, από τη γενιά των ναυμάχων αγωνιστών του 21. Ήταν διπλωμάτης καριέρας και όταν παντρεύτηκε την Όλγα Δημητριάδη ήταν πρεσβευτής της Ελλάδας στην Αίγυπτο. Μαζί με τη γυναίκα του είχαν μια τεράστια έκταση, ολόκληρο χωριό, στην Αίγυπτο, που λεγόταν «Έσμπα Σαχτούρη» στην περιοχή Μενούφ.
Είχαν μεγάλη κτηματική περιουσία στη Λήμνο, που ήταν προίκα της Όλγας Σακτούρη από τις θείες της. Ένα κτήμα βρίσκεται νοτίως του Προπουλίου, κοντά στα κτήματα του συχωρεμένου Κώστα Αχιλαδέλλη, στην Αγία Αικατερίνη, το περίφημο κτήμα Σαχτούρη ή «σαθήρ τ’ Σαχτούρ», που είναι κυρίως αμυγδαλεώνας. Ένα σπίτι στη Μύρινα, που το είχε αφήσει στο Δήμο Μύρινας με τον όρο να χρησιμοποιηθεί σαν βιβλιοθήκη με το όνομα «Όλγα Σακτούρη». Επίσης η Όλγα Σακτούρη είχε αφήσει ένα «ζευγάρι» ολόκληρο στη Μητρόπολη Λήμνου. Αυτά τα κτήματα βρίσκονται στη θέση Άγιος Νικόλαος, περιφέρεια Παναγιάς. Τα άφησε με τον όρο να νοικιάζονται και με τα έσοδα να προικοδοτούνται άπορα κορίτσια του Γυμνασίου Λήμνου. Επίσης άλλο κτήμα υπάρχει στο Λεύκο, περιφέρεια Κορνού – Μύρινας, το οποίο έχει μέσα και ακίνητο και βρίσκεται πάνω στο Δημόσιο δρόμο. Άγνωστο ποιος το κατέχει σήμερα.
Το λεγόμενο «ζευγάρι του μπούρου» στο Θέμιστο, του συχωρεμένου Νίκου Ψυρούκη ή μπούρου, ανήκε στην οικογένεια Δημητριάδη, από την οποία το αγόρασε, ο μακαρίτης τώρα, Νίκος Ψυρούκης 1000 λίρες. Είχε έλθει από την Αμερική, είχε λεφτά και το αγόρασε. Μετά την αγορά ο Δημητριάδης το μετάνιωσε και έβαλε μεσολαβητή τον μητροπολίτη Στέφανο για να παρακαλέσει τον Ψυρούκη να του το ξαναπουλήσει και μάλιστα του έδινε τώρα 2000 λίρες. Ομως ο συγχωριανός μας Νίκος Ψυρούκης δεν δέχτηκε. Μάλιστα το παρατσούκλι «μπούρος» του το κόλλησαν από τους Δημητριάδηδες, τους οποίους παρονόμαζαν μπούρους ή σολογάνηδες. Τι ακριβώς σημαίνει μπούρος δεν γνωρίζομε. Σολογάνης ως γνωστόν στα Λημνιακά λέγεται ο πνευμονοπαθής, αυτός που δυσπνοεί, κυρίως όμως επιφυλάσσεται αυτός ο όρος για άρρωστα στους πνεύμονες ζώα. Τα κτήματα των Δημητριάδηδων λόγω του παρατσουκλιού τους, τα ονόμαζαν οι Λημνιοί «μπούρκα» ή «σολογάν’κα». Η Όλγα Δημητριάδη – Σακτούρη, μετά το θάνατο του συζύγου της, είχε διαχειριστή της περιουσίας της όσο ζούσε η ίδια, αλλά και μετά το θάνατό της, την Εθνική Τράπεζα.
Ο Σακτούρης αγαπούσε πολύ τα δέντρα, μάλιστα τον αμυγδαλεώνα στο Προπούλι αλλά και άλλον ένα στην Παναγιά τους φύτεψε ο ίδιος, εξ ιδίων εξόδων. Αυτός είχε ξεχωριστό λογαριασμό από τη γυναίκα του, ήταν κι αυτός εύπορος για τα δεδομένα της εποχής, αφού ελάμβανε τη σύνταξη πρέσβεως. Ο Νικόλας Ψυρούκης ή μπούρος τον πείραζε όταν αυτός φύτευε τα δέντρα και τον ρωτούσε αν θα προλάβει να φάει αμύγδαλα. Ο Σακτούρης γελούσε και του έλεγε πως κι αν δεν προλάβει, δεν πειράζει.
Ο Σακτούρης ήταν πολύ αξιόλογος άνθρωπος, επιβλητικός, πραγματικός λόγιος και αρχοντάνθρωπος. Εκτιμούσε πολύ τον πατέρα του Απόστολου Οικονόμου, ο ίδιος δε ο Απόστολος υποκινήθηκε από τον Σακτούρη να σπουδάσει στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και μαλιστα ξεκίνησε τις σπουδές του σ’ αυτή τη Σχολή το 1940. Ο Σακτούρης έμενε στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας 4, στο ίδιο κτίριο που στεγαζόταν η Γερμανική πρεσβεία. Γνωρίζοντας Γερμανικά αφού είχε κάνει και πρεσβευτής στην Αυστρία, συζητούσε με τους Γερμανούς διπλωμάτες, οι οποίοι του είπαν ότι δεν θα αργήσει ο πόλεμος. Τότε αυτός συμβούλεψε τον νεαρό Απόστολο Οικονόμου να τα παρατήσει και να πάει στη Λήμνο και πράγματι αυτός τον άκουσε. Στα μετέπειτα χρόνια ο Οικονόμου σπούδασε γεωπόνος στη Θεσσαλονίκη.











Οι αυταπάτες ενός ακήρυχτου πολέμου

Γράφει ο Ιωάννης Ψάρρας

Η ζωή είναι μία συνεχής αλληλεπίδραση ενεργειών και δυνάμεων. Ο άνθρωπος είναι ουσιαστικά ένας μετασχηματισμός, που τις εισερχόμενες στο σύστημά του ενέργειες τις μετουσιώνει, τις μεταβάλλει σε δυνάμεις και μέσω αυτών παράγει έργο. Η ποιότητα αυτών των προς έκφραση δυνάμεων εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την κατάσταση που βρίσκεται ο ίδιος νοητικά, ψυχολογικά και σωματικά. Η οποιαδήποτε ανισορροπία στο σύστημά του δημιουργεί διαστρέβλωση των ενεργειών και των απ’αυτόν εξερχομένων δυνάμεων. Το «καλό» ή το «κακό» επί της γης εξαρτάται άμεσα από το πώς θα χειριστεί ο άνθρωπος τις ενέγειες και που θα τις κατευθύνει.
Σε εγωκεντρικές, εγωιστικές, αλαζονικές και υπεροπτικές οδούς, μέσα από το θυμό του και την επιθυμία να εξουσιάζει άλλους, χωρίς ηθική τόλμη, οδηγούμενος συχνά σε μία συγκεχυμένη πάλη, χωρίς καν ίχνος συμπόνιας και καταστρέφοντας ό,τι βρει γύρω του, μέσα από τη λαχτάρά του για δύναμη και κυριαρχία ή θα επικεντρωθεί σε πράξεις θέλησης καλής, με κοινή λογική, έντονη στοργή για την ύπαρξη, ανοχή, τρυφερότητα και ταπεινοφροσύνη να δρα ευσπλαχνικά υπέρ της ζωής, ανακτώντας οικειοθελώς τη χαμένη του αυτοεκτίμηση και χωρίς κανένα φόβο, με όλες του τις δυνάμεις να κινηθεί προς τη συνεργασία και να επιθυμεί να δει το έργο των άλλων ανθρώπων να προοδεύει, σύμφωνα με τον τρόπο ενέργειας που αυτοί επέλεξαν, βλέποντας το καλό του όλου και όχι του μέρους, που συνήθως είναι το δικό του.
Τα ανωτέρω ισχύουν τόσο για ένα άτομο, μια ομάδα, ένα έθνος ή και έναν πλανήτη. Η επιβολή και η βία που εξασκείται στην ελεύθερη βούληση κάποιου ανθρώπου, είναι ένα από τα μεγαλύτερα κοσμικά αμαρτήματα. Η αυταπάτη να θέλει κανείς να διοικήσει ή και να έχει εκτεταμένο έλεγχο, στο σώμα του ή και στις συνειδήσεις των άλλων, αποτελεί ύβρη για την ουσία της ζωής. Ουδείς καταπιεσμένος ουδέποτε, έκανε αυτό που ήθελε ο δυνάστης. Καταναγκάστηκε. Εμπότισε το όποιο έργο με έντονο θυμό, θλίψη, φόβο και πόνο. Μολύνθηκε δηλαδή η πράξη, ακόμα και εάν φαινομενικά πραγματοποιήθηκε. Έτσι αυτός ο πλανήτης έχει ρυπανθεί εδώ και αιώνες.
Οι εφησυχασμένοι πληθυσμοί, με τη μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο παρατεταμένη ειρήνη στην περιοχή τους, «προστατεύονται» μέσα στην αυταπάτη της άνεσης και της ικανοποίησης με περισσή πλήξη έχοντας ως εμπροσθοφυλακή μία τραγικά φοβισμένη ηγεσία που κρύβει τον τρόμο της πίσω από ένα ισχυρό οπλικό σύστημα.
Η εξουσία απ’όπου και αν προέρχεται είναι συνώνυμη της βίας, του εξαναγκασμού και της ψευδούς χρήσης της δύναμης του λόγου. Η ψευδαίσθηση του να κάνει κανείς πόλεμο για να επιβάλλει τη δικαιοσύνη και την ειρήνη οδηγεί μόνο σε διαρκή σημεία κρίσης που συν τω χρόνω γίνονται μπούμερανγκ για τον ίδιο και τον οδηγούν σε νοητική, ψυχολογική και υλική ανισορροπία που εμπεριέχει τα σπέρματα της μελλοντικής του καταστροφής.

Ευρωπαίος που ψάχνει για την ειρήνη.



Το πρόβλημα των διανοούμενων που τάσσονται υπέρ του πολέμου δεν πρεπει να εκπλήσσει και δεν είναι επαρκής η αιτιολογία ότι έχουν έλλειψη ενημέρωσης. Το πρόβλημά τους είναι τόσο ατομικό, όσο και ομαδικό και αφορά τον εγκλωβισμό τους στην αυταπάτη της προσωπικής τους ευφυϊας, στην έντονη απομόνωση και στη μεγάλη τους ικανότητα να αιτιολογούν την καταστροφή διαστρεβλώνοντας την αλήθεια όχι από πρόθεση, αλλά από εθισμένη, λόγω κουλτούρας, νοητική εστίαση και εμμονή στο εξωτερικό, στο περίβλημα των πραγμάτων και παντελή έλλειψη ικανότητας ή και δυνατότητας να εισέλθουν στην ψυχή και στην ουσία των γεγονότων. Η συνήθεια του νου στη λεπτομερή ανάλυση της ζωής και η απομάκρυνση από το άμεσο βίωμα, οδηγεί αναπόφευκτα στη διατήρηση του φόβου του θανάτου, εκεί ακριβώς που διατείνεται ότι τον έχει νικήσει. Ο μηχανισμός και η ψυχρότητα που προέρχεται από τη συνεχή ανάλυση και η διανοητική «επεξεργασία» του βίου είναι το βασικό εμπόδιο στην ανάπτυξη και στην εμφάνιση των ποιοτήτων της καρδιάς. Οι σύγχρονοι διανοούμενοι είναι πολύ επικίνδυνοι γιατί με την υπεροψία του νου τους, τρέφουν και διατηρούν τη σκέψη του πολέμου, εκεί που οι μάζες επιθυμούν να ζήσουν να ζήσουν ειρηνικά. Οι δε λαοί δε βοηθιούνται να παραμένουν αδρανείς ή να παραλύουν και να ταυτίζονται με το φόβο που προξενούν οι είκόνες.
Κι αν δεν μπορεί να κάνει κανείς τίποτα, τουλάχιστον ας σκεφτεί. Ας σκεφτεί πού ο ίδιος επιτρέπει να υπάρχουν ακόμα στοιχεία εντός του, πού είναι ενάντια στη ζωή. Και ειδικά πόσο εγωκεντρικός είναι. Γιατί ο εγωκεντρισμός έχει μία και μόνη ιδιότητα: Την χιλιάδων μεγατόνων ενέργεια της καταστροφής στον πυρήνα του ατόμου, στον ψυχρό, χωρίς αγάπη, τόπο της απομόνωσης, μια κουκίδα με τρομαχτικής ισχύος αλαζονεία, που θεωρεί ότι έχει το εκ θεού δικαίωμα να επιβάλλει την «τάξη», σ’αυτό που φοβάται πιο πολύ, δηλαδή τη ζωή με την τρυφερότητά της, τη γαλήνή της, την αρετή την ευγένεια, τν ιερότητά της. Κι αν πάλι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, τουλάχιστον ας μη μεμψιμοιρούμε. Ας κάνουμε κάτι με τις αυταπάτες των δικών μας ακήρυχτων πολέμων. Ας επαναστατήσουμε αλλάζοντας τα κακώς κείμενα της ζωής μας. Γιατί ο πόλεμος πάντοτε ήταν εδώ. Ας τελειώνουμε με τις εσωτερικές μας συγκρούσεις, ας συνάψουμε ειρήνη με τους οικείους μας, τους «ξένους» και με τον εαυτό μας. Όχι σαν ευχή, αλλά ως μία πράξη θέλησης που θα αποδώσει έργο. Διότι θέλει δουλειά η ανοικοδόμηση και θάρρος η ανάσταση…
… Και μη θυμώνεις, στρατηγέ μου, μπορεί κάποτε να μείνεις χωρίς δουλειά.

23-5-99 ή βάλτε όποια ημερομηνία θέλετε.
























Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
ΚΑΙ ΤΟ ΘΡΥΛΙΚΟ ΘΩΡΗΚΤΟ «ΑΒΕΡΩΦ»



Γράφει ο Θόδωρος Μπελίτσος

«Έχομεν γην και πατρίδα, όσον έχομεν πλοία εις την θάλασσαν»,
Αυτό παρατηρούσε πριν από 2500 χρόνια ο πατέρας της ιστορίας Ηρόδοτος, θέλοντας να δείξει στους Έλληνες της εποχής του την αξία της ναυτικής υπεροχής. Αξία, η οποία είχε αποδειχτεί περίτρανα έπειτα από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα το Αιγαίο να καταστεί ελληνικό πέλαγος.
Είχε άραγε ο Παύλος Κουντουριώτης τούτη τη φράση κατά νου, όταν απέπλεε το απομεσήμερο της 5ης Οκτωβρίου του 1912 από τον φαληρικό όρμο με κατεύθυνση το βόρειο Αιγαίο; Είναι ίσως απίθανο να σκεφτόταν τη συγκεκριμένη φράση του Ηρόδοτου. Όμως σίγουρα γνώριζε ότι αν ο ελληνικός στόλος δεν κατάφερνε να κυριαρχήσει στο Αιγαίο, τότε η έκβαση του πολέμου που ξεκινούσε ήταν πολύ δύσκολο να είναι επιτυχής για τις ελληνικές προσδοκίες.

Το θωρηκτό "Αβέρωφ"


«Ο πρώτιστος σκοπός του ελληνικού στόλου πρέπει οπωσδήποτε να είναι να καταστει κύριος του Αιγαίου πελάγους και να διακόψει τις θαλάσσιες συγκοινωνίες μεταξύ της Μικράς Ασίας και της Ευρωπαϊκής Τουρκίας». Αυτά προέβλεπε η μυστική στρατιωτική σύμβαση της Ελλάδας με τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες. Οι Βαλκάνιοι το γνώριζαν καλά. Αν οι Οθωμανοί κατάφερναν να μεταφέρουν στο μακεδονικό μέτωπο στρατιωτικές ενισχύσεις, τότε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού είχε χαθεί. Επομένως η επιβλητική νηοπομπή των 23 πλοίων, με επικεφαλής το πλοίο που μετά από λίγο θα γινόταν θρύλος, το θωρηκτό «Αβέρωφ», είχε συγκεκριμένο στόχο όταν ξεκινούσε υπό τις επευφημίες του πλήθους που είχε συρρεύσει στη φαληρική ακτή, υπό τις ευλογίες της εκκλησίας και τις ευχές της πολιτικής ηγεσίας. Ο στόχος της νηοπομπής ήταν να αποκλείσει τον τουρκικό στόλο στα Στενά. Πώς όμως θα γινόταν αυτό; Με τι μέσα θα κατάφερναν οι Έλληνες να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της προαναφερθείσης συμφωνίας;
Μετά από το επιπόλαιο και βιαστικό εγχείρημα του 1897, το οποίο είχε καταλήξει στην τραγική ήττα, μια μακροχρόνια στρατηγική ενίσχυσης του στόλου είχε ξεκινήσει. Νέα αντιτορπιλικά παραγγέλθηκαν σε ευρωπαϊκά ναυπηγεία. Όμως όσο η Ελλάς εξοπλιζόταν εν όψει του διαφαινόμενου πολέμου, τόσο και η Τουρκία παράγγελνε σύγχρονα θωρηκτά και καταδρομικά. Ο αγώνας ήταν άνισος. Η Ελλάδα, χρεωκοπημένη από το 1895 και υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο, αδυνατούσε να ακολουθήσει αυτή τη δαπανηρή κούρσα των εξοπλισμών. Όμως η ανάγκη για ένα σύγχρονο πλοίο, το οποίο θα αντιπαρετίθετο στα νέα τουρκικά θωρηκτά, ήταν ολοφάνερη.
Το 1909, ένα τέτοιο πλοίο, ταχύ αλλά και ταυτόχρονα βαριά θωρακισμένο εντοπίσθηκε στο ιταλικό ναυπηγείο Ορλάντο. Το πλοίο είχε εντοπίσει και η αντίπαλος Τουρκία και ουσιαστικά είχε ξεκινήσει ένα είδος πλειστηριασμού ανάμεσα στις δύο χώρες για την αγορά του. Η αξία του ξεπερνούσε τα 1.000.000 λίρες Αγγλίας, ποσό που φάνταζε υπερβολικά υψηλό για τις ελληνικές δυνατότητες. Οι έρανοι υπέρ του στόλου ανάμεσα στους Έλληνες, κυρίως της διασποράς, όσο και αν είχαν αποφέρει σπουδαία ποσά, δεν μπορούσαν να καλύψουν αυτή την τεράστια δαπάνη. Και ίσως το πλοίο που συνδέθηκε με την απελευθέρωση του Αιγαίου να είχε απωλεσθεί, αν δεν έσπευδε αρωγός ο μέγας ευεργέτης Γεώργιος Αβέρωφ, ο οποίος με μια γενναιόδωρη ενέργεια πρόσφερε ως προκαταβολή ένα μεγάλο μέρος της αξίας του πλοίου. Μπροστά στο ζεστό χρήμα οι Ιταλοί δεν δίστασαν καθόλου και κατακύρωσαν το πλοίο στην Ελλάδα. Οι Έλληνες τιμώντας τον σπουδαίο Ηπειρώτη, έδωσαν το όνομά του στο νέο πλοίο.
Το πλοίο αυτό απετέλεσε πρότυπο κατασκευής και οι Ιταλοί ναυπήγησαν κι άλλα όμοιά του αργότερα, υποδεέστερα όμως του «Αβέρωφ», διότι το «Αβέρωφ» είχε εξοπλισθεί με αγγλικό οπλισμό, γαλλικούς λέβητες και γερμανικές ηλεκτρομηχανές, ώστε να καταστεί όσο το δυνατόν πιο ταχύ και αξιόμαχο. Αμέσως έγινε το καμάρι και η ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου. Η τοποθέτηση του Παύλου Κουντουριώτη ως διοικητή του πλοίου το 1911, ήταν η καλύτερη επιλογή. Το δίδυμο Κουντουριώτης – Αβέρωφ αποδείχθηκε ιδανικό, έμελλε δε να μεγαλουργήσει και να γίνει θρύλος στην ελληνική ιστορία.
Μετά το κλείσιμο της συμφωνίας με το ναυπηγείο, ένας αγώνας δρόμου ξεκίνησε ώστε το πλοίο να γίνει ετοιμοπόλεμο όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Διότι είχε μεν καθελκυσθεί από το 1910, δεν είχε όμως γίνει η προμήθεια των πυρομαχικών, που καθυστερούσαν να έλθουν από την Αγγλία, μια και η αγγλική κυβέρνηση ακολουθούσε εκείνη την εποχή πολιτική ουδετερότητας απέναντι στην Ελλάδα και στην Τουρκία.
Το καλοκαίρι του 1911 οι δύο χώρες, Ελλάδα και Τουρκία, έφτασαν στα πρόθυρα πολέμου. Το «Αβέρωφ» είχε ελάχιστα βλήματα και είναι χαρακτηριστικό ότι δεν είχε ρίξει ούτε μια δοκιμαστική βολή για λόγους οικονομίας. Ήταν ευτύχημα τελικά που δεν άρχισαν εκείνο το καλοκαίρι οι εχθροπραξίες. Αλλά και το επόμενο έτος τα πράγματα δεν ήταν πολύ καλύτερα. Όταν στις 5 Οκτωβρίου του 1912 το «Αβέρωφ» ξεκινούσε για τη Λήμνο δεν είχε ρίξει ακόμα ούτε μία βολή. Στην πραγματικότητα ένας αγώνας πονηριάς βρισκόταν σε εξέλιξη. Μετά από παρασκηνιακές ενέργειες ενός ζάπλουτου Έλληνα εμπόρου όπλων, του περίφημου Βασιλείου Ζαχάρωφ, η αγγλική κυβέρνηση δέχτηκε να κάνει τα στραβά μάτια και να επιτρέψει σε ένα μικρό, δήθεν ουδέτερο εμπορικό πλοίο, να φορτώσει τα πυρομαχικά σε κάποια απόμερη προβλήτα του ποταμού Τάμεση. Στη συνέχεια ο ηρωικός καπετάνιος του έπλευσε κινδυνεύοντας να βυθιστεί στον φουρτουνιασμένο Ατλαντικό, χωρίς να μπορεί να πιάσει λιμάνι, διότι θα αποκαλυπτόταν το φορτίο του. Τελικά κατάφερε να φέρει το φορτίο στον Πειραιά. Μόλις στα μέσα Νοεμβρίου έφτασαν τα πυρομαχικά του «Αβέρωφ» στο Μούδρο, όπου ναυλοχούσε μετά την απελευθέρωση του νησιού.
Στο μεταξύ είχαν συμβεί πολλά. Φτάνοντας στη Λήμνο ο στόλος, απαίτησε την παράδοση του νησιού, την οποία επέτυχε μετά από μικρές αψιμαχίες, στις 8 Οκτωβρίου. Η στρατηγική θέση του νησιού απέναντι από την έξοδο των στενών των Δαρδανελλίων και ο ασφαλής και μεγάλος κόλπος του Μούδρου, κατάλληλος για ναύσταθμος και ορμητήριο, ήταν οι λόγοι που οδήγησαν τον Κουντουριώτη να σπεύσει πριν ακόμα από την επίσημη έναρξη του πολέμου,να καταλάβει τη Λήμνο. Και ενώ οι Λημνιοί πανηγύριζαν σε όλο το νησί, ο στόλος ολοκλήρωνε την αποστολή του. Μετά τη Λήμνο ακολούθησαν: Η Θάσος στις 17 Οκτωβρίου, ο Άγιος Ευστράτιος και η Ίμβρος στις 18, η Σαμοθράκη στις 19, τα Ψαρά στις 21, η Τένεδος στις 24, η Ικαρία στις 4 Νοεμβρίου, η Λέσβος στις 8, η Χίος στις 11, οι Οινούσσες στις 20 και λίγους μήνες αργότερα, την 1η Μαρτίου του 1913, η Σάμος, η οποία τελούσε υπό ένα ειδικό καθεστώς αυτοδιοίκησης.
Οι Τούρκοι είχαν πλέον εγκλωβιστεί. Τα περισσότερα πλοία τους βρίσκονταν μέσα στην Προποντίδα και δεν τολμούσαν να ξεμυτίσουν. Οι ενισχύσεις που ανέμεναν τα τουρκικά στρατεύματα στο μακεδονικό μέτωπο δεν έφτασαν ποτέ, αφού η μεταφορά τους από τη Συρία όπως προέβλεπαν τα τουρκικά σχέδια,ήταν αδύνατον να γίνει μέσω θαλάσσης, ενώ η χερσαία μεταφορά ήταν πολύ αργή.
Η έγκαιρη προώθηση του ελληνικού στόλου στη Λήμνο και στα υπόλοιπα νησιά του ΒΑ Αιγαίου, είχε ως αποτέλεσμα να προωθηθεί ταχύτατα ο ελληνικός στρατός στη Μακεδονία και στην Ήπειρο, αφού οι τουρκικές δυνάμεις δεν ήταν αρκετές, ώστε να αντισταθούν στην τριπλή επίθεση, που δέχονταν από Ελλάδα, Σερβία και Βουλγαρία. (συνεχίζεται).












«Συνταγές Λημνιακής κουζίνας» της Ουρανίας Βαγιάκου

Μουστοκούλ’κα

Πηγή: Ελένη Βαγιάκου.

Παραδοσιακό γλύκισμα στιγμής για την απογευματινή συγκέντρωση γυναικών.

Υλικά:
600 γραμ. αλεύρι σταρένιο.
1 κουταλιά σόδα, ή μπέικιν.
Αλάτι ελάχιστο στη μύτη του κουταλιού.
Νερό όσο χρειαστεί για τη ζύμη.
2 ποτήρια μούστο (πετιμέζι).
1,5 ποτήρι νερό για να αραιώσουμε το μούστο.
1 ποτήρι αμύγδαλα χοντροκοπανισμένα.
1 κουταλιά κανέλα σκόνη για το πασπάλισμα και ένα μασούρι για το μούστο.

Σκεύη: 1 λεκανίτσα και μια μέτρια κατσαρόλα.
Χρόνος παρασκευής: 1 ώρα.
Μερίδες: 6
Παρασκευή: Βάζουμε το αλεύρι ανακατεμένο με τη σόδα ή το μπέικιν και το αλάτι σε λεκάνη και κάνουμε λακκουβίτσα στο κέντρο, προσθέτουμε το ανάλογο νερό και ζυμώνουμε το μίγμα. Η ζύμη να είναι απαλά αλλά να πλάθεται.
Πλάθουμε μπαστουνάκια διαμέτρου 1 εκ. Και τα κόβουμε σε κομμάτια 6 εκ. το καθένα, τα τυλίγουμε κουλουράκια χωρίς να εξέχουν μύτες και τα βράζουμε σε μούστο αραιωμένο με νερό, στον οποίο έχουμε προσθέσει το μασούρι κανέλα.
Όταν ο μούστος έχει δέσει αρκετά, σερβίρουμε τα μουστοκούλ’κα σε πιατάκια και τα πασπαλίζουμε με χοντροκομμένα αμύγδαλα και κανέλα.
ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ: Τα μουστοκούλ’κα γίνονται και με ζυμάρι, που έχει ανέβει με μαγιά της μπύρας. Στην περίπτωση αυτή είναι πιο μαλακά και επομένως πιο εύπεπτα.








ΠΑΛΙΟΙ ΤΕΧΝΙΤΕΣ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΤΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ



Γράφει ο Χαράλαμπος Μανωλούκος

Από τα επαγγέλματα που ασκούσαν οι άνθρωποι παλιά, λίγα ασκούνται πλέον, τουλάχιστον με τη σημερινή τους μορφή. Από τους παλιούς τεχνίτες ή επαγγελματίες της Ατσικής, πολύ λίγοι υπάρχουν εν ζωή. Σκέφτηκα να γράψω τα ονόματά τους, όσα θυμάμαι, σίγουρα υπάρχουν πολλοί που τους ξεχνώ γι αυτό να με συγχωρήσουν οι συγγενείς τους αν δεν γράψω μερικούς. Κι αυτό σαν ένα ελάχιστο φόρο τιμής προς τους πατριώτες μας που μας εξυπηρέτησαν και μας φρόντισαν με την τέχνη τους και το επάγγελμά τους και οι συμπαθητικές φιγούρες τους είναι με αγάπη και ευγνωμοσύνη χαραγμένες στη μνήμη μας.

ΤΕΝΕΚΕΤΖΗΔΕΣ: Αχιλλέας Παχνέλας, Στέλιος Σωτηριάδης ή Πισπίτσος, Χαράλαμπος Ταμβάκης.
ΚΑΡΑΓΩΓΕΙΣ: Κυριάκος Γιαννάς, Γιάννης Γιαννάς, Βλάσσος Δεληβασίλης, Γρηγόρης Μουστάκας.
ΝΤΑΜΑΡΤΖΗΔΕΣ - ΠΕΤΡΑΔΕΣ: Σταύρος Μπουρμάς, Γιάννης Κοκολάκης.
ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΣ – ΜΠΑΚΑΛΗΔΕΣ: Κώστας Γραγράς, Παντέλος Βαγιάκος, Παντελής Παντελίδης, Ορέστης Παντελίδης, Γιώργος Κολτράς, Αλκιβιάδης Γραγράς, …..Κουτιτής, Διαμαντής Αρχοντίδης, Νικόλας Μαχαίρας, Γιάννης Σπαζούχος, Μανώλης Κολοκοτρώνης, Γιασεμή Ανδριώτη, Ντίνος και Ασημένια Ζαίμη, Φώτης Κλάψος, Γιώργος Κομνηνίδης, Σπύρος Καπελάνος, Γιώργος Καπελάνος, Μιχάλης και Μαίρη Κριαρή, Παναγιώτης Ίμβρος, Στέλιος Σωτηριάδης, Χριστόφορος Καραγιάννης, Μανώλης Σουσαλής, Μαρία Τσιμουρή, Γιάννης Κλάψος, Ανδριώτης Αντώνης.
ΣΙΔΗΡΟΥΡΓΟΙ: Αλέκος Δασοπάτης, Γιώργος Κάντζος, Τάσος Φούντος, Τάσος Καραυγουστής, Χρήστος Καραυγουστής, Νικόλας Σιδεράς, Γιώργος Κολυφέτης.
ΒΑΡΕΛΑΣ: Φώτης Κλάψος.
ΡΑΥΤΕΣ: Αγοραστός Ματζώρος, Σάββας Κριαρής, Παντελής Παντελαρούδης, Βασίλης Αρχοντίδης, Νίκος Κοτσιναδέλλης, Βασίλης Μαχαιράς, Βασίλης Μουστάκας, Στέφανος Καλατζής, Γιώργος Τραγάρας,…. Ματζώρος, Παναγιώτης Γεωρνάρας του Γιώργου, Παναγιώτης Γεωρνάρας του Αθανασίου, Μίμης Κολτράς, Κόμνας Βλόταρος, Χρήστος Δεληγιάννης, Βαγγέλης Παχνέλας, Στρατής Παχνέλας του Σπ. Στράτος Παχνέλας του Αθ., Μελοχής Αθανάσιος, Σάλιακας Κώστας, Σάλιακας Μπάμπης, …..Βλάχος, Κώστας Γιαννέρης.
ΡΑΥΤΡΕΣ: Κωστούλα Κιουρονάκη, Ραλλού Βαρδαμπάκη, Λεμονιά Βέργου, Ελένη Δασοπάτη, Αρτούλα Κομσέλη.
ΓΑΝΩΤΖΗΣ: Κώστας Κάντζος.
ΚΑΡΟΠΟΙΟΣ: Παναγιώτης Ίμβρος.
ΜΑΡΑΓΚΟΙ: Βασίλης Σαράντης ή Μαστροβασίλης (ο παππούς), Χαράλαμπος Σαράντης ή Μαστροβασίλης, Αθανάσιος Παχνέλας ή Δράκος, Χαράλαμπος Κατρακύλης, Δημήτρης Πανέλας, Κώστας Πανέλας, Γιώργος Πανέλας, Παναγιώτης Βλαχόπουλος, Χρήστος Λαγηνάς, Χρήστος Βλώταρος, Γιάννης Δασοπάτης, Γιάννης Βλάχος, Αργύρης Κουτσούκης, Βασίλης Κελάρης, Γιώργος Χρυσάφης, Κώστας Κομνηνίδης, Χατζόγλου Νίκος, Φώτης Κιουρανάκης, Γιάννης Βλαχόπουλος, Γιώργος Χατζηρόδος, Γιάννης Τσελεπής, Γιάννης Μαλιάκας, Αργύρης Κάντζος.
ΒΥΡΣΟΔΕΨΕΣ – ΤΑΜΠΑΚΗΔΕΣ: Κώστας Ντινενής και τα παιδιά του, κυρίως ο Γιώργος Ντινενής.
ΚΟΥΡΕΙΣ: Λουκάς Καλεντερίδης, Γιώργος Καλεντερίδης, Βασίλης Πιαντές, Κόμνας Σακαδέλλης, Χαράλαμπος Ταμβάκης, Γιάννης Ταμβάκης, Νίκος Δεληβασίλης, Βασίλης Τραγάρας, Άγγελος Καραυγουστής, Γαρόφαλλος Κατσώνης, Βασίλης Χλαχλάς, Νίκος Κουκουλήθρας, Διαμαντής Κουκουλήθρας, Κοτσαπλής Κώστας.

Ο αδικοχαμένος μετέπειτα σε ναυάγιο Βασίλης Τραγάρας, νεαρός στο κουρείο του.


ΟΡΓΑΝΟΠΑΙΧΤΕΣ: Σταμάτης Κριαρής (σαντούρι), Βλάσσος Δεληβασίλης (κλαρίνο), Δημήτρης Πανέλας (βιολί), Κώστας Πανέλας (σαντούρι), Νίκος Κούβαρος (κλαρίνο), Παναγιώτης Τσεπέλιας (βιολί), Γιώργος Κομνηνός (βιολί), Φωκίων Γκάνης (ακορντεόν), Μοσχάκης Γαρύφαλλος (ακορντεόν), Στέργιος Δεληβασίλης (ακορντεόν, συνθεσάιζερ).

Οι μουσικοί Στέργιος Παρασχάκης μπουζούκι, Περικλής Τσαντής βιολί, Στέργιος Δεληβασίλης ακορντεόν, Τρύφωνας Κατής, ή σκορδαλιάς, μπουζούκι.


ΣΑΜΑΡΑΔΕΣ: Μάργαρης Κλάψος, Σάββας Σαλαμουσάς, Νίκος Κιουρανάκης, Παναγιώτης Βλαχόπουλος, Χρήστος Λαγηνάς.

Ο Νίκος Κιουρανάκης φτιάχνει ένα σαμάρι.


ΜΥΛΩΝΑΔΕΣ: Παναγιώτης Κουτσογιάννης, Κοσμάς Σπυριδέλλης, …..Κουτσογιάννης, Θανάσης Μαυρουδής, Παναγιώτης Μαυρουδής.
ΚΕΡΑΜΙΔΑΔΕΣ: Σάββας Κριαρής (παππούς), Γιώργος Κριαρής (πατέρας), και τα παιδιά, Κώστας, Σάββας και Ζαφείρης Κριαρής.
ΛΑΔΟΜΥΛΟΙ: Γιώργος Κριαρής και τα παιδια του, Κώστας Καγκαλής.
ΧΤΙΣΤΕΣ – ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ: Βαγγέλης Δασοπάτης, Θεμιστοκλής Διαματάρης, Αγοραστός Χλαχλάς, Νίκος Κακμής, Κάντζος ή τσαπούδας, Γιώργος Κυριακού ή Τουρκής, Γιάννης Ραμαντάνης, Αλέκος Ναρλιώτης Αλέκος Ματζώρος, Παλόγος Ψυρούκης, Μοσχάκης Παντελής, Χαράλαμπος Μπεκρής, Στρατής Τράνταλος, Βασίλης Παραθυράς.
ΤΣΑΓΚΑΡΗΔΕΣ: Νικόλας Καλαρχάκης, Χρήστος Κατσαρός, Γρηγόρης Κατσαρός, Σπύρος Παχνέλας, Άγγελος Συκιώτης, Χαράλαμπος Μπράιμος, Κώστας Αρχοντίδης, Αχιλλέας Μαχαιράς, Ηλίας Κοτσαπλής, Ζαφείρης Κριαρής, Παναγιώτης Τσελεπής, Απόστολος Κολτράς, Κώστας Κολτράς, Γιώργος Κομνηνός, Δημήτρης Κολυφέτης.
ΚΑΦΕΤΖΗΔΕΣ: Μιλτιάδης Βαθρακός, Κόμνας Λιμάνης, Κυριάκος Γιαννάς, Σωκράτης Γούναρης, Γιάννης και Βαρβάρα Κουκουλήθρα, Κώστας Τραγάρας, Αθανάσιος Παχνέλας, Παναγιώτης Παπλωματάς, Λεωνίδας Κομνηνός, Μπιγκ Μπιλ, …. Βλάχος ή μπουρνοβαλιά, Απόστολος Φρεμεντίδης, Χρήστος και Βιργινία Τσιμουρή, Μαίρη Γιαννά, Στέλιος και Λίτσα Βλώταρου, Χρήστος Βλώταρος, Βαγγέλης Γούναρης, Μανώλης Μπεκρής.

Ο Κώστας Τραγάρας και η γυναίκα του Αρετή Τραγάρα πίσω από τον πάγκο του καφενείου τους.


Ο Κόμνας Λιμάνης, δεξιά, με κεχαγιάδες στο καφενείο του.









Τα μπαομπάπ και η Λήμνος

Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Τα μπαομπάπ, αν ξέρετε, είναι κάτι τεράστια και πολύ παράξενα δέντρα της αφρικανικής στέπας. Προσωπικά δεν γνώριζα τίποτα για τα δέντρα αυτά, ώσπου έπεσε ένα παιδικό βιβλίο – παραμύθι στα χέρια μου, από αυτά που αγοράζαμε στα παιδιά όταν ακόμα ήταν μικρά. Πολλοί γονείς θα το ξέρουν αφού είναι πολύ αρεστό ανάμεσα στα παιδιά, αλλά και στους μεγάλους. Είναι το βιβλίο «Ο μικρός πρίγκηπας» ενός Γάλλου πιλότου του Σεντ Εξιπερί που σκοτώθηκε πολύ νέος πέφτοντας με το αεροπλάνο του. Αν δεν το έχετε σας το συνιστώ, αγοράστε το. Σ’ αυτό το βιβλίο λοιπόν αποτυπώνεται η αγωνία του ήρωα του βιβλίου, του μικρού πρίγκηπα, για τα τεράστια αυτά δέντρα τα μπαοπάπ, που όταν μεγάλωναν θα κατέκλυζαν τον μικρότατο πλανήτη που κατοικούσε κι έτσι μια από τις καθημερινές ασχολίες του ήταν μετά την πρωινή τουαλέτα του να συγυρίσει τον πλανήτη ξεριζώνοντας τα μικρά μπαομπάπ. Αυτά για τα μπαομπάπ του μικρού πρίγκηπα.
Ενα πρωί, χαράματα,άνοιξα την τηλεόραση στη ΝΕΤ (ένα από τα μειονεκτήματα όσο περνούν τα χρόνια είναι ότι ο ύπνος μειώνεται ο άθλιος) και είχε ένα υπέροχο ντοκιμαντέρ για τα μπαομπάπ. Κράτησα λίγες σημειώσεις όχι όμως από την αρχή. Το μπαομπάπ λοιπόν είναι δέντρο ιθαγενές των θερμών χωρών, είναι πολύ μεγάλο και μακροβιότατο. Μπαομπάπ στα αφρικάνικα (Baobab) θα πει δέντρο χιλίων ετών. Ο κορμός του δεν υπερβαίνει τα δέκα μέτρα στο ύψος, όμως είναι τόσο χοντρός που έχει περιφέρεια έως και 23 μέτρα. Αυτή η τεράστια μάζα ξύλου στέφεται από κλώνους μήκους 20-25 μέτρων, που κάμπτονται από το βάρος, μέχρι του σημείου που το άκρο τους να αγγίζει στο έδαφος, οπότε το δέντρο ολόκληρο προσλαμβάνει τη μορφή πελώριου πράσινου θόλου. Το μπαομπάπ φτάνει τα 16 μέτρα ύψος σε 10 χρόνια. Μετά η ανάπτυξή του γίνεται πιο αργή.

Μπαομπάπ


Αυτός λοιπόν ο Λεβιάθαν της αφρικανικής ηπείρου, καθώς εξέχει πολύ των λοιπών φυτών, μοιάζει με ένα καλοκάγαθο γίγαντα του θαμνότοπου. Όταν τα δέντρα ρίχνουν τα φύλλα τους, το μπαομπάπ κατά ένα περίεργο παιχνίδι της φύσης αρχίζει να ανθίζει. Τα άνθη του είναι λευκά, βαμβακοειδή και μυρίζουν άσχημα σαν ψοφίμι, κρατάνε δε μόνο ένα 24ωρο. Υπάρχει μια δοξασία στην Αφρική ότι όποιος κόψει άνθος μπαομπάπ μέλλεται να τον σκοτώσει λιοντάρι. Η γονιμοποίηση του μπαομπάπ γίνεται με τη βοήθεια των νυχτερίδων και των εντόμων που χωρίς να το επιδιώκουν μεταδίδουν τη γύρη. Μέσα στις κουφάλες του τεράστιου κορμού του ζουν διάφορα μικρά ζώα, ενώ στα κλαδιά του κάνουν τη φωλιά τους μεγάλα πουλιά π.χ. αετοί, αλλά και πλήθος μικρών πουλιών. Οι καρποί του έχουν πλούσια σάρκα που είναι γλυκόξυνη κι όταν πέφτουν στο χώμα τρέφουν διάφορα ζώα, αλλά κυρίως τους προτιμούν οι ελέφαντες. Έτσι με τους σπόρους δια των κοπράνων των ελεφάντων μεταδίδεται σε άλλες περιοχές. Όταν υπάρχει ξηρασία, οι ελέφαντες μασούν κομμάτια από τον κορμό του μπαομπάπ, που έχει κρατήσει μέσα του αρκετή υγρασία. Ο φλοιός του μπαομπάπ γρήγορα αντικαθίσταται όχι μόνο από τις άκρες, αλλά και από το κέντρο του ξεφλουδίσματος. Μ’ αυτό τον τρόπο συνδέονται οι δύο γίγαντες της αφρικής, ο ελέφαντας που ζει πάνω από 50 χρόνια και το μπαομπάπ που ζει ίσως και χίλια χρόνια.

Μπαομπάπ.


Αυτά μου έκαναν μεγάλη εντύπωση και θέλησα να μάθω περισσότερα, ανοίγοντας την εγκυκλοπαίδεια του “Πάπυρος Λαρούς”. Εκεί λοιπόν αφού λέει διάφορα για τις ιδιότητες του δέντρου και ότι το ξύλο του είναι τόσο μαλακό που μπορεί κάποιος με λίγη δύναμη να βυθίσει μια ολόκληρη σιδερόβεργα σπρώχνοντάς την στον κορμό του, λέει και το εξής καταπληκτικό: “Ο φλοιός και τα φύλλα των νέων κλάδων περιέχουν πολλή κολλώδη ουσία και χρησιμοποιούνται στην παρασκευή αφεψημάτων. Άλλοτε εχρησιμοποιείτο στην φαρμακευτική η σαρξ των καρπών υπό το όνομα “χώμα της Λήμνου, δηλαδή Λημνία γη”. Φαντασθείτε ο καρπός ενός δέντρου – συμβόλου της Αφρικής, να έχει το όνομα της Λήμνου μας. Πέστε με φαντασιόπληκτο, αλλά σκεφτόμενος λίγο ακόμα έβγαλα κι άλλες συσχετίσεις. Προσέξτε: Όπως δια του μπαομπάπ έγινε δυνατή η πρώτη εμφάνιση ανθρώπου στη γη κατά την αφρικανική δοξασία, έτσι και κατά μια ελληνική μυθολογική εκδοχή περί γενέσεως του κοσμου, ο πρώτος άνθρωπος της γης ήταν ο Κάβειρος, “τον οποίον εγέννησεν η Λήμνος δι’ αρρήτων οργιασμών”. Άλλος συσχετισμός: Τα βαμβακοειδή άνθη του μπαομπάπ με το βαμβάκι της Λήμνου μας. Επίσης: Το πρόσκαιρον της ανθοφορίας αυτών των βαμβακοειδών λουλουδιών με το πρόσκαιρο
της καλλιέργειας του μπαμπακιού στη Λήμνο, που κράτησε μόνο λίγα χρόνια και έσβησε διά παντός. Συσχέτιση μπορεί επίσης να γίνει με την άσχημη οσμή, σαν ψοφίμι, των ανθών του μπαομπάπ με την φοβερή δυσοσμία των μυθολογικών γυναικών της Λήμνου, που ήταν η αιτία να μην τις θέλουν οι άντρες τους κι αυτές προσβεβλημένες να τους σκοτώσουν συνδέοντας τη Λήμνο με το άνίερον, στη φράση “Λήμνια κακά”. Πολύ καλός συσχετισμός μπορεί να γίνει και με την αναγεννητική ικανότητα της Λήμνου μας με αυτή του μπαομπάπ. Ότι κοράκια και ότι αρπακτικά κι αν πέσουν επάνω της, ότι ελέφαντες και νυχτερίδες, ότι πολιτικάντηδες και σωτήρες, όσο κι αν την παραμελήσουν, την κομματιάσουν, την κλέψουν, φωλιάσουν μέσα της, την κάψουν, την λεηλατήσουν, την προδώσουν, αυτή τίποτα, ανθίσταται ανθεί και αναγεννάται σαν το μπαομπάπ. Κι όχι μόνο από γύρω γύρω, δηλαδή από τα παιδιά της του εξωτερικού, αλλά και από το κέντρο της, δηλαδή από τους παραμένοντες στις πατρογονικές εστίες. Καθότι:
“Η Λήμνος δεν παλεύεται
η Λήμνος είναι κράτος
άνθρωπος δεν ευρέθηκε
της Λήμνος νάναι σκάρτος”.
Θέλετε κι άλλο συσχετισμό; Όποιος κόψει τα μπαμπακένια άνθη του μπαομπάπ λένε οι αφρικανοί, θα τον σκοτώσει λιοντάρι. Όποιος έκοψε – μάζεψε μπαμπάκι στα χωράφια της Λήμνου, λέω εγώ, δεν θα τον σκοτώσει βέβαια λιοντάρι, αλλά έχει αποκτήσει μια τεράστια πληγή στην καρδιά του, ανίατη και αιμάσσουσα, ιδίως όταν βλέπει τώρα τα άδεια από μπαμπάκι χωράφια μαζί με τα νιάτα του και τα παιδικά του χρόνια να γίνονται παρελθόν.
Μέσα στους ταριχευμένους βάλτους
παρελαύνουν οργισμένοι βαρανόσαυροι
και έχιδνες
αφού δεν ήρθαν οι βουνίτες
που ποτέ δεν εκόμπασαν
για τα δεκάζυγα που όδήγησαν
στων προπάππων τους τα χωράφια.

Ολοι οι ευνούχοι που υπηρέτησαν την Κυβέλη
δεν ξελάκκισαν αμπέλια
ούτε πότισαν μπαμπάκια
αλλά κρατούν βάκυλα Ρωμαίων αυτοκρατόρων
στα δημοσιοϋπαλληλικά γραφεία
και με οργιαστική μανία βαλαντώνουν
μέχρι τελείας εξαντλήσεως
στα τσιφτετέλια των παναγυριών.

Η ευγενής όψη και το παράστημα
αντηλλάγησαν με τις πληρωμένες θέσεις στο θέατρο
και οι διφρηλάτες των κάμπων
επιφορτίστηκαν με την περιφορά δίσκου
στις εκκλησίες δολερών οφθαλμών.

Στους χέρσους αγρούς
λαμβάνει χώρα η εκβοτρύωση της καρδιάς μας
πληρώνοντας από πολλού χρόνου
τον έγγειο φόρο
για την φορβεία μας από εκτρωδάκτυλους
ως κόσμημα και στολίδι καμαρωτό.

Αγαπητοί συμπατριώτες, ευτυχείτε και να’ χετε την υγεία και τη μακροζωία ενός μπαομπάπ, όχι όμως την οσμή του.











Βασιλικός

Γράφει η Μαρίνα Μπεκρή

Βασιλικός μυρίζει εδώ
η αγάπη μου διαβαίνει
αφήστε με να την ιδώ
γιατί η ψυχή μου βγαίνει

Βασιλικός πλατύφυλλος
με τα σαράντα φύλλα
σαράντα σ’ αγαπήσανε
όμως εγώ σε πήρα.

Βασιλικός κι αν μαραθεί
και γείρουν τα κλωνιά του
ρίξε νερό στη ρίζα του
νάρθη στα σωντικά του.

Βασιλικέ κι αστέρι μου
χαιρέτα μου το ταίρι μου
έλα πάρε με απ’ το κύμα
θα πνιγώ και θάχεις κρίμα.

Βασιλικέ αθάνατε
της Λήμνος παλληκάρι
μέσα στο χιόνι ανθοκοπάς
κι έχεις μεγάλη χάρη.

Βασιλικός








Μη βασανίζεστε για μικροπράγματα
(γιατί όλα είναι μικροπράγματα)

Του Ρίτσαρντ Κάρλσον
1. Συμφιλιωθείτε με την έλλειψη τελειότητας.
2. Μη διακόπτετε τους άλλους όταν μιλάνε και μη σπεύδετε να ολοκληρώνετε τις φράσεις τους.
3. Κάντε ένα καλό και μην το πείτε πουθενά.
4. Αφήστε τους άλλους να πάρουν τη δόξα.
5. Μάθετε να ζείτε το παρόν.
6. Ρωτήστε τον εαυτό σας; “Θα έχει αυτό σημασία μετά από ένα χρόνο;”.
7. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να βαριέται.
8. Αποδεχτείτε το γεγονός ότι η ζωή δεν είναι δίκαιη.
9. Φανταστείτε την ίδια σας την κηδεία.
10. Χαμογελάστε σε αγνώστους, κοιτάξτε τους στα μάτια και πείτε τους γεια.
11. Φανταστείτε τους ανθρώπους της ζωής σας ως νήπια ή ως υπερήλικες.
12. Αντί να έχετε δίκιο, επιλέξτε να έχετε καλοσύνη.
13. Πείτε σε τρεις ανθρώπους πόσο πολύ τους αγαπάτε.
14. Αντισταθείτε στην επιθυμία σας για κριτική.
15. Διαβάστε άρθρα και βιβλία με απόψεις τελείως διαφορετικές από τις δικές σας και προσπαθήστε να μάθετε κάτι.
16. Κάντε μόνο ένα πράγμα τη φορά.
17. Νιώστε ευτυχισμενοι εκεί που βρίσκεστε.
18. Μεγαλώστε ένα φυτό.
19. Ακούστε αυτό που λέει η διαίσθησή σας.
20. Θυμηθείτε, σε εκατό χρόνια δεν θα υπάρχει κανένας μας.













ΟΡΙΣΟΝ ΑΦΟΡΙΣΟΝ

* Εργολάβος: Σε σεισμογενείς περιοχές ο προπομπός του Αγίου Πέτρου.
* Τρεις Λημνιοί, ένα κουαρτέτο, κατά το πέντε βόδια δυο ζοβγάρια.
* Ο σημερινός άσωτος υιός δεν το κουνάει απ’ το σπίτι.
* Οι Λημνιοί είναι Αθηναίοι που νομίζουν πως είναι Λημνιοί.
* Βγάλτε απ’ το Λημνιό τη σκέψη ότι όλοι οι άλλοι συνομωτούν εναντίον της Λήμνου και θα πάψει να είναι Λημνιός.
* Λημνιός είναι ο άνθρωπος που σκέφτεται με την τσέπη όταν είναι γεμάτη και με την καρδιά όταν η τσέπη είναι άδεια.
* Είμαι πολύ ευχαριστημένος με τον τρόπο που μας αυτοδιαχειρίζονται.
* Βιολί για ένα πραγματιστή: Το μουσικό όργανο που γαργαλεύει τα ανθρώπινα αυτιά διά της τριβής μιας αλογοουράς πάνω στα τσιτωμένα έντερα μιας γάτας.
* Αναπαύομαι: σταματώ να δημιουργώ προβλήματα στους γύρω μου, αφήνω τους άλλους στην ησυχία τους.
* Κηδεία για ένα μαθηματικό: Εκδρομή στο νεκροταφείο από την οποία είθισται να λείπει κάποιος στο γυρισμό.
* Προσεύχομαι: Ζητώ την ακύρωση των νόμων του σύμπαντος για χάρη ενός ανάξιου ικέτη.
* Αλογοουρά: Δέσμη τριχών στα οπίσθια αλόγων και στις κεφαλές γυναικών που καθιστά φανερή τη σχέση των δύο.
* Απολογούμαι: Θέτω τα θεμέλια μιας μελλοντικής επίθεσης.
* Βαθύπλουτος: Αυτός που αντλεί τον πλούτο του, από τα βάθη της τσέπης των άλλων.
* Αποχωρητήριο: Το μόνο μέρος από το οποίο φεύγει κανείς με λιγότερο βάρος και περισσότερες ιδέες.
* Η σημερινή κρίση είναι το άθροισμα από τις επιτυχίες είκοσι χρόνων.
* Η κυβέρνησή μας δεν αξίζει καμιά αντιπολίτευση. Γι αυτό δεν υπάρχει αντιπολίτευση.
* Για ένα καλύτερο αύριο καλύτερα να μιλήσουμε μεθαύριο.
* Τα πολιτικά ήθη άλλαξαν: Τώρα έχουμε δεξιούς σοσιαλιστές και αριστερούς καπιταλιστές.
* Οι πολιτικοί μας είναι ερασιτέχνες με επαγγελματικούς μισθούς.
* Είναι τουλάχιστον συνεπείς. Επί είκοσι χρόνια κάνουν συνέχεια μαλακίες.
* Ο σοσιαλισμός πάει θάφτηκε, από αύριο αρχίζω να πολεμώ τον καπιταλισμό.
* Η ζωή μας προσφέρει πάντα μια εναλλακτική λύση: Από το κακό στο χειρότερο.









Η Λημνία βους



Γράφει η φιλόλογος Κτιστάκη Ευτυχία

« Άθως σκιάζει τα νώτα Λημνίας βοός», που θα πει: «Το βουνό Άθως ρίχνει τη σκιά του πάνω στα νώτα της Λήμνιας αγελάδας». Είναι μια αρχαία παροιμιακή έκφραση, που τη χρησιμοποιούσαν για να χαρακτηρίσουν όσους επιχειρούσαν να αμαυρώσουν την τιμή και την υπόληψη και να μειώσουν το καλό όνομα των άλλων με συκοφαντίες. Προέρχεται από το δράμα του μεγάλου τραγικού ποιητή Σοφοκλή «Λήμνιαι» και είναι ο μοναδικός στίχος, που διασώζεται. Τι ήθελε να πει ο ποιητής δεν είναι δυνατό να διατυπωθεί, επειδή δεν υπάρχουν τα συμφραζόμενα και ούτε υπάρχει αναφορά κάπου αλλού. Πιθανολογείται λοιπόν ότι ο Σοφοκλής χρησιμοποίησε την ήδη γνωστή φράση που ανέφερε ότι η σκιά του Άθω έφτανε μέχρι τη Μύρινα, τη γνωστή αρχαία ελληνική πόλη.
Η αγελάδα που αναφέρεται στο στίχο, ήταν ένα ομοίωμα μιας αγελάδας κατασκευασμένο από λευκή πέτρα ή χαλκό. Ο Πλούταρχος στο έργο του «Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της σελήνης» αναφέρει τα εξής: «Εν Λήμνω γαρ ουδέτερος ημών ευ οιδ’ ότι γέγονε, τουτί μέντοι το τεθρυλημένον ιαμβείον ο πολλάκις ακηκόαμεν: ‘ Άθως σκιάζει νώτα Λημνίας βοός’. Eπιβάλλει γαρ η σκιά του όρους ως έοικε χαλκέω τινί βοϊδίω μήκος αποτείνουσα δια της θαλάσσης ουκ έλαττον επτακοσίων σταδίων το κατασκιάζον ύψος είναι δια την αιτίαν ότι πολλαπλασίους αι του φωτός αποστάσεις των σωμάτων τας σκιάς ποιούσι». Πληροφορούμαστε λοιπόν από τον Πλούταρχο ότι η σκιά του όρους Άθως περνώντας πάνω από τη θάλασσα πέφτει πάνω στο χάλκινο όπως μοιάζει άγαλμα της αγελάδας, που βρίσκεται στη Λήμνο, γιατί το φως δημιουργεί πολύ μεγαλύτερες σκιές από την πραγματικό μέγεθος των σωμάτων.
Ο περιηγητής Stochove τον 17ο αιώνα αναφέρει για τη Λήμνο: «Βρίσκεται απέναντι από τον Αθω και παρ’ όλο που απέχει από αυτόν απόσταση αρκετή, μερικοί ισχυρίζονται πως η σκιά του φτάνει μέχρι το νησί. Είναι πιθανό να πρόκειται περισσότερο για ποιητική έκφραση, για να πουν δηλαδή πως είναι ψηλό το βουνό, μια και δεν είναι δυνατόν βέβαια να ρίχνει τη σκιά του πάνω στο νησί από απόσταση πάνω από δέκα μίλια». Ο Belon λέει ότι στις 2 Ιουνίου προς τη δύση του ήλιου είδε το όρος Άθως να ρίχνει τη σκιά του μέσα στο λιμάνι. Αυτό το αμφισβητεί ο Πάνος Φραγγέλλης στο έξοχο βιβλίο του “Λήμνος η φιλτάτη”, στο οποίο έχει εκτενή αναφορά για την “Λημνίαν βουν”. Λέει λοιπόν ο Φραγγέλλης: “Αυτό είναι εντελώς απίθανο, καθόσον ορθώνεται μεταξύ του λιμανιού και του Άθω ο λόφος με το Κάστρο, εκτός εάν ως λιμάνι εννοεί το Ρωμέικο Γιαλό”. Ο Πλίνιος αναφέρει πως στο θερινό ηλιοστάσιο αυτό το βουνό ρίχνει τη σκιά του στην αγορά της πόλεως Μύρινα, κάτι που μερικοί συγγραφείς το θεωρούσαν σα φαινόμενο εξαιρετικό, μη μπορώντας να καταλάβουν πώς το όρος Άθως, 86000 βήματα μακριά από τη Λήμνο μπορούσε να ρίξει τη σκιά του μέχρι το νησί αυτό.
Ο Λ. Γεροντούδης στο βιβλίο του «Το νησί Λήμνος» λέει: «Ο Άθως (Άγιον Όρος) απέχει περίπου 32 μίλια από τη Λήμνο και συμβαίνει δυο φορές το καλοκαίρι ο ήλιος να βασιλεύει ακριβώς στην κορυφή του όρους, που έχει ύψος 2.033 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Μας πληροφορεί λοιπόν ο Σοφοκλής ότι η σκιά του Αγίου Όρους φτάνει μέχρι τη δυτική ακτή της Λήμνου και σκιάζει τα νώτα του αγάλματος. Επομένως το άγαλμα είχε στραμμένο το κεφάλι προς την ανατολή. Πράγματι ο ήλιος βασιλεύει δυο φορές το χρόνο στην κορυφή του Αγίου Όρους. Η πρώτη φορά, ένα μήνα πριν φτάσει το θερινό ηλιοστάσιο (21 Μαϊου) και η δεύτερη φορά ένα μήνα μετά το θερινό ηλιοστάσιο (21 Ιουλίου).
Γεγονός αναμφισβήτητο πάντως είναι πως το πανέμορφο ηλιοβασίλεμα στη Λήμνο, καθώς φαίνεται απέναντι ο σκιασμένος όγκος του Αγίου Όρους στεφανωμένος από ένα κατακόκκινο ήλιο, απασχόλησε ιδιαίτερα και τους αρχαίους κι όχι μόνον τους σύγχρονους φυσιολάτρες. Είναι μαγευτικά τα καλοκαιρινά απόβραδα. Το ηλιοβασίλεμα στον Άθω όπως φαίνεται από τη Μύρινα είναι ένα από τα αξιοθέατα για τον επισκέπτη του νησιού. Η θάλασσα παίρνει ένα κόκκινο χρώμα και νομίζει κανείς ότι βρίσκεται σε ένα φανταστικό, εξωτικό πλανήτη. Ο ουρανός, καθώς ο ήλιος βυθίζεται, αλλάζει χίλια χρώματα, με κυρίαρχες αποχρώσεις του κόκκινου, του κίτρινου και του μωβ. Ίσως αυτή η ομορφιά των ρόδινων φωτοσκιάσεων, που έπεφτε πάνω στο χάλκινο άγαλμα της αγελάδας, να οδήγησε κάποια ευαίσθητη ψυχή και να είπε το συγκεκριμένο στίχο παρομοιάζοντας τις σκιές με τις συκοφαντίες και τις απρέπειες που κάποιοι κακεντρεχείς και ανήθικοι χρησιμοποιούσαν για να σπιλώσουν υπολήψεις και να δυσφημίσουν καλούς ανθρώπους.

"Άθως σκιάζει νώτα Λημνίας βοός"






ΒΙΒΛΙΟ ΗΜΕΡΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ, 2099.

Γράφει ο Γεράσιμος Ρηγάτος
Ήταν τα τελευταία χρόνια του εικοστού αιώνα που το Διαδικτυο άρχισε να διαβρώνει τα κλασικά μέσα ενημέρωσης. Εκδότες εφημερίδων και περιοδιών πρώτα, εκδότες βιβλίων αργότερα, άρχισαν να περνούν σ’ αυτό τα προϊόντα τους. Όλοι υπολόγιζαν σε αύξηση του αριθμού των καταναλωτών. Τα πρώτα χρόνια του εικοστού πρώτου αιώνα το φαινόμενο φούντωσε. Οι άνθρωποι εξαρτιόταν όλο και περισσότερο από το Διαδίκτυο. Στις κάρτες που τύπωναν στον ατομικό τους εκτυπωτή, τον λεγόμενο και πρίντερ, δεν έγραφαν πια τη διεύθυνση του σπιτιού και του γραφείου τους ή το τηλέφωνό τους, αλλά το e-mail και το website τους. Σε δυο ή τρεις δεκαετίες είχαν εξαρτηθεί απόλυτα. Οι εκδότες όσοι δεν μπόρεσαν να περάσουν στην παραγωγή CD-ROM, έκλεισαν ο ένας μετά τον άλλο.
Οι άνθρωποι οι ενταγμένοι στο σύστημα - γιατί υπήρχε και ένα τρίτο του πληθυσμού, που περιθωριοποιημένο δεν είχε πρόσβαση στην τεχνολογία - οι ενταγμένοι λοιπόν πρωί-πρωί, πίνοντας τον καφέ ή το τσάι τους, διάβαζαν τα μηνύματα στην οθόνη τους και μετά διάβαζαν εκεί την εφημερίδα τους. Η ύλη ήταν διαρθρωμένη και ευρετηριασμένη κατάλληλα, ώστε ένας που ενδιαφερόταν φέρ’ ειπείν για το χρηματιστήριο να μη ξεφυλλίζει σελίδες με αθλητικά και πολιτιστικά. Όσο για τα βιβλία, σ’ ένα ήταν γραμμένη μια ολόκληρη βιβλιοθήκη. Όχι βέβαια ότι διάβαζαν τόσο. Ήταν κι αυτό μια μόδα, όπως σ’ έναν αιώνα, ίσως κι εκατόν είκοσι χρόνια πριν, ήταν της μόδας τα βιβλία. Δεμένα ομοιόμορφα, συνήθως σ’ ένα χρώμα που να ταίριαζε με το χρώμα της επίπλωσης, έμπαιναν στα ράφια ενός επίπλου που το λέγανε σύνθετο. Πάνω ή κάτω από τα βιβλία, σε άλλα ράφια, ήταν τοποθετημένα διάφορα άχρηστα πράγματα, τα λεγόμενα μπιμπελό: Κουκλάκια, βαζάκια, κρυστάλλινα, μεταλλικά ή επάργυρα κηροπήγια, κορνίζες με φωτογραφίες και άλλα ετερόκλητα αντικείμενα.
Όπως πάντα όταν αλλάζει η τεχνολογία, στην αρχή καταστρέφεται μαζικά, θα’ λεγες κι εκδικητικά, κάθε προσιτό δείγμα της προηγούμενης. Τα γραμμόφωνα δόθηκαν στους πλανόδιους παλιατζήδες, στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, όταν βγήκαν κάποιες άλλες συσκευές ήχου, που τις έλεγαν πικάπ. Σε άλλες περιπτώσεις μάλιστα πετάχτηκαν κατ’ευθείαν στα σκουπίδια, μαζί με άλλα άχρηστα αντικείμενα. Τους ίδιους δρόμους ακολούθησαν τα πικάπ, όταν βγήκαν τα CD-players. Το ίδιο επαναλήφθηκε για μια σειρά από πράγματα. Το ίδιο είχε γίνει και τούτο τον αιώνα. Τα CD -ROM αντικατέστησαν τα βιβλία. Τα ράφια των βιβλιοθηκών άδειασαν και ( σε μια ψευδαίσθηση συμβολής στις οικολογικές αντιλήψεις) τα βιβλία δόθηκαν για ανακύκλωση. Λίγες δεκαετίες αργότερα έγινε ό,τι είχε γίνει έναν αιώνα πριν με τα γραμμόφωνα. Τότε, κάποιοι ιδιόρρυθμοι που διέθεταν και χρήμα, τα εντόπισαν στις αποθήκες των παλαιοπωλείων, τα ακριβοπλήρωσαν και τα εγκατέστησαν στα σαλόνια τους. Σύντομα η ζήτηση τα έβγαλε από τις αποθήκες στις βιτρίνες και οι επόμενοι τα πλήρωσαν χρυσάφι. Το ίδιο έγινε αργότερα με τα πικάπ, με τα ογκώδη μαγνητόφωνα με την ταινία, με τις παλιές τηλεφωνικές συσκευές. Το ίδιο έγινε με τις εικόνες, που από αντικείμενα λατρείας έγιναν διακοσμητικά έργα για τα σαλόνια.
Το ίδιο έγινε με τα βιβλία. Κάποιοι άρχισαν να μαζεύουν τα παλαιότερα, ας πούμε τίτλους με χρονολογίες του περασμένου αιώνα, 1960, 1948, 1910. Βιβλία με προηγούμενες χρονολογίες άξιζαν μιαν ολόκληρη περιουσία. Τα έδιναν σε ειδικούς συντηρητές, που αποκαθιστούσαν τις φθορές, βελτίωναν τη βιβλιοδεσία, καθάριζαν υπομονετικά λερώματα και κηλίδες με ακτίνες λέιζερ. Κι ύστερα οι ιδιοκτήτες τους περήφανοι τα βάζανε σε προθήκες, όπως οι παλιότεροι βάζανε τα ασημικά τους. Κάποιοι, που είχαν περισσότερα, έφτιαχναν ειδικές γωνιές, όπως παλιότερα οι αστοί σε μια κακόγουστη αντίληψη του φολκλόρ κρεμούσαν στους τοίχους των διαμερισμάτων γκλίτσες, κουδούνια προβάτων και κουρελούδες, νομίζοντας - οι ταλαίπωροι - ότι έτσι φτιάχνανε μια κιβωτό ελληνικού λαϊκού πολιτισμού…
Όλη η φροντίδα για τους χώρους του σπιτιού είναι βέβαια αυτονόητη, καθώς οι άνθρωποι περνούν σ’αυτό πολύ περισσότερο χρόνο από ότι εκείνοι του προηγούμενου αιώνα. Αυτό όχι μόνο γιατί οι ανοιχτοί χώροι έχουν γίνει ανασφαλείς με όλους αυτούς τους περιθωριοποιημένους, που απέρριψαν το σύστημα ή που τους απέρριψε αυτό. Περνούν τον περισσότερο χρόνο στο σπίτι κυρίως, γιατί τώρα οι πιο πολλές δουλειές μπορούν να γίνουν από το σπίτι κι όχι, όπως παλιότερα, στον ειδικό - κατά περίπτωση - χώρο εργασίας. Και αυτό το επίτευγμα οφείλεται στις νέες τεχνολογίες. Τα σκέπτεται όλα αυτά και τα φέρνει στο μυαλό του, συγκρίνοντας παλιά με καινούργια δεδομένα, όπως έχει μάθει από το πληροφοριακό υλικό ή και από σχετικά ντοκιμαντέρ που έχει στην ηλεκτρονική του βιβλιοθήκη. Πάντα είχε μια ιδιαίτερη αντίληψη για τον χρόνο, που τον έβλεπε ως ένα συνεχές φυσικό μέγεθος κι όχι ως σύνολο από αυθαίρετους και μεταβαλλόμενους ανάλογα με τον πολιτισμό αριθμούς. Αλλά, δεν είναι αυτό το θέμα μας τώρα. Λέγαμε λοιπόν για τη δουλειά στο σπίτι. Και κατά την προσφιλή του τακτική, σκέπτεται το πράγμα στις χρονικές του μεταβολές.
Την εποχή των πρωτογόνων, οι άνθρωποι ζούσαν σκόρπια, σε μικρές, οικογενειακές κυρίως, ομάδες, κυνηγώντας ή συλλέγοντας καρπούς. Κι ύστερα ήρθε η πρώτη μεγάλη επανάσταση στην ανθρώπινη ζωή, με την καλλιέργεια της γης. Τότε ήταν που μαζεύτηκαν γύρω από τα χωράφια και σχημάτισαν τα χωριά. Με τη βιομηχανική επανάσταση δημιουργήθηκαν οι μεγάλες πόλεις με τους εργάτες να αναπτύσσουν συνοικίες γύρω από τα εργοστάσια, για να έχουν γρήγορη κι έυκολη πρόσβαση σ’αυτά. Με την ανάπτυξη και την εδραίωση της ηλεκτρονικής τεχνολογίας η δομή των κοινωνιών άλλαξε και πάλι. Οι πιο πολλές δουλειές μπορούσαν πια να γίνουν χωρίς μετακίνηση από το σπίτι, καθώς τα τερματικά καλωδίωναν μεταξύ τους μακρινούς χώρους και σύνολα ανθρώπων.
Τα παιδιά δε χρειάζονταν να μετακινούνται για το σχολείο. Την καθορισμένη ώρα, στην αντίστοιχη ηλεκτρονική διεύθυνση, ο δάσκαλος παρέδιδε το μάθημά του, με πλήθος εποπτικής ύλης, με δυνατότητα διαδραστικής επικοινωνίας - που όλοι βέβαια την έλεγαν interactive -, αλλά και βίωση εικονική της πραγματικότητας, επίσημα γνωστής ως virtual reality. Οι οικονομικές δοσοληψίες γίνονταν με συνεχείς μεταβιβάσεις ποσών από λογαριασμό σε λογαριασμό. Οι τράπεζες, ως χώροι, λειτουργούσαν περισσότερο συμβολικά και μ’ ένα ελάχιστο αριθμό υπαλλήλων. Η επιλογή και οι παραγγελίες των καταναλωτικών αγαθών γίνονταν κι αυτές on line. Τα πράγματα έφταναν στο σπίτι με νεαρούς συνήθως υπαλλήλους, μετανάστες από φτωχότερες χώρες που δεν είχαν πρόσβαση στις τεχνολογίες.
Ο ίδιος δε χρειαζόταν να πηγαίνει στο νοσοκομείο πολύ συχνά. Καθημερινώς είχε πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα, κλινικά και εργαστηριακά, μπαίνοντας με ειδικό κωδικό στον κεντρικό υπολογιστή του νοσοκομείου. Θυμάται τις ατέλειωτες συζητήσεις με τον πατέρα του, που ήταν βέβαια άλλης εποχής. Εκείνος δεν μπορούσε να δεχθεί αυτόν τον τρόπο άσκησης της Ιατρικής. “Γιατί πατέρα;” του έλεγε, “ξέρω όλα τα βιοχημικά δεδομένα, έχω σε λεπτές τομές την απεικόνιση κάθε οργάνου, ξέρω τη λειτουργία και τη λειτουργική διαταραχή κάθε σημείου, πού είναι το πρόβλημα; Μ’αυτά τα στοιχεία καθορίζω τη θεραπεία κι ένας ειδικευόμενος, μια αδελφή, κάποιος, την εφαρμόζει”. “Και την καλημέρα; Και το σφυγμό;”ρωτούσε ο πατέρας. “Ποιος του πιάνει το σφυγμό;” Του εξηγούσε ότι γίνεται ηλεκτρονική καταγραφή του σφυγμού, αλλά δεν εννοούσε αυτό. “Το χέρι”, του ξανάλεγε ο πατέρας, “Ποιος του πιάνει το χέρι;” Νόμιζε πως ήταν μια γεροντική εμμονή. Πέρασαν χρόνια, για να τον καταλάβει (Συνεχίζεται).

Πάμπλο Πικάσο: Επιστήμη και ευσπλαχνία.







ΑΝΤΙΟ ΔΡΑΧΜΗ – ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΕΥΡΩ

Η Πρωτοχρονιά του 2002 είναι μια ιστορική ημερομηνία, όχι μόνο για τους Έλληνες αλλά για όλους τους Ευρωπαίους, αφού από αυτή την ημέρα το νέο νόμισμα το ευρώ θα αντικαταστήσει τα εθνικά νομίσματα. Εμείς οι Έλληνες θα πούμε αντίο για πάντα στη δραχμή μας, τη δραχμούλα μας, που στο πέρασμα των αιώνων έλαβε διάφορες μορφές. Σας παρουσιάζουμε μερικές από τις πιο αρχαίες, που έχουν και ιδιαίτερη εικαστική αξία. (Πηγή: Η μερολόγιο της φαρμακευτικής εταιρείας WYETH)


Αργυρό τετράδραχμο Αθηνών. 440 – 420 π.Χ. Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο.
Κεφαλή Αθηνάς με Αττικό κράνος στολισμένο με φύλλα ελιάς. Το στεφάνωμα της περικεφαλαίας ερμηνεύεται ως νικηφόρο σημείο, ειδικότερα ως ανάμνηση της νίκης εναντίον των Περσών.



Αργυρό τετράδραχμο Εφέσου. 370 π.Χ. Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο.
Μέλισσα, τύπος που παραπέμπει στις ομώνυμες ιέρειες της Εφεσίας Αρτέμιδος.



Χρυσός διπλός στατήρ. Αλεξάνδρου Γ’ Μακεδονίας. 336 – 323 π.Χ. Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο. Κεφάλι αθηνάς. Ίσως ο τύπος αυτός να είναι ελεύθερη απόδοση της κεφαλής του κολοσσιαίου χάλκινου αγάλματος της Αθηνάς προμάχου του Φειδία.



Αργυρό τρίδραχμο Δελφών. 485 – 475 π.Χ. Βερολίνο, Staatiche Museen.
Κεφαλές κριών που περικλείονται από κύκλο σφαιριδίων. Από τα πιο σπάνια αρχαία ελληνικά νομίσματα.



Αργυρός στατήρ Αίγινας. 325 π.Χ. Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο.
Χερσαία χελώνα. Οι φολίδες της ράχης είναι χαραγμένες με αξιοπρόσεκτη δεξιοτεχνία και με κάθε λεπτομέρεια.



Αργυρό δεκάδραχμο Συρακουσών. 465 π.Χ. Βερολίνο, Staatiche Museen.
Τέθριππο και Νίκη. Το νόμισμα αυτό είναι γνωστό ως «Δημαρέτειον» από το όνομα της βασίλισσας των Συρακουσών Δημαρέτης, η οποία μεσολάβησε υπέρ των νικημένων Καρχηδονίων στον άνδρα της Γέλωνα, τύραννο των Συρακουσών.



Αργυρό τετράδραχμο Κλαζομενών Ιωνίας. 380 π.Χ. Λονδίνο Βρετανικό Μουσείο.
Κεφάλι Απόλλωνος με δάφνινο στεφάνι. Εμφανής η επίδραση της Συρακούσιας τέχνης. Από τις πιο αξιοπρόσεκτες δημιουργίες της Μ. Ασίας και γενικότερα του 4ου αιώνα.



Αργυρός στατήρ Ιτάνου Κρήτης. 320 – 280 π.Χ. Παρίσι, Εθνική Βιβλιοθήκη.
Θαλάσσιος θεός (Τρίτων). Τα νομίσματα αυτά υποδήλωναν τη ναυτική δύναμη της Κρήτης.



Αργυρό δεκάδραχμο Ακράγαντος Σικελίας. 410 – 408 π.Χ. Μόναχο, Staatiche Munzammlung.
Τέθριππο οδηγούμενο από τον Ήλιο. Σπανιότατο νόμισμα εκπληκτικής κοπής.



Αργυρό οκτάδραχμο Αλεξάνδρου Α' Μακεδονίας.495-454 π.Χ. Παρίσι, εθνική βιβλιοθήκη.
Νεαρός ιππέας. Ένα ωραίο δείγμα της μεταβατικής περιόδου της νομισματοκοπίας από την αρχαϊκή περίοδο στους κλασικούς χρόνους.



Αργυρό Δίδραχμο Φιλίππου Ε' Μακεδονίας. 188-179 π.Χ. Αθήνα, νομισματικό μουσείο. Κεφάλι Φιλίππου του Ε'. Το πορτραίτο αυτό συγκαταλέγεται στις πιο σημαντικές νομισματικές προσωπογραφίες της ελληνιστικής περιόδου.



Αργυρός στατήρ Κρότωνος κάτω Ιταλίας. 530-510 π.Χ. Αθήνα, νομισματικό μουσείο. Τρίποδας, ιερό σύμβολο του Απόλλωνος. Η λατρεία του Απόλλλωνα στον Κρότωνα (Ελληνική αποικία της Κάτω Ιταλίας) ήταν ευρύτατα διαδεδομένη, αφού η πόλη χτίστηκε ύστερα από προτροπή του Μαντείου των Δελφών.







ΣΒΕΡΔΙΑΝΑ

Κάμτεν’ με το ρυζ κάμτεν’ και με τς πατάτες



Γράφει ο Γιάννης Κωμάκης

Ένα πρωί το θερνό, ο κιαχαγιάς λέγ’ στ γ’ναίκα τ: « Άντε πάρε τα παιδέλια να πάμε πέρα κεινά στο νούριακο να μαζέψομ κομάτ κθαρ που έχ’». Ήνταν κανεδυό παρτσαδέλια ήνταν όμως κοντά στ μάντρα. Κειος γιούρτσεν κιόλα και σε κομάτ να κι η κυρά με τα παιδέλια. Αρχινήσαν και μαζεύαν το κθαρ με το γρόθο, κειόνο όμως ήνταν σα ντα κεράκια τς Λαμπρής. Καμιά βολά ακούσαν ένα πέρτκο να κακανίζ. Ο κιαχαγιάς ήξερε γιατί κακαρίζ ο πέρτκος, αλλά δε μίλαν. Κας το ρυάκ’ είχε δγει από μέρες μια περτκιά κι τν είχεν βροχιάσ. Σε κομάτ λέγ’ σντ κυρά τ και στα παιδέλια: «Κάτστε δω και μη ξεκνήστε και γω θα πάγω κατ κεινά και θα νέρτω γλήγορα». Πήγε κας το ρυάκ’ που ήνταν η περτκιά, είδε που είχε πιαστεί η πέρτκα στο βρόχ’, ήνταν ακόμα ζωντανή, ντ μπήρε και ντ μπήγε στ φαμλιά τ’. Τα παιδέλια μόλις ντ δγήκαν κάμναν σα ντα λωλά.



Ο μεγάλος λέγ’: «Μπαμπά δώσεμέτεν’ εμένα». Ο μκρος σα δε ξεκαθάρζεν τς συτχιές τ τον λέγ’: «Μπαμπά ζώσεμέτεν’ εμένα». Με τα πολλά τ’ δώκεν στο μκρο. Ο μκρος τ’ βάσταξεν κοματούδ τν έπαιξε και τ δώκεν στο μεγάλο και τον είπεν: «Βάστατεν’ καλά μη σε φύγ’ ακούς τι σε λέγω;». Όσεν’ ώρα τ βάσταν ο μεγάλος ντ πέρτκα, λογαριάζαν με τι θα τ μαγειρέψνε. Ο ένας ήλεγε με το ρυζ. Ο άλλος ήλεγε με τς πατάτες. Καμιά βολά, παίξε παίξε τον έφγιε η πέρτκα μες απ τα χέρια τ το μεγάλο. Τότενες δαιμονίσκιε ο μκρος, πατεί τα κλέματα και λέγ’ στο μεγάλο; «Κιαατά βώμα κιαατά κάμτεν’ τώα με το υζ κάμτεν’ και με τς πατάτες» (Κιαρατά βρώμα κιαρατά, κάμτεν’ τώρα με το ρυζ κάμτεν’ και με τς πατάτες).

Ο Σβερδιανός






Εμ Ατσκιώτς εμ τζαναμπέτς

Η Λημνιά συτχιά δεύτερ επίσημ γλώσσα ντ γκουβέρνου

Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Άκσα σήμερα στα νέα μαθέ, ότι γη πιτρόπσα μας στν Ευρώπ η κυρά Άννα Διαμαντοπούλου είπε να γίν’ δεύτερ επίσημ γλώσσα τς Ελλάδας η γλώσσα τς Αγγλίας κι ούλ’ μαθέ οι Έλλην’ να μλούνε τα ξεν’κά σναμετάξυτς, σα μπου κάμεν’ κι γη κυρά Άννα με τσε θκιοι τς. Στν αρχή με φανήκαν ούλα τούτα λωλάτα, γιατί μαθέ λέγω οι πιτρόπ ανάβνε και σβήνε τα καντήλια στν αγκλησά, τι δλεια έχνε με τς γλώσσες και τι ξεφτρών’ μαθέ η πιτρόπσα σα ντ γκαταβολάδα. Αλλά με λέγ’ ο γκμπάροζεμ ότι γοι πιτρόπ στν Ευρώπ δε σβήνε μόνε τα καντήλια, αλλά έχνε κι άλλες δλειες να δγιούνε. Υστερα πέσαν απάνετς ούλ’ οι μαμούχαλ’ που δε ξέρνε από που κατουρεί η όρεν’θα και βρέχνε μαθέ το ψωμί μες ντ γκρατούνα, πέσαν που λέτε να τ φάνε ντ κοπελούδα, ότι και καλά τούτο δεν έναι πρεπό, κι ότι θα ξεχάσομ ντ μπαράδοσή μας και ντ γλώσσα μας, σα να έναι γη παράδοσ δαν’κά για να τα ξεχάσομ.



Πρώτα πρώτα αφεντικίνα Άννα και κυρά θέλω να σε πω ότι πολύ σε μπεγεντώ, γιατί είσαι μαθέ και σα φεργάδα, σκορδέλια στα μάτια μ, γιατί δωνά που τα λέμε άλλο να σε μλα ένα μπαμπατζάν’κο πράμα κι άλλο κανέ κτσοφρόκαλο. Γιατί έχ’ και κατ άλλες που έναι και σα στφόκολλες, ονόματα να μη λέμε, και γενήκαν και πολιτικές μαθέ επειδή τς έκαμε το χοσμέτ με το σμπάθειο ο σχωρεμένος ο Αντριγιάς, που ήνταν ατζγκινλής και που Θιος σχωρέστον τρύπαν το ντοίχο, ενώ τούτος ο κοντέλιας ο Σημίτς τι να τρυπήσ, άντε να τρυπήσ ντ μπέτσα απ το γιαούρτ. Εσύ μαθέ γίν’κιες πολιτικιά με τ γλώσσα σ κι όχ’ με το πράμα σ. Σ’ άκσα ατή σ να λες ότι σε ζμπάθσε η Μαργαρίτα όντας είσαστε ΕΓΕΣ και σε έκαμε και νομαρχέσα πα σντ Κοζάν’. Όχ’ μπρε χαζέ δε τς λέγω κατσίκες, ΕΓΕΣ θα πει ένωσ γ΄ναικών Ελλάδας, στούρναρε. Λέγω μαθέ ότι από τότες φαίνταν ότι είχες κλίσ σντ γλώσσα. Γιατί όπως λέγ’ κι ο Γιώρεγ’ς ο Νταμπάκ’ς γή με τ’ γλώσσα προχωρά κανείς γή με το γκώλο τ. Τέλος πάντων μη ντα πολυλογούμε κιόλα, από τότε μέχρι τώρα, γίν’κιες πολύ μαστόρσα σ ούλα τα κόλπα, κατά πως λέγ’ κι παροιμία: «Ο καλύτερος μάστορας έναι ο κώλος τς αίγας που κάμεν’ κομπολόγια τς προβατσίλες».

Η γλώσσα της κυρίας Διαμαντοπούλου.


Ύστερα, κατά δεύτερο, που λέτε σεις οι πολιτικές, θέλω να σε πω ότι καλά τα λες να αλλάξομ ντ γλώσσα, η κουβέντα σ έχ’ ασλή, γιατί ούλο τν ίδια τν ίδια ντ βαρεθήκαμ μπλια, όπως σχαθήκαμ και καμπόσεν’ απ το σναφ σας και πρέπ ή να τ ξεκαινουργώσομ ή να βρούμε μαθέ άλλ’. Καλή έναι τς Αγγλετέρας γη γλώσσα, δε λέγω, μεις οι Λημνιοί εξάλλου τ μσομλούμε κιόλα. Για να καταλάβς αφεντικίνα και κυρά, τσούγκα λέμε εμείς ντ τσούγκα, τσούγκα κι γοι Άγγλ’, ενώ γοι Αθηναίγ’ οι χαφτ τ λένε τσίχλα σα να έναι μαθέ η τσούγκα κανέ πλι. Ομως θα σε πω μια κουβέντα και να με ζμπαθά η χάρη σ, η Λημνιά η συτχιά έναι καλύτερ απ τς Αγγλίας για δεύτερ γλώσσα, να μη σε πω και για πρωτ αφού σε δίν’ και νογάς με το πρώτο. Γι αυτό δος χαμπαρολόγ’ στς χοτζάδες τ γκουβέρνου, ότι μεις τ δίνομ τ συτχιά μας να τ μάθνε ούλ’ οι Έλλην’. Να τς πεις ότι μια και δεν έχομ και δλειες και δε μπορούμε να φέρομ τη μια άκριγια με τν άλλ’, και δωνά που είμαστε ξύνομ κλιες και κάμνομ μαχραμάδες, θα γίνομ ούλ’ οι Λημνιοί καθηγητάδες σντ γλώσσα να φεξ η μοίρα μας, γιατί μαθέ τι δλειες θα κάμομ, θα πάρομ το θσάκ’; Και έννοια πόχ’ς κι εμάς δε θα πομείν’ απάν μας, εμείς ξέρομ ότι η χαρ θέλ’ αντιχάρ κι ένα φόρτωμα στο μλαρ. Εσύ μαθέ είσαι σεγ’τάν’ γ’ναίκα, φέρτεν’ καπάκ’ πέτεν’ εδώ έχομ χαζίρκια γλώσσα, θα τρέχομ στς ξένες; Και όσεν’ ψχοβραζμέν’ θερμοζεματίζντεν και φωνάζνε σα ζυχιασμένες κάτες και δε θέλνε να δώκομ τ συτχιά τς λέγω το τραγδέλ’ που λέγ’; «Α δε σε κάμω να γενείς φράγκος με το καπέλο, να τρέχεις να παρακαλάς και γω να μη σε θέλω». Γιατί όπως σε βλέπω και με βλεπς θα παρακαλούνε αλλά το πλουδ θα νέχ’ πετάξ τότε. Στα τελευταία δε τς έχομ κι ανάγκ’, αγέρας που δε βλάφτ άστον να ξεφσά.
Υστερα εμείς οι Λημνιοί ζούμε σα τς Άγγλοι. Οι γ’ναίκες μας παράδειγμα έναι φουμαντσούδες, απ το πρωί ως το βραδ καπνίζνε σα τς αραπίνες, όπως κάμνε και στν Αγγλία. Εναι και μοντέρνες, φορούνε μίνια, παγαίνε στς καφετέργιες ως τα ξημερώματα, δε γκάντεν μαθέ μες τα σπίτια σα τς κουρούνες και να κάμνε τα τυροπτούδια τς ντεμπέλας όπως τα παλιά τα χρόνια. Και μπορεί άμα μας μλούνε στα Αγγλικά να τστώνομ τ αυτιά μας σα ντο γάδαρο, αλλά δε μπορούνε να μας περάσνε και για τσοπανέρια, γιατί άμα αρχίσομ και μεις τα Λημνιά νομίζνε ότι έναι αφγανέζκα. Να σε δώκω ένα δείγμα; «Σουρ μουρ και χλιαμ χλιουμ με τα ξεφουρνίγ’ς. Καγκιόζα γιαγιά κοτσλίτ με πέντε αυγά, ξεπλάδιανες μπλια. Διαβόλ διάβολε στρι. Μπατάλ’ ουσούλ’ ούζβαρ κρασί, βαλ μινέτ μη μπεσ κοντοστέλ’ πα στο χαλετό». Κατάλαβες τίποτα κυρά Άννα; Σιγά μη γκατάλαβες. Γι αυτό σε λέγω, έναι άλλ’ γλώσσα, άλλο το βήξμο, άλλο το κλάσμο που λέγ’ κι η παροιμιά, κάμε το λοιπό αρχή που είσαι πασλίδκια γ’ναίκα, ραχβάνα κι όχ’ ταχτάρα, και τα σκληρά τα τσάγλα που έχνε αμεσάν’χτα, που μάθαν με τα τσερβούλια και τς μποδίζνε τα σκαρπίνια, και που χέζνε με το συμπάθειο ακόμα μες τ σούδα που λέγ’ κι η γιαγιά μ η Βωτώ, μη μας πενεβαίν’νε και πολύ γιατί θα τα κάμομ σα τα τσβάλια μες τ αμπάρ. Σε στέρνω και τούτο το τηλεγράφμα για να έχ’ς και σύ να κρατάς πράμα στα χέρια σ κι όχ’ μόνε τα σπαρματσέτα σα πιτρόπσα που είσαι.
Αφεντικίνα Άννα και κυρά
Δος χαμπάρ στς πανουγότερ Ευρώπς, μεις Λημνιοί ούλα καλά τμονεμένα για γλώσσα. Τισλίμσε συ δλεια, πέτεν’ τς τσιτσαρολαίμδες και τς τζιτζλόμδες, τς μπαντέχομ καλοκαίρ για πετνό με φλομάρια, κράσο καλαμπάκ’ και τσαλαβούτμα. Τζούλωσέτεν’ κοματούδ,΄κάμτεν’ να το παρλούνε το πράμα, αλλά με το γιαβάσκο μη τζοχαπιαστούνε και μας ταγίσνε καμιά μελεμενιά. Αμα μπιτίγ’ς πάτσε σφυρματγιά, μεις αλέστα, σφεντογονιέμαστε Βρυξέλλες και τα τελειώνομ. Πέτεν’ Λημνιοί Άγγλ’ αντίκωμ, τζιγκινέδες τ κιαρατά, πιάντεν αλαμπρατσέτα με τς Ευρωπαίγ’, ζγιάζνε πιπέρ. Το διάφορο τεμσάρκο. Και ζντήρα, άμα πράμα βγάλ’ κουκούλ’, α βγάλομ το άγαλμα τς Μαρούλας α βάλομ το θκο σ.

Ο τζαναμπέτς.









ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Αγροτική ζωή της παλιάς Λήμνου



Γράφει ο Χαράλαμπος Μανωλούκος
Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Ατσικιωτών Λήμνου

Πριν μισό περίπου αιώνα, στην Ατσική, κατοικούσαν κοντά στους δυο χιλιάδες άνθρωποι. Κάθε οικογένεια είχε τρία τέσσερα και πέντε παιδιά και μερικές φορές ακόμα περισσότερα. Ήταν σχεδόν όλοι αγρότες, ζούσαν καλλιεργώντας τα χωράφια τους και όσοι δεν είχαν αρκετά στρέμματα για να καλύψουν τις ανάγκες της οικογένειάς τους, έπαιρναν μισιακά χωράφια από ιδιοκτήτες, τα λεγόμενα «τεμσάρκα». Μ’ αυτό το διακανονισμό μοιράζονταν τη συγκομιδή με τον ιδιοκτήτη του χωραφιού. Άλλοι έπαιρναν όλα τα χωράφια μαζί με μια μάντρα, το λεγόμενο ζεβγάρι, ή «ζοβγάρ», τα καλλιεργούσαν έχοντας και πρόβατα αλλά και άλλα ζώα και μοιράζονταν τα εισοδήματα που προέκυπταν κάθε χρόνο με τον ιδιοκτήτη, το λεγόμενο αφεντικό.
Ο κεχαγιάς, έτσι λεγόταν ο αγρότης που ανελάμβανε την περιουσία του αφεντικού, πέραν της υποχρέωσης που είχε να αποδώσει το μισό των προϊόντων που προέκυπταν από τα κτήματα, έπρεπε να αποδώσει το μισό και των λοιπών εισοδημάτων, όπως ήταν τα τυριά, το μαλλί, οι καρποί των δέντρων, αλλά και ότι άλλο περιελάμβανε το ζεβγάρι.
Το τυρί υπήρχε ως σαλαμούρα, και ως ξερό. Η σαλαμούρα ήταν το σημερινό καλαθάκι ή φέτα, το έλεγαν δε έτσι γιατί το διατηρούσαν σα άρμη για να μην χαλάσει μια και δεν υπήρχαν ψυγεία. Το ξερό που τώρα το λέμε μελίχλωρο, το διατηρούσαν όλο το χειμώνα και το έτρωγαν σκέτο, αλλά το έτριβαν και στα μακαρόνια και στα φλομάρια. Επίσης υπήρχε και ένα άλο προϊόν, ο καβουρμάς, που ήταν χοιρινό κρέας καβουρντισμένο και διατηρημένο στο λίπος. Σύμφωνα με το έθιμο, αλλά και λόγω αναγκών διατροφικών, όλες οι οικογένειες έτρεφαν χοίρους που τους έσφαζαν την παραμονή των Χριστουγέννων. Υπήρχε ένα τελετουργικό για τη σφαγή των χοιρινών ή γουρτζελιών στα Λημνιακά. Κάθε οικοδεσπότης που ήθελε να σφάξει το γουρούνι του καλούσε δυο τρεις φίλους ή γείτονες και από κοινού αναλάμβαναν τη σφαγή. Αφού τελείωνε το γδάρσιμο και το άνοιγμα του χοίρου, έκοβαν το συκώτι και το έδιναν στη νοικοκυρά να το τηγανίσει. Μετά κάθονταν στο τραπέζι όσοι συμμετείχαν στη σφαγή, μαζί με την οικογένεια και έτρωγαν, πίνοντας κρασί μαύρο από σταφύλια καλαμπάκια. Στη συνέχεια κρεμούσαν το γουρτζέλι σε κάποιο χώρο στο ισόγειο του σπιτιού για να στραγγίξει δυο τρεις ημέρες. Μετά το τεμάχιζαν κομματάκια, μικρές μερίδες, το έβαζαν σε ένα μεγάλο καζάνι και το καβούρντιζαν με το λίπος του. Όταν τηγανιζόταν το κρέας το τοποθετούσαν σε πήλινα κιούπια ή κουρούπια και αφού το σκέπαζαν με λιωμένο λίπος ανακατεμένο με σαμόλαδο, όσοι είχαν, το είχαν για μαγείρεμα ή για να το τρώνε σκέτο, όλο το χειμώνα.
Έτσι κάθε οικογένεια εξασφάλιζε το κρέας της χρονιάς. Το λίπος, η λεγόμενη λίγδα, εχρησιμοποιείτο στη μαγειρική, στη ζαχαροπλαστική, αλλά την άλειφαν και πάνω στο ψωμί και την έτρωγαν τα παιδιά κυρίως, ρίχνοντας επάνω και λίγη ζάχαρη. Το ψωμί ήταν ζυμωτό, το ζύμωναν οι μάνες μας μια φορά τη βδομάδα και το έψηναν στους φούρνους που είχαν όλοι οι άνθρωποι στην αυλή τους. Επομένως φρέσκο ψωμί τρώγαμε μια φορά την εβδομάδα, συνήθως το Σάββατο. Η βδούλα ήταν ένα μικρότερο ψωμί από τα υπόλοιπα, που ψηνόταν και πιο γρήγορα. Τα κλίκια (κουλούρια), ψήνονταν κι αυτά πιο γρήγορα από τα ψωμιά και τα περιμέναμε πως και πως να βγούνε για να τα δοκιμάσουμε.

Από τη βαριά αγροτική ζωή των παλιών Λημνιών


Ο κεχαγιάς είχε κι άλλες υποχρεώσεις απέναντι στο αφεντικό. Επρεπε κάπου κάπου να πηγαίνει το γάλα στην κυρά, την αφεντικίνα δηλαδή, για να φτιάξει φλομάρια. Επίσης μερικές φορές το χρόνο έπρεπε να την πάει στο Κάστρο, τη σημερινή Μύρινα, με το άλογο, στολίζοντας το σαμάρι με την καλύτερη καρπέτα. Ακόμα είχε υποχρέωση να την πηγαίνει στα Θέρμα για λουτρά και σε πανηγύρια και να σπέρνει το παρασπόρι του αφεντικού, δηλαδή κάποιο κτήμα που κρατούσε ο ιδιοκτήτης και το καλλιεργούσε ο κιαχαγιάς, την σοδειά όμως την έπαιρνε ολόκληρη το αφεντικό.
Η ιστορία αυτή ίσως να μοιάζει με παραμύθι για τους νέους που δεν είχαν γεννηθεί τότε, για τους μεγάλους όμως δεν είναι καθόλου παραμύθι, ήταν η πραγματικότητα, άλλοτε ευχάριστη άλλοτε δυσάρεστη τότε, όμως τώρα πάντοτε μια γλυκειά ανάμνηση.






ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΑΤΣΙΚΗΣ

Ένα υπόδειγμα προς μίμηση

Ο Αγροτικός συνεταιρισμός Ατσικής είναι ένας ζωντανός οργανισμός γεμάτος σφρίγος και υγεία. Οικονομικά είναι ο καλύτερος σε όλο το νησί και πρώτος σε δραστηριότητα. Είναι ένας συνεταιρισμός, που είναι το καμάρι της Λήμνου και από τους καλύτερους στη χώρα μας. Ένα παράδειγμα που δείχνει ότι όπου γίνεται σωστή και συνετή δουλειά τα αποτελέσματα είναι πλούσια.
Ο συνεταιρισμός που είναι εμπορικός και όχι πιστωτικός, διοικείται από διοικητικό συμβούλιο που το αποτελούν οι εξής συνδημότες: Πρόεδρος ο Οδυσσέας Κριαρής, αντιπρόεδρος ο Κώστας Τραντής, γενικός γραμματέας ο Γιώργος Κουκουλήθρας, ταμίας ο Παναγιώτης Σουσαλής, μέλος ο Γιάννης Δεληβασίλης. Γραμματέας του συνεταιρισμού είναι η Στρατηγούλα Κομνηνίδου - Αρσενοπούλου, που είναι η ψυχή και η καρδιά του συνεταιρισμού, που προσφέρει ένα τεράστιο έργο κατά γενική ομολογία και που η προθυμία της, η ευγένειά της και η εργατικότητά της είναι γνωστά σε όλους τους συνδημότες.
Ο συνεταιρισμός έχει αρκετά μεγάλο κύκλο εργασιών, που περιλαμβάνει: Πιστοποιημένο σπόρο 120 τόνους, παραγωγή σταφυλιών 2.000 τόνους, γάλα πρόβειο παραγωγής Ατσικής 360 τόνους, λιπάσματα 500 τόνους. Από ζωοτροφές προμηθεύεται καλαμπόκι, ζαχαρόπιτα, φύραμα, μπαμπακόπιτα.
Ο συνεταιρισμός παρ’ όλο που δεν υποχρεούται να κάνει την ολοκληρωμένη δήλωση για τα σιτηρά, με πρωτοβουλία του διοικητικού συμβουλίου αναλαμβάνει αυτή την εξυπηρέτηση για τη διευκόλυνση των συνεταίρων. Για τις επιδοτήσεις, το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε να παρέχει όλα τα απαραίτητα μέσα στα γραφεία του συνεταιρισμού στους συνεταίρους, συνεργαζόμενο με τον εργολάβο που ορίζεται από τις υπηρεσίες Γεωργίας Μυτιλήνης. Το διοικητικό συμβούλιο παρακαλεί με την ευκαιρία αυτή όλους τους συνεταίρους να συνεργάζονται μαζί του σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων που έχει σχέση με τα προϊόντα.
Το διοικητικό συμβούλιο μετά από μελέτη των διαφόρων προβλημάτων σε συνεργασία με τους συνεταίρους θέτει διάφορα θέματα στους αρμοδίους προς επίλυση:
Θέμα 1ο. Καψάλισμα. Ένα αίτημα των αγροτών είναι να καψαλιάζονται οι καλαμιές, για λόγους οικονομίας. Το καψάλισμα δεν στοιχίζει, ενώ αν χρησιμοποιούνται φάρμακα το κόστος ανέρχεται σε 2.500 περίπου δραχμές το στρέμμα.
Θέμα 2ο: Αγρανάπαυση. Για τα χράφια που πρέπει να μείνουν για αγρανάπαυση, ο συνεταιρισμός ζητεί να γίνεται ένα μικρό όργωμα για την καταπολέμηση της αγριάδας και όχι να μένουν τελείως χέρσα. Τα χωράφια αυτά επιδοτούνται με 3 χιλιάδες το στρέμμα.
Θέμα 3ο: Απόσυρση. Τα χέρσα επιδοτούνται με 4.700 δραχμές το στρέμμα. Αίτημα του συνεταιρισμού είναι να καίγονται οι καλαμιές για καλύτερη εξόντωση της αγριάδας.
Θέμα 4ο: Εξωτική. Όταν έχει κάποιος ζώα και σπέρνει κριθάρι για ζωοτροφές, το καψάλισμα απαγορεύεται, υπογράφοντας υπεύθυνη δήλωση. Το αίτημα είναι να επιτραπεί το καψάλισμα.
Ο Αγροτικός συνεταιρισμός Ατσικής, υπό την καθοδήγηση του άξιου διοικητικού συμβουλίου, σκοπεύει να συνεχίσει την επιτυχή πορεία του και μάλιστα να επεκτείνει τις δραστηριότητές του προς όφελος όλων των συνεταίρων. Η εφημερίδα μας τους εύχεται καλή δύναμη και τους συγχαίρει ειλικρινά.


















Η ΛΗΜΝΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Από το βιβλίο του Ατσικιώτη Τάσου Καψιδέλη: Η ΛΗΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821

Λήμνιοι αξιωματούχοι αγωνιστές

Τριαντάφυλλος Τζουράς (1793 – 1847) Α.Μ. 133

«Ήτο ανδρείος, αγχίνους και καθ’ όλα Έλλην», Ν. Σπηλιάδης

Ο Τριαντάφυλλος Τζουράς είναι η μεγαλύτερη – σημαντικότερη φυσιογνωμία της Λήμνου, που έλαβε μέρος στην επανάσταση του 1821. Με την ηρωική δράση του και την παλληκαριά του, που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούσε τα όρια της τόλμης, έγραψε τις πιο λαμπρές σελίδες της Λημνιακής προσφοράς στον Αγώνα. Ενδεικτικά αναφέρομε ότι κατά τη διάρκεια της Επαναστάσεως τραυματίστηκε 6 φορές στα διάφορα πεδία των μαχών, όπου πολεμώντας διέπρεψε.
Και όμως στο επίσημο αρχείο χειρογράφων της Εθν. Βιβλιοθήκης ως ιδιαίτερη πατρίδα του αναφέρεται η «Μεγάλη Λίμνη» Ευβοίας. Ευτυχώς που διασώθηκε το «Αρχείο» του Λήμνιου αγωνιστή και δημοσιεύθηκε από τον Τρ. Μαραγκό τώρα τελευταία. Από εκεί αντλούμε και εμείς τα περισσότερα στοιχεία για το πολεμικό του έργο.
Ο Τριαντάφυλλος Τζουράς με το «σάλπισμα της ελευθερίας» όπως γράφει ο ίδιος, εγκατέλειψε τα πάντα στο νησί της Λήμνου και έτρεξε να υπερασπίσει την αγωνιζόμενυη Πατρίδα. Ηταν τότε νέος 28 χρονών. Στις αρχές της Επαναστάσεως ήταν θαλασσομάχος αγωνιστής. Από το Μάρτιο – Απρίλιο του 1821, έλαβε μέρος στις «καταδρομές», που πραγματοποίησαν οι Ψαριανοί, μαζί με Λημνιώτικα καράβια κοντά στον Άθωνα και λίγο αργότερα στις πρώτες ναυτικές επιχειρήσεις του Ελληνικού στόλου στην Ερεσό, Σάμο, έχοντας υπό την οδηγίαν του 85 Λημνιούς στρατιώτες «μεμισθωμένους εξ ιδίων».
Από τη θάλασσα, άγνωστο πως, μεταπήδησε στο στρατό της ξηράς και ξαφνικά τον βρίσκομε με στρατιώτες «εξοικονομημένους εξ ιδίων» στην Πελοπόννησο υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη αγωνιζόμενο στις στρατιωτικές επιχειρήσεις γύρω από την Τρίπολη (Σεπτέμβριος 1821). Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς έλαβε μέρος με τους «μεμισθωμένους» άνδρες του στην άτυχη εκστρατεία του ολύμπου, υπό την αρχηγεία του πρώτου υπασπιστή του Δ. Υψηλάντη, Γρηγορίου Σάλα (Μάρτ. 1822), ακολουθώντας τον Ν. Κασομούλη. Από τον Όλυμπο, μετά την ήττα της Καστανιάς, έφτασε διά θαλάσσης στην Αγιά Μαρίνα της Στυλίδας, όπου ο Οδυσσέας Ανδρούτσος αγωνιζόταν να ματαιώσει τα σχέδια του Μαχμούτ Πασά Δράμαλη της Λαμίας, για την εκστρατεία του στην Πελοπόννησο. Εκεί πολεμώντας ηρωικά, τραυματίστηκε στο πόδι του για δεύτερη φορά.
Μετά την καταστροφή στην Αγιά Μαρίνα κατέβηκε μαζί με τους άλλους Έλληνες οπλαρχηγούς στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα και τη Βοιωτία. Και το 1822 τον ξαναβρίσκομε στην Πελοπόννησο, αγωνιζόμενο υπό τον Δημ. Υψηλάντη εναντίον των ορδών του Δράμαλη «μέχρι της καταστροφής του». Στην εκστρατεία της Ευρίπου – Τρίκερι (1823) υπηρετεί μαζί με τον αδελφό του Κωνσταντίνο στη «Μάγκα» (ενωμοτία) του Αρχηγού Βάσου.
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1823 – 24), ο Τζουράς κατέβηκε στην Ύδρα «προς υπεράσπισιν της νήσου με 200 στρατιώτες», όπως γράφει ο ίδιος. Τότε φαίνεται πως γνωρίστηκε και συνδέθηκε στενά με το στρατηγό Βάσο Μαυροβουνιώτη και εντάχθηκε στο στρατιωτικό σώμα του. Υπό την οδηγία του αρχηγού Βάσου Μαυροβουνιώτη έλαβε μέρος εναντίον των «Ανταρτών» στην Αρκαδία. Εκεί, στις επιχειρήσεις γύρω από την Τρίπολη, οδηγώντας την χιλιαρχία του «ασθενούντος» Δ. Κριεζή και αγωνιζόμενος «με απερίγραπτον γενναιότητα εναντίον πενταπλασίων ανταρτών» τραυματίζεται βαρέως στον δεξιό ώμο. Στη συμπλοκή αυτή (20 Νοεμβρίου 1824), ο Τζουράς αναδείχτηκε ένας «εκ των γενναιοτέρων και εμπειροτέρων εις τα πολεμικά αξιωματικός». Η Κυβέρνηση, εκτιμώντας την πολεμική του ικανότητα και τις προς την πατρίδα εκδουλεύσεις του, τον προάγει στο βαθμό του Χιλιάρχου. Ήταν τότε ο Λήμνιος αγωνιστής μόλις 31 ετών. Παραθέτομε τη σχετική κυβερνητική διαταγή.

ΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΝ ΣΩΜΑ
Δυνάμει του Γ.Κ.Τ. του Ν. Της Επιδαύρου
Διατάττει
Αον. Οι υποσημειούμενοι προβιβάζονται εις τους ακολούθους βαθμούς: Ο Γενναίος Κότζος και Τριαντάφυλλος Τζουράς εις τον βαθμόν της Χιλιαρχίας. Ο Κυριάκος Μούρτζης, Αιγινήτης εις τον της Υποχιλιαρχίας.
Βον. Το Υπουργείον του Πολέμου να ενεργήσει την δια/γήν ταύτην.

Εν Ναυπλίω 23 Δεκεμβρίου 1824

Ο Επιτροπικώς του Προέδρου προσωρινώς



Λίγο αργότερα, όταν ο Ιμπραήμ αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο (Φεβρ. 1825), ο χιλίαρχος Τρ. Τζουράς, υπαρχηγός στο υπό την οδηγία του Βάσου στρατιωτικό σώμα, συμμετέχει ενεργώς στις επιχειρήσεις των Ελλήνων γύρω από το Κρεμμύδι - Νεόκαστρο. Στη μάχη με τους Άραβες της 7ης Απριλίου 1825 περί το Νεόκαστρο, «αντιμαχόμενος γενναίως εις τας ορμάς του εχθρού», τραυματίζεται και πάλι βαρέως «εις τον δεξιόν βουβώνα», όπως γράφει ο ίδιος. (Είναι η τέταρτη πληγή).
Ο Βάσος Μαυροβουνιώτης τον θεωρεί πλέον ως έναν «των γενναιοτέρων και εμπειροτέρων εις τα πολεμικά αξιωματικόν». Και το Υπουργείο Πολέμου επιβεβαιώνει ότι ο Τρ. Τζουράς «εφάνη γενναίος εξ αρχής του ιερού αγώνος και ευρέθη εις πολλάς κατά των εχθρών μάχας, κατά των οποίων έφερε τρόπαια». Μεσολάβησε η περιβόητη «επιχείρησις» στη Συρία, όπου ο ήρωας Τζουράς ανδραγάθησε στην πολιορκία της Βηρυττού (Μάρτιος 1826).
Επιστρέφοντας από τη διαβόητη αυτή «ληστρική» εκστρατεία ο Τζουράς μαζί με τους στρατηγούς Βάσο και Κριεζώτη, αφού έσωσαν από τη βέβαιη αιχμαλωσία - καταστροφή το Γάλλο Συνταγματάρχη Φαβιέρο, που πολιορκούσε την Κάρυστο, διαπεραιώθηκαν στην Αττική, η οποία είχε μεταβληθεί τότε σε ξέφραγο χωράφι για τους Τούρκους της Καρύστου. Γιατί όπως είναι γνωστό, ταυτόχρονα σχεδόν με την απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, Τουρκικά στρατεύματα καλώς εξοπλισμένα ξεχύθηκαν και στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, κατακαίοντας και λεηλατώντας τα πάντα, δίχως να συναντήσουν πουθενά αντίσταση. Επομένως η απειλή της Αττικής ήταν άμεση και είχε ανάγκη από υπερασπιστές.
(συνεχίζεται)












ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΔΑΦΝΗΣ
Προς τη Δημοτική αρχή

Ένας συνδημότης από τη Δάφνη μας εξέθεσε μερικές παρατηρήσεις του για το χωριό του, που είναι ταυτόχρονα και αιτήματα προς τη Δημοτική Αρχή, για επίλυση. Θεωρούμε τελείως λογικά τα αιτήματα του συμπατριώτη και νομίζουμε ότι πρέπει το ταχύτερο δυνατόν να βρούν λύση.
1. Να καθαριστεί και να βαφεί η εκκλησία, ο Άγιος Δημήτριος και να τοποθετηθεί βρύση. Να καθαριστούν και να βαφούν οι Άγιοι Ανάργυροι.
2. Η στέρνα του νερού πρέπει να καθαριστεί και να τσιμενταριστεί.
3. Να καθαριστεί το νεκροταφείο και να τοποθετηθεί βρύση.
4. Στο κοινοτικό γραφείο, να φτιαχτεί το μπαλκόνι όπως ήταν πριν. Να βαφεί το κοινοτικό γραφείο.
5. Να καθαριστεί όλο το χωριό.
6. Το Δημοτικό Σχολείο, παρ’ όλο που έχει κλείσει, οι κάτοικοι το θέλουν καθαρό και περιποιημένο και με λουλούδια γύρω γύρω όπως ήταν πριν, γιατί το θεωρούν στολίδι του χωριού τους.
7. Το ίδιο και για το κοινοτικό ιατρείο (καθάρισμα, βάψιμο, ευπρεπισμός).








ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΑ – ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΑ – ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΑ

Οι κινητοποιήσεις των αγροτών

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή περίπου, έρχεται στο προσκήνιο των θέμα των αγροτικών κινητοποιήσεων, με τους αποκλεισμούς των δρόμων κλπ. Φέτος τα φαινόμενα ήταν πιο ήπια, με εξαίρεση αυτά της Μυτιλήνης, όπου είδαμε εισβολή σε δημόσια κτίρια με τη βοήθεια «πολιορκητικών κριών», αλλά δυστυχώς τραυματίστηκαν και αστυνομικοί, όπως ακούσαμε. Κανείς δεν συμφωνεί με ακραία φαινόμενα. Λίγοι συμφωνούν με την πολιτική, ή αν θέλετε κομματική εκμετάλευση των αγροτών, η οποία είναι εμφανής όλα αυτά τα χρόνια.
Όμως εμείς θέλουμε να δηλώσουμε ξεκάθαρα ότι είμαστε με το μέρος των αγροτών, όσες υπερβολές κι αν γίνονται κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεών τους. Κι αυτό γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι είναι ο πιο αδικημένος κλάδος στην Ελλάδα. Δεκαετίες ολόκληρες υφίστανται οι αγρότες την κοροϊδία του κράτους, που τους έχει μετατρέψει σε θλιβερούς παρίες της οικονομικής ζωής της χώρας. Με ελάχιστο εισόδημα, με ελάχιστες εξασφαλίσεις, με ελάχιστη βοήθεια, συζητούν τον 21 αιώνα, πώς θα ξεπληρώσουν τα δάνειά τους.
Και βέβαια το θέμα είναι πολιτικό. Και βέβαια έχουν περιέλθει σε οικονομικό μαρασμό οι αγρότες λόγω πολιτικών επιλογών. Και βέβαια έχουν τεράστια ευθύνη αυτοί που κυβερνούν. Και βέβαια δεν αρκούν τα λόγια τα παχιά και οι κούφιες υποσχέσεις, που μόνιμα ακούν οι αγρότες. Και όσο οι αφεντάδες της κυβέρνησης των νεόπλουτων δεν το καταλαβαίνουν, τόσο θα έχουμε φαινόμενα τύπου Μυτιλήνης. Το ίδιο μας κάνει αν μας πουν λαϊκιστές ή αντιπολιτευόμενους. Αισθανόμαστε την ανάγκη να πούμε στους αγρότες πως είμαστε μαζί τους. Πως είμαστε και μεις παιδιά των χωραφιών. Πως έχουν δίκιο. Και πως όταν τους βλέπουμε, ζωντανεύουν οι μνήμες οι πικρές της δεκαετίας του 50 και του 60, όταν τρεις τόνοι μπαμπάκι δεν έφταναν να ξεπληρωθεί ένα μικρό καλλιεργητικό δάνειο, τέτοιο που βοηθούσε ίσα ίσα να μην πεθάνει μια οικογένεια από την πείνα. Δυστυχώς ελάχιστα βήματα έγιναν από τότε από τις κυβερνήσεις για τους περήφανους αγρότες μας. Και είναι κρίμα κι άδικο.


Αναδιάρθρωση καλλιεργειών στη Λήμνο



Στα πλαίσια αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών στη Λήμνο, μια που τα σιτηρά δεν έχουν τιμές και τα σταφύλια δεν έχουν πέραση γιατί το κρασί έχει αντικατασταθεί στις προτιμήσεις των νεοελλήνων από τα σκληρά ποτά, το υπουργείο γεωργίας, δείχνοντας το τεράστιο ενδιαφέρον της κυβέρνησης για τους αγρότες, προτείνει την καλλιέργεια κάκτων, που δεν χρειάζονται και πότισμα, από τους οποίους θα παράγεται τεκίλα. Μάλιστα προκρίνουν το είδος SAGUAROS VIAGRAS ERECTUS, που εικονίζεται στην παραπάνω φωτογραφία, σαν πιο αποδοτικό και αποτελεσματικό. Ωστόσο υπάρχει και εναλλακτική λύση, το υβρίδιο omo domatoputso, που εικονίζεται στην πιο κάτω φωτογραφία και έχει μεγάλη απόδοση.

omo domatoputso.



Ευτυχισμένο το νέο έτος 2002

Το καημένο το παιδάκι το 2002, σαν φοβισμένο και αμήχανο μου φαίνεται.


Η μικρά Βουλή


Τι ιστορία κι αυτή με την απόφαση των πατέρων του Έθνους να βολέψουν στο δημόσιο τους υπαλλήλους των πολιτικών γραφείων τους, τωρινούς και παλιότερους - στη Λήμνο θα έλεγαν «τα τσανάκια τους και τα πρώην τσανάκια τους» - πηδώντας πάνω από το νόμο Πεπονή και το ΑΣΕΠ. Στους εχθρούς του κοινοβουλευτισμού προκάλεσε χαρά αυτή η αφάνταστη κατάντια και στους δημοκρατικούς πολίτες απέραντη θλίψη και σιχασιά. Είδαμε όλοι στις τηλεοράσεις ένα θλιβερό πρόεδρο της Βουλής, γεμάτο κακία και τζαναμπετιά, να μην καταλαβαίνει το αυτονόητο μέσα στη γραφικότητά του, ότι δηλαδή κάποιος βουλευτής είχε αντίθετη γνώμη και ότι ήθελε να την εκφράσει.
Είδαμε μια αντιδημοκρατική συμπεριφορά χωρίς όρια, από τους βουλευτές των δύο μεγαλυτέρων κομμάτων, από αυτούς δηλαδή που είναι οι εκπρόσωποι της Δημοκρατίας μας, τρομάρα τους.



Άραγε οι πολιτικοί μας, που δόξα τω θεώ δεν είναι χαζοί, κατάλαβαν σε τι ολίσθημα έπεσαν, συμπεριφερόμενοι σαν μικροαπατεωνίσκοι του πεζοδρομίου; Κι αυτό το «το θέμα θεωρείται λήξαν» του κυβερνητικού εκπροσώπου, δεν είναι ταυτόσημο με το τρέξιμο του πορτοφολά για να ξεφύγει, όταν τον πιάνεις στα πράσα;


Οι αναξιοπαθούντες βουλευτές μας


Να χαρείτε ότι αγαπάτε σεβαστοί εθνοπατέρες μας, πάμπτωχοι και αναξιοπαθούντες. Δεν ξέρω αν σας φτάνουν τα δυο εκατομμύρια το μήνα, συν τα πάμπολλα προνόμιά σας. Δεν ξέρω αν συγκρινόμενα με τα υποπολλαπλάσια που λαμβάνει η συντριπτική πλειοψηφία του λαού, γιατί εσείς θα πρέπει να είσαστε παραπονούμενοι. Δεν ξέρω αν θα πρέπει σε σας και μόνο σε σας να χορηγεί το κράτος αφορολόγητο αυτοκίνητο 2000 κυβικών, όπως ξαναετοιμάζεται. Σε κάθε περίπτωση όμως, εσείς έχετε το καρπούζι, εσείς και το μαχαίρι. Πάρτε όσα θέλετε. Ψηφίστε να παίρνετε μισθό πέντε, δέκα, εκατό εκατομμύρια το μήνα, μπας και χορτάσετε. Ο γάϊδαρος σηκώνει. Να χαρείτε όμως ότι αγαπάτε, πάψτε να βγαίνετε στις τηλεοράσεις και να μας λέτε πόσο φτωχοί είστε. Πάψτε να προκαλείτε τον κόσμο. Πάψτε επιτέλους να αυτοεξευτελίζεστε. Και πάψτε μερικοί να λέτε αυτό που δυστυχώς είπε και ο πρόεδρος της βουλής πάνω κάτω, ότι δηλαδή αν ο βουλευτής δεν είναι κατά τη γνώμη του οικονομικά αυτάρκης, τότε είναι επιρρεπής σε δωροδοκία από τα διάφορα οικονομικά συμφέροντα. Αυτό και μόνο που ελέχθη, συνιστά ολίσθημα. Επιτέλους αυτοπροστατευθείτε.


Η Ειρήνη Παπά – Γυναίκα της Ευρώπης

Ειρήνη Παπά


Η Ειρήνη Παπά γυναίκα της Ευρώπης. Μίλησε Ελληνικά στην τελετή απονομής του βραβείου, γιατί αυτή η γλώσσα, είπε, μιλιέται αδιαλείπτως μερικές χιλιάδες χρόνια. Τραγούδησε και τη νεραντζούλα, το δημοτικό, όπως μόνο αυτή μπορούσε, ανάμεσα σε τόσους Ευρωπαίους. Μας θύμισε τη Μελίνα. Αναγάλιασε η ψυχή μας, λάμπρυνε ο κόσμος, μεγάλωσε κι άλλο η Ελλάδα. Κάποιος είπε πως ειδικά για την Ειρήνη Παπά, θα μπορούσε ο τίτλος να είναι η …γυναικάρα της Ευρώπης. Νάσαι καλά Αρχόντισσα και Ελληνίδα. Γιατί είχε μαυρίσει η καρδιά μας από κάτι εκσυγχρονιστικά βλαχαδερά, κάτι δοτές πρώην αίγες νομαρχέσες, που μόλις έμαθαν λίγα ψωροαγγλικά δεν λένε να μιλήσουν ξανά Ελληνικά και προτείνουν την Αγγλική γλώσσα σαν την δεύτερη επίσημη γλώσσα του….Ελληνικού κράτους.


«ΑΡΩΜΑ ΛΗΜΝΟΥ» Το νέο βιολογικό κρασί της Λήμνου μας


Στην 4η Πανελλήνια έκθεση βιολογικών προϊόντων που έγινε από τις 4 έως τις 7 Οκτωβρίου στο ΖΑΠΠΕΙΟ, έλαβε και η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λήμνου με ένα καταπληκτικό κρασί, το «ΑΡΩΜΑ ΛΗΜΝΟΥ». Είναι γνωστό ότι τα κρασιά του νησιού μας έχουν πολλούς φανατικούς θαυμαστές και ότι θεωρούνται από τα καλύτερα της Ελλάδας, ιδιαίτερα μερικές ποικιλίες τους. Η παραγωγή όμως βιολογικών κρασιών και γενικότερα βιολογικών προϊόντων είναι αναμφισβήτητα μια πρόοδος. Η τάση διεθνώς για παραγωγή «καθαρών» προϊόντων όσο πάει και δυναμώνει. Στο μέλλον είναι σίγουρο ότι τα βιολογικά προϊόντα θα απασχολήσουν πολύ τη ζωή μας. Πρέπει να δώσουμε συγχαρητήρια στην Ένωση της Λήμνου μας γι’ αυτή την επιτυχία της. Τις φωτογραφίες και το σχετικό ρεπορτάζ μας τα έστειλε ο συμπατριώτης μας εκλεκτός φωτογράφος και υποστηρικτής των βιολογικών προϊόντων Παντελής Πραβλής.


Αναστήλωση των ανεμόμυλων στη Λήμνο


Και μάλιστα δεν γίνεται αναστήλωση μόνο στο πέτρινο κουφάρι τους και σε μια ιδιότυπη σκεπή όπως γινόταν σε μερικούς μέχρι τώρα, με αποτέλεσμα να φαίνονται ψεύτικοι, αλλά η αναστήλωση είναι αληθινή, ο μύλος γίνεται λειτουργικός, με τα πανιά του, με την σκεπή του την κανονική που έχει μηχανισμό για να γυρίζει ανάλογα με τον άνεμο, κλπ. Το έργο χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Αιγαίου με 20 εκατομμύρια. Θα αναστηλωθούν πέντε μύλοι στα χωριά Ατσική, Βάρος, Δάφνη. Το πιστέψατε βρε; Όχι βέβαια. Πλάκα σας έκανα. Οι μύλοι θα είναι στα χωριά Κορνός, Κοντιάς, Παναγιά, Λύχνα και Πλάκα. δηλαδή σε χωριά όλων των δήμων εκτός από το Δήμο Ατσικής. Παρ’ όλο που στο Βάρος υπήρχαν οι πιο πολλοί και πιο εμφανίσιμοι και από απόσταση ανεμόμυλοι. Πού οφείλεται αυτό δεν γνωρίζουμε, δηλαδή αν οφείλεται σε ολιγωρία του Δήμου μας, ή στη συνήθη εύνοια του Υπουργείου Αιγαίου στους άλλους Δήμους. Παρ’ όλα αυτά το έργο είναι αξιόλογο.
Τα πέτρινα στοιχεία των μύλων συγκεντρώθηκαν από τη γύρω περιοχή, για να υπάρχει συνάφεια των μύλων με το περιβάλλον. Το ξύλο που επιλέχθηκε για την κατασκευή των κύκλων, στους οποίους κινείται ο άξονας και η στέγη, εισήχθη από την Αφρική. Επίσης θα χρησιμοποιηθούν ελαιόδεντρα από τη Λέσβο και κυπαρίσσια από τη Σάμο.


Πάλι προβλήματα ο Αλκαίος

Αυτά διαβάζουμε στις Λημνιές εφημερίδες, για τις μηχανικές βλάβες που συχνά πυκνά παρουσιάζει το άνθος της ναυσιπλοϊας μας, αυτό που μας έχει επιφυλαχθεί για να μας ταξιδεύει. Το σαπιοκάραβο αυτό που συνέδεσε την ύπαρξή του με την ταλαιπωρία των Λημνιών έχει γίνει κάτι σαν ανέκδοτο στο στόμα των συμπατριωτών μας και οι επόμενες γενιές των Λημνιών, σίγουρα θα το αναφέρουν ανάμεσα στα στοιχεία εκείνα, που απασχόλησαν και βασάνισαν για μεγάλο διάστημα τους προγόνους τους.


Η επικίνδυνη κερκίδα

Το διαβάσαμε στην εφημερίδα «ΛΗΜΝΟΣ» του Ηλία Κότσαλη. Είναι για την κερκίδα του γηπέδου Ατσικής, που από πίσω της χάσκει ένας μικρός γκρεμός κι αν κάποιος πέσει από εκεί θα τον φάει το μαύρο σκοτάδι. Καλά θα είναι οι υπεύθυνοι να φροντίσουν το ζήτημα αυτό, πριν είναι αργά.


Πρόβλημα τα αδέσποτα σκυλιά στη Λήμνο

Πολλά αδέσποτα γυρίζουν στη Λήμνο, δαγκώνουν τον κόσμο και προκαλούν μεγάλες καταστροφές στα κοπάδια. Οι κτηνοτρόφοι και άλλοι, ζητούν να ληφθούν μέτρα. Μάλλον έχουν δίκιο, αν και θα πρέπει να ληφθούν μέτρα και για μερικούς αδέσποτους ανθρώπους.


Η Πολιόχνη εμπλουτίσθηκε

΄Ηδη από τον Σεπτέμβριο έχει μόνιμα «εγκατασταθεί» στο αρχαιολογικό χώρο της Πολιόχνης έκθεση φωτογραφίας, που αφορά στα ευρήματα της ιστορικής πόλης. Η φωτογραφική έκθεση με ερμηνευτικά σχόλια καθώς και μακέτα του αχαιολογικού χώρου έχουν στεγασθεί σε πετρόχτιστο οίκημα που δένει με τον γύρω χώρο. Το όλο έργο είναι ένα απόκτημα για τη Λήμνο.


Βλάβη στο πλοίο «Ταξιάρχης»

Η έλλειψη προσήνεμου μόλου στο λιμάνι της Μύρινας κάνει επικίνδυνο τον ελλιμενισμό πλοίων αν φυσούνε δυνατοί δυτικοί άνεμοι. Αυτό έχει προκαλέσει αρκετά μικροατυχήματα – μικροσυγκρούσεις στο παρελθόν. Τώρα ήλθε και η σειρά του «Ταξιάρχης». Στην προσπάθειά του να πιάσει λιμάνι παρασύρθηκε από τον αέρα και προσέκρουσε στα βράχια του νότιου λιμενοβραχίονα, με αποτέλεσμα να πάθει σοβαρές ζημιές. Οι επιβάτες μετατράπηκαν σε μίνι λοκατζήδες αφού πηδούσαν από τον κινητό καταπέλτη, ευτυχώς χωρίς να πάθει κανένας τίποτα. Εξ άλλου οι Λημνιοί είναι εκπαιδευμένοι σ’ αυτά. Και μη χειρότερα.


Δραστηριότητες Δήμου Ατσικής

Μεγάλη δραστηριότητα αναπτύσσει ο Δήμος Ατσικής σε έργα υποδομής. Μερικά από τα έργα, όπως μας τα ανέφερε ο Δήμαρχος Γιώργος Αρχοντίδης είναι τα ακόλουθα:
Πλήθος γεωτρήσεων: Αξία έργου γεωτρήσεων 58 εκατομμύρια. Μια στον ποταμό, μια στην περιοχή λιβαδέλι, 91 μέτρα η κάθε μια, μια στο Προπούλι 63 μέτρα, δύο στις Σαρδές 76 μέτρα, δύο στο Βάρος από 85 μέτρα, στο Καρπάσι μία γεώτρηση ήταν άγονη και θα γίνει άλλη μία, στο Κατάλακκο μία ήταν άγονη και γίνεται άλλη μία επίσης, στη Δάφνη μία 124 μέτρα, σε μία άλλη το νερό βγαίνει σαν αρτεσιανό φρέαρ από πάνω και άλλη μία 60 μέτρα. Άλλες δυο γεωτρήσεις στον Άγιο Δημήτριο. Έτοιμη μελέτη για μια γεώτρηση στην Κρηνίδα, για πόσιμο νερό. Επίσης για την Κρηνίδα, έχει προκηρυχτεί το έργο για την ηλεκτροδότησή της, αξίας 12 εκατομμυρίων.
Δρόμοι: Βάρος – αεροδρόμιο κόστους 50 εκατομμυρίων, έχει δημοπρατηθεί, τελειώνει το Μάιο του 2000. Καρπάσι - αεροδρόμιο, 80 εκατομμύρια, προκηρύσσεται. Παράκαμψη Δάφνης. Ωρίμανση μελέτης δρόμου Ατσικής – Αγίου Ερμολάου, Βάρους – Μπουρνιά.
Υδραγωγεία: Στον Άγιο Δημήτριο έχει γίνει υδραγωγείο 150 κυβικά, στο Βάρος 65 κυβικά και στο Καρπάσι υδραγωγείο για το αεροδρόμιο 65 κυβικά.
Σχολειά: Επισκευές σχολείων Βάρους, Καρπασίου, Αγίου Δημητρίου.
Γήπεδα, επισκευές: Ατσική 17,5 εκατομμύρια, Άγιος Δημήτριος 15 εκατομμύρια, Σαρδές 10 εκατομμύρια.
Ετοιμες οι μελέτες για την οριοθέτηση αιγιαλού παραλίας Αγίου Ερμολάου και Γοματίου.
Προμήθεια απορριματοφόρου καινούργιου, Μερσεντές 39, το οποίο θα το έχει ο Δήμος το Μάρτιο, αξίας 40 εκατομμυρίων.
Προμήθεια 98 κουβάδων καινούργιων, 1,2 κυβικά ο καθένας.
Πολιτιστικά κέντρα Ατσικής και Αγίου Δημητρίου αξίας 20 εκατομμυρίων (ώριμη μελέτη).
Έργα ύδρευσης (σωλήνες κλπ). Για τα διαμερίσματα Αγίου Δημητρίου, Σαρδών, Βάρους, 15 εκατομμύρια (μελέτη).
Εσωτερική οδοποιία. Ώριμη μελέτη αξίας 36 εκατομμυρίων, τα 18 για την Ατσική.
Ασφάλιση για ατύχημα όλων των παιδιών του νηπιαγωγείου και δημοτικού της Ατσικής (στην Άλφα Μπανκ), σύνολο 196 παιδιά.
Σε συνεργασία με τον Ερυθρό Σταυρό, έγιναν μαθήματα πρώτων βοηθειών από τη νοσηλεύτρια κ. Τασούλα Ιωαννίδου στην Ατσική σε ένα πρόγραμμα με δυο βάρδιες και τώρα τα μαθήματα θα γίνουν στο Βάρος με σκοπό να επεκταθούν και στα άλλα τα διαμερίσματα.

Άνευ σχολίων. Χίλια συγνώμη, αλλά αυτό μου βγαίνει. Θέλω να πω...δηλαδή μακάρι, αλλά...








ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ

Τα ονόματα των αιμοδοτών του Συλλόγου μας, ως τώρα.
Μαραντώνης Τριαντάφυλλος
Μουστάκας Νίκος
Μπεκρής Γιάννης
Τραγάρα Αρετή
Τραγάρας Νίκος
Τραγάρας Σταύρος
Κεραμιδά Αρχοντούλα
Δεν βλεπουμε μεγάλη προθυμία μέχρι τώρα. Ομως αισιοδοξούμε ότι στους προσεχείς μήνες με την καμπάνια που θα κάνουμε οι αιμοδότες μας θα αυξηθούν θεαματικά. Πάντως προθυμία στο να ζητούν αίμα, βλέπουμε. Δυστυχώς το αίμα πρέπει να το δώσουμε, για να υπάρχει, δεν κόβεται το άτιμο από το δέντρο που λέγεται αιματιά.










ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ



Γράφει ο Νίκος Βλαχόπουλος

ΘΕΤΙΚΗ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ ΣΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΛΕΣΒΟΥ

Ηρακλής. Η ομάδα θρύλος. Αντιπροσωπεύει επάξια το ποδόσφαιρο της Λήμνου στο πρωτάθλημα του Νομού Λέσβου. Δύσκολο το έργο του, αλλά όχι ακατόρθωτο, αν πιστέψουν οι ποδοσφαιριστές μας στις σπουδαίες ικανότητες που διαθέτουν. Η ομάδα μπορεί να διακριθεί περισσότερο χάρη στο πλούσιο υλικό που διαθέτει και στην ικανότητα του ακούραστου προπονητή Δημητρίου Κουκάκη. Αυτό που πρέπει να βελτιωθεί είναι η ψυχολογία των ποδοσφαιριστών, ώστε να βλέπουν σαν ίσος προς ίσον τον αντίπαλο. Πράγματι ενώ η ψυχολογία τους υπολείπεται, αγωνιστικά δεν φάνηκε ότι έχουν να ζηλέψουν σε τίποτα τις Μυτιληνιές ομάδες. Από τους μέχρι τώρα αγώνες, δύο ομάδες είναι πραγματικά καλύτερες του Ηρακλή. Οι άλλες είναι υποδεέστερες αλλά με ανεβασμένη ψυχολογία.

Ο πρόεδρος του "ΗΡΑΚΛΗ" Μιχάλης Χρυσάφης


Στον αγωνιστικό τομέα τώρα, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι η ομάδα είναι πολύ ενισχυμένη σε σχέση με την περσινή χρονιά. Όλες οι γραμμές λειτουργούν πολύ καλά και υπάρχει ικανοποιητική συνεργασία μεταξύ τους. Το πρόβλημα με τον Ηρακλή είναι πως δεν μπορούν να πάρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ίσως η απειρία της ομάδος, αφού παίζει φέτος σε ανώτερη κατηγορία, να είναι ο λόγος. Αυτό φαίνεται και από τα αποτελέσματα του Κυπέλου της Λήμνου, όπου ο Ηρακλής, παίζοντας με τις γνωστές του ομάδες και ευρισκόμενος σε γνώριμο περιβάλλον, δείχνει την ανωτερότητά του και κυριολεκτικά σαρώνει. Αν προσέξουν τους υπόλοιπους αγώνες θα κατακτήσουν το κύπελο της Λήμνου. Αυτό που μου δήλωσαν οι περισσότεροι παίχτες και περιμένω οι δηλώσεις τους να γίνουν πραγματικότητα, είναι ότι θα κατακτήσουν το Κύπελο Λήμνου και θα καταλάβουν ικανοποιητική θέση στο πρωτάθλημα Λέσβου.

Οι μέχρι τώρα αγώνες του Κυπέλου Λήμνου:
ΗΡΑΚΛΗΣ – ΑΡΗΣ ΜΟΥΔΡΟΥ 3-2 (Τα γκολ, Μπεκρής, Τζουρούτης, Κωστόπουλος).
ΘΑΝΟΣ – ΗΡΑΚΛΗΣ 2-2 (Ψυρούκης, Κρίκης Στρ.).
ΑΡΗΣ ΜΟΥΔΡΟΥ – ΗΡΑΚΛΗΣ 3-9 (Κρίκης Στρ., Τσιγιάννης 2, Κρίκης Βασ. 3, Κάντζος, Λαγός, Τζουρούτης)
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΛΑΤΥ – ΗΡΑΚΛΗΣ 0-18 (Λαγός, Παπαδόπουλος 6, Μπεκρής 4, Κρίκης Βασ. 3, Τζουρούτης 2, Μπερτζενισβίλι, Τσιγιάννης).
ΗΡΑΚΛΗΣ - ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΛΑΤΥ 5-1 ( Τσιγιάννης 2, Παπαδόπουλος, Μπενίσκος, Μαρκεσίνης).
ΗΡΑΚΛΗΣ – ΘΑΝΟΣ 3-0 (Μαρκεσίνης, Κουκουληθρας, Τζουρούτης).

Οι αγώνες του πρωταθλήματος Λέσβου:
ΗΡΑΚΛΗΣ - ΠΟΛΥΧΝΙΤΟΣ 2-1
ΗΡΑΚΛΗΣ - ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ 0-0
ΑΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ - ΗΡΑΚΛΗΣ 5-2
ΗΡΑΚΛΗΣ – ΑΙΓΕΑΣ 1-0 (Μαρκεσίνης).
ΑΡΓΕΝΟΣ – ΗΡΑΚΛΗΣ 2-2 (Μπερτζενισβίλι, Μπεκρής).
ΗΡΑΚΛΗΣ - ΘΥΕΛΛΑ 5-1 (Κρίκης Στρ. 2, Μπερτζενισβίλι 2, Μπενίσκος).
ΟΛΥΜΠΟΣ – ΗΡΑΚΛΗΣ 3-1 (Γκαράλης).
ΗΡΑΚΛΗΣ – ΝΙΚΗ 2-2 (Μπεκρής Μπενίσκος).
ΕΡΜΗΣ – ΗΡΑΚΛΗΣ 4-1 (Κρίκης Στρ.)


ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ ΛΕΣΒΟΥ (Ο Ηρακλής με 2 αγώνες λιγότερους)

ΑΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 27
ΑΕΤΟΣ 23
ΕΡΜΗΣ 20
ΟΛΥΜΠΟΣ 16
ΗΡΑΚΛΗΣ 12
ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ 12
ΠΟΛΥΧΝΙΤΟΣ 12
ΝΙΚΗ 10
ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ 10
ΘΥΕΛΛΑ 8
ΑΡΓΕΝΟΣ 8
ΓΕΡΑ 8
ΑΙΓΕΑΣ 6
ΔΑΦΝΗ 0

Τελειώνοντας θα ήθελα να καταθέσω μια πολύ σοβαρή δήλωση που μου έκανε ο προπονητής Δημήτρης Κουκάκης. Μου είπε: «Πιστεύω ακράδαντα ότι ο Ηρακλής θα κατακτήσει τη δεύτερη θέση στον πίνακα της βαθμολογίας, στο τέλος του πρωταθλήματος». Εμείς τι να πούμε; Ευχόμαστε ολόψυχα η δήλωση να πραγματοποιηθεί.











Ατσκιώτκιες συτχιές

* Καματερός αχ’λοπεπελάς = Σαν να λέμε εργατικός τεμπέλαρος. Το λένε κοροϊδευτικά για κάποιον που ενώ είναι οκνηρός παρουσιάζεται σαν δουλευτής. Αχ’λοπεπελάς για την ακρίβεια σημαίνει αυτόν που πιάνει θέση στο μαγκάλι ή το τζάκι και ανακατεύει την στάχτη. Λέγεται και για ανθρώπους που δεν λένε να σηκωθούν από το κρεβάτι το πρωί. «Ο γαμπρόζεμ; Τι να σε πώ, δεν έχω διεί πιο καματερό αχ’λοπεπελά». «Άντε μπρε αχ’λοπεπελά σήκω απ’ το κρεβάτ’, ο ήλιος ζύγιασε».
* Δε θα μας πάρ’ καμιά καμήλα = Δε θα κοστίσει όσο κοστίζει μια καμήλα, δηλαδή μη φοβάσαι δεν είναι τόσο ακριβό, κάτι. «Πόσο να μας πάρ’ ο Κιουρανάκ’ς να μας φκιάξ’ το σαμάρ!! Ε δε θα μας πάρ’ και καμιά καμήλα μπλια».
* Δω μέσα θέλ’ καμτσί να τα χτυπήγ’ς= Λέγεται σε μεγάλη ακαταστασία, όταν όλα τα πράγματα είναι μές τη μέση. «Ούλα έναι άνε κάτ. Μωρέ δω θέλ’ καμτσί να τα χτυπήγ’ς».
* Καπνίζ’ κολοκ’θιά με καβαλίνα = Στα μαύρα χρόνια της φτώχιας, στην κατοχή, μερικοί θεριακλήδες κάπνιζαν αυτοσχέδια τσιγάρα που τα έφτιαχναν από χαρτί εφημερίδας, χαρτοσακκούλας, κλπ, και για καπνό χρησιμοποιούσαν το περιεχόμενο από γόπες που μάζευαν στο δρόμο. Κάνοντας πλάκα σε ένα χαζούλη, μερικά αλάνια στην Ατσική του είπαν πως γίνεται ωραίο πούρο από ξεραμένο κοτσάνι κολοκύθας, όταν το παραγεμίσεις με ξερή καβαλίνα γαϊδάρου. Κι αυτός ο βλάκας τους πίστεψε και μάλιστα επέμενε πως πράγματι ήταν ωραίο πούρο. Έκτοτε η φράση επιφυλάσσεται για… λίγους στα μυαλά. «Τι να μπαντέχ’ς απ’ το γκαμένο το Μπότη. Κειός μαθέ καπνίζ’ κολοκ’θιά με καβαλίνα μέσα».
* Α σε καπνίσω λουλδέλια= Ειρωνικά, ότι τάχα τον μάτιασαν, τέτοιος όμορφος που είναι και θα του καπνίσουν ξερά λουλούδια του Επιτάφιου, όπως έκαναν παλιά σ αυτούς που θεωρούσαν ματιασμένους, ή σε όσους είχαν πονοκέφαλο, για να γίνουν καλά.
* Καρκαλιασμένος ή καρκαλιάρ’ς = Κουρελής. Κάρκαλο = Το παλιό σχισμένο ρούχο, αλλά και οτιδήποτε παλιό και ετοιμόρροπο. Πολλές φορές χρησιμοποιείται απαξιωτικά η λέξη για πράγματα που δεν είναι κατ’ ανάγκην παλιά, αλλά ανήκουν σε κάποιον με τον οποίο έχουμε διαφορές, ή δεν γουστάρουμε. «Να μαζέψεις τα κάρκαλα σ’ από δωνά και να φέγεν’ς». «Έρχεντεν οι ζντιανοαμερικάν’ και φέρνε κάτ’ κάρκαλα και νομίζνε ότι μας φέραν τον ήλιο».
* Καρκαχ’νός = Ο «άγριος» αχινός δηλαδή ο μη φαγώσιμος, ο λεγόμενος και οβριγιός. Ξέρετε πώς διακρίνεται από τον «καλό» αχινό; Ο οβριγιός δεν έχει επάνω του τίποτα, ενώ ο καλός έχει διάφορα φύκια, ή πετραδάκια. Ο οβριγιός είναι και πιο μικρός. Η λέξη «καρκαχ’νός» σπανίως όμως λέγεται για να χαρακτηρίσει αχινό. Πολύ συχνότερα ονομάζουν έτσι τους μοχθηρούς και αγέλαστους ανθρώπους, συνήθως τις γυναίκες. «Κείν’ η Βώτα ντιπ καρκαχ’νός, ποτέ δε γελά το βαμένο τς». Επίσης έτσι λένε αυτούς που είναι έτοιμοι για καυγά. «Για διε τον σα γκάθεται ανατριχιασμένος σα ντο γκαρκαχ’νό, έτοιμος να δώκ’ κεντριδιά».
* Μάτια σαν παράταιρα παπούτσα = Όταν γίνονται γνεψίματα με τα μάτια. Μια γειτόνισσα όνομα και μη χωριό συνήθιζε να λέει ψέμματα στις άλλες γυναίκες που τη γειτόνευαν. Ο αγαθός άνδρας της, συχωρεμένος τώρα, μέσα στην αφέλειά του την διέψευδε και αυτή του έκανε νοήματα με τα μάτια. Κι αυτός που δεν έπαιρνε χαμπάρι ούτε και τότε της έλεγε: “Μωρή γ’ναίκα τι με κάμενς τα μάτια σ’ σα μπαράταιρα παπούτσα μαθέ”
* Κειος θα μγκρίξ’ = Θα μουγκρίσει. Είναι τόσο χοντρός, σαν βόδι ή σαν γουρούνι, που όπου νάναι θα ακούσουμε και κανένα μουγκρητό, όπως κάνουν αυτά τα ζώα. «Είδα σήμερα το Σταύρο. Μάνα γω, κειος θα μγκρίξ’».
* Μλαράς = Μουλαράς. Εκτός από τον ημιονηγό, σημαίνει τον άξεστο, αγενή, χοντροκομμένο άνθρωπο. «Πετά κάτ’ πορδούκλικ’ ο μλαράς σα γκανονιές». Επίσης σημαίνει τον θηριώδη, αλλέως «αρκουδιάρη» με τη σιδερένια κράση. «Ποιός μπορεί να τα βάλ’ με τούτον το μλαρά». Μλάρα είναι η γυναίκα που μνησίκακη, η «γ’νατσού», αυτή που κρατά γινάτι.
* Για το μπλόργο= Σαν να λέμε για πέταμα. Ο μπλόργος (ετυμολ. πηλός + έργο) είναι μια περιοχή βορείως της Ατσικής, κοντά στο δημοτικό σχολείο, απ’ όπου οι κάτοικοι έβγαζαν πηλό για να φτιάξουν λάσπη, όταν ήθελαν να χτίσουν σπίτια κλπ. Εκεί με τον καιρό έγινε ένας τεράστιος λάκκος και όταν η περιοχή δεν εχρησιμοποιείτο πια για εξόρυξη πηλού, τη χρησιμοποιούσαν για σκουπιδότοπο. Ότι δεν χρησίμευε το πετούσαν στο μπλόργο. «Ο Αντών’ς; Αχμάκ’ς άθρωπος, έναι για το μπλόργο». Εκφράσεις με το ίδιο νόημα είναι: «Για το ρυάκ’» «Για το χαντάκ’» «Για το νούριακο» «Για τα μπάζα».
* Μποτούν’κο = ολόκληρο. Μποτούν’κια όρεν’θα, ή μποτούν’κο ψωμί. Συνήθιζαν να αφήνουν συνεχώς πάνω στο σοφρά μέρα νύχτα ένα ολόκληρο ψωμί για να πάει γούρι. «Το μποτούν’κο ψωμί πά’ στο σοφρά έναι τσ’ οικογένειας ο θησαυρός».
* Μπουλατσμάδα = Τάση για έμετο, ναυτία. «Πάλε μπουλατσμάδα ντ μπιάν’ και με φαίνεται που το κ’κί θα νέναι πάλε φσκωμένο».







ΠΡΙΝ 40 ΧΡΟΝΙΑ
ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΛΗΜΝΙΑΚΟ ΤΥΠΟ

Ο γίγας και οι νάνοι
Ένας ένθερμος οπαδός της ΕΡΕ από κάποιο χωριό τες μέρες των εκλογών έστειλε στη ΝΕΑ ΛΗΜΝΟ ένα ποίημα:
«Συναχθήκανε οι νάνοι και γινήκαν ένα κόμμα
να νικήσουνε τον Γίγα να μη μεγαλώσ’ ακόμα
κι ο σκοπός τους ένας είναι
να τον βγάλουν απ’ τη μέση και ας γίνουν όλα στάχτη
και τα πρόβατα ας μείνουν δίχως μάντρα δίχως φράχτη
κι αν τα πνίξουν τα τσακάλια ή τ’ αρπάξουνε οι λύκοι
τούτο τι μας μέλλει; Με ημάς θα είναι η νίκη».

Μοτοσακό ΚΡΕΪΝΤΛΕΡ ΦΛΟΡΕΤΤ
Διαρκής απόδοσις 4,2 ίπποι. Ειναι το ασυναγώνιστο μηχάνημα, διότι έχει αποσπάσει όλες τις πρώτες νίκες στην Ευρώπη από το 1958 - 1961. Επενδύσεις με λαμαρίνες που κτυπούν και κάνουν θόρυβο, δεν υπάρχουν στα ΚΡΕΪΝΤΛΕΡ. Αγοράζετε πάντα κάτι το δοκιμασμένο.
Αντιπρόσωπος Λήμνου
ΠΑΝΑΓ. ΠΟΛΥΤΑΡΙΔΗΣ

Επιδότησις
Τελείωσεν η επιδότησις – το «μπαξίζι» θα πρέπει να πούμε – του κράτους προς τους καλλιεργητάς ξηρικού ή ποτιστικού βάμβακος, αφού προ καιρού τέλειωσε η άλλη επιδότησις των ψυχανθών. Αυτό βέβαια δεν είναι καινούργιο, γιατί έγινε και κατά το προηγούμενο έτος, αλλά θα επαναληφθεί και τον ερχόμενο, και μέχρι ότου κρίνει η κυβέρνηση αυτή που έδωσε τα δύο προηγούμενα χρόνια την επιδότηση, και που η ίδια πάλι, με νέες δυνάμεις, με μεγαλύτερο ενδιαφέρον και στοργή θα προέλθει από τας προσεχείς εκλογάς. Θα μας πούνε ίσως να μην κάνουμε τον προφήτη μετά Χριστόν, ας το πουν, κι ας το ξαναπούν, το αποτέλεσμα θάναι πάντα το ίδιο και αμετάβλητο: Και αυτές τις εκλογές, και τες άλλες ακόμα, ο Καραμανλής θα κυβερνήσει την Ελλάδα και ας μη κουράζονται και ματαιοπονούν, δαπανούν και ξεθαύουν τους υψηλούς πίλους των, δεν πρόκειται να ξανακυβερνήσουν.

Ευχές
Στον αγαπημένο μας καλάδερφο Νίκο Κατρακύλη διαμένοντα εις Ν. Αφρικήν και δώσαντα αμοιβαίαν υπόσχεσιν γάμου μετα της εκλεκτής δίδος Ρηνούλας Μονού, ευχόμεθα τα στέφανα του γάμου ολόχρυσα.
Κώστας, Βαγγελία Γαρυφάλλου.

Ενδιαφέρουσα ειδοποίησις
Καθίσταται γνωστόν εις το κοινόν της Λήμνου ότι η γνωστή κατά τα χρόνια της κατοχής κ. Γεωργία Καραβοκύρη, ειδική διά την κατασκευήν παντός είδους θεραπευτικών ζωνών, ήτοι πτώσιν στομάχου, νεφρών, ομφαλοκοίλης και κοιλεπιδέσμων με τελείαν εφαρμογήν Λαστέξ ως και ζωνών εγκυμοσύνης, θα παραμείνει εις την νήσον μας επί έναν μόνον μήνα από 15 Αυγούστου έως 15 Σεπτεμβρίου και θα δέχεται όλας τας ημέρας. Μη χάνετε την μοναδικήν αυτήν ευκαιρία όσοι υποφέρετε. Πληροφορίαι δίδονται από το κατάστημα υφασμάτων της κυρίας Εριφύλης Παντελαρούδη.


Υδρόμετρα ογκομετρικά
Διαθέτωμεν υδρόμετρα ογκομετρικά μετά φρεαττίων εις εξαιρετικήν ποιότητα και τιμάς λογικάς. Πριν αποφασίσητε την αγοράν του υδρομέτρου Σας, επισκεφθήτε το κατάστημά μας.
ΣΑΒΒΑΣ Ε. ΚΟΡΑΚΑΣ

Ευχές
Την αγαπημένη μας κορούλα Φωτεινούλα Κουτιτή διαμένουσα εις Γιοχάνεσμπουργκ, που έδωσεν αμοιβαίαν υπόσχεσιν γάμου με τον εξαίρετο νέο και καλόν επιστήμονα κ. Γεώργιον Μπουλούτην, συγχαίρομεν πατρικά και ευχόμεθα όπως γρήγορα φορέσουν και τα χρυσά στέφανα.
Οι γονείς Κώστας, Αναστασία.

Συγχαρητήρια
Την αγαπητήν μας φίλην Μαίρην Λαμπαδαρίδου λαβούσαν το πτυχίον της Παντείου σχολής και προαχθείσαν εις τον Α’ κλάδον του Υπουργείου Εσωτερικών, θερμώς συγχαίρομεν.
Οικογένεια Χρ. Ρώσση.

Ειδήσεις
Αι κυρίαι Αιμ. Τσουβελεκάκη Μηχανικού ΤΥΔΚ, Σπύρου Τακίδη εμπόρου, Γρηγ. Μανιάκη υπαλλήλου ΑΤΕ και παλαιότερον η Κα Ιωάν. Περτσά εμπόρου, εγέννησαν άπασαι άρρενα. Τους ευτυχείς γονείς συγχαίρομεν εγκαρδίως.

ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ
Τα λόγια είναι φτωχά για να μιλήσουνε την μεγάλη, την εξαιρετική, την θαυμαστή ευχαρίστηση που νοιώσαμε όλοι οι κάτοικοι του Βάρους, την Δευτέραν 24 Ιανουαρίου, που ήρθε η μουσική της ΑΣΔΑΝ και έπαιξε πολλά τραγούδια γύρω από τα ηρωικά κατορθώματα του λαού μας, από τις εθνικές μας επιτυχίες, από τις χαρές μας και τα βάσανά μας. άπειρες είναι οι ευχαριστίες μας ….
Αυτή η αξιέπαινη προσπάθεια μας θύμισε;
1ον) Τους προγόνους μας που μεταχειρισθήκανε τη μουσική τέχνη και για τη διάπλαση του χαρακτήρα και για τον καλωπισμό του ατομικού, κοινωνικού και του εθνικού γενικά βίου.
2ον) Τον Χρυσόστομο Ιωάννη που λέγει: «Κανένα πράγμα δεν μπορεί να αναστήση την ψυχή,…όπως το θείο άσμα».
3ον) Τον Γκαίτε που λέγει: «Ο άνθρωπος πρέπει κάθε ημέρα να ακούει ένα γλυκό τραγούδι…άλλως χάνει το αίσθημα του τελείου και του καλού και την προς αυτά τάσιν».
Ο Πρόεδ. Κοινότητος: Π. Μπίνος
Ο πρόεδ. ΓΠΣ: Π. Τσικάρης
Ο Δ/ντής Σχολ.: Σ. Μουστάκας.





ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ

Μεταξύ σοβαρού και αστείου



@ Μετά την ώθηση που έδωσε ο Γιάννος στην Ελληνική οικονομία και στο χρηματιστήριο, ο πρωθυπουργός τον τοποθέτησε υπουργό Εθνικής Άμυνας, για να ωθήσει και τις Ένοπλες Δυνάμεις.
**** Αυτός είναι ικανός, σκέφτηκε, να ξεγελάσει ακόμα και τους Τούρκους.

@ Δέκα εντολές έδωσε ο πρωθυπουργός στους νέους υπουργούς. Βρείτε ποια ταιριάζει στο Γιάννος.
**** Ου κλέψεις (10 φορές).

@ Τι είπε ένας Λημνιός, θύμα του χρηματιστηρίου του Γιάννος όταν έμαθε πως έγινε υπουργός Εθνικής Άμυνας;
**** Αυτός θα βγάλ’ απ τς στρατώνες τα μακάσα και θα τα πλήσ.

@ Νέο αμυντικό δόγμα: Πωλούνται τουαλέται, μαγειρεία, πόμολα.
**** Θα ιδιωτικοποιήσουμε τα σκατά των φαντάρων.

@ Στρατάρχης Γιάννος: «Από τα 6 ως τα 14 μάθαινα βιολί. Το άφησα βέβαια όταν έγινα έφηβος γιατί θεώρησα τότε ότι είχα άλλα ενδιαφέροντα».
**** Πάντως μην ανησυχείτε, συνεχίζει αδιαλείπτως να παίζει ένα άλλο όργανο. Ποιο; Ε, σκεφτείτε και λίγο!

@ Σημίτης: «Είμαστε μια καλή ορχήστρα και προχωρούμε με ρυθμούς, οι οποίοι είναι ρυθμοί που δεν παρουσιάζουν φάλτσα».
**** Οι βιρτουόζοι της πολιτικής παίζουν σε μια μόνο νότα.

@ Πώς θα μπορούσε να ονομασθεί με μια λέξη ο ανασχηματισμός;
**** Ανασημιτισμός.

@ Μη σας νοιάζει κυρία Κούρκουλα, ας χύνουν το φαρμάκι τους εχθροί και φίλοι, πως δήθεν δεν είσαστε κατάλληλη για το υπουργείο παιδείας, κλπ. Έτσι κι αλλιώς κανείς δε μπορεί να αλλάξει τίποτα. Φαντάζεστε όμως το Αιγάλεω να απέκλειε τη Ρεάλ;
**** Κάποτε οι γυναίκες ήταν τόσο χαζές που παρίσταναν τις έξυπνες, σήμερα είναι τόσο έξυπνες που παριστάνουν τις χαζές.

@ Επιμένει ο κ. Κακλαμάνης ότι ήταν σωστό το ρουσφέτι που έκαναν στους ιδιαίτερούς τους οι βουλευτές να τους διορίσουν στο Δημόσιο καταπατώντας το «νόμο Πεπονή» και το ΑΣΕΠ.
**** «Τα δικά μας τα παιδιά
είν’ τσανάκια διαλεχτά
το δικό μας το παιδί
είναι μόσχος στο χαρτί
της γειτόνισσας ο γιος
είναι λαδοποντικός».

@ Χρυσόστομος, ο μητροπολίτης Ζακύνθου για την κόντρα Χριστόδουλου – Χρυσοπηγής: «Η μάχη για την επικράτηση θυμίζει συμμορία, που διαμοιράζει τη λεία και καταλήγει ο ένας να σκοτώνει τον άλλον».
**** Τον σκοτώνει από αγάπη. Για να τον στείλει μια ώρα αρχήτερα στον παράδεισο.

@ Εντύπωση προκαλούν τελευταίως τα εγκωμιαστικά λόγια του κ. Πάγκαλου για τον κ. Παπανδρέου.
**** Να εγκωμιάζετε τους εχθρούς σας. Έτσι κι αλλιώς κανείς δε θα πιστέψει τα λόγια σας.

@ Μα πώς γίνεται ο κ. Πάγκαλος που θεωρείται ευφυής, όλο να την πατάει;
**** Μερικές φορές το μυαλό σε εμποδίζει να σκέφτεσαι σωστά.

@ Βάσω ρίχνει σπόντες εναντίον Λαλιώτη για καθυστέρηση στα Ολυμπιακά έργα.
**** Άραγε οι ιερές αγελάδες έχουν σχέση με τις τρελές;

@ Τι έγινε ρε Κώτσο, μεγάλε ηγέτη, πότε θα γίνεις πρωθυπουργός;
**** Που να τρέχω τώρα, άσε, στην Ελλάδα ζούμε, κάποια στιγμή θα βαρεθούνε και θα με κάνουν.

@ Οι εφημερίδες για σχετικό διεθνές γκάλοπ: Πρώτοι στο σεξ οι Έλληνες – Ολυμπιονίκες στο σεξ οι Έλληνες – ΗΠΑ και Ελλάδα υπερδυνάμεις στο σεξ – Στο σεξ είμαστε πρώτοι σε όλη την Ευρώπη.
**** Ψωμί τυρί δεν είχαμε, χοντρή ψ---ή γυρεύαμε (Λημνιά παροιμία).
**** Αφού είμαστε τόσο καλοί στο σεξ, γιατί υπάρχουν τόσοι μαλάκες;

@ Μα τι γίνεται στρατάρχα Γιάννος και όλοι θέλουν να μας πουλήσουν όπλα; Όπλα ο Πούτιν, όπλα ο Μίλλερ, όπλα η Γαλλία, όπλα η Αγγλία, όπλα το Βέλγιο, όπλα η Τσεχία, δεν ξέρω για την Ουγκάντα. Ξέρουν κάτι που εμείς δεν ξέρουμε;
**** Μάθανε πως γ--------- και πλακώσαν και οι γύφτοι.

@ Πώς έπρεπε να λέγεται το Νόμπελ ειρήνης που έδωσαν στην γνωστή ρόμπα της Αμερικής, στον Κόφι Ανάν (στα αρχαία ελληνικά θα πει μαύρος αυνάν) για τις υπηρεσίες του στους δύο πολέμους που έλαβε επιτυχώς μέρος ο ΟΗΕ;
**** Ρόμπελ ειρήνης.

@ Α. Παπαδόπουλος, υπουργός υγείας: «Λίγοι γνωρίζουν ότι ο έλεγχος που ασκεί ο υπουργός υγείας της Ελλάδας στα συστήματα υγείας του ΙΚΑ και των άλλων ταμείων είναι ο ίδιος που ασκεί ο υπουργός υγείας του Αφγανιστάν».
**** Άτιμη Αλ Κάιντα ως και εδώ χτύπησες;

@ Α. Παπαδόπουλος, υπουργός υγείας: «Με ροκανίζουν οι συνεργάτες του πρωθυπουργού, αν δε σταματήσουν θα παραιτηθώ».
**** Αν δεν έκανα τρελές δηλώσεις θα με έκαναν υπουργό υγείας;

@ Αναμφίβολα το νέο ΕΣΥ που προωθεί ο κ. Παπαδόπουλος είναι ιδιοφυές.
**** Από την ιδιοφυϊα στην τρέλα μας χωρίζει ένα μόνο βήμα – μπρος ή πίσω;

@ Κα Καραμάνου, ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ: 1ον. Να αρθεί το άβατον του Αγίου Όρους για τις γυναίκες. 2ον. Να γίνονται οι γυναίκες παπάδες. 3ον. Οι γυναίκες να παίρνουν σύνταξη στα 65 όπως οι άντρες και όχι στα 60.
**** Συμφωνούμε σε όλα και ιδίως στο 3ο. Γιατί αν εσείς κυρία μου δεν παίρνατε σύνταξη από τα 38 και τώρα εργαζόσαστε, δεν νομίζω να σας περίσσευε χρόνος να ενοχλείτε τον κόσμο κάθε τόσο με τις ……..βλακείες σας.

@ Ερώτηση προς ηγετικά κλιμάκια του ΠΑΣΟΚ: Τους διαλέγετε μετά από διαγωνισμό, βάσει σχεδίου, όλους αυτούς τους ψυχανώμαλους που έχετε, ή σας προκύπτουν έτσι τυχαία;
**** Α μάλιστα, διαλέγετε το χειρότερο για να μην απογοητευθείτε αργότερα.







ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΝΑΙ – ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΟΧΙ

Ο Μορφωτικός Σύλλογος στο εκκοκκιστήριο


Εκδρομή του Μορφωτικού Συλλόγου Αγροτοπαίδων Ατσικής στο εκκοκκιστήριο βάμβακος στη Μύρινα. Τέλη δεκαετίας του 50. Πάνω σειρά: Απόστολος Τραγάρας, …Φωτίου, 3ος; , Αντώνης Γεωρνάρας, 4ος;, Παναγιώτης Γεωργ. Γεωρνάρας, Παναγιώτης Αθαν. Γεωρνάρας, Σπύρος Κουμπουρλής. Μέσον: Χρήστος Δεληγιάννης , Δημήτριος Βέργος, Σουρλά Μαρία, Φρόσω Σοφιανού, Ελισσάβετ Συκιώτη, Βαϊτσα Παχνέλα, Ελένη Σιδερά, Ευαγγελία Κλωνάρη, Τούλα Βλώταρου. Καθιστοί: Γιάννης Δασοπάτης, Κόμνας Βλώταρος, Μίμης Κολτράς, Στέφανος Καλατζής, Ελένη Δασοπάτη, Βικτώρια Παχνέλα. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Χρήστος Δεληγιάννης.


Στο ύπαιθρο. Ατσική Λήμνου.


Μερικά Ατσικιωτάκια κάθονται κατάχαμα καλαμπουρίζοντας. Από αριστερά: Αντώνης Γεωρνάρας, Γιώργος Σαράντης, Χρήστος Δεληγιάννης, Κώστας Κλωναρίδης, Στέργιος Δεληβασίλης και με τα κοντά παντελονάκια ο Γιάννης Κατσώνης ή κατσαπλιάς. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Χρήστος Δεληγιάννης.


Κυριακή στην πλατεία Ατσικής Λήμνου


Για ένα καφεδάκι, ή αν τραβά η όρεξη για ένα ουζάκι. Από αριστερά: Γαρόφαλλος Κατσικάς, Βασίλης Μουστάκας, Φώτης Τραγάρας, Κώστας Λαγός ή λαγδέρ, Βλάσσος Καρατζάς, Χρήστος Κολτράς, Δημήτρης Κολυφέτης. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Βασίλης Μουστάκας.


Γυμναστικές επιδείξεις στο γήπεδο Ατσικής


Αρχές δεκαετία του 60. Τα παραγγέλματα τα δίνει ο δάσκαλος Κώστας Τσουβελεκάκης. Στην πρώτη γραμμή τα κεφάλια των επισήμων. Τη φωτογραφία μας την έδωσε η Νούλα Μαλιάκα.


Το ράντισμα των ελών


Κατοχή. Τρεις συγχωριανοί σε αγγαρεία από τους Γερμανούς για να ραντίζουν τα έλη και να εξολοθρεύουν τα κουνούπια για τον κίνδυνο της ελονοσίας. Από αριστερά Βαγγέλης Δασοπάτης και οιμακαρίτες τώρα, Κώστας Τσελεπής και Κώστας Τραγάρας.


Από τη Δάφνη


Νεαρά παιδιά σε πόζα στυλ Χόλυγουντ. Σπύρος Κρίκης και ο αδικοχαμένος Νίκος Τραντής. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Γιάννης Κωμάκης.


Ηρακλής Ατσικής


«Ενθύμιον της συνθέσεως του Ηρακλέους, όστις αντιμετώπισε τον Άρην Μούδρου εκτός έδρας και τον ενίκησε με 3-2. 28-10-1955». Από αριστερά προς τα δεξιά: Σπύρος Πεπές, Αργύρης Αποστόλου, Αντώνης Γιωργουδάκης, Γιώργος Αρχοντίδης, Γαρόφαλλος Χλαχλάς, Γρηγόρης Αλεξούδης, Μιχάλης Κριαρής, Φώτης Τραγάρας, Σάββας Κριαρής, Μόσχος Λαγηνάς, Παναγιώτης Καρασταμάτης, Απόστολος Φρεμεντίδης, Κώστας Αχιλαδέλλης. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Αργύρης Αποστόλου.


Η πολυμελής οικογένεια


Η πολυμελής οικογένεια του Γιώργου Κωμάκη από τη Δάφνη, αρχές δεκαετίας του 50, όπως ήταν οι περισσότερες οικογένειες των Λημνιών τότε. Οι γονείς Γεώργιος και Ευτέρπη και τα παιδιά, στην πάνω σειρά: Μαρίκα, Μόσχος, Βάγια. Κάτω σειρά: Γιάννης, Αγοραστός, Πόπη και Παρασκευάς. Την φωτογραφία μας την έδωσε ο Γιάννης Κωμάκης.


Κεχαγιάδες Ατσικής


Από το παλιό χορευτικό του Συλλόγου. Από αριστερά, Χαράλαμπος Μανωλούκος, Στέλιος Ντινενής, Φάνης Δεληβασίλης και ο αείμνηστος Γιώργος Μισετζής. Ο μικρός κεχαγιαδάκος είναι ο Οδυσσέας Λούγκλος. Τη φωτογραφία μας την έδωσε η Στέλλα Μισετζή.








ΑΤΣΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Χειμώνας – καιρός για γάτες


«Νάμουν το Μάη γάιδαρος
τον Αύγουστο κριάρι
όλο το χρόνο πετεινός
και γάτος το Γενάρη
αυτά μονάχα αν γίνονταν
δεν ήθελα άλλη χάρη».
Η φύση με τους κανόνες της, τις αντινομίες της, τα παρασυστήματά της. Η φύση που μπορεί να είναι ωραία ή άσχημη, σκληρή ή επιεικής, αλλοπρόσαλλη ή σοφή, όμως είναι πάντοτε αθώα.

Η Κρηνίδα


Μάντρες γκρεμισμένες, πηγάδια μουλωμένα, πετρόγουρνες άδειες. Πέτρες, βούρλα, ερημιά. Ότι πρέπει για να ανθίσουν η ποίηση και οι μύθοι. «Εν ώρα δύοντος ηλίου υπεράνω δυτικών κορυφογραμμών, η ώρα της μετανοίας». Κι άλλα πλούτη δεν είδα, κι άλλα πλούτη δεν άκουσα, παρά βρύσες κρύες να τρέχουν.


Αγκάθια


Αγκάθια σε λευκό φόντο. Αγκάθια μετ’ ακροθυσσάνων Αλληλούϊας. Με των ριζών τους τη γλύκα άστεγη. Στου ασβέστη το λευκάνθεμο απαύγασμα, των πολυακάνθων η πορφύρα. Ευήκοος δέησις. Ο δρόμος προς τους Εμμαούς.


Το γέρικο σπίτι στο Βάρος


Με τις πληγές του απ’ τις μάχες με το χρόνο. Απ’ τα ανοιχτά παράθυρά του ακούστε τα παιδικά γέλια και τα τραγούδια. Πλησιάστε. Δείτε τη νοικοκυρά να μαγειρεύει με την ευτυχία στο χαμόγελο. Δείτε παλληκάρια να ετοιμάζονται για τη δουλειά, δείτε ψωμιά μποτούνικα πάνω στο σοφρά και ξερά χταπόδια στον τοίχο. Μυρίστε τη μυρωδιά απ’ το θυμιάτισμα. Δείτε πίσω στον περίβολο τις πάπιες και τις κότες. Αισθανθείτε τη ζωή, αισθανθείτε τα ερωτικά σκιρτήματα των νεανικών καρδιών, μαντέψτε τα όνειρά τους. Σπίτι πατρικό, πατρίδα της χαράς και του πένθους μας.


Η μηχανή


(εις μνήμην Βίσκονσιν, Μπριτζ Στράτον, Κόχλερ, Ζάπ…….)
«Σαν φορούσε το ακριβότερο κόσμημά της
την ολοκαίνουργια μάνικα
με τα κόκκινα και τα μπλε χρώματα
ζήλευαν στο διπλανό περιβόλι οι μηλιές
κι η μάνα μου που φοβόταν το κακό μάτι
τη ξεβάσκαινε αφού τη λέρωνε με λίγη λάσπη.

Όταν άρχιζε να βγάζει επάνω το νερό
διψασμένα προϊστορικά θηρία από τα έγκατα της γης
ξεπρόβαλαν το κεφάλι τους
να πιουν να ξεδιψάσουν».


Δημοτικό Σχολείο Ατσικής


Ναι αυτό είναι. Εκεί έξω στην αυλή του στηθήκατε σε σχηματισμούς γραμμών για την πρωϊνή προσευχή. Ναι, εσείς σκάψατε με τα νεανικά χεράκια σας τον περίβολο και φυτέψατε δέντρα. Και γέμισαν τα χέρια σας φουσκάλες, αλλά εσάς δεν σας ένοιαζε γιατί καμαρώνατε τα δέντρα. Μαζί με τους δασκάλους σας τους αγαπημένους, τον Αγοραστό Γραγρά, την κυρία Σοφία Γραγρά, τον Κώστα τον Τσουβελεκάκη. Και εκεί μέσα μάθατε τα πρώτα γράμματα, απαγγείλατε ποιήματα, χτύπησε η καρδιά σας όταν είσαστε αδιάβαστοι, ή νιώσατε χαρά για το μπράβο του δάσκαλου. Εκεί πλάστηκε ο άρτος της ύπαρξής σας. Μαθαίνοντας όχι μόνο τα γράμματα και τους αριθμούς, αλλά και την εσωτερική αλφαβήτα της υπομονής και της επιμονής. Δείτε το σχολείο και αισθανθείτε τη σχέση που σας ενώνει μαζί του. Αυτή τη σχέση που καμιά αλλόκοτη νοθεία δεν μπορεί να νοθεύσει.


Πλατεία Ατσικής


Καθίστε αναπαυτικά στις πλαστικές καρέκλες και απολαύστε το καφεδάκι σας. Ξεκουνήστε απ’ τα εξοχικά και τις ανέσεις σας. Βγείτε «σαπέρα» να δείτε κανένα άνθρωπο. Να μιλήσετε. Να κοινωνήσετε κοινωνίαν ιερή. Να δείτε τα πρόσωπα των συγχωριανών σας. Να δώσετε το παρόν. Ποιος ξέρει ποιοι θα δηλώνουν παρόντες σε λίγα χρόνια. Γεώργιος ……. «Παρών». Τάσος…… «Παρών». Νίκος……. «Απών». Πλατεία αγαπημένη που κουβαλάς στην πλάτη σου το χαμόγελο και την πίκρα των ζωντανών και των νεκρών σου.


Οι κότες μας


Τοκ, τοκ, τοκ, τοκ. Είναι ο ήχος απ’ τα ράμφη τους. Βραδυάζει, σε λίγο θα κοιτάξουν στη συκιά. Ακούστε απ’ το διπλανό δέντρο, κοπάδι τα σπουργίτια, τσιρομαχούν πριν κοιμηθούν κι αυτά. Οι ήχοι όλων των ταπεινών κάτω απ’ τα επουράνια. Φωνάζουν με χίλιους ήχους όλα τα ταπεινά, τα μεγάλα. Το να πάψεις να υπάρχεις, δεν είναι το ίδιο με το να μην υπήρξες.














ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ ΕΔΩΣΑΝ….ΛΗΜΝΙΑΚΗ

Το μούχλιο ψωμί κάμεν’ μστάκια


Παναγιώτης Χαρκότσικας.

Διηγείται ο εκ Καταλάκκου Παναγιώτης Χαρκότσικας ή Κουκουές

Μμμμ, καλό το καφεδέλ’. Κυρά Ευτυχία, δγιε μπορεί να είμαι έγκυος, γι’ αυτό δωμ ένα σύκο να πω και τ’ χρόν, το σκαρούδ παγαίν’ με το καφεδέλ’. Τα χρόνια π σώσαμ πρέπ να μην αντρέπεται ο άθρωπος πρέπ να το γλιαρέβ το κάθε πράμα, να μη τς το λένε μαθέ. Μόνε φοβούμαι μη λ’μπίσω μαθέ σα ντο στραβοκούρναρο και σας ξανάρτω. Τι, άμα θέλω να πω κι ένα τραγούδ; Θέλω τζάνουμ γιατί να μη θέλω, τραγούδ έναι δεν έναι γκιζντάν’. Ακούτε:
«Άντε σαν τα μάρμαρα της Πόλης
αμάν αμάν
άντε πούναι στην Αγιά Σοφιά
έτσι τάχεις περμπλεμένα
αμάν αμάν
άντε μάτια φρύδια και μαλλιά.
Αντε αποφάσισα να γίνω
αμάν αμάν
άντε στην Πόλη μουντεντές
νάρχονται να προσκυνούνε
αμάν αμάν
Τουρκοπούλες και Ρωμιές.
Εγώ λέγω με το μλιανό μ, ότι όσεν’ τραγδούνε έναι ξεγυρζμέν’ αθρώπ. Σήμερα οι γι’ αθρώπ έναι άσυρτ, δε ντραγδούνε εύκολα, για ν αρχίσνε θέλνε γερό γαργάλ’μα. Μπορεί μαθέ να τς πούνε και γεβεντζμέν’. Μπορεί ν ακούσεις: « Μπρε σνάντζμα κειος ο γεβεντζμένος» (γέλια). Αστεν’ κι ας λένε. Οποιος τραγδεί έναι αϊνατζής. «Για δγιέτε τον αϊνατζή, πα’ στο καρόφαλλο πατεί» (τραγουδώντας). Ας έναι δα…
Πήγα και πήρα που λέτε κομάτ ψωμί απ ντ μπλατέα, λίγο τρώμε, αλλά χρειγιάζεται. Λέγω γέρος γέρος, αλλά πήγα κι ήρτα σα ντο πλι. Απανέκαθε ήμνα γλήγορος στα ποδάρια, όπως ούλο μας το σόγ’. Εχω κι ένα αδερφό στς Σαρδές π τον παρανομοιάζνε πέρτκο ή περδίκο, γιατί παλιά τς Παναγιάς σαλτέρναν και κειος έκαμνε μεγάλ’ σαλταριά όπως ντ πέρτκα. Ετς και γω πδω σα ντο μπαλιοπέτερνα κι α σκ’λογέρασα κιόλα. Τώρα φορούμε και πατούμενα, παλιά ήνταν αξπολ’ταρία, τα ποδάρια μας είχαν πετσώσ από κατ αφού πορπατούσαμ πα στς αστιβές. Πήγα που λέτε και πήρα άσπρο ψωμί γιατί η κλια γίν’κε τζιτζλόμκια. Παλιά τρώγαμ κατ κθαρένια παξμάδια απ κεια που τα τρώγαν οι γαδάρ κι αγγαρίζαν και δε μας κόλλιε ψόφος. Ή κατ μούχλιες σκίζες που τς βάζαμ πρώτα πα στα κεραμίδια να ξεραθούνε κι είχαν απάν τόσεν’ μούχλα σα ντ γκερασολέν’. Τς βρέχαμ και τς κοπανούσαμ, άμα είχαμ και σαλαμούρα, ταμάμ. Παλιά τρώγαμ τέσσερς βολές τ μέρα και πάλε χωνεύαμ, σήμερα τρώμε τρεις βολές και φσκώνομ σα ντα νταβούλια. Το ψωμί το λέγαμ δράξμο. Τρώγαμ που λέτε το ταχ’νό κολατσό, το μεσμέρ στο σταλό ξανατρώγαμ, στο ξεσταλό ξανατρώγαμ και το βράδ ξανατρώγαμ. Τέσσερς δε μας κάμνε; Τρώγαμ και σαρδέλα τούτο το γκαιρό, μη ντα ρωτάς τι σαρδέλα τρώγαμ, τώρα οι αθρώπ δε θέλνε να ντ δγιούνε. Αλλά τραβούσαμ κθαρ μες απ τς αντραγίδες που πήγαινε καπνός. Τη δλεια που κάμναμ άμα ντ πούμε σε τούτεν’ τς τωρνοί, όχ’ να ντ γκάμνε, μόνε να τς ντ πούμε, θα τα γεμόσνε τα βρακιά τς. Τώρα οι αθρώπ δε δλεύνε, έναι μασκαράδες. Αθρώπ που έναι σα ντα μλάρια και σε λέγ’ πονώ η καρδιάμ και πονώ ο κώλοζεμ και να συντάξεις ψέφτκιες και κειος κι η γ’ναίκα τ. Και τ μπληρών’νε οι άλλ’ τ νύφ. Αυτό έναι το κουμπί. Γαμιέται με το συμπάθειο η παπαδιά και τα πλερών’ η χώρα. Ας έναι δα…
Λέγαμ για το ψωμί. Μια βολά ζύμωνε η μάνα μ. Μανά, λέγω, πείνασα. Με λέγ’ πήδα. Μανά τς ξαναλέγω, πνω. Μπάντεξε με λέγ’ αγορούδεμ σε κομάτ θα κάμω κλίκ’ να φας. Τς λέγω, δε βαστώ, πνω. Να, με λέγ’, μες το ντουλάπ έχ’ ψωμί, φάγε. Μπρε μάνα μαθέ, τς λέγω, έναι μούχλιο. Αμα έναι μούχλιο αγορούδεμ θα κάμς και μστάκια, να το φας. Έφαγα καμπόσεν’ μούχλα, ήπια και Καταλακκνό νερό, έχω μστάκια, πιάνω με το χέρεμ, τίποτα. Ωχ ψευτιά. Πάγω πα στο φούρνο που ήνταν η μάνα μ, λέγω ψέμματα με είπες. Τι λες αγόρεμ, για δγιε τι όμορφα μστάκια που έκαμες. Πάγω και γω να δγιω στο γκατρέφτ, ανεβαίνω πα στο γκαναπέ για να φτάσω, η μάνα μ είχε δεκεί τα ψωμιά για ν ανεβούνε, χώντεν τα ποδάρια μ μέσα, τα τσαλαπάτ’σα. Αφού άναψε η μάνα μ το φούρνο έρχεται να παρ τα ψωμιά, τι να δγει. Α βρε πρωτοδαίμονα τι μ έκαμες, παίρεν το φουρνοκόνταρο και με καθίζ στο ρεντίδ. Και συ να μη με ήλεγες ψευτιές π θα βγάλω μστάκια τς λέγω. Α!!.

Μούχλιο ψωμί.






ΔΩΡΕΑ
Ο πολύ γενναιόδωρος συγχωριανός μας από την Αυστραλία Ηρακλής Ξύκης προσέφερε στον ποδοσφαιρικό Σύλλογο “Ηρακλής” 1.000.000 (ένα εκατομμύριο) δραχμές.