Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2009

Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ Νο 7



Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ

ΟΡΓΑΝΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ ΛΗΜΝΟΥ


ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ
Έτος 2ο, Αρ. Φύλλου 7, Αύγουστος – Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2001

Γραφεία: Νικηταρά 21-23. Νέα Φιλαδέλφεια. Τ.Κ. 14342. Τηλέφ. 2531412
e-mail: ifonitisatsikis@hotmail.com



Τριμηνιαία έκδοση
ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ ΛΗΜΝΟΥ

Ιδρυτής – Ιδιοκτήτης
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ ΛΗΜΝΟΥ

Εκδότης
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΡΑΓΑΡΑΣ

Υπεύθυνος ύλης
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΡΑΓΑΡΑΣ

Γραφικές τέχνες
ΘΡΙΑΣΙΟ
5576740-0977410968

Συνδρομές
Ετήσια εσωτερικού δρχ. 2000
Ετήσια εξωτερικού $ ΗΠΑ 20
$ Καναδά 20
$ Αυστραλίας 20







ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΗ

Όλα τα κείμενα που δεν έχουν όνομα αρθρογράφου, έχουν συνταχθεί από τον πρόεδρο του Συλλόγου Σταύρο Τραγάρα. Ολα τα κείμενα που δημοσιεύονται εγκρίνονται τελικώς από το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου.






Λήμνος
είναι η μυρωδιά του Κυριακάτικου φαγητού
ντελάλης και βαρδιάτορας απ’ τον Εργίνο
μη φύγει η Αργώ
και χαθεί η ευκαιρία για το χρυσόμαλλο δέρας.
Σ.Τ.


ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ

Ένα όνειρο έγινε πραγματικότητα


Ο Σύλλογος Ατσικιωτών σε συνεννόηση με την Υπηρεσία Αιμοδοσίας του Νομαρχιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατησίων (Νοσοκομείο των παπάδων) προχώρησε στη δημιουργία τράπεζας αίματος του Συλλόγου μας. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2001 έγιναν οι πρώτες αιμοληψίες από τους πρώτους εθελοντές αιμοδότες συνδημότες μας και φίλους του Δήμου μας. Η αιμοδοσία, η ευγενέστερη προσφορά προς τον πάσχοντα συνάνθρωπο δεν μπορούσε να αφήσει το Σύλλογό μας αδιάφορο.
Τώρα θα δείξουμε πόσο ανθρωπιστές είμαστε. Τώρα θα δείξουμε στην πράξη και όχι στα λόγια πόσο υπολογίζουμε τον συνάνθρωπο στις δύσκολες στιγμές του. Το αίμα είναι κάτι που δεν μας κοστίζει τίποτα. Η αιμοδοσία δεν βλάπτει τον εαυτό μας, αντιθέτως τον ωφελεί. Ο Σύλλογος θα έρχεται σε συνεχή επαφή με τα μέλη του και θα τα παρακινεί να δώσουν αίμα. Το αίμα θα δίνεται σε πάσχοντες συμπατριώτες μας, που το έχουν ανάγκη.
Η τράπεζα αίματος ουσιαστικά είναι ένας σύλλογος αιμοδοτών που λειτουργεί σε ανταποδοτική βάση. Δηλαδή κάθε εθελοντής αιμοδότης θα μπορεί να λαμβάνει το διπλάσιο αίμα από αυτό που έχει δώσει και να το διαθέτει σε όποιον ασθενή θέλει. Εξαιρέσεις αυτής της ανταποδοτικής βάσης θα γίνονται μόνον σπανίως, εφ’ όσον ο άσθενής συμπατριώτης αποδεδειγμένα δεν έχει περιβάλλον που να μπορεί να δώσει αίμα και εφ’ όσον υπάρχει δυνατότητα από το σύλλογο αιμοδοτών.
Αγαπητοί συμπατριώτες
Ανταποκριθείτε μαζικά στο κάλεσμά μας για εθελοντική αιμοδοσία. Μη θεωρήσετε ότι το θέμα δεν σας αφορά. Αφορά όλους μας, αφού όλοι μπορεί να βρεθούμε στη δύσκολη θέση.
Αγαπητοί συμπατριώτες
Κάντε την πρώτη κίνηση δίνοντας αίμα και όχι ζητώντας αίμα.

Το Νοσοκομείο Πατησίων βρίσκεται στην οδό Χαλκίδος 15-17, πολύ κοντά στο σταθμό του τραίνου στα Άνω Πατήσια. Τηλέφωνο αιμοδοσίας 2518660. Αιμοληψίες γίνονται τις εργάσιμες ημέρες από 9 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι. Τις ημέρες που εφημερεύει, που μπορεί να είναι και αργίες, αιμοληψία γίνεται και το απόγευμα. Οι αιμοδότες πρέπει να δηλώνουν ότι το αίμα το δίνουν για το ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ.

Ημερομηνίες που εφημερεύει το νοσοκομείο για το 2001:
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ: 4, 8, 12, 16, 20 Σάββατο, 24, 28 Κυριακή.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ: 1, 5, 9, 13, 17 Σάββατο, 21, 25 Κυριακή, 29.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ: 3, 7, 11, 15 Σάββατο, 19, 23 Κυριακή, 27.

Μπορείτε να συνεννοηθείτε με την αιμοδοσία του Νοσοκομείου, ή με τον υπεύθυνο του Συλλόγου, τον Πρόεδρο Σταύρο Τραγάρα στα τηλέφωνα 2531412, 5534200, 0932473450. Οποιδήποτε αίτηση για αίμα πρέπει να γίνεται σ’ αυτά τα τηλέφωνα.
Τα ονόματα των αιμοδοτών θα δημοσιεύονται στην εφημερίδα μας σε μόνιμη στήλη. Από καιρού εις καιρόν θα οργανώνονται μαζικές αιμοδοσίες από τα μέλη μας.

ΑΙΜΟΔΟΤΕΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ

Μαραντώνης Τριαντάφυλλος 1 φορά.
Μουστάκας Νίκος 1 φορά.
Μπεκρής Γιάννης 1 φορά.
Τραγάρα Σ. Αρετή 1 φορά.
Τραγάρας Σταύρος 1 φορά.


Ο Τριαντάφυλλος Μαραντώνης



Ο Γιάννης Μπεκρής με το γιατρό κ. Πόπη Ευάγγελο







ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ

Ζωοδόχος πηγή


Το χώμα είναι άγιο
όπως άγια είναι τα χέρια
όταν αγγίζουν τα σώματα.

Μπορεί η κυρά – Ανδρομάχη να πέθανε,
αλλά το τραγούδι της,
μόλις πέσει ο ήλιος, τ’ αεράκι του,
το απλώνει πάνω σε εκατό κεφαλές
που ανασταίνονται ψάλλοντας
και κατεβαίνουν ευλαβικά
τα εξηντατέσσερα σκαλιά
να κοινωνήσουν αγίασμα.

Από την ποιητική συλλογή «Γηγενές πυρ» του Ιωάννη Ψάρρα


Mη ξεγιελιέστε

Μη βλέπετε το αργό του βάδισμα
στο δρόμο και το ελαφρό λαχάνιασμα
ακούστε τον άνεμο
που φυσά στα πόδια του.

Μη σας ξεγελά η χοντρή κοψιά του
και οι ρυτίδες κάτω απ’ τα μάτια
προσέξτε την πυρκαϊά που καίει
στους λόφους της αρχοντιάς του.

Μη μπερδεύεστε με τα λίγα λόγια του
ούτε με τη συγκατάβαση στο κούνημα της κεφαλής
δείτε τους επαναστάτες πάνω στα άλογα
κι αυτόν μπροστάρη μες στην αντάρα.

Και μην πείτε και μεις θα γίνουμε έτσι κάποτε
αυτό θα είναι λάθος
ποτέ δεν θα γίνετε σαν αυτόν ούτε κοντά θα περάσετε
ακόμα κι έτσι που είναι.

Από την ποιητική συλλογή «Λήμνος» του Σταύρου Τραγάρα









Ατσκιώτκιες συτχιές

* Για διε τον, ρολογούδ’ = Δες τον σαν ρολόγι δουλεύει. Εντάξει είναι γνωστό ότι λέγεται για κάθε μηχάνημα που δουλεύει καλά σαν ρολόγι. Αλλά το λένε και για γεροντάκια που είναι καλά στην υγεία τους. «Για διε ποδάρια ο γερο Μπέμπης, ρολογούδ’». Παρόμοια είναι και το «για διε τον κοχλερούδ’». Οι μηχανές Κόχλερ ήταν αμερικάνικες βενζινομηχανές, που χρησιμοποιούνταν κατά κόρον για το πότισμα των μπαμπακιών με νερό που αντλούσαν από πηγάδια, όταν στη Λήμνο ανθούσε η βαμβακοκαλλιέργεια.
* Σάλια μπάλια = Σαχλαμάρες. «Στρογγ’λόκατσε πάλε ο αγαθός κι άρχεψε τα σάλια μπάλια».
* Σαραλίκ’= Μεγάλος ξαφνικός φόβος, τρομάρα. «Ξενέφανε ξαφνικά μπροστά μ’ και έπαθα ένα σαραλίκ’ μη ντα ρωτάς». Η λέξη συνδυάζεται και με τον ίκτερο που παρουσιάζουν οι άνθρωποι, την λεγόμενη χρυσή, προφανώς από κάποια πάθηση του συκωτιού, όπως είναι η ηπατίτιδα, οι πέτρες στη χολή, ο καρκίνος των χοληφόρων κλπ. Στα παλιά τα χρόνια, η χρυσή αποδιδόταν σε κάποια τρομάρα που είχε λάβει ο άνθρωπος και ως εκ τούτου «έβγαζε το σαραλίκ’». Η φράση λοιπόν «πήρα ένα σαραλίκ’» σημαίνει «τρόμαξα πολύ», ενώ η φράση «έβγαλα το σαραλίκ’» σημαίνει παρουσίασα ίκτερο μετά από ένα γεγονός που με φόβισε. Για θεραπεία «έκοβαν το σαραλίκ’». Δηλαδή έκοβαν με ένα ξυραφάκι το χαλινό της γλώσσας, ώστε να φύγει το «δηλητηριασμένο» αίμα και να γιάνει ο άρρωστος. Αυτό το αναλάμβαναν διάφορες πρακτικιές γιάτρισσες του χωριού, μαμμές, κλπ. Σε μερικά χωριά της Λήμνου λενε «έκοψα το σώξλο». Η φράση «έπαθα ή πήρα ένα σαραλίκ’» είναι πολύ διαδεδομένη και ενεργός σήμερα, ακόμα και μεταξύ των νέων.
* Θα σ’ το φορέσ’νε το σεντόν’= Θα σου βάλουν το ζουρλομανδύα. «Εδιέτς που το παγαίν’ς, θα στο φορέσ’νε το σεντόν’ δεν αργούνε».
* Έχ’ σεκίν’ = βιασύνη, λόγω ανωτέρας βίας «Για διε ο Νικολής σεκίν’, τι λογιά μαθέ καμιά τσίλα τον έκοψε;»
* Να σε κρεμάσω μια σκλίδα σκόρδο = Ειρωνικά, να σου βάλω σκόρδο να μη σε ματιάσουν. «Ε Σωκράτ’ συ μαθέ μόρφνες π’ άφκες μ’στάκ’. Να σε κρεμάσω μαθέ μια σκλιδέλα σκόρδο».
* Σκ’λογέρασε = Σκυλογέρασε, δηλαδή γέρασε πολύ, έχει άσχημα γηρατειά. «Ο Περικλής σκ’λογέρασε μπλια, δε μπάνε τα ντερμάνια».
* Έκοψε το σκνι = Πέταξε τα δεσμά, αλλά με κακή σημασία. Δεν φέρεται εντός των πλαισίων των παραδεδεγμένων. «Το γιο σ’ Πέτρο να τον μαζέψεις κομματούδ γιατί με φαίνεται έκοψε ντιπ το σκνι».
* Σκότωνε λωλοί πλήρωνε τζερεμέδες= Ναι, είναι πανελλήνιο, αλλά ο Γιώργης ο Ταμπάκης το λέει αλλιώς. «Σκότωνε λωλοί πλήρωνε γνωστκοί».
* Σκών’ σκούν’ = Σηκώνει σκόνη. Λέγεται και «σκών’ σκόν’» και «σκούν’ σκών’». Λογοπαίγνιο που χρησιμοποιούσαμε σαν παιδιά. «Για διε η ανεμοτσουτσφίδα τι σκούν’ σκών’».
* Όντας κλάν’ σκών’ σκούν’= Λέγεται για κοντούς.
* Σκώτια θέλ’= Η απάντηση, όταν παραπονιούνται ότι το φαγητό δεν τους αρέσει ή δεν είναι καλό, που σημαίνει «όρεξη θέλει το φαγητό». «Δε σ’ αρέζ’ το φαγί; Μπρε κοπάν’σε το, σκώτια θέλ’».
* Άντε μπρε σλογ’ζμένε = Άντε βρε συλλογισμένε. Συλλογισμένος δεν είναι αυτός που συλλογάται (συλλογίζεται), αλλά είναι βρισιά και σημαίνει τον ψιλοανοϊκό, αυτόν που τάχει χαμένα. «Κειος ο σλογ’ζμένος ο μπακάλ’ς, τάχασε ντιπ τα καταστχά τ’».
* Σνικάζ’ = Χορταίνει. «Εμ δε θα σνικάσεις, ασνίκαστο. Τριγιώ χρονώ παροξμό δε σνίκασες μπλιά» Η προηγούμενη φράση ήταν μιας μάνας που απαυδισμένη από τα συχνά εμπύρετα κρυολογήματα, του έλεγε με άλλα λόγια: «Μα δε θα χορτάσεις, αχόρταγο. Τρία χρόνια πυρετό (παροξμό) και πάλι δεν χόρτασες». Η φράση «Τριγιώ χρονώ παροξμό δε σνίκασε» είναι πολύ διαδεδομένη σα σλόγκαν και λέγεται σε κάθε περίπτωση αχορταγίας ή υπερβολής.
* Αμ δε ντρώγ’ σταφύλια όποια κι όποια, θέλ’ κι Αγιογιαννιάτ’κα = Τα Αγιογιαννιάτικα τα σταφύλια είναι πρώιμα σταφύλια της Λήμνου, μαύρα και γλυκά, που ωριμάζουν περίπου κατά τη γιορτή του Αγιο Γιάννη. Η φράση λέγεται με ειρωνική διάθεση για κάποιον που μεγαλοπιάνεται, ή που ενώ δεν έχει τα ανάλογα προσόντα προσβλέπει σε γυναίκα πολύ νεότερη, ή τέλος πάντων καλύτερή του. « Τα’ μαθες μαθέ, ο Γιάνν’ς ο γκαβός γύρεψε τ’ν Ελέν’. Γιαλαμάς ξεγιαλαμάς, δε ντρώγ’ σταφύλια όποια κι όποια με θέλ’ κι Αγιογιαννιάτ’κα».
*Σουρντί =Η διάρροια. Επίσης σουρντί-μπουρντί, τσίλα, τσιλιαρτό. «Έφαγα μαθέ σύκα και μ’ έπιασε ένα σουρντί». «Σουρντί μπουρντί τα λάχανα,
σουρντί και τα μαρούλια,
σουρντί μπουρντί το κουνουπίδ’
και τα ροπαν’δογούλια»
* Σουρ – μουρ = Μασάω τα λόγια μου, είμαι σε δυσκολία να δικαιολογήσω τα αδικαιολόγητα. «Μ’ ήρτε αντροπιασμένος κι μ’ ήλεγε σουρ – μουρ κι τ’ Τσούστου το μασούρ’».
* Στρογγ’λές συτχιές (συντυχιές) ή κουβέντες = σώφρονα, συνετά λόγια. Μάλλον χρησιμοποιείται με ειρωνικό τρόπο όταν θέλουν να επισημάνουν την λογικοφάνεια αυτονόητων παιδαριωδών επιχειρημάτων, ή την ασυνέπεια μεταξύ συνετών λόγων και ανύπαρκτων πράξεων. «Ε ο καμένος ο βόδαρος, μας γέμ’σε στρογγ’λές συτχιές». Ή «Στ’ς εκλογές μαθέ ούλο στρογγ’λές συτχιές ακούς».
* Ανεβαίν’ τ’ σκιά = Ανεβαίνει στη συκιά, δηλαδή ….συνουσιάζεται. «-Ε μπαρμπα Ανέστ’ μπορείς κι ανεβαίν’ς τ’ σκιά ακόμα, για δε μπορείς; » «-Άλλα και δε μπορώ, μπορώ μαθέ και παραμπορώ, μάλιστα προχτές ανέβ’κα και στη θκιά σ’, δε στούπε η γναίκα σ’;».
* Βηχ’ σα στάλαχας= Στάλαχας ή σταλαχιασμένος είναι ο πνευμονοπαθής, πιθανόν φυματικός, που βήχει συνέχεια. «Τζέγαρος τζέγαρος σταλάχιασε κι έχ’ το γαδαροβήχαρο» «Πρώτα καπνίζ’ σαν αράπ’ς κι ύστερα βήχ’ σα στάλαχας».





Η Κούταλη οι Κουταλιανοί σφουγγαράδες και ο Νταντίνης (μέρος δεύτερο)

Γράφει ο Ιωάννης Ψάρρας


Σήμερα δεν ξεκινάνε πια καϊκια. Στη θάλασσα είναι τα καϊκια του Παπαδόπουλου, του Κουντούρη και ο Άγιος Γεώργιος, που τώρα το’χει ο Τατουδάκης και ανήκε στο σχωρεμένο το θείο μου τον Παντελή τον Ψάρρα. Μένουν μόνο οι ιστορίες, οι φυσιογνωμίες που τις έχει «κάψει» η αλμύρα, κάποιοι βουτηχτάδες που τους έχει «χτυπήσ’ η μηχανή», όπως λένε στη γλώσσα των σφουγγαράδων τη νόσο των δυτών και στο καρνάγιο κάτι λυπημένα σκαριά, κάτι σώματα γερασμένα.

Η "παλιά" Κούταλις, στην Προποντίδα.


Και η πρόταση είναι συγκεκριμένη: Να γίνει ένα μουσείο του Σφουγγαρά. Του Κουταλιανού Σφουγγαρά. Ν’ανασκουμπωθούν όλοι. Η πολιτεία, η κοινότητα, οι σύλλογοι, οι χωριανοί, οι νέοι. Να βάλουν το χέρι στην τσέπη - δε θέλει πολλά λεφτά αυτή η ιστορία - να μπούνε μπρος οι καραβομαραγκοί να ξαναφτιάξουν απ’την αρχη τα καϊκια που είναι στο καρνάγιο, να τα βάλουνε μπροστά στην παραλία, να προσφερθούν οι μηχανές, οι ρόδες, τα μαρκούτσια, οι περικεφαλαίες, τα φορέματα. Να δοθεί ένας χώρος και να μαζευτούν όλες οι παλιές φωτογραφίες και να εκτεθούν μόνιμα εκεί μαζί με τα είδη των σφουγγαριών, με το πώς βγαίνει το σφουγγάρι, πώς γίνεται η επεξεργασία, να μαγνητοφωνηθούν οι φωνές και οι μνήμες. Γιατί ισχύει αυτό που έχει γράψει ο Λημνιός αρχιτέκτονας-συγγραφέας Χρήστος Μπουλώτης στο αφιέρωμα του περιοδικού Αρχαιολογία (Μάρτης ’94) για τη Λήμνο «…σε ακριτικές περιοχές, όπως η Λήμνος, η πολιτισμική θωράκιση, είναι όπλο συχνά αποτελεσματικότερο και απ’αυτήν τη στρατιωτική.»

Επεξεργασμένο σφουγγάρι


Στην Κούταλη ζει και ο Νταντίν’ς. Βουτηχτής άξιος και λεβεντάθρωπος και η Παναγιώτα η γυναίκα του, που με δικιά της ιδέα φτιάξανε στην αυλή του σπιτιού τους μια έκθεση σφουγγαριών, τα’χουνε απλώσει γύρω-γύρω στους τοίχους, τα’χουν «ντουσντισμένα», όλα τα είδη ασπρισμένα ή όχι και που με μεράκι και πολύ χαρά δημιουργήσανε, χωρίς να το’χουνε αντιληφθεί καν, μια πολιτιστική πρόταση. Κι όποιος περάσει από κει όλο και κάποια ιστορία έχουνε να πούνε για το σφουγγάρι, από πού το πήρανε, πώς το λένε κ.α. «Επικοινωνούνε» μαζί τους, τους «μιλάνε». Γιατί οι απλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι κάνουν πολιτισμό.
Ο Νταντίν’ς είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Ελπίζω κάποτε να γράψω ένα βιβλίο γι’ αυτόν, του το χρωστάω. Αλλά ευτυχώς για κείνον δε χρειαζόταν να περιμένει εμένα. Η ζωή τα’φερε έτσι και ο Νταντίνης πέρασε νωρίς νωρίς στην αθανασία. Ήτανε τα σκληρά χρόνια της Ελλάδας. Μετά τον εμφύλιο κι έμπαινε η δεκαετία του 60. Η Ελλάδα έψαχνε να βρει το πρόσωπό της. Τα χωριά ερήμωναν. Μετανάστευση εσωτερική, τα υπερωκεάνια «Πατρίς», «Αυστραλίς» από την Ακτή Τσελέπη στον Πειραία, να φεύγουν τα καλύτερα παιδιά για να βρουν την τύχη τους, Αμέρικα, Αυστραλία… Άλλος ξεριζωμός κι αυτός. Νομίζω ότι είμαστε μια χώρα προσφύγων, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Όπως και τώρα Πόντιοι, Βορειοηπειρώτες… Αρχές δεκαετίας του 60. Βεγγάζη, Λιβύη. Ο πρόωρα χαμένος Σαλονικιός συγγραφέας Γιώργος Ιωάννου έχει μετατεθεί στο εκεί Ελληνικό γυμνάσιο. Τον «μυρίστηκε» τον Νταντίνη. Ευαίσθητος όπως ήταν ο Ιωάννου είδε μια ολόκληρη γενιά Ελλήνων στο πρόσωπο του δύτη της εταιρείας Αρχιρόδον που βουτούσε 10-12 ώρες τη μέρα για να φτιάξει το λιμάνι της Βεγγάζης. Και έπιασε την ουσία μιας φυλής ολόκληρης κι ενός ανθρώπου που την εξέφραζε με τρεις λέξεις και που ήταν και είναι όλη του η ζωή βασισμένη σ’αυτό. «Για ένα φιλότιμο», κουβέντα καθημερινή του Νταντίνη και τίτλος ομώνυμος στα πρώτα πεζογραφήματα του Ιωάννου. Γράφει ο Γιώργος Ιωάννου στο «Για ένα φιλότιμο»: Ο Νταντίνης πλαγιάζει απόψε, κινδύνεψε η ζωή του. Τον ζητούσα στο μώλο, μόλις βγήκα από τα γραφεία. Μου είπαν ζαλιζόταν όταν ανέβηκε από τη θάλασσα. Ξαναφόρεσε το φόρεμα και βυθίστηκε όσο να συνέλθει. Με υποδέχτηκε στην κάμαρά του με γέλια και φωνές. Εγώ στη θέση του θα ήμουν ράκος, σκεπτόμενος κυρίως το μέλλον. Κι έφαγαν πολλά πράγματα, δεν ξέρω ποιον άτιμο να πρωτοδείρω. Παρατηρημένο τέλος πάντων, κάθε βράδυ έχω νέες αφορμές για πιοτό κι απανωτά τσιγάρα. Ένα σφουγγάρι, μου είπε, έβλεπε ριζωμένο όμως πιο βαθειά απ’ότι συνήθως κατεβαίνει. Αν και ήξερε καλά τον κίνδυνο, δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να τ’αφήσει. Αμολύθηκε κι αμέσως ένιωσε να μουδιάζει ολόκληρος.

Σφουγγάρι στη θάλασσα


Το ξερίζωσε εν τούτοις κι ούτε ξέρει με τι χέρια το κατόρθωσε αυτό. Μαύρο και γυαλιστερό σαν πάθος, κείτουνταν σ’ένα πανέρι το σφουγγάρι. Θα γίνει όμορφο κι αυτό στον ήλιο και στον αέρα.
«-Και γιατί το’κανες αυτό; Αφού κανένας απολύτως δε σ’ έβλεπε, γιατί το’κανες;» «-Μα, για ένα φιλότιμο», απάντησε ήσυχα. Και κατόπι πρόσθεσε με σημασία: «-Εσύ τι ξέρεις απ’αυτά, εσένα τα γράμματα σ’έχουνε άσκημα δαμάσει.»







Η «Λημνία γη» (μέρος τρίτο)



Γράφει η φιλόλογος Ευτυχία Κτιστάκη – Τραγάρα


Ένδειξη της αποτελεσματικότητας της Λημνίας γης στην εξουδετέρωση των δηλητηρίων δίνει ο Γερμανός εκπαιδευτικός Hans Jacob Breuning που το 1579 επισκέφτηκε την Κωνσταντινούπολη. Γράφει λοιπόν: «… ο αυλικός Budowitz μας τίμησε με μερικά κομματάκια της, που προέρχονταν από το αυτοκρατορικό φαρμακείο. Συνήθως πουλιέται πολύ στην Τουρκία, αλλά κυκλοφορεί και πολλή νοθευμένη. Ο κ. Πρέσβης έκανε ένα πείραμα. Έδωσε σε δυο σκύλους δηλητήριο και μετά στον ένα σφραγισμένη γη από το σεράι και στον άλλο από αυτήν που πουλιέται ελεύθερα στην Κωνσταντινούπολη. Ο πρώτος δεν έπαθε τίποτα, ο άλλος πέθανε».
Το 1656 οι Τούρκοι επανέκτησαν τη Λήμνο από τους Βενετούς και ο αρχηγός τους Μωχάμεντ Κιουπρολί έστειλε μήνυμα στο Σουλτάνο, πως κατέκτησε το νησί απ’ όπου έβγαινε η «σφραγισμένη γη». Εκατόν είκοσι χρόνια από την επίσκεψη του Belon η εξαγωγή της Λημνίας γης γινόταν με τον ίδιο τρόπο όπως περιγράφει ο Covel στα 1675 που ταξίδεψε στη Λήμνο με τον Άγγλο πρεσβευτή στην Πόλη sir John Finch. “Η εξαγωγή του πηλού γίνεται στις 6 Αυγούστου. Πολλοί παπάδες αλλά και άλλοι Έλληνες προσπάθησαν να με πείσουν ότι κατά την Μεταμόρφωση του Σωτήρος, αγιάστηκε αυτός ο τόπος. Λένε πως όλο τον καιρό η φλέβα είναι βραχώδης, αλλά εκείνη τη μέρα κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, μεταμορφώνεται η πέτρα σε πηλό. Εγώ νομίζω πως η εξαγωγή μια συγκεκριμένη μέρα γίνεται για να αποκτήσει το χώμα μεγαλύτερη τιμή επειδή είναι σπάνιο. Είναι πολιτική των Βενετών και των Τούρκων για να το εκμεταλεύονται για τον εαυτό τους. Οι Έλληνες μόνο με κλεψιά μπορούν να αποκτήσουν τη γη. Αυτό το λασπόχωμα είναι αλάνθαστο κατά του πυρετού. Επίσης σταματά τις αιμορραγίες και είναι αντίδοτο για τα δηλητήρια. Λένε πως κανένα από τα σκεύη που κατασκευάζονται από αυτό το χώμα δεν ανέχεται τα δηλητήρια. Γίνεται αμέσως χίλια κομμάτια. Έχω δει πολλά φλυτζάνια από Λημνία γη στην Κωνσταντινούπολη. Ο πηλός είναι μαλακός και μοιάζει με βούτυρο, αλλά ύστερα σκληραίνει και γίνεται σα γρανίτης. Το χρώμα του είναι άσπρο, αλλά έχω δει κι άλλο με χρώμα ανθρώπινης επιδερμίδας. Μου είπαν ότι και τα δυο βγαίνουν από το ίδιο πηγάδι. Νομίζω όμως πως κάποια άλλη φλέβα έχουν ανακαλύψει και την κρατούν κρυφή”.

Δισκία Λημνίας γης - Terra sigillata Europe (1401-1800)
Από το Science Museum London



Ο Άγγλος περιηγητής Richard Pococke το 1739 αναφέρει ότι η εξόρυξη της Λημνίας γης γινόταν ακόμα με τον ίδιο τελετουργικό τρόπο. Η σφραγίδα που έμπαινε πάνω στα κομματάκια ήταν του Σουλτάνου και μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα πωλούνταν στα φαρμακεία. Η εξέλιξη της επιστήμης εξασθένησε σιγά σιγά τη συνήθεια της εξόρυξης και το χώμα ως φάρμακο προοδευτικά περιήλθε σε ανυποληψία και αχρησία. Ο Henry Tozer αναφέρει ότι το 1857 πήραν μέρος στην εξόρυξη μόνον 12 άτομα. Το μέρος απ’ όπου εξορυσσόταν η Λημνία γη αναγνωρίζεται και σήμερα και βρίσκεται ένα χιλιόμετρο νοτιοδυτικά του Κότσινα, λίγο κάτω από την κορυφή ενός λοφίσκου, πενήντα περίπου μέτρα πάνω από τη θάλασσα. Στη ρίζα του υψώματος υπάρχει η Φθελιδεία πηγή και το εκκλησάκι της Αγιά Σωτήρας. Η γούβα που έβγαζαν τον πηλό έχει διάμετρο γύρω στα 5 μέτρα και είναι γεμάτη πέτρες και αγριοχόρταρα.
Η Λημνία γη διαδραμάτισε ένα σημαντικό ρόλο και για την τοπική ιστορία, αλλά και γενικά για την ιστορία και την ιατρική μεγάλων γεωγραφικών τμημάτων για πολύ περισσότερο από χίλια χρόνια.

Δοχείο όπου φυλάσσοντα τα δισκία της Λημνίας γης (Ισπανία 1601-1700)
Από το Science Museum London



Στο πέρασμα των εκατονταετηρίδων η εξόρυξή της γινόταν με το τελετουργικό όλων των θρησκειών που επικρατούσαν στη Λήμνο, αποδίδοντάς της τιμές που στο τέλος αποδείχθηκε ότι μάλλον δεν της άξιζαν. Η αρχαία Ελληνίδα ιέρεια, ο καθολικός παπάς, ο Έλληνας ιερέας, ο Τούρκος Χότζας, διαδοχικά στο τριβείο των αιώνων ευλογούν την εξόρυξή της. Ήταν λοιπόν ένα επαναλαμβανόμενο λάθος που διαιώνισε την χρήση της Λημνίας γης για σχεδόν 3000 χρόνια; Δεν είχε τελικά την παραμικρή αξία; Ξεγελάστηκαν τόσοι γιατροί, ακόμα και ο Γαληνός; Μήπως το ηφαιστειακό χώμα είχε κάποια θεραπευτική δράση και η φλέβα του εξαντλήθηκε; Κανείς δεν μπορεί με βεβαιότητα να δώσει απάντηση. Αν πάντως τελικά η Λημνία γη δεν ήταν τίποτα άλλο από κοινό χωματάκι, πρέπει να παραδεχτούμε ότι το φαινόμενό της ήταν μια από τις μεγαλύτερες απάτες όλων των εποχών.







ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΝΑΙ - ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΟΧΙ

Μικρά Ασία



Μικρά Ασία, 1922. Λίγο πριν την κατάρρευση του μετώπου. Νεόφυτος Κιουρανάκης. Ένα κλικ, και στην αιωνιότητα. Πάλι με χρόνια με καιρούς… (Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο εγγονός του Νεόφυτος Κιουρανάκης του Νίκου).


Ο Θίλπης


Φίλιππας ή Θίελπις Ντινενής. «- Ποιός φοβάται την Αθήνα; Εγώ έχω τα νιάτα μου βρε…».
(Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Γιώργης Ντινενής).


Στόλισμα επιταφίου στην Ατσική


Το στόλισμα του επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή, αρχές δεκαετίας του 70.
Από αριστερά προς τα δεξιά, τρίτη σειρά. Δέσποινα Μπουδρού, Βαγγελιώ Καραγιάννη, Στρατηγούλα Κομνηνίδη, Χρυσούλα Μαχαιρά, Μαρίνα Μακαρώνη, Δέσποινα Κατσώνη, Σούλα Λούγκλου, Άννα Τραγάρα του Κωστή. Μεσαία σειρά: Κρυσταλλία Σάλιακα, Γεωργία Κοτσιναδέλλη, Άννα Τραγάρα του Γιώργου, Ζωή Σοφιανού, Φωτεινή Δασοπάτη, Ρίτσα Δασοπάτη, Ιφιγένεια Γκάνη. Τρίτη σειρά: Ευδοκία Μουστάκα, το αγοράκι είναι ο αδικοχαμένος Γιώργος Φωτίου, Ξενούλα Παχνέλα, Μαρία Τσιμουρή, Μάλαμα Σουσαλή, Σταυρούλα Φωτίου, Νούλα Μαλιάκα. Τη φωτογραφία μας την έδωσε η Νούλα Μαλιάκα.


Γυμναστικές επιδείξεις στην Ατσική


Τέλη δεκαετίας του 60. Γυμναστικές επιδείξεις στο γήπεδο Ατσικής. Κούρεμα γουλί, άγκυρα στο φανελάκι, εθνόσημο στο παντελονάκι και ποιος μας πιάνει. Πάνω σειρά από αριστερά: Αλέκος Καϊτατζής, Φώτης Α.Κιουρανάκης, Χρήστος Λεκάνης, Γιώργος Ελευθεράκης. Δεύτερη σειρά: Στέλιος Ντινενής, (?), (?), Γιώργος Μαυρουδής, Αργύρης Κάντζος, Οδυσσέας Κριαρής, (?), Βαγγέλης Ξύκης. Τρίτη σειρά: Νίκος Ορφανίδης, Τάσος Ναρλιώτης, Κώστας Μισετζής, Γιάννης Μαλιάκας, Ευτύχιος Κομνηνίδης, Κόμνας Καραυγουστής, Γιώργος Βασιλάρας, Στέργιος Χ.Δεληβασίλης. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Μανώλης Μπεκρής, από το καφενείο του που την έχει στολισμένη.


Μορφωτικός Σύλλογος Αγροτοπαίδων Ατσικής


Ο εν λόγω Σύλλογος ιδρύθηκε το 1950. Δραστηριότητές του: Θεατρική ομάδα, εκμάθηση χορών, εκμάθηση πινγκ πονγκ και άλλων παιχνιδιών, μαθήματα κονσερβοποιίας, εκπαιδευτικές εκδρομές, κλπ. Εδώ στα τέλη της δεκαετίας του 50, σε μια εκπαιδευτική εκδρομή. Από αριστερά προς τα δεξιά, όσοι αναγνωρίστηκαν: Κώστας Αχιλαδέλλης, Μαίρη Γιαννά, Τούλα Βλώταρου, Βαϊτσα Παχνέλα, Στρατηγούλα Κομνηνίδου, Παναγιώτης Γ. Γιωρνάρας, Τούλα Δασοπάτη, Ελένη Σιδερά, Μαρία Σουρλά, Παναγιώτης Α. Γιωρνάρας, Στέλα Δεληβασίλη, Στέφανος Καλατζής, Ελισσάβετ Συκιώτη, Μίμης Κολτράς, Χρήστος Δεληγιάννης, Φρόσω Σοφιανού, Σπύρος Κουμπουρλής, Κόμνας Βλώταρος, Απόστολος Τραγάρας, Κώστας Γιαννούλας. Καθιστοί: Γιώργος Γαρυφάλλου, Στέλιος Λαγός. Τη φωτογραφία καθώς και τις πληροφορίες για το Μορφωτικό Σύλλογο μας τα έδωσε ο Χρήστος Δεληγιάννης.


Ηρακλής Ατσικής


«Ενθύμιον της συνθέσεως του Ηρακλέους, η οποία αντιμετώπισε τον Παλλημνιακό στο γήπεδο της Ατσικής και τον ενίκησε με 4-0. Εν Ατσική τη 23-4-1955». Από αριστερά προς τα δεξιά: Γιώργος Ντινενής, με κουστούμι και γραβάτα, Ζαφείρης Κριαρής, Μόσχος Λαγηνάς, Παύλος Ψυρούκης, Μιχάλης Κριαρής, Στέλιος Βλώταρος, Χρήστος Ζαϊμης, Αντώνης Γιωργουδάκης, Σπύρος Πεπές, Αντώνης Ανδριώτης, Αργύρης Αποστόλου. Με τα πολιτικά διακρίνονται οι: Παντελής Παντελαρούδης, Αλέκος Τροχαλής, Γαρόφαλλος Ντινενής. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Αργύρης
Αποστόλου.


Νεολαία Δάφνης


Στα παράθυρα της κοινότητας, 1962. Από αριστερά: Θανάσης Παρθένης, Σταύρος Παραθυράς, Γιάννης Κωμάκης. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Γιάννης Κωμάκης.


Δυο υπουργοί στην Ατσική


Α…συγγνώμην, δεν είναι υπουργοί, αλλά ο Ζαφείρης Κριαρής και ο Βασίλης Μουστάκας σε χειραψία μπροστά στην εκκλησία Άγιος Γεώργιος Ατσικής. Τη λέξη «υπουργοί» τη χρησιμοποίησε ο ίδιος ο Βασίλης Μουστάκας που μας έδωσε και τη φωτογραφία. Καμαρώστε κορμοστασιά, ντύσιμο, φινέτσα.


Αγιασμός – εγκαίνια κομπίνας Γεωργικού Πιστωτικού Συνεταιρισμού Ατσικής


Δεκαετία 60. Μια λιτή δεξίωση μετά τον αγιασμό της θεριζοαλωνιστικής μηχανής του Συνεταιρισμού. Διακρίνονται από αριστερά: Παπά – Χαράλαμπος, ο παπάς του Κοντοπουλίου, (?), Κώστας Τραγάρας, Θανάσης Παχνέλας, Αντώνης Ανδριώτης, (?), Μιχάλης Κατσαράκης, Γιώργος Αρχοντίδης, Στρατιωτικός Διοικητής Λήμνου, …Χρυσάφης, …. Τσολακούδης, (?), Κώστας Ερημάκης.






Σβερδιανά

Άμα σπείρς πρέπ’ να ραντίγς



Γράφει ο Γιάννης Κωμάκης


Ένας πατριώτς είχε κανεδυό χωραφούδια, τα ζοβγάρσεν με τα γαδουρέλια, τα έσπειρε και σαν ήρτε ο καιρός να ραντίσ’, πήρε τα ξυρτολόγια και ετοιμάσκιε για το ράντζμα. Τα ξυρτολόγια ήνταν μαθέ η ραντιστήρα, το φάρμακο και μια τσαντήλα για να περάσ’ το νερό να μην έχ’ μπάμπαλα και βουλώσ’ το μπεκ γιατί νερό θα νέπαιρνε απ’ το ργιάκ’.

Ζοβγάρζμα


Τα πήρε που λέτε ούλα, τα φόρτωσε σντ γαδουρέλα, κάτσεν και κειος απάν και γιούρντσε για το χωράφ’. Σα μπεσώθκιε στο χωράφ’, παλούκωσε ντ γαδουρέλα πά’ στου ντράφου, πήρε τ’ ραντιστήρα και πήγε κά’ στο ργιάκ’. Εβαλε ντ τζαντήλα να δεχά τα μπάμπαλα, γέμσε νερό, έρξε το φάρμακο και ράντσε το χωραφούδ’. Ήθελε όμως να πάγ’ και στο άλλο το χωράφ’ να ραντίσ’, αλλά παν εδεκεί δεν είχε νερό. Παγαίν’ που λέτε πάλε στο ργιάκ’ , ξαναγεμίζ’ τ’ ραντιστήρα, τ’ ρίχεν πά’ σντ γκατίνα τ’ κι όπως ήνταν φορτωμένος καβαλ’ κεύ’ ντ γαδουρέλα και γιουρντίζ’ για το άλλο το χωράφ’. Στο δρόμο τον αντάμωσε ένας χωριανός τ’.

Με τ' ραντιστήρα.


«–Καλημέρα» «-Καλημέρα» «-Για πού το έβαλες;» τον λέγ’. «-Πάγω παν κεινά στα κάκαρα να ραντίσω». «-Και τ’ ραντιστήρα μαθέ γιατί τν έχ’ς κρεμασμέν’ πά’ σντ γκατίνα σ’ και δε ντ γκρεμνάς πά’ στο σαμάρ;» τον λέγ’ ο χωριανός. Και κειος αφού γέλασε τον λέγ’: «Μπρε μαθέ ντιπ αχμάκ’ς με φαίνεται που είσαι. Δε βλέπς που η γαδουρέλα δε μπορεί να σκώσ’ καλά καλά εμένα, θα σκώσ’ και τ’ ραντιστήρα;».

Δάφνη (Σβέρδια)









ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ

Μεταξύ σοβαρού και αστείου


Με άδεια χέρια γύρισαν οι ιεράρχες από τις συναντήσεις τους με τους πολιτικούς για το θέμα των ταυτοτήτων.
*** Επί το …Λημνιακότερον: Άδειες κανάτες, πορδιές γεμάτες.

Μα τρία εκατομμύρια υπογραφές ήταν αυτές, δεν ήταν παίξε γέλασε.
*** Όπου κανείς δεν σκέφτεται, σκέφτονται όλοι όμοια.

Αλλά πάλι πώς να πιστέψει κανείς σε θεό που αντιπρόσωπός του στη γη θα είναι ο Χριστόδουλος;
*** Εκτός κι αν ο θεός είναι πολύ τσατισμένος μαζί μας.
Μπα, μάλλον δεν υπάρχει θεός. Αν υπήρχε πέντε κιλά παγωτό θα είχαν μία θερμίδα.
*** Αλλά πάλι, τώρα που το ξανασκέφτομαι, μάλλον υπάρχει. Και μάλιστα με την απέραντη καλοσύνη του έδωσε τις ταυτότητες στους Έλληνες, για να τους προμηθεύσει με ένα αιώνιο θέμα συζητήσεων.

Δριμύτατη επίθεση του Υπουργού Αιγαίου κ. Σηφουνάκη προς τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο.
*** Καλά κυρ Νίκο μας, είπαμε, αλλά όχι κι έτσι. Του τάισες λαμπάδα σαν το μπόι σου, ήταν ανάγκη να του ταϊσεις και το τούλι; Mη σκοτώνετε τους ηττημένους, τους χρειάζεστε για τις αυριανές νίκες.

Λόγω της ιδιαιτερότητος του χαρακτήρα του, ο αρχιεπίσκοπος μπορεί να λέγει και καμιά κουβέντα παραπάνω. Γι αυτό δεν πρέπει να παρεξηγηθούν αυτά που είπε για τον πρωθυπουργό (μικρός ηγέτης κλπ).
*** Ο χαδεμένος παπάς και μες τν αγκλησά κλάν’ (Λημνιά παροιμία).

Το θέμα των ταυτοτήτων είναι θέμα υψίστης σημασίας για την εκκλησία, ασχέτως αν αυτές θα καταργηθούν οριστικά σε ενάμισυ χρόνο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
*** Το διολί το πιλιλί. Ή αν προτιμάτε, το γουδί το γουδοχέρ και το κοπανοχέρ (Ατσκιώτκια συτχιά).

Ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος δεν θα πτοηθεί, αλλά θα συνεχίσει ακάθεκτος τον αγώνα.
*** Δεν τον σταματά ούτε φορεμένος παπάς (Πανελλήνια παροιμία)

Τι διεμήνυσε η εκκλησία Κρήτης, που δεν συμφωνεί μαζί του, στον κ. Χριστόδουλο για την επιμονή του στο θέμα των ταυτοτήτων;
*** «Το Μανολιό τση μυλωνούς
σε πείσμα τση καλής του
μ’ ένα μαχαίρι ήκοψε
την άκρα τση ψωλής του» (Κρητική μαντινάδα).

Το χριστεπώνυμο πλήθος θα συνεχίσει να αποδίδει τις τιμές που αξίζουν στον αρχιεπίσκοπο.
*** Θα τον παίξνε τα βροντζίδια, εεε…. συγγνώμην, την καμπάνα ήθελα να πω. (άλλη Λημνιά παροιμία).

Πώς χαρακτηρίζετε τον αγώνα της ιεραρχίας για τις ταυτότητες;
*** Τζάμπα αμαρτία.

Ένας παπάς είναι ανώτερος και από βασιλείς και από πρωθυπουργούς κατά τον κύριο Χριστόδουλο. Δεν ξέρω από…δραγάτες.
*** Βάλαμ αντραγάτ στα…δύμια μας.

Ακούς εκεί να προσομοιάζουν τους ιεράρχες με μουλάδες του Ιράν !!
*** Ενώ είναι …μουλαράδες της Ελλάδας.

Οι πιο ωραίοι απ’ όλους είναι οι παπαφλωράδες, αυτούς που τους λένε παπαροκάδες και κείνος ο πετρίτης μπίζνεσμαν Μουλατσιώτης με τα σιντιά και τα δισεκατομμύρια, αυτός που θα φιλοξενούσε ευχαρίστως τον δολοφόνο Πάσαρη.
*** Μην πουλάτε την ψυχή σας στο διάβολο, ο θεός προσφέρει περισσότερα.

Ποιό τραγούδι ακούστηκε να τραγουδά ο πρωθυπουργός κ. Σημίτης;
*** «Θέλει να δει τον Πάπα τον Πάπα τον Πάπα. Θέλει να δει τον Πάπα θέλει να τον δει».

Ακούς θράσος ο αρχιεπίσκοπος να θέλει να δει κοτζάμ πρωθυπουργό.
*** Ο πρωθυπουργός είναι κλεισμένος για δύο χρόνια. Προηγούνται οι μάγειροι των ηγετών, αντιπροσωπεία της Πανελήνιας Ενώσεως Καταχραστών, η ηγεσία των απανταχού παπαγαλακίων Χρηματιστηρίου και συναφών εγκληματικών οργανώσεων, η Δήμητρα Μαργέτη, η κομματική οργάνωση ΠΑΣΟΚ Ζοφριάς, και άλλες πέντε χιλιάδες εξακόσιες εξήντα έξι παρεμφερείς οργανώσεις και πρόσωπα.

Προσοχή συνέστησε ο κ. Σηφουνάκης στον αρχηγό της Ν.Δ. κ. Καραμανλή, μήπως ο αρχιεπίσκοπος γίνει ο μοναδικός αρχηγός της δεξιάς.
*** Μάλλον κυρ Νίκο μας κατά πώς δείχνουν τα γκάλοπ ο Χριστόδουλος είναι ο μόνος που μπορεί να αυξήσει τις ψήφους του ΠΑΣΟΚ. Αφού σκέφτονται στο ΠΑΣΟΚ να τον χρίσουν υπεύθυνο κομματικής διαφώτισης, δεν το γνωρίζετε;

Στο φόρτε τους οι προσυνεδριακές ζυμώσεις στο ΠΑΣΟΚ.
*** Γιατί βρε παιδιά, μαζοχιστές είσαστε; Πάνω που σας τα συμμάζεψε ο Χριστόδουλος, πάτε να τα κάνετε πάλι ρημαδιό;

Πάλι συζητήσεις για τον μελοντικό αρχηγό στο ΠΑΣΟΚ. Ποιός θα ήταν ο ιδανικός;
*** Αυτός που θα ήταν πληθωρικός και ευφραδής σαν τον κ. Σημίτη, λιγόλογος σαν τον κ. Βενιζέλο, συγκρατημένος σαν τον κ. Πάγκαλο, συμπαθής σαν τον κ. Λαλιώτη, ειλικρινής και σοβαρός σαν τον κ. Τσοχατζόπουλο, ιδιοφυής σαν τον κ. Παπανδρέου, τίμιος σαν τον κ. Παπαντωνίου και ψυχικά συγκροτημένος σαν τον κ. Παπαδόπουλο. Και η Βάσω; Α όλα κι όλα, φτάνει, αυτή την αποστολή της την εξεπλήρωσε με το να μην παντρευτεί, αφού το λένε και οι στατιστικές ότι σε κάθε δυστυχισμένη γεροντοκόρη αντιστοιχεί ένα ευτυχισμένο γεροντοπαλίκαρο.

Και πού είστε; Αν τα γκάλοπ ξαναδείξουν πτώση του ΠΑΣΟΚ, ανοίξτε το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας.
*** Τι μπορεί να κάνει η αδιοργάνωτη λογική απέναντι στην οργανωμένη βλακεία;

Κι ο Κωστάκης ο βους, δηλαδή ο δεύτερος όχι το βόδι, πού κοιμάται;
*** Κάνει παρέα στη Νατάσα που σπουδάζει Ιατρική εξ αποστάσεως στη Θεσσαλονίκη, όπου την ενέγραψαν αξιοκρατικά αφού τελείωσε νηπιαγωγός, και παίρνει όλο δεκάρια. Θα πάει για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη για να της δώσουν το πτυχίο. Θα κάνει τη νηπιαγωγό στον Κωστάκη και τη γιατρό στους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας.

Πως σας φαίνεται ο Κωστάκης για μελλοντικός πρωθυπουργός;
*** Πολύ ωραία η μπριζόλα. Αλλη μία σας παρακαλώ.

Αφήστε τις υπεκφυγές. Αν τελικά ο Κωστάκης γίνει πρωθυπουργός;
*** Η τύχη είναι τυφλή αλλά η ατυχία μας βλέπει πολύ καλά.

Βουνάτσος καλωσορίζει με χιούμορ, τις απανταχού λεσβίες στη Λέσβο.
*** Κύριε Βουνάτσε τι φραστικά ανοίγματα προς τις λεσβίες κάνατε; Δεν σας αναγνωρίζω. Δεν ξέρετε πως οι λεσβίες και οι ομοφυλόφιλοι στην σεξουαλική επανάσταση πολεμούν κάτω από τη σημαία του εχθρού;

Ο Αντρέας έλεγε «έξω οι Αμερικάνοι», ο Γιωργάκης «μέσα οι Αμερικάνοι».
*** Το μήλο που κείτεται κάτω από την αχλαδιά είναι σίγουρα νόθο.

Ο δρόμος προς τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας είναι δύσκολος κατά τον πρωθυπουργό
*** Πέρα απ’ τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε χτίζοντας το σοσιαλισμό, αναρωτιέμαι αν διαλέξαμε και το κατάλληλο οικόπεδο.

Πολύ κομψός ο Γιάννος με τα κουστουμάκια του, σκέτο φιγουρίνι.
*** Μόνο που τα σοσιαλιστικής κατασκευής ρούχα έχουν πολύ βαθιές τσέπες.

Εχουμε ωραίο οικονομικό σύστημα. Είναι υπέρ της ιδιοκτησίας.
*** Μόνο που στο σοσιαλισμό μας η πιο συχνή μορφή ιδιοκτησίας είναι η κλεμμένη ιδιοκτησία.

Στην επιχείρηση «απαραίτητη συγκομιδή» που συμμετέχει και η Ελληνική αποστολή μήπως και η κυβέρνηση χάσει το προνόμιο να ονομάζεται κ---γλύφτρα της Αμερικής (ζητώ συγγνώμην από τους σεμνούς αναγνώστες, αλλά δεν βρήκα άλλη λέξη πιο κόσμια που να αποδίδει τόσο καλά την κατάσταση) συγκεντρώθηκαν πενήντα γκράδες, είκοσι τσακούδια, δέκα σβανάδες, οχτώ σφεντογόνες, εφτά ασφαλαγκοτούφεκα, πέντε σαγίτες και τρία κοντοστέλια.
*** Δεν είναι κακό να είσαι φιλιππινέζα αν δεν μπορείς να είσαι τίποτα άλλο, το κακό είναι να παριστάνεις το λιοντάρι και μάλιστα με κάτι τι στο ύφος από Ντούτσε. Αν νομίζετε ότι το λέω για τον αξιότιμο υπουργό της Εθνικής μας Άμυνας κ. Τσοχατζόπουλο, το διαψεύδω με οργή.

Αλήθεια, στο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ θα συζητηθεί το θέμα της ατυχούς επένδυσης, προσωρινώς βεβαίως ατυχούς, από το ένα τρίτο των Ελλήνων, των ρεπόντων βεβαίως στον τζόγο, νυν τζογαδόρων του κερατά και πρώην αξιότιμων επενδυτών, όλων των χρημάτων τους εις τας κερδοφόρους επιχειρήσεις του Χρηματιστηρίου της ανθηράς Ελληνικής Πασοκικής οικονομίας, κατά Γιάννον και πρωθυπουργόν;
*** Νομίζετε πως το ξεχάσαμε ε, με τους παπαδοχριστόδουλους και τις συνεδριακές μαλακίες; Ε όχι ρε δεν το ξεχάσαμε. Διδασκόμαστε από τα λάθη μας, πληρώνοντας οι ίδιοι τα δίδακτρα. Εμείς τα πληρώσαμε. Λίαν συντόμως θα τα πληρώσετε κι εσείς. Άσχετα αν τα δικά σας δεν λέγονται λάθη, αλλά συνειδητή απάτη. Αμ σόρυ σύντροφοι, αλλά έτσι μου βγαίνει.

Ατιμοι Ταλιμπάν, τόσα πολιτικά που γράψαμε, πέρασαν σε δεύτερη μοίρα με την ενέργειά σας. Αλλά τώρα αγαπητοί αναγνώστες βολευτείτε μ’ αυτά, δεν ξαναγράφω άλλα. Εξ άλλου η εφημερίδα βγαίνει κάθε τρεις μήνες, όχι κάθε τρεις μέρες. Και προκαλέσατε, άτιμοι Ταλιμπάν, εκτός από τους θανάτους και τις καταστροφές, κατάθλιψη στο 70% του Αμερικανικού λαού.
*** Τα θκα μας έναι σύκα και ζλούνε, τα θκα σας έναι καρύδια και βροντούνε (Λημνιακή παροιμία).





ΕΙΔΗΣΕΙΣ – ΣΧΟΛΙΑ

Γάμοι



Παντρεύτηκε στη Λήμνο ο Νίκος Μουστάκας, γιος του χωριανού μας Βαγγέλη Μουστάκα, με την εκλεκτή της καρδιάς του Ευαγγελία Μαλιαρού του Αθανασίου από το Μούδρο. Τους ευχόμαστε να ζήσουν και να ευτυχήσουν.

Παντρεύτηκε στις 29 Σεπτεμβρίου στον Ιερό Ναό των Τριών Ιεραρχών Άνω Πετραλώνων η Κατερίνα Κυράνη, κόρη της συγχωριανής μας Μαίρης Μισετζή και του Τιμόθεου Κυράνη, με τον εκλεκτό της καρδιάς της Χρήστο Στρατάκο. Τους ευχόμαστε να ζήσουν και να ευτυχήσουν.


Το χτύπημα στη Νέα Υόρκη

Φρικιαστικό το χτύπημα των αεροπειρατών - τρομοκρατών στη Νέα Υόρκη. Κρίμα στους χιλιάδες ανθρώπους που χάθηκαν. Φρικιαστική και αντιανθρώπινη η στάση μερικών εδώ στην Ελλάδα, που προσπάθησαν να βάλουν σε ζυγαριά από τη μια αυτούς τους νεκρούς κι από την άλλη τους νεκρούς από τα χτυπήματα της Αμερικής σε διάφορα μέρη του κόσμου, μπερδεύοντας την εκδήλωση πένθους και συμπαράστασης προς τα αθώα θύματα, με την πολιτική. Μερικοί το πήγαν και πιο πέρα.
Τους ακούσαμε επανειλημμένα στην τηλεόραση και τσιμπιόμαστε να δούμε μπας και ονειρευόμαστε: «Ούτε λυπόμαστε, ούτε χαιρόμαστε» είπαν βλακωδώς. «Ούτε παλιάνθρωποι είστε, ούτε τρελοί» θα τους πούμε εμείς λίαν επιεικώς, «απλώς είστε ανισόρροποι». Εμείς είμαστε με τα αθώα θύματα και με τις οικογένειές τους. Εμείς είμαστε στο πλευρό κάθε αθώου θύματος, όπου γης. Τελεία και παύλα.


Οι πολιτικοί αναλυτές
Δεν ξέρουμε που θα μας βγάλει αυτή η ιστορία με το τρομοκρατικό χτύπημα και πόσο θα μας βλάψει. Αυτό που φαίνεται ξεκάθαρα είναι ότι πολύ δύσκολα θα αντέξουμε το καθημερινό τηλεοπτικό σεμινάριο ωρών από τους διάφορους αναλυτές.


Ο Παναγιώτης Λαντούρης
Τεράστια επιτυχία είχε η συναυλία που έδωσε ο συνδημότης μας, ατόφιος Λημνιός Παναγιώτης Λαντούρης στη Μύρινα στις 28 Αυγούστου. Δεν είναι εύκολο πια να ακούσει κανείς καλό τραγούδι, αλλά ο Λαντούρης όπου τραγουδά υπάρχει κοσμοπλημύρα γιατί ακριβώς λέει καλό τραγούδι και με το δικό του ανεπανάληπτο τρόπο. Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στο Στέλιο Καζαντζίδη. Ενας παλιός Αντρονιάτης μόλις είδε τον Παναγιώτη του είπε με την θυμοσοφία και την αθυροστομία του Λημνιού: «Αμ έλα μπρε αγόρεμ να μας τραγδήσεις κανέ τραγούδ’ τς προκοπής, γιατί τώρα τελευταία μας έχνε γεμίσ’ ούλο μπνέδκα τραγδέλια». Γεια σου Παναγιώτη Λημνιέ.


Εκθεση φωτογραφίας του Παντελή Πραυλή

Εγινε στη Μύρινα από 1-10 Αυγούστου, στο Παντελίδειο, στο Ρωμέικο Γιαλό η έκθεση φωτογραφίας του σημαντικού Λημνιού φωτογράφου Παντελή Πραυλή. Ο Παντελής Πραυλής είναι ένας καλλιτέχνης φωτογράφος με μεγάλη αξία. Πέραν της αξίας του σαν φωτογράφος είναι ένα φιλοσοφημένο παιδί, καλλιεργημένος, με οικολογικές ανησυχίες και με μια «συμπαντική» θεώρηση της ανθρώπινης ύπαρξης. Έχω την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα άνθρωπο που τιμά τη Λήμνο και ότι στα προσεχή χρόνια το όνομά του θα γίνει πολύ γνωστό, αν και ο ίδιος …προσπαθεί για το αντίθετο με την απέραντη σεμνότητά του.


Τα φετινά Ερμολάια
Καλύτερα από πέρσι ήταν τα φετεινά Ερμολάια, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου Ατσικής. Στους αγώνες δρόμου και ποδοσφαίρου προστέθηκαν δυο θεατρικές παραστάσεις και μια συναυλία. Στις 19 Ιουλίου δόθηκε παράσταση από την παιδική σκηνή του θεάτρου «ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ» με το έργο του Ν. Δαφνή «Να πιει κανείς ή να μην πιει». Στις 22 Ιουλίου παίχθηκε το έργο του Αλέκου Σακελάριου «Τρις εξαμαρτείν» με το θίασο του Στέλιου Αμανατίδη. Στις 12 Αυγούστου δόθηκε συναυλία με παραδοσιακά τραγούδια, αλλά και ρεμπέτικα, από τον Νίκο Αβαγιανό. Δεν ήταν οι μεγάλοι θίασοι, ούτε οι μεγάλοι μουσικοί, αλλά σαν αρχή ήταν καλά. Έγινε μια προσπάθεια για καλυτέρευση, αυτό έχει σημασία. Χρειάζεται βοήθεια και συμπαράσταση από όλους όσοι μπορούν να βοηθήσουν, αφού ο Δήμος είναι όλων μας. Χορηγοί ήταν το Υπουργείο Αιγαίου, ο Ηρακλής Ξύκης και ο Αγοραστός Λαβδαράς. Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές.


Αγώνες ανώμαλου δρόμου των Ερμολαϊων
Η σειρά τερματισμού ήταν η ακόλουθη:
Ανώμαλος δρόμος ανδρών: 1) Ευαγγελίδης Δημοσθένης. 2) Τράνταλος Δήμος. 3) Παπαγεωργίου Σωκράτης. 4) Μαρκάκης Δήμος. 5) Μπακλατζής Κωνσταντίνος. 6) Παντελίδης Ιωάννης. 7) Κολυφέτης Αθανάσιος. Ανώμαλος δρόμος παίδων: 1) Κρίκης Φώτιος. 2) Κρίκης Δημήτριος. 3) Κάντζος Χρήστος. 4) Μαρκάκης ηλίας. 5) Γαρυφάλλου Ιωάννης. 6) Μαρουκάκης Ματθαίος. 7) Βλαχόπουλος Ζαφείρης. 8) Γκιοργκινές Κωνσταντίνος. 9) Ποντικός Ιωάννης.
Μεγάλη εντύπωση προκάλεσε η συμμετοχή για μια ακόμα φορά του 53 χρονου αειθαλούς Θανάση Κολυφέτη και η πρώτη και δεύτερη θέση στον αγώνα παίδων των διδύμων αδελφών Κρίκη, που είναι φυσικά αθλητικά ταλέντα.

Θανάσης Κολυφέτης ή Τάμης



Η περιφεριάρχης στην Ατσική
Η περιφεριάρχης Β. Αιγαίου κα Σκέμπερη προσκλήθηκε από το Δήμο Ατσικής και παραβρέθηκε στους αθλητικούς αγώνες των Ερμολαϊων στην Ατσική. Μάλιστα έλαβε μέρος και στην απονομή μεταλλίων. Νομίζουμε ότι καλώς εκλήθη, ώστε να λήξει η παρεξήγηση, αφού όπως θα θυμόσαστε είχε χαρακτηριστεί ανεπιθύμητη στη Λήμνο από τους 4 δημάρχους. Στη Λήμνο είχε την ευκαιρία να δώσει συνεντεύξεις στα μέσα ενημέρωσης και να έχει επαφές με διάφορους παράγοντες, για θέματα που αφορούν τη Λήμνο. Μας έδωσε την εντύπωση μιας πολύ καλής κυρίας, συμπαθέστατης και έξυπνης. Μακάρι να βοηθήσει στη λύση προβλημάτων της Λήμνου.


Μαρία Σκέμπερη: Ελπίδες για το φράγμα της Ατσικής

Κάπως έτσι θα είναι το φράγμα της... Ατσικής. Και οι Ατσικιώτες τότε εκτός από αλογοφαγάδες και καρπαζοατσκιώτες, θα λέγονται και...φραγματοατσκιώτες. Πάντως χαζοατσκιώτες δεν είναι. Ούτε χαφτοατσκιώτες. Γι' αυτό κάτι τέτοια δεν τα χάφτουν.
Ελπίδες ότι θα προχωρήσει το φράγμα στο Δήμο Ατσικής έδωσε η περιφερειάρχης Β. Αιγαίου κ. Σκέμπερη. Αυτό θα γίνει εφ’ όσον το φράγμα του Κάσπακα που έχει επιλεγεί να χρηματοδοτηθεί από το ΠΕΠ, χρηματοδοτηθεί από πόρους του υπουργείου Γεωργίας, ώστε να περισέψει το κονδύλι από το ΠΕΠ και να δοθεί στην Ατσική, που είχε μείνει εκτός χρηματοδότησης.


Σηφουνάκης εναντίον Χριστόδουλου
Σφοδρή επίθεση εναντίον του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου εξαπέλυσε ο Υπουργός Αιγαίου κ. Σηφουνάκης. Αλλοι την χειροκρότησαν, άλλοι την καταδίκασαν. Επειδή γνωρίζουμε την αξία του κ Σηφουνάκη και τα θερμά αισθήματα που τρέφει για τη Λήμνο, με το θάρρος του φίλου θα του πούμε ότι κι αν ακόμα είχε δίκιο ως προς την ουσία των θέσεών του, το έχασε με τον τρόπο που είπε αυτά που είπε. Είναι Υπουργός και σαν Υπουργός είναι όλων των Ελλήνων. Θα μπορούσε να παραλείψει π.χ. τους οξείς χαρακτηρισμούς.

Κρυμμένη οδύνη
Πολλές φορές τα βάζουμε με τους πολιτικούς για πλείστα όσα θέματα, σαν να φταίνε για όλα τα δεινά του κόσμου αυτοί, ενώ όλοι εμείς οι άλλοι είμαστε οι… αθώοι. Βέβαια το λειτούργημα αυτό μαζί με τις στενοχώριες του έχει τις χαρές του και τίς δόξες του. Στην επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Λέσβο, τον Πρόεδρο συνόδευε και ο Υπουργός Αιγαίου κ. Σηφουνάκης. Τίποτα δεν έδειχνε ότι την προηγούμενη ημέρα είχε κηδεύσει τον 47χρονο μικρό αδερφό του, πλην ίσως η μαύρη γραβάτα που φορούσε. Σκέφτηκα πόσο σκληρό θα είναι να κλαίει η καρδιά σου κι όμως εσύ συνεπής σε ότι η θέση σου επιτάσσει, να καταπνίγεις τα ανθρώπινα συναισθήματά σου για να είσαι πολεμιστής στο μετερίζι σου. Και πόσο δύσκολο είναι όταν ο κόσμος γύρω σου χαίρεται και γιορτάζει γι’ αυτή την επίσκεψη κι εσύ ενώ κλαις μέσα σου, με μια αξιοπρέπεια που εκπλήσσει, να μην το δείχνεις για να μη χαλάσεις ακριβώς αυτή τη χαρά του κόσμου. Κύριε Σηφουνάκη, σας στέλνουμε τα θερμότερα συλλυπητήριά μας.


Οι παραδοσιακοί οικισμοί

Σπίτι στην Ατσική


Δόθηκε στη δημοσιότητα το διάταγμα του Υπουργείου Αιγαίου για τους παραδοσιακούς οικισμούς. Δεν αλλάζουν οι όροι δόμησης, παραμένουν τα ίδια τετραγωνικά μέτρα που μπορεί να χτίσει κανείς. Αλλάζει η μορφολογία των οικοδομών για την προστασία του αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος του νησιού. Ως παραδοσιακοί χαρακτηρίζονται οι οικισμοί: Ατσική , Βάρος, Κατάλακκο, Σαρδές από το Δήμο Ατσικής, Καμίνια , Κοντοπούλι, Ρωμανού, Σκανδάλη, Λύχνα, Καλλιόπη από το Δήμο Μούδρου, Θάνος, Κάσπακας, Κορνός, Πλατύ, από το Δήμο Μύρινας, Κοντιάς Λιβαδοχώρι, Πορτιανού, Παλιό Πεδινό, Τσιμάνδρια από το Δήμο Νέας Κούταλης.
Το διάταγμα αναφέρει λεπτομερειακά όλες τις οδηγίες που πρέπει να ξέρουν οι ενδιαφερόμενοι.


Ξαναλειτουργούν τα Θέρμα

Τα Θέρμα

Τα Θέρμα
Ξαναλειτουργούν μετά από χρόνια τα ιαματικά λουτρά των Θέρμων. Όσοι απ’ τους Λημνιούς είχαν λόγους υγείας και στερήθηκαν αυτά τα καταπληκτικά λουτρά, τώρα έχουν λόγους να χαίρονται. Θυμάμαι που πηγαίναμε ποδαράτα από τη Μύρινα, όταν πηγαίναμε στο εξατάξιο Γυμνάσιο, για να κάνουμε το μπάνιο μας στα Θέρμα, όχι βέβαια για λόγους υγείας, αλλά γιατί τα περισσότερα σπίτια που νοικιάζαμε δεν είχαν μπάνιο για μας τα γυμνασιόπαιδα. Επίσης θυμάμαι στο δημοτικό τις ημερήσιες εκδρομές με λεωφορείο που κατέληγαν στα Θέρμα, κάτω από τα θεόρατα πλατάνια και το νερό να κελαρύζει στο ρυάκι. Αυτές οι έντονες αναμνήσεις ξαναζωντάνεψαν στην ανακοίνωση του Δήμου της Μύρινας ότι τα Θέρμα ξανανοίγουν.


Μειωμένη η παραγωγή σταφυλιών στη Λήμνο φέτος

Τρύγος στη Λήμνο


Μεγάλη μείωση παρουσιάζει η παραγωγή σταφυλιών στη Λήμνο, κάτι που έγινε και με τα σιτηρά. Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών φοβούμενη ότι δεν θα συγκεντρωθεί η απαιτούμενη ποσότητα για οινοποίηση και ότι κινδυνεύει να χάσει πελάτες, έβγαλε ανακοίνωση προς τους παραγωγούς, για να μην δίδουν μέρος της παραγωγής τους σε ιδιώτες. Δυσκολος χειμώνας περιμένει τους παραγωγούς των σταφυλιών εφέτος. Κουράγιο. Όμως ο Παναγιώτης Χαρκότσικας ή Κουκουές εκ Καταλάκκου δεν… ανησυχεί, γιατί οι Λημνιοί κι αν δεν θάχουν «παράδες», κρασί θα έχουν να πίνουν. Και τι κρασί. Ακούστε:
«Ούλ’ οι γιατροί ζητήσαν
τ’ Λήμνο μας για να δγιούνε
Λημνιό ψωμί να φάνε
Λημνιό κρασί να πιούνε.

Καλώς ορίσατε γιατροί
με γειά σας με χαρά σας
έχουμ’ εμείς Λημνιό κρασί
δε θέλομ’ γιατρικά σας.

Τς Λήμνος μας το κρασούδ’
το πίν’νε μκροι μογάλ’
για να τς περνά ο πυρετός
για να τς περνά κι η ζάλ’.

Και συ γέρο μπ γέρασες μη χολοσκάς
πιε Λημνιό κρασούδ’ να τσακοπδάς
δε γλεπ’ς ντ γιαγιά που όντας το πίν’
σε γυρεύ’ φρου φρου και μίν’;».

Απ' το πθαρέλ' το κρασούδ.


Βδουλέρες...μαθέ.



Βαλκανικό συμπόσιο ζωγραφικής στον Κοντιά

Πίνακας ζωγραφικής στην πινακοθήκη του Κοντιά


Ο Σύλλογος Κοντιατινών διοργάνωσε τη δεύτερη συνάντηση Βαλκανίων ζωγράφων στον Κοντιά. Οι καλεσμένοι ζωγράφοι θα ζωγραφίσουν όσο βρίσκονται στη Λήμνο και τα έργα τους θα μείνουν στο σύλλογο Κοντιατινών, ώστε να δημιουργηθεί ένα Μουσείο Εικαστικών Τεχνών. Αξιέπαινη ασφαλώς η προσπάθεια του Συλλόγου Κοντιατινών. Αλλά και η χρηματοδότηση ή η πολισχιδής βοήθεια που προσέφεραν τα Υπουργεία Αιγαίου και Πολιτισμού, η Νομαρχία Λέσβου, το Επαρχείο Λήμνου, ο Δήμος Νέας Κούταλης, η Ναυτιλιακή εταιρεία Λέσβου και η ΕΡΤ Α.Ε. σημαντικότατη. Ο Κοντιάς θα πρέπει να αισθάνεται ευγνώμων προς τους χορηγούς του. Και βέβαια την ανάλογη ευγνωμοσύνη πρέπει να δείχνει ο καθένας, σύμφωνα πάντα μ’ αυτά που του προσφέρουν. Πέρσι είχε διοργανωθεί στον Κοντιά από το Υπουργείο Αιγαίου η εκπληκτική έκθεση φωτογραφίας που αναφερόταν στον Αηστράτη. Είμαστε βέβαιοι ότι και του χρόνου οι εκδηλώσεις στον Κοντιά με τη βοήθεια του Υπουργείου Αιγαίου θα είναι το ίδιο λαμπρές, ώστε να χαρούν οι… Ατσικιώτες και οι λοιποί Λημνιοί που θα τις επισκεφθούν.


Το… ξεμάτιασμα του Μούδρου

Σχόλια πανελλήνιας εμβέλειας προκάλεσε η πρωτοβουλία του Μούδρου, ώστε να αρθεί από το Άγιο Όρος το ανάθεμα που είχε επιβληθεί στους κατοίκους του Μούδρου και διαβαζόταν κάθε χρόνο τις μέρες του Πάσχα, γιατί επί Τουρκοκρατίας οι κάτοικοι του Μούδρου… κάρφωσαν στους Τούρκους, σύμφωνα με την εκδοχή του Αγίου Όρους, ότι η δολοφονία μερικών Τούρκων είχε διαπραχθεί από τους καλογέρους γειτονικού μοναστηριού. Ο σκοπός ήταν αφού εξοντωθούν από τους Τούρκους οι καλόγεροι, όπως και έγινε, να καρπωθούν τα μοναστηριακά κτήματα οι κάτοικοι του Μούδρου. Όμως το ανάθεμα αυτό φαίνεται ότι βάραινε πολύ τους σύγχρονους Μουδρινούς, πολλοί από τους οποίους θεωρούσαν ότι η πρόοδος του χωριού υπολειπόταν και λόγω αυτής της ιδιότυπης κατάρας. Έτσι διοργανώθηκαν θρησκευτικές εκδηλώσεις στο Μούδρο με τη συμμετοχή αντιπροσωπείας μοναχών του Αγίου Όρους (Μονή Κουτλουμουσίου), η οποία ήλθε στη Λήμνο με το πολεμικό πλοίο «ΚΑΡΤΕΡΙΑ». Μαζί τους οι καλόγεροι έφεραν και τα «ξιρτολόγια» της δουλειάς τους, δηλαδή ένα κομμάτι Τίμιο Ξύλο και μια εικόνα της Παναγίας. Έγινε επίσημη πομπή με τη συμμετοχή του Μητροπολίτη Λήμνου από το λιμάνι του Μούδρου ως την εκκλησία, λιτανείες, ολονυκτίες κλπ, και το επίσημο συγχωροχάρτι δόθηκε από το Άγιο Όρος. Η Λήμνος συνέβαλε στην άρση της παρεξήγησης με βοήθεια μερικών εκατομμυρίων ως ένδειξη καλής θέλησης. Βέβαια το όλο σκηνικό χλευάστηκε υπερβολικά από μεγάλη μερίδα του τύπου πανελληνίως. Τα σατυρικά περιοδικά βρήκαν υλικό για αρκετές ημέρες, φωτογραφίες με πλεξούδες σκόρδα, με αγιαστούρες, αλλά και πολλές γελιογραφίες είδαν το φως της δημοσιότητας και λεζάντες σκωπτικές «εμπρός στο δρόμο που χάραξε ο Μούδρος» εμφανίστηκαν. Κατηγορήθηκαν ο Νομάρχης Λέσβου κ. Βουνάτσος, αλλά και ο Έπαρχος Λήμνου κ. Γιαρμαδούρος γι’ αυτή την πρωτοβουλία. Όμως οι μέρες είναι πονηρές, πού ξέρεις, καλύτερα να τα έχεις καλά με τους αντιπροσώπους του θεού επί της γης, παρά άσχημα. Μόνο ελπίζουμε να μη μείνει όλη η ευλογία των καλογέρων στο Μούδρο, αλλά να πάει και κανένα «κομματούδ’» όπως θα έλεγαν οι επί τουρκοκρατίας κάτοικοι του νησιού, και προς την Ατσική, που είμαστε όλοι «αλ’τούρεγτ’», Θεμ σχώρα με. Τώρα αν μας χρειάζεται Τίμιο Ξύλο, ή σκέτο ξύλο, δεν ξέρω.








ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΗΜΝΙΑΚΟ ΤΥΠΟ

ΠΡΙΝ 40 ΧΡΟΝΙΑ

Ευχαριστήριον

Ο μελισσοκομικός συνεταιρισμός Λήμνου αισθάνεται την υποχρέωσιν να ευχαριστήσει και διά του τύπου τον βουλευτήν κ. Περίανδρον Ξενοδοχειάρην, διότι χάριν εις τας ενεργείας του, πρώτον επετεύχθη αύξησις της χορηγηθείσης ζαχάρεως εις τον συνεταιρισμόν μας από 500 εις 2500 κιλά και αργότερον να γίνει δεκτή η επιστροφή της αποσταλείσης κακής ποιότητος ζαχάρεως διά καλής ποιότητος τοιαύτης.
Το Διοικητικόν Συμβούλιον

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ
Αύριον Κυριακήν τελούμεν ετήσιον μνημόσυνον υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του πολυαγαπημένου μας συζύγου πατρός και πάπου ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΡΙΑΡΗ. Η σύζυγος Δέσποινα. Τα τέκνα: Κώστας – Βικτώρια, Σάββας – Ελένη, Ζαφείρης – Φρόσω, Μιχαήλ – Μαίρη.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Η απροσδόκητος διαφωνία του στέμματος προς την υπεύθυνον εισήγησιν της κυβερνήσεως επί των λόγων οι οποίοι επιβάλουσι την αναβολήν της βασιλικής επισκέψεως εις Αγγλίαν, προεκάλεσεν, ως ήτο επόμενον, την παραίτησιν της κυβερνήσεως κ. Καραμανλή, ήτις και εγένετο αποδεκτή παρά της Α.Μ. του Βασιλέως το εσπέρας της παρελθούσης τρίτης.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

ΘΑΝΑΤΩΣΙΣ ΚΥΝΩΝ
Ο Άρειος Πάγος, κατόπιν αναιρέσεως του παρ’ αυτώ κ. Εισαγγελέως και σχετικής προτάσεώς του απεδέχθη ότι είναι άσκησις νομίμου δικαιώματος, η παρά των αγροφυλάκων θανάτωσις των εντός καλλιεργημένων αγρών καταλαμβανομένων κυνών πάσης κατηγορίας, συμπεριλαμβανομένων και των κυνηγετικών.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Ανακοίνωσις
Ανακοινούται εις τους κυνηγούς ότι πας κύων περιφερόμενος άνευ φιμώτρου θα δηλητηριάζεται παρά της Αστυνομίας.
Ο Πρόεδρος κυνηγετικού Συλλόγου
Θεοφάνης Καραβίας

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Αρ. Πρωτ. 34
Α.Μ. Βασιλέα των Ελλήνων Παύλον Β’
Αθήνας
Δ.Σ. Αδελφότης Κυριών & Δίδων ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ υποβάλλει ευσεβάστως τας πλέον εγκαρδίους ευχάς επί ονομαστική Υμών εορτή.
Η πρόεδρος Κατίνα Γλυκή.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ ΧΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΜΟΙΒΗΣ
Ανακοινούται ότι δι’ υπ’ αριθ. 34/6408/1β της 9.4.1963 αποφάσεως κ. Υφυπουργού Εσωτερικών, δημοσιευθείσης εις υπ’ αριθ. 171/24.4.1963 Φ.Ε.Κ. τεύχος Β’ ενεκρίθηη επαύξησις εις δραχμ. 100.000 της χρηματικής αμοιβής, διά την αποτελεσματικήν κατάδειξιν ή παροχήν εις τας Αρχάς σαφών στοιχείων, προς ανακάλυψιν δραστών της διαπραχθείσης την 5.3.1953 δολοφονίας του αγροφύλακος ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΖΥΜΧΕΡΗ παρά την θέσιν Πλάγαρος, περιοχής Βάρους Λήμνου. Η ισχύς της άνω αποφάσεως ήρχισεν από της δημοσιεύσεως της εις εφημερίδα Κυβερνήσεως 24ης Απριλίου 1963.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Ευχαριστήριον
Καθήκον επιβεβλημένον θεωρώ ίνα και διά του τύπου εκφράσω τας απείρους ευχαριστίας μου προς τον εν Μυρίνη Οδοντίατρον Γραγράν Γεώργιον όστις με την πλήρη επιστημονικήν του κατάρτισιν και ευσυνειδησίαν προέβη εις την τελείαν θεραπείαν των οδόντων μου.
Τοιούτοι επιστήμονες κοσμούν πραγματικώς το νησί μας.
Βασίλειος Αλατεράς
Ρεπανίδι Λήμνου

@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Στον αγαπημένο υιό και αδελφό μας Χρήστο που έδωσεν αμοιβαίαν υπόσχεσιν γάμου μετά της εκλεκτής της καρδιάς του καθ’ όλα εξαιρέτου δ/δος Κωνσταντίνας Δ. Κριθάρη, ευχόμεθα σύντομα και τα χρυσά στέφανα του γάμου των να ολοκληρώσουν την ευτυχίαν των.
Οι γονείς: Στέφανος – Κρυσταλλία Ζαϊμη. Οι αδελφοί : Γεώρ. – Μερόπη Καλεντερίδου, Ιωάν. – Θεοδώρα Χαλανκότη (Σίδνεϋ Αυστραλίας), Κων. – Ασημένια Ζαϊμη (Ατσική)).








Εμ Ατσκιώτς εμ τζαναμπέτς

Τα παιχνιδέλια



Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Το μπαλιό καιρό τα παιδέλια παίζαν παιχνίδια μες στα σοκάκια, όπως ήνταν τα σάκαλα, η κρυφτσάνα, οι αμάδες, ο κουτσομπλούκος, ο τρίκος τρίκος καβαλίκος, κι άλλα, μη σας ζαλίζω κιόλας. Οι μεγάλ’ παίζαν σκαμπίλια στο γκαφενέ χρον’κής, όπως ντ μπρέφα και ντ μπάστρα και τς αποκριγιές ντύνταν μτσούν’, όπως τν αρκούδα και ντ γκαμήλα.

Τρίκος τρίκος καβαλίκος (μακριά γαϊδούρα)


Τώρα όμως, τς σμερνοί τς καιροί, δε μπαίζνε τα χορκούδια, αλλά τα παχνίδια τα παίζνε οι μογάλ’ μόνε που δεν έναι τα παλιά παιχνίδια αλλά καινούργια και έχνε μαθέ και παράξενα ονόματα. Ένα τέτοιο παιχνίδ το λένε «συνέδριο». Τούτο μαθέ το συνέδριο δε ντο παίζνε κατευτείας, αλλά το κουβεντιάζνε μήνες πιο μπροστά, ότι και καλά δεν αδειάζνε τώρα, αλλά τον Οχτώβερ παράδειγμα, που έναι παχιές οι μύγες, ε τότες θα το παίξνε το παιχνίδ’. Και γυρίζνε σα ντα κουπούκια κάτ’ ντεμπέλαρ π’ δεν έχνε δλειά να δγιούνε, στς τηλεοράσες και στα ράδια και διαλαλούνε το παιχνίδ’ συνέδριο. Έναι σε λένε θαυματουργό παιχνίδ’, κάμεν’ θαύματα όπως εκειές τς εικόνες που κλαίνε μαθέ βυσινάδα. Σε τούτο μαθέ το συνέδριο δίν’νε λέγ’ δλεια στο γκόσμο π’ δεν έχ’ δλεια και παράδες σε κειν’ π’ δεν έχνε παράδες. Όντας με τα πολλά αρχίζ’ το παιγνίδ’ μαζεύντεν απ’ ούλα τα μέρ’ στν Αθήνα ένα τσούρμο σαχανογλύφτες, δικολάβ’ αγράμματ’, ούλα τα ναι τα ναι και τς αλεπούς ο κώλος. Μαζεύντεν σε ένα γήπεδο γιατί δε τς χωρεί καμιά κάμαρα και δεκεί τς αφεξών’νε, τρώνε και πίν’νε τζαμπαρία για καμιά βδομάδα, κάμνε μάξος που μαλών’νε, αλλά κάστλα και στα καταψέμματα, παιχνίδ’ για, κι ούλο μλούνε σα ντα κομμένα κεφάλια και σε λέγ’ με τούτα τα σάλια μπάλια και τς καυκιές πορδούκλικ’ θα φκιάσνε τν Ελλάδα, που έναι μαθέ χαλασμέν’. Αφού δώκνε αγέρα στο γκώλο τς και ξεβαρεθούνε, στο τέλος τσαπτσαρίζνε παλαμάκια ένα διαβόλ κορμί, μια μανιαγούδα π’ τον έχνε για μπροστότραγο, κι ύστερα φέγνε για τα σπίτια τς αφού έχνε μπουλαντίσ’ απ’ το φαγί κι έχνε πγιει ένα νταντάν’.



Ένα άλλο μαθέ παιγνίδ’ το λένε «ταυτότητες». Οι παίχτες γίντεν δυο ομάδες. Στη μια αρχηγός έναι ένας γενάτος και χοντρός που φορεί ράσα, Θεμ σχώρα με, και κάμεν’ και καλά ότι έναι δεσπότς. Γυρίζ’ σα ντον αμπολαρτό το γάδαρο κι αλλάζεται για καυγά, ανεπαπαρδώνεται ότι και καλά τον μλα ο θεός, τον πιάν’νε τα κλέματα σα τ’ πτάνα τη γναίκα, καμπαρντίζεται σα ντο γκούρκο ότι κειος έναι κι άλλος δεν έναι, ανεχτώνεται ούλο το γκόζμο κι ανεπλιέται τον αρχηγό απ’ τν άλλ’ ομάδα, που έναι ένα σμαδεμένο κοντό αθρωπέλ, που άμα κλάν’ με το συμπάθειο σκών’ σκούν’. Εκειό το φακακάρ το κοντέλ’ κάμεν’ το καλό και το αγαθό, αλλά απ’ το μούτρο φαίνεται τι μαργάν’κο και ψακιάρκο έναι. Το κοντό το μπανταντό δεν απαντά σ’ εκειόν που κάμεν’ το δεσπότ’, αλλά κάμεν’ που δε ντο νιάζ’ κι ότι και καλά ότ’ και να λέγ’ ο άλλος δε ντον δίν’ σημασία γιατί έχ’ άλλες σκοτούρες, παράδειγμα τον έχ’ πιάσ’ ξύζα στα καλαμπαλίκια τ’ μετά συγχωρήσεως. Φωνάζ’ ο γενάτος ο χοντρός σα να τον μπατήσαν πα’ στο καρύδ’, χασκογελά το αθρωπέλ’ σα να τον λέγ’ «έννοια σ’ βαραράκ βαραράκ φωνάζ’ ο βαθρακός, πίσω έχ’ η αχλάδα το ατζμπίδ’». Κι ούλα τούτα γίντεν γιατί λέγ’ σε ένα χαρτούδ’ που το λένε ταυτότητα, ο χοντρός θέλ’ να γράψ’ απάν’ ένα «ΧΟ» κι ο κοντέλιας δε θέλ’. ΧΟ και ξερό ψωμί φωνάζ’ ο χοντρός, ΧΟ ΧΟ ΧΟ τον τσουρντίζ’ το μπανταντό και τον κάμεν’ Τούρκο. Πίσω απ’ το χοντρό ακλουθούνε κάτ’ αγιολάτες και βαστούνε αναμμένες λαμπάδες και αγιόξλα και φοβερίζνε τς άλλ’ ότι και καλά θα πάνε σντ γκόλασ’, να τα καζάνια αρχίσαν και χοχλακίζνε. Και δεκεί που οι αγιολάτες έχνε πάρ’ το απάν’ το χέρ’, βγαίν’ απ’ τς άλλ’ ένας αψλοντιντίλος που τον λένε Σηφουνάκ’ κι έχ’ μαθέ μια στομάτα μογάλ’ σα φούρνο και τς αρχίζ’ τα σκολιανά και τς σέρεν’ όσα σέρεν’ η φροκαλιά και τς τζοχαπιάζ’ τόσο πολύ π’ τς κάμεν’ για το άλας. Ο χοντρός κάμεν’ λίγο σα πίσω, αλλά πάλε ετοιμάζεται για καυγά, ακονίζ’ τροχίζ’ φωτιοκάβ’ για όντας θα νέρτ’ ραστ το πράμα.
Εδιέτς παίζεται τούτο το παιχνίδ’.
Ένα άλλο παιχνίδ’ το λένε «χρηματιστήριο». Έναι σα ντο «μπαπά» κειο το παιχνίδ’ που φωνάζ’ ένας «δωνά ο παπάς, κεινά ο παπάς, πού έναι ο παπάς», μόνε που εδώ ο παπατζής έναι ένας απατεώνας που τον λένε Γιάννο και αβανταδόρ’ έναι κάτ’ κλέφταρ’ σελέμδες που κάμνε το γκύριο και λένε ότι τάχαμ έναι μογάλ’ς πάπιας αυγά, υπουργοί, εκδότες, οικονομολόγ’. Ο αρχιπαπατζής ο Γιάννος κάμεν’ παιχνίδ’ κερδίζνε ας πούμε οι αβανταδόρ’ και τρέχνε οι αχμάκ’δες και αγκμπούνε τα φραγκούδια τς και τα χάν’νε. Η διαφορά απ’ το γκανονικό παπά έναι που στο παιγνίδ’ χρηματιστήριο οι χαμέν’ και χαντακωμέν’ έναι πολλοί σα ντον άμμο τς θάλασσας και τα φράγκα που χάν’νε πάλε έναι σα ντον άμμο τς θάλασσας. Κι ότι ενώ στο γκανονικό παπά η αστυνομία τς τρέχ’ τς απατεώνες, στο παχνίδ’ χρηματιστήριο η αστυνομία ζγών’ τς χαμέν’ ότι και καλά χρωστούνε κι άντε να χαθούνε τα κοπρόσκ’λα. Ύστερα ο Γιάννος κάμεν’ το Γερμανό, αλέμ σοφά κι α δε ψοφά, χών’ μες τ’ βρακοζώνα τ’ το μπαρά να τον μοιραστεί με τα ταρίφια τ’ κι αρχίζ’ να μαλών’ τς χαμέν’ ότι έναι χαζοί και κοπροβελήδες κι άμα δε νογούνε να μην ανεκατεύντεν, κι ότι δε ξαδιαντρέμπντεν κομματούδ’ που παραπονιέντεν κιόλας, κι άντε να γιαλίσνε το γιαλαμά τς, κι άντε τώρα να ξύσνε κλιες να κάμνε μαχραμάδες. Μ’ άλλες κουβέντες γάτος γαμεί γάτος νιαγουρίζ’ που ήλεγε κι η γιαγιά μ’ η Βωτώ με το συμπάθειο κιόλας, ή αλλιώς, δε φτάν’ π’ κουντλάς μόνε σε λένε κι ώχα βόδαρε.
Με τούτα και με τούτα περνούνε το γκαιρό τς και κάμνε τ’ κόζεμ τς ξανοστιές εκείν’ που παίζνε τα παιχνίδια τα ξεροτρόχαλα. Στν αρχή οι αθρώπ’ δε τς δίναν και πολλή σημασία, αλλά το πράμμα παραγίν’κε, ξύν’σε μπλια το γιαλί, μπεζέρσε ο κόζμος σε λέγ’ εν’σάφ’. Το τελευταίο το παιχνίδ’ που δε ντο παίζνε ακόμα, αλλά όπως σε βλέπω και με βλέπ’ς θα το παίξνε, το λένε «κοντοστέλ’». Τούτο παίζεται έτσενάς: Αρπάζ’ ο κόζμος από ένα κοντοστέλ’ και τς καθίζ’ ούλ’ τούτεν’ τς μούτσαρ’ και τς κερχανατζήδες στο ρεντίδ’ και τς κάμεν’ ντ μπατνίτσα τς να πίν’νε οι κουρούνες νερό. Να και τούτεν’ να και τν άλλ’ τς κάμεν’ νταβούλ’ απ’ το ραβδί για να δγιούνε τ’ κώλε τς ντ ντρύπα με το συμπάθειο. Αμάν μπλια.
Ο τζαναμπέτς









ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ ΕΔΩΣΑΝ….ΛΗΜΝΙΑΚΗ

ΠΑΛΙΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Νίκος Κοτσιναδέλλης.


Διηγείται ο Νίκος Κοτσιναδέλλης

Το μεγάλωμα ντ γήπεδου τς Ατσικής


Παλιά το γήπεδο τς Ατσκής ήνταν μκρελούδ’. Τ’ χρονιά που το μεγαλώσαμ’; Α τώρα σώθκιες. Πρέπ’ να ήνταν το 50 ή το 51. Ήμνα αρραβωνιασμένος, άρα ήνταν το 52, κει μέσα τέλος πάντων. Ο αρχηγός τς ομάδας ήνταν ο Νίκος ο τζέτζερας. Αυτός μάλωσε και βάλαν εμένα αρχηγό. Ο Νίκος επέδρασε και σε κάτ’ άλλ’ παίχτες κι είχαμ’ απουσίες. Είχε το λοιπόν δημιουργηθεί ένα κύπελλο Λήμνου. Οι ομάδες ήνταν Κάστρο, Μούδρο, Ατσκή. Ήνταν και ανεμόβροχο. Εμείς δεν είχαμ’ καμμιά οργάνωσ’, δηλαδή δεν είχαμ’ συνειδητοποιήσ’ ότι θα γίνταν αγώνες. Έρχεται ο Τάρος. Με λέγ’, θα παίξομ’ μπάλα. Λέγω, βρε Κώστα αφού βρέχ’ δε ντ αφήνομ’ άλλ’ μέρα; Τς το είπα για να μπορέσομ’ δηλαδή να συγκεντρώσομ’ τν ομάδα. Με λέγ’ άμα δεν παίξτε, θα πάμε να χτυπήσομ’ δυο μπαλιές στο τέρμα και θα κατοχυρώσομ’ τ’ νίκ’. Τα τέρματα δεν ήνταν όπως τώρα, αλλά ανατολικά – δυτικά, απ’ το πγάδ’ ως εδώ τ’ Σαράντη, ήνταν σπίτ’ Αμερικάν’κο εδώ που έναι τ’ παπά. Το γήπεδο ήνταν μκρο. Ο κουνιάδοζεμ ο Τζωρτς κι ο Κιουρονάκ’ς ο Νίκος παίζαν μόνε στν Ατσκή. Παίζαν μόνε στν Ατσκή δηλαδή για τς βλέπνε οι γκόμενες (γέλια). Ο Φώτς ο Μστάκας ο σχωρεμένος ήνταν μπακ πολύ γερό. Ο Νίκος ο Κιουρονάκ’ς έπαιζε μόνε στν Ατσκή, σας είπα το λόγο. Τον λέγω: Νίκο άκσε, δε θα φωνάζ’ ο ένας κι ο άλλος μπάλα, εσύ θα ντ γκρεμνάς στο τέρμα κι εγώ ξέρω. Με λέγ’ , καλά. Πιάσαμ το Σαράντη το Βασίλ’ τον Κριγιαρή το Σάββα, ήνταν νέοι παίχτες, τ’ φκιάξαμ τν ομάδα. Λέγω ε, θα παίξομ’ τί θα κάμομ’. Άρχισε το ματς Ατσκή – Μούδρος. Ο Ορφανίδης ο Στρατής έπαιζε τέρμα, αλλά έπαθε νίλα και δε ξανάπαιξε από κειόνο το παιχνίδ’ (γέλια). Εγώ κι ο Σάββας τρέχαμ’ πολύ. Εμένα με λέγαν καταδίωξ’ όπως το πολεμικό καράβ’ ντ καταδίωξ’ που λένε. Οπως ήρχενταν η μπάλα από δωνά απ’ τ’ Σαλαμσά τ’ μάντρα που ήνταν, ντ γκρέμναν ο Κιουρονάκ’ς ακριβώς στο τέρμα, τρέχαμ’ εγώ κι ο Σάββας, σπρώχναμ’ κομματούδ’ τον Ορφανίδη, έχανε ντ μπάλα, γκολ. Ε κι οι διαιτητές δεν ήνταν τόσο τς προκοπής, βάζομ’ δυο γκολ με τον ίδιο τρόπο. Καθίζω που λες μετά άμυνα με τον κουνιάδο μ’ μπαπ ντ μπάλα, πήγαινε δωνά που έναι η μάντρα τ’ Βαγγέλ’ τ’ Τούμπου. Ώσπου να πάρνε χαμπάρ’ οι Μουδουρνοί, πέρασε η ώρα, νικήσαμ’. Τν επαύριγιο έρχεντεν οι Μουδουρνοί να ακυρώσνε το ματς ότι και καλά το γήπεδο ήνταν μκρο και το μετρούσαν, να το βγάλνε ακατάλληλο. Εδώ ήνταν ένας Γιάνναρος τ’ βωβού άμα ξέρς που είχαν φκιάσ’ ένα σπίτ’ μες στο ΚΤΕΛ, τότε δεν είχαν άδεια κι είχαν διαφωνία με το δήμαρχο, είχαν φτάσ’ μέχρι το βασιλιά. Πάγ’ που λες ο Γιάνναρος, τραβά τς πασάλ’ που ήνταν περγιορζμένο το γήπεδο, για να το μεγαλώσ’. Πέσαν κι άλλ’ Ατσκιώτες, τραβούσαν τς πασάλ’, τρέχ’ κι ο Βλαστάρς ο γέρος, ήνταν το χωράφι τ’ σύνορο. Πανούκλες με χαλάστε το χωράφ, τόνα τ’ άλλο, μη λογαριάγ’ς. Πάγ’ ο Σαράντης ο Χαράλαμπος ο Μαστροβασίλ’ς και τς λέγ’. Μη φωνάζτε, θα σας δώκομ στα Σαμάλωνα χωράφ’, το διπλό. Εδώ δεν παίρνετε τίποτα απ’ τούτα τα χωράφια. Αλλά κι άλλ’ που είχαν τα χωράφια δεν πήκαν τίποτα, τς δώκε στα Σαμάλωνα η κοινότητα χωράφια διπλά σε έκτασ’ κι έτσ’ γίν’κιε το γήπεδο κατ’ αυτόν τον τρόπο. Όταν το στρώσαμ’ και το φκιάξαμ’ κάναμ’ κι αγιασμό με τον παπα Χαράλαμπο και δώκαμ’ και τ’ σημαία σντ καινούργια ομάδα που ήνταν ο Βασίλ’ς ο Σαράντης αρχηγός.







ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Προτάσεις για τον πολιτισμό

Χαράλαμπος Μανωλούκος.


Γράφει ο Χαράλαμπος Μανωλούκος
Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Ατσικιωτών Λήμνου


Σαν συνέχεια από το προηγούμενο δημοσίευμα με τίτλο ερήμωση της υπαίθρου έχουμε να προτείνουμε μερικά μέτρα, τα οποία πρέπει να προωθηθούν με πρωτοβουλία των Καποδιστριακών Δήμων. Οι Δήμοι θα πρέπει να δημιουργήσουν προϋποθέσεις τέτοιες, που να μπορούν να καλύψουν μερικές από τις τεράστιες ανάγκες και το τεράστιο έλλειμμα στον πολιτισμό. Αυτά που πρέπει να γίνουν κατά την άποψή μας ως πρώτα μέτρα είναι τα εξής:
1) Να καθιερωθούν και να αναβιώσουν οι τοπικές γιορτές των χωριών που απαρτίζουν το Δήμο. Αυτές οι γιορτές που φέρνουν τους πολίτες κοντά τον ένα στον άλλο και που παλιά ήταν βασικό στοιχείο της κοινωνικής τους ζωής πρέπει να ξαναζωντανέψουν και να εμπλουτισθούν και με καινούργιες εκδηλώσεις που θα δένουν αρμονικά με τις παραδοσιακές εκδηλώσεις. Π.χ. σε μια πανήγυρη ενός ναού, μαζί με το μοίρασμα του άρτου μετά την εκκλήσία, δεν θα στοίχιζε καμιά περιουσία στον Δήμο να αναλάβει τα έξοδα ενός φαγητού. Βλέπουμε κάθε τόσο στις τηλεοράσεις σε διάφορα πανηγύρια, οι κάτοικοι να στήνουν καζάνια και να βράζουν κρέατα κλπ, που τα προσφέρουν στους πανηγυριώτες. Δεν είναι το φαγητό αυτό καθεαυτό που κάνει τη διαφορά, αλλά το όλο κλίμα εορτασμού, σύμπνοιας και ευχαρίστησης που δημιουργείται.

Άντε να βράζνε τα κουλμπάνια


2) Δημιουργία πολιτιστικού κέντρου στην έδρα του Δήμου. Π.χ. στην Ατσική υπάρχει το παλιό δημοτικό, που με μια ανακαίνιση θα ήταν ότι πρέπει, αλλά τώρα που φτιάχνεται το καινούργιο Δημαρχείο θα υπάρξουν ασφαλώς κατάλληλοι χώροι γι αυτό το σκοπό. Εκεί θα μπορούν να γίνονται διάφορες πολιτιστικές αλλά και άλλου είδους εκδηλώσεις, το καλοκαίρι αλλά και τις άλλες εποχές. Π.χ. θα μπορούσαν να γίνονται εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφίας, εκθέσεις βιβλίου, κλπ. Θα μου πείτε ότι ίσως πολλοί κάτοικοι δεν είναι εξοικειωμένοι με τέτοιας μορφής εκδηλώσεις. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά δεν βλάπτει σιγά σιγά να αρχίζει κανείς να έρχεται σε επαφή με τέτοια πράγματα. Επίσης θα μπορούσαν να γίνονται εκθέσεις γεωργικών προϊόντων, μέσα στα πλαίσια του αγροτουρισμού και με την οργάνωση και τη διαφήμηση πάντα των Δήμων. Το καλοκαίρι επίσης μπορούν να διοργανώνονται οι λεγόμενες «διασκεδάσεις» στις πλατείες των χωριών, όπως παλιά, να καλούνται από το δήμο όλοι οι κάτοικοι των χωριών και με δικούς τους μεζέδες και ποτά, αλλά και με μέσα του Δήμου, να γίνονται διασκεδάσεις και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, που θα είναι κοντά στο πνεύμα των παραδοσιακών διασκεδάσεων, τότε που συμμετείχε σχεδόν όλο το χωριό.
3) Δημιουργία χορωδίας από μαθητές του Δημοτικού Σχολείου, πάντα με πρωτοβουλία και συνεργασία των εκπαιδευτικών του Σχολείου, οι οποίοι είναι σύμφωνοι, όπως είμαι σε θέση να γνωρίζω, αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα από μόνοι τους να το υλοποιήσουν, αφού χρειάζεται η βοήθεια του Δήμου. Η χορωδία αυτή όταν δημιουργηθεί θα μπορεί σε τακτά διαστήματα να κάνει εκδηλώσεις, ώστε να δίνεται η ευκαιρία στους γονείς να καμαρώνουν τα παιδιά τους, αλλά και στους υπολοίπους να καμαρώνουν τη χορωδία του Δήμου τους και να ψυχαγωγούνται. Η δημιουργία μπάντας του Δήμου πρέπει να είναι ο επόμενος στόχος και θα πρέπει να απαιτηθεί με επιμονή από την πολιτεία, αφού είναι έργο που χρειάζεται κονδύλια για μουσικοδιδασκάλους και μουσικά όργανα και ένας Δήμος μόνος του δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Αυτό είναι σοβαρό ζήτημα, που θα αναβαθμίσει πραγματικά τους πολίτες, αφού δυστυχώς είμαστε λαός χωρίς μουσική παιδεία.
4) Δημιουργία θεατρικής ομάδας από τους μαθητές και μεγαλύτερα παιδιά με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών. Αυτή η ομάδα με την πάροδο του χρόνου και την ωρίμανσή της θα μπορεί να δίνει παραστάσεις στο πολιτιστικό κέντρο, αλλά ανάλογα και με τις δυνατότητές της και εκτός των ορίων του Δήμου.
5) Δημιουργία χώρου για παιδιά που η ηλικία τους δεν τους επιτρέπει να πάνε στις καφετέριες. Στο χώρο αυτόν να έχουν επιτραπέζια παιχνίδια και να συμμετέχουν ομαδικά και όχι μεμονωμένα, ώστε να ενισχύεται το ομαδικό πνεύμα και η κοινωνικότητα. Στο χώρο αυτόν ή σε άλλον μπορεί να λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη, για να μαθαίνουν οι νέοι στο διάβασμα, σε κάτι που δυστυχώς πολύ υστερούμε.
6) Δημιουργία σε κάθε χωριό του Δήμου χώρων άθλησης για μικρά παιδιά, έστω ένα μικρό γήπεδο για μπάσκετ ή ποδόσφαιρο, περιφραγμένο, προφυλαγμένο και περιποιημένο, που να θυμίζει χώρο άθλησης και όχι μάντρα οικοδομικών υλικών.
Θα μπορούσα να αναφέρω ένα σωρό μέτρα, μέτρα που λαμβάνονται από μεγάλους Δήμους, αλλά προτίμησα να αναφέρω μερικά μόνο, τα οποία όμως είναι εφικτά και είναι σε θέση να αλλάξουν, αν όχι το πολιτισμικό στάτους, τουλάχιστον να αλλάξοτν κάπως την εικόνα της μιζέριας και της πολιτισμικής ερήμωσης και κατάντιας που από πάντα και μέχρι και τώρα βιώνουμε. Μέτρα που θα δώσουν στους ξεχασμένους κατοίκους της υπαίθρου των μικρών νησιών την εντύπωση ότι ο πολιτισμός ανήκει και σ’ αυτούς και τον δικαιούνται και όχι μόνο να παρακολουθούν τις όποιες εκδηλώσεις από την τηλεόραση, σαν να είναι κάτοικοι άλλου πλανήτη.









ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ



Βιβλίο που παρουσιάζεται: «Γηγενές πυρ» του Ιωάννη Ψάρρα

Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας


Ο Ιωάννης Ψάρρας γεννήθηκε το 1955 στη Νέα Κούταλη της Λήμνου από γονείς προσφυγικής καταγωγής. Το «γηγενές πυρ» (ΣΥΝΘΕΣΙΣ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ 2000) είναι η δεύτερη ποιητική συλλογή του, αφού έχει εκδώσει το 1983 άλλη μια ποιητική συλλογή με τίτλο «Σώματα». Το «γηγενές πυρ» αποτελείται από ποιήματα που αναφέρονται στη Λήμνο, στην Κούταλη, στην προσφυγιά. Οι ρίζες της ποίησής του είναι ευδιάκριτες και σταθερές. Το βιβλίο του είναι ένας ύμνος για τη Λήμνο, για το ποια είναι η Λήμνος για τον συγγραφέα, για το ποια πρέπει να είναι η Λήμνος για τους Λημνιούς.
Από το πρώτο κιόλας ποίημα καταλαβαίνει ο αναγνώστης ότι πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό και σημαντικό έργο. Ο λόγος του Ι.Ψ. είναι βατός και κατανοητός αν και πυκνός, συνειδητά λιτός αν και μπορείς συχνά να ξεχωρίσεις τις λέξεις – διαμάντια που ο ποιητής έχει συλλέξει μετά από εγκατάδυση χρόνων στα πλουσιότατα ορυχεία της αρχαίας και εκκλησιαστικής γλώσσας, αφού είναι φανερό ότι πρόκειται για ένα λόγιο συγγραφέα με επίμονες γλωσσολογικές αναζητήσεις. Η δημιουργία καινούργιων λέξεων (Μύρινον όρος) μου έφερε στο νου αυτό που είχε πει ο Νίκος Καρούζος ότι αν κάποιος δημιουργήσει μια καινούργια λέξη, και μόνο γι’ αυτό δικαιώνεται η ύπαρξή του επί της γης (αυτός είχε δημιουργήσει τη λέξη «ηλιοσύνη»).
Καμμιά έμμονη αναζήτηση ιδεολογικού μηνύματος δεν χρειάζεται στην ποίηση του Ι.Ψ. Μηνύματα πολλά αναβλύζουν σαν αρτεσιανά φρέατα, χωρίς καν ο ίδιος να το επιδιώκει. Απλώς ο ποιητής είναι προικισμένος εκ θεού να μπορεί μέσω του ποιητικού λόγου του να «αναγνώσει» ότι είναι η Λήμνος: Φως, φωτιά, πέτρες, θάλασσα, ταπεινοί λόφοι, σιωπή, καλοσυνάτοι άνθρωποι. Ο Ι.Ψ. δεν καταγγέλει, δεν αντιστέκεται κραυγαλέα σε κανένα εισβολέα, δεν επαναστατεί. Κάνει αυτό που έκανε η Λήμνος αιώνες τώρα, δηλαδή αφομοιώνει με αγάπη.
«Όλοι οι χωλοί, οι ξεγραμμένοι, οι ελπίζοντες
Ήφαιστος, Φιλοκτήτης, Κομμουνιστές, Φαντάρια, Εμείς
διά της βίας στην αρχή
προσκυνητές στο τέλος»
Μετουσιώνει ακόμα και τις ιδιάζουσες και φορτωμένες πικρές μνήμες του διωγμού σε περισυλλογή και αγάπη.
« Προς τα δω ήρταμε κι εμείς
με καϊκια κι εικονίσματα
γιατί πατρίδα δεν είχαμε πια
και πιάσαμε το βούτημα και τα σφουγγάρια
σα νάπρεπε εμείς να πληρώσουμε
το παλιό χρέος
του οπλίτη στον Γολγοθά».
(Ρόδον το αμάραντον)
Ο ποιητής έχει στιγμές εκπληκτικά βαθιάς επίγνωσης των πραγμάτων και στιγμές θα λέγαμε προφητικής έξαρσης.
«Κάποτε θ’ ανακαλυφθεί ένας ναός
οι αρχαιολόγοι θα μείνουν έκθαμβοι
η θάλασσα
που είχε κρατήσει το μυστικό καλά
θα επιτρέψει στην ανθρώπινη όραση
να εμπλουτισθεί».
Ανακαλύπτει και αποκαλύπτει με την ποίησή του την «κρυφή φωνή των μικρών πραγμάτων», γιατί την ακούει. Συνομιλεί με μια σπασμένη πέτρα, με ένα αρχαίο μάρμαρο, με ένα αρχαίο πνεύμα. Έχει την ικανότητα ο ποιητής να βρίσκει το αληθινό κάτω από τους ψιθύρους της αντίληψης.
«Το κομματάκι μάρμαρο που βρήκα
χαϊδεύοντας το λυπημένο χώμα
είχε σκαλισμένο ένα τραγί.
Το ρίγος ήταν απόλυτο».
Παρ’ όλο που οι «κυτταρικές» του μνήμες του διωγμού και της προσφυγιάς είναι έντονες, δεν γράφει μόνο σαν ένας πρόσφυγας. Αλλά ούτε και σαν γηγενής Λημνιός που θεραπεύει πάππου προς πάππου το χώμα. Είναι ένα τελειοποιημένο «υβρίδιο» ενός εξελιγμένου ανθρώπου που έχει συγκεράσει με τρόπο άφθαστο μέσα στο πυρηνικό είναι του, το αέρινο του πνεύματος της Ιωνίας, το σταθερό και χωμάτινο της Λήμνου, την ταξιδιάρικη φύση του Οδυσσέα, το πύρινο της Ηφαστειακής προγονικής ρίζας που μπολιάστηκε άριστα σ’αυτόν, το πανανθρώπινο της ουμανιστικής του παιδείας και το καλοσυνάτο και αγαθό της χριστιανικής παράδοσης. Ο Ι.Ψ. καταργεί το χρόνο. Τη μια τον βλέπεις μισόγυμνο ιδρωμένο μουτζούρη να χτυπά ένα πυρωμένο σίδερο στο αμόνι του Μόσυχλου δίπλα στον Ήφαιστο, την άλλη θαλασσινό ταξιδευτή με την πίκρα της νοσταλγίας της πατρίδας, άλλοτε χτυπημένο βουτηχτή να ξεδιπλώνει τις χιλιόπικρες αναμνήσεις του κι άλλοτε ταπεινό γεωργό να πίνει το ουζάκι του στα ήσυχα καφενεδάκια της Λήμνου. Ο ποιητής έχει επίγνωση, αλλά με απέραντη ταπεινοφροσύνη, και της γερής ρίζας της ράτσας του και της υψηλής αποστολής του, αλλά και της πανανθρώπινης μοίρας. Χωρίς να ζητά τίποτα. Χωρίς να θέλει να επιβάλει τίποτα σε κανένα. Με ένα ιδιότυπο ρόλο. Με ένα ιδιαίτερο υπούργημα. Είναι ο Λημνιός που διδάσκει τα της Λήμνου, τουτέστιν ομορφιά, καταλλαγή, αγάπη.
«Τι κι αν ήρθαν τόσοι και τόσοι
Σίντιες μείναμε και παιδιά του Ηφαίστου
το σίδερο της όψης μας το φτιάξαμε καρδιά
και με το ίδιο χώμα αρμολογούμε τις μάντρες».
(Πύρινες πέτρες)
Ο Ι.Ψ. προσεγγίζει με σεβασμό τους ταπεινούςανθρώπους και τις άγιες ασχολίες τους. Ενδιαφέρεται περισσότερο για τους ίδιους τους ανθρώπους παρά με τις ιδεολογίες τους. Δεν τον ενδιαφέρει τόσο η ιστορία, αν και είναι γνώστης της, παρά μόνο σαν αφορμή για να ψηλαφήσει τη μυθολογία των απλών ανθρώπων.
«Λίγες δραστηριότητες
αυτές με τον αργό βηματισμό
να πηγαίνω για ψωμί σταρένιο
για μελίπαστο
και σταφυλάκι το Σεπτέμβρη
μια βόλτα το πρωί για καλημέρα…».
Με την ποιητική του ιδιοφυϊα δημιουργεί ή μάλλον αναδεικνύει τον προσωπικό του «τρόπο», που είναι ο τρόπος της Λήμνου και των Λημνιών. Σαν φάρο φωτεινό που καταυγάζει λιτότητα και ανθρωπιά. Πρότυπο προτύπων. Μακριά από την δήθεν «ανακάλυψη» της Λήμνου τελευταίως από τις τουριστικές, νεοβαρβαρικές, βλακώδεις, νεοπλουτίστικες ορδές των παμφάγων «μοντέρνων» νεοανθρώπων. Αν και ο ποιητής δεν ανησυχεί για τα τελευταία, γιατί γνωρίζει τις μαγικές και θαυματουργές αφομοιωτικές ικανότητες της μάνας Λήμνου.
«Και μου στήσανε
ολόκληρη ξενοδοχειακή μονάδα
οι αφελείς.
Νομίζανε πως οι Κάβειροι είχαν φύγει».
Η συναισθηματική εμπλοκή του ποιητή με τον τόπο που τον γέννησε, η συγκινησιακή του φόρτιση και ο απόηχός τους στον ψυχισμό του περνά αβίαστα στον αναγνώστη, ο οποίος γίνεται συμμέτοχος εκών άκων σε ένα κλίμα ονειρικό, ιερουργικό και ενορμητικό, από ένα ιερέα ταπεινό, που θυσιάζει στα ιερά των Καβείρων, αλλά πάει και λειτουργιές στον Άγιο Σώζο. Η λιτότητα, η άπλα του τοπίου, το μαλακό χώμα, οι ήσυχοι ρυθμοί, το πάφλασμα των κυμάτων, όλα μπροστά στα μάτια μας, βοηθούν να ακουστούν οι εσωτερικοί κραδασμοί μέσω της ποίησης του Ι.Ψ. Το μέρος γίνεται ένα τεράστιο ηχείο που πολλαπλασιάζει την κρυμένη βουβή ένταση της γυναίκας του σφουγγαρά, τις λαχανιασμένες ανάσες των δουλευτών της γης, τα τραγούδια των ψαράδων, τα ερωτικά σκιρτήματα, το χτύπημα της καμπάναςτου εσπερινού.
«Οι λόφοι συνετοί
το μειδίασμα του δειλινού
γλυκό τριαντάφυλλο στην καρδιά.
Βάδισμα νωχελικό στην άκρη της θάλασσας.
Οι ήχοι είναι της σιωπής».
(Λήμνια καλά)
Η ποίηση του Ι.Ψ. έχει προσωπικό στίγμα και είναι αρκετά πρωτότυπη. Αντλεί από το μακρυνό παρελθόν εποχές, ψάχνει στην επιφάνεια των αρχαίων μαρμάρων τα σημάδια της ακμής των προγόνων, ταξιδεύει στους μύθους και παραμένει επίμονα στον εσωτερικό τους χρόνο, περιορίζοντας όταν πρέπει, κατά το δυνατόν, τη σύγχρονη εξωτερική «μόλυνσή» τους, ενώ βγαίνει από το χρόνο αυτόν τον παλαιϊκό, για να εισδύσει σε χρόνους τωρινούς, μόνο όταν καταλαβαίνει ότι τα πρόσωπα και τα τοπία είναι αυτά που δεν θα απαξιώσουν το ταξίδι του. Ανακυκλώνει εποχές και μορφές και ο ίδιος στέκεται στωικός παρατηρητής, ήσυχος, με επίγνωση ότι υπάρχει διεύθυνση των πάντων, παρατηρώντας τις ανθρωπολογικές συνέπειες και προεκτάσεις, αφήνοντας τα πρόσωπα και τα τοπία, τις μορφές και τα ερείπια να μιλήσουν την σαγηνευτική και εκστασιακή ακατάληπτη για τους πολλούς γλώσσα τους. Ιχνηλατεί το παρελθόν αργά και μεθοδικά. Ξεφλουδίζει σαν αρχαιολόγος τα μυστικά στρώματα της αρχαίας ζωής, για να την επανασυνδέσει όταν θέλει με την αμεσότητα των οικείων προσώπων, των οικείων πραγμάτων.
Τα ποιήματά του έχουν υποβληθεί σε εξαντλητική βάσανο (χρόνια και χρόνια τα δούλευε). Ο λυρισμός ξεχειλίζει από την αμεσότητα των συναισθημάτων, την ειλικρίνεια, την εξομολογητική διάθεση. Και ενώ τα ποιήματα είναι πύρινα σαν την Ηφαιστιακή φλόγα, δίνεται η εντύπωση ότι ο ποιητής έχει την σιγαλότητα ενός σοφού. Μερικές φορές με την πυκνότητα του στίχου, τείνει στο απόλυτο σημείο σιγής, αυτό που θα ήταν παράδοξο μεν, αλλά ιδεατό για ένα μεγάλο ποιητή. Μου θυμίζει τον ζωγράφο Χουάν Μιρό, που όταν γέρασε, ώριμος πια ζωγραφικά, ζωγράφιζε τραβώντας μια οριζόντια γραμμή. Ο Ι.Ψ. είναι αναμφίβολα ένας μάγος, μόνο που δεν ξέρω σε ποιούς πιάνουν τα μάγια του, και πόσοι από τους τυφλωμένους νεοέλληνες και δυστυχώς και νεολημνιούς τα εμπιστεύονται αυτά τα μάγια. Όμως ο Ι.Ψ. δεν ασπάζεται την απαισιοδοξία μας. Και καλά κάνει.
«Τελείωσε ο αιώνας της πίκρας και της φυγής.
Θα ξαναρχίσει πάλι η καλλιέργεια του βαμβακιού
και θα ξαπλώνουμε τα μεσημέρια ανάμεσα στους ήλιους.
Θα γεννηθούν κορίτσια με κατατομές σειρήνων
και τα στρατόπεδα θα γίνουν θερινά σινεμά.
Όλες οι εκκλησιές θα έχουν ιερείς και οι μάντρες
θα γίνουν θεραπευτήρια για τους κουρασμένους.
Αυτή η γη η θηλυκιά ταπεινά θα δεχθεί
τους παλινοστούντες».
(Περίοδος λευκή ή μετά την ιώδη).
Η Λήμνος δεν έχει βγάλει πολλούς ανθρώπους των γραμμάτων, συγγραφείς, ποιητές. Τώρα τελευταία, δειλά δειλά, όλο και παρουσιάζονται. Η αξία τους θα φανεί στο μέλλον. Όμως από τώρα μπορούμε να πούμε ότι έχει βγάλει ένα μεγάλο ποιητή. Τον Ιωάννη Ψάρρα.







ΑΤΣΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Σχεδόν χαλάσματα (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)


Ξεκουνήθηκαν οι πέτρες, χάσκουν τα παραθύρια, έπεσαν τα κεραμίδια. Τελευταία πέτρινα οχυρά, στερνά όνειρα. Όμως δείτε την τέχνη τη μεγάλη στο σοφέλιασμα της πέτρας, δείτε τις γωνιές. Δεν έχει χρείαν χλιδής η ποίηση. Ένα χάλασμα στην Ατσική.


Ένα σκιάχτρο. (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)


Ο τρομερός φρουρός με την καρδιά από άχυρο, τις καλαμένιες σάρισες και τις πλαστικές ασπίδες. Μάνα του η Μορμώ η φοβερή κι αυτός πιστός φύλακας του ανθρώπινου μόχθου, ανεμίζοντας στον αέρα την παρδαλή στολή του. Φόβητρο για τα αγριοπούλια, αλλά καμιά φορά θλιβερός φασουλής, που δέχεται αδιαμαρτύρητα το κουτσούλισμά τους. Κάπως έτσι δεν γίνεται και στην κοινωνία των ανθρώπων;


Το νέο δημαρχείο της Ατσικής. (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)


Το υπό ανέγερση. Σχεδόν έτοιμο. Ομορφο σαν νύφη του παλιού καιρού. Με σχέδιο αντιγραμμένο από τα παλιά αρχοντικά του Ρωμαίικου γιαλού της Μύρινας, κι ας στα σπλάγχνα του πρόκειται να φιλοξενεί κομπιούτερς. Ας είναι καλότυχο, κι ας εμπνεύσει σοφές αποφάσεις.


Το παλιό υδραγωγείο της Ατσικής. (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)


Δίπλα στον Αγιογιώργη. Μέρος του περιβόλου του. Μικρό, λιτό, σχεδόν άφαντο. Όποιος δεν το ξέρει δεν το παίρνει χαμπάρι. Ευτυχώς που δεν το κατεδάφισαν. Αυτό που δρόσισε τους δίκαιους αγώνες των πατεράδων και των παπούδων. Οικοδομημένο από την ευλογία της ύπαρξης. Τόπος δροσιάς δίπλα στον τόπο της προσευχής. Η θεία υγρότητα με το κλειστό της παράθυρο.


Ενα πηγάδι στην Αγιακατερίνη. (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)


Από τα πολλά. Τα ωραία. Τα πετρόχτιστα. Τα μερακλίδικα. Τι κι αν το έζωσαν τα ξερόχορτα. Τι κι αν αντί τα σπειρωτά όμορφα μαρκούτσια των βενζινομηχανών, τώρα δέχεται στα σπλάγχνα του τις άσχημες πλαστικές μαυροσωλήνες των ηλεκτρομηχανών. Η παλιά η δόξα φαίνεται από την αρχοντική σιδερένια σωλήνα Μπάουερ που χρησιμεύει πια σαν δέτης κι από την πέτρινη γούρνα παραδίπλα. Το σπαθί και τα παράσημα του στρατηγού πουλήθηκαν στον παλιατζή. Όποιος καταλαβαίνει, καταλαβαίνει.


Τα γουρουνάκια. (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)


Στην αγκαλιά της μάνας τους. Η απόλυτη ευτυχία. Σας χαρίζουν όλα τα πλούτη του κόσμου και όλα τα καλά. Η ζωή παρελαύνει με όρθιες όλες της τις παντιέρες. Κάθε σταγόνα γάλα φέρνει το αναρίγισμα ενός κρυφού κυκλώνα. Σσσσσ. Σιγά να μη χαθεί η μυσταγωγία. Από τη φάρμα του Γιώργου Μαυρουδή.


Το καμπαναριό του Καρπασίου. (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)


Από την πόρτα του πέρασαν όλοι, δεκαετίες τώρα, γενιές και γενιές. Γάμοι, βαφτίσια θάνατοι. Κατέγραψε φόβους, λύπες, χαρές, ελπίδες. Έγινε σοφό. Πραεύς ηγήτωρ, επιβλητικός καλωσοριστής. Η μουσική δεν τελειώνει πουθενά.


Το καμπαναριό του Βάρους. (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)


Θέλησαν να φτιάξουν μια απλή κατασκευή, γιατί δεν είχαν τα μέσα. Κι έφτιαξαν ένα ποίημα. Γιατί η αρχιτεκτονική των αισθημάτων ερωτεύθηκε την απλότητα. Γιατί η αρχαία κυτταρική μνημοσύνη θέλησε να χαμογελάσει εδώ κι όχι αλλού. Γιατί η ομορφιά πάει όπου θέλει εκείνη κι όχι όπου θέλουμε εμείς. Μόνο να ελπίσουμε να μην το ρίξουν καμιά μέρα άσπλαχνα στο χώμα.


Παράθυρα από ένα σπίτι στο Βάρος. (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)



Με τους γρανίτες τους, τα ανάγλυφα σκαλίσματα, τα καφετιά «κανάτια» τους. Μετερίζι αντίστασης. Να πως αντικρούεται η έφοδος των βεβήλων. Μελλοντολόγοι, αριθμολόγοι, τεχνολόγοι, εδώ θα σπάσετε τις οθόνες σας. Εδώ είναι τόπος ιερός, δεν έχετε θέση καμιά. Εδώ είναι ο απρόσιτος για σας τόπος των ονείρων.


Τα λιοντάρια του μαστρο Γιάννη (Φωτο. Σταύρος Τραγάρας)



Το σήμα κατατεθέν του μεγάλου μαρμαρογλύπτη μαστρο Γιάννη Φωτιάδη, που οι παλαιότεροι τον πρόλαβαν. Είχε το σπίτι του και το εργαστήριό του εκεί που είναι τώρα η Αστυνομία της Ατσικής. Λιονταρόμορφες κεφαλές, φύλακες αρχοντικών, για να ξορκίζουν το κακό. Εδώ, μνημείο περιζωσμένο από τους ψημένους κεραμοπλίνθους σε αγκάλη και σ’ αγκάλιασμα γεηρό, χοϊκό. Αλύγιστη μορφή γρανιτένια του μυστηρίου. Για ν’ αποδιώχνει το κακό, αλλά να μη ξεγελά κανέναν. Από ένα σπίτι στην Ατσική.








…..ΤΩΝ ΑΠΟΓΕΝΟΜΕΝΩΝ

«Ίντά’ χετε γυρού γυρού
κι είναι βαριά η καρδιά σας
δεν τρώτε και δεν πίνετε
και δε χαροκοπάτε…»

Γιώργος Μουστάκας. Έσβησε ο λεβεντάνθρωπος Γιώργος. Ο αγαθός γίγαντας. Το καλοκαίρι ο Νίκος Κοτσιναδέλλης μας έλεγε τι καλός ποδοσφαιριστής είναι ο κουνιάδος του ο Τζωρτζ, χρησιμοποιώντας ενεστώτα χρόνο. Άνθρωπος ήσυχος, καλοκάγαθος, ταπεινός. Με χιούμορ έξυπνο, με εγκαρτέρηση βουνού, με όψη γαληνιαία. Όμως «έξω του κόσμου το αποθανόν ου πίπτει» όπως έλεγε και ο Μάρκος Αυρήλιος. Στην οικογένειά του θερμά συλλυπητήρια.

Γιασεμή Ανδριώτη. Έφυγε η καλή γειτόνισσα, η κυρά Γιασεμή, για πάντα. Μερικούς ανθρώπους δεν μπορείς να τους σκεφτείς απόντες πια, παρ’ όλο που τα είχαν τα χρονάκια τους. Ενας τέτοιος άνθρωπος ήταν η Γιασεμή, το καλό στοιχειό, ο καλός άγγελος του Μηχανέ Μπουγάζ. Με έμφυτη καλοσύνη, με ευγένεια ψυχής, με λεπτότητα τρόπων. Είναι συνδεδεμένη μέσα στο μυαλό μας με τις γλυκύτερες παιδικές αναμνήσεις, αφού σαν παιδιά, προμηθευόμαστε από το μπακάλικο που είχε, καραμέλες, σοκολάτες και όλα εκείνα που για τα παιδιά είναι τα πολυτιμότερα πράγματα. Είχε πάντα ένα ανυπόκριτο χαμόγελο στα χείλη, «σαν από περίσσευμα της καρδιάς», κατά τη φράση του Καζαντζάκη. Καλό σου ταξίδι θεία Γιασεμή. Στους γυιους της Ντίνο και Αντώνη και σε όλους τους συγγενείς της, θερμά συλλυπητήρια.

Ελένη Οικονόμου. Έπεσε αιφνιδίως στον ύπνο τον ανείρευτο η γεμάτη όνειρα και ζωή Ελένη Οικονόμου. Αν η ζωή είχε όνομα θα την έλεγαν Ελένη. Ηταν ευλογημένη από τον έρωτα και τη χαρά. Γεμάτη φινέτσα και λεπτότητα. Στο χορό των Ατσικιωτών ήθελε μετά μανίας να χορέψει βαλς και κάπως θύμωσε που το πρόγραμμα δεν περιελάμβανε τέτοιο χορό. Ήταν ντόμπρος και ευθύς άνθρωπος. Τελευταία σαν να διαισθανόταν το τέλος της, το πάθος της για τη ζωή ξεπερνούσε τις ίδιες της τις δυνάμεις. Προσπαθούσε να ξεπεράσει τον εαυτό της. Της ταιριάζει απόλυτα η φράση του Καζαντζάκη «Ελένη θα πει να πολεμάς για την Ελένη». Στον σύζυγό της Απόστολο, ο οποίος είναι και αντιπρόεδρος του Συλλόγου μας και ο οποίος τη στήριξε σε όλη του τη ζωή, στην κόρη της και σε όλους τους συγγενείς της, θερμά συλλυπητήρια.

Παναγιώτης Τσεπέλιας. Οταν έρχεται στο νου ο Παναγιώτης, γίνεται συνειρμός με το βιολί που έπαιζε, με το πράσινο τρακτέρ “JOHN DEER”, που οδηγούσε στα νιάτα του και που εμείς σαν παιδιά το λέγαμε «Τσοντήρ» και με το μαξιλαράκι που κουβαλούσε πάντα μαζί του στην πλατεία τα τελευταία χρόνια. Η προσωποποίηση της αγαθότητας, χωρατατζής, φιλοσοφημένος, σιγανός. Έπινε το ουζάκι του αμίλητος, χαμογελώντας κάτω από τα μουστάκια του. Η πλατεία της Ατσικής θα χάσει την πιο χαρακτηριστική φιγούρα της και η Ατσική θα χάσει τον καλύτερο και πιο ανιδιοτελή άνθρωπό της. Αλλά εκεί στα δώματα του Άδη, δεν μπορεί παρά να έχει μια πλατεία σαν της Ατσικής, ένα καφενείο σαν της Βιργινίας και ένα μαξιλαράκι σαν αυτό που κουβαλούσε μαζί του για να κάτσει. Βάλε ακόμα δυο τρία πραγματάκια, τίποτα άλλο δεν θέλει ο Παναγιώτης για να είναι ευτυχισμένος. Ώρα καλή Παναγιώτη. Στα παιδιά του και σε όλους τους συγγενείς του, θερμά συλλυπητήρια.

Σταύρος Καισάρειος. Τι να πει κανείς για ένα δεκαοχτάχρονο παιδί που έφυγε σε ένα φρικώδες τροχαίο ατύχημα. Καλύτερη η σιωπή. Μα δεν σωπαίνει τέτοια σιωπή. Ο πόνος πιο βαθύς απ’ το σύμπαν. Το σύγκρυο που αισθάνθηκαν όλοι στην είδηση την τρομερή, μέγα. Θερμά συλλυπητήρια στους γονείς και σ’ όλους τους συγγενείς. Να κάνουν κουράγιο.

«Τρελός μονάχα ξυλοκόπος κόβει δέντρο
που είν’ ο κορμός του μόλις χλωρό κι άγουρο φύτρο.
Τρελός μονάχα θάνατος σκοτώνει ένα παιδί
σβήνει μια αγάπη πριν απ’ τη γέννησή της,
στεγνώνει δάκρυα πριν χυθούν ακόμα.
Όσο πεθαίνουνε παιδιά,
δεν μπορώ να συλλάβω το νόημα του θανάτου».
(Μιγκέλ Οτέρο Σίλβα)

Στέλιος Καζαντζίδης.
Πανελλήνιος άρα και δικός μας. Ώρα καλή Στελάρα.
«Είναι πικρό της θάλασσας παιδί μου το ψωμί
είναι τα ξένα μαύρα και πικρά σα φυλακή
δε θέλω να ξενητευθείς λεβέντικο κορμί (δις).
Σφυρίζει τη νύχτα το μαύρο καράβι
μια μάνα στον Άγιο κεράκι ανάβει
στο πρώτο λιμάνι παιδί μου σα φτάσεις
μια μάνα μονάχη ποτέ μη ξεχάσεις».





Τρομακτικό τροχαίο ατύχημα στην Ατσική

Αφαιρέθηκε η ύλη. Μετά από τόσα χρόνια καλά είναι να μην ξύνονται πληγές...






ΔΩΡΕΕΣ

Ο Παντελής Αρχοντοβασίλης προσέφερε στον Σύλλογο Ατσικιωτών Λήμνου πενήντα χιλιάδες (50.000) δραχμές εις μνήμην του αδικοχαμένου αδελφού του Γιώργου, για να τα διαθέσει ο Σύλλογος όπως νομίζει. Τον ευχαριστούμε θερμά για την ευγενική του χειρονομία.

Ο Στρατηγός Νίκος Αρχοντίδης κατά την χοροεσπερίδα που οργάνωσε ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ προσέφερε στην ομάδα εκατό χιλιάδες (100.000) δραχμές και την υπόσχεση ότι κάθε χρόνο θα προσφέρει αυτό το ποσόν. Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ευχαριστεί θερμά.









«ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ»
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1922 - Η ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ
Οι Συνθήκες των Σεβρών και Λωζάνης

Γράφει ο Αλέξανδρος Βενετόπουλος
Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Λημνιακών Συλλόγων


Εβδομήντα εννέα χρόνια από την εθνική καταστροφή του 1922 συμπληρώθηκαν το Σεπτέμβριο. Στη γη της Ιωνίας έπαψε να κυματίζει η γαλανόλευκος. Το όμορφο όνειρο που διέγραφε το πραγματικό σχήμα του με την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών, έσβησε το Σεπτέμβριο του 1922 με τη Συνθήκη της Λωζάνης. Η συνθήκη που επεξέτεινε τα σύνορά μας ως εκεί περίπου που είχε ακμάσει για χιλιετηρίδες ο ελληνισμός, στη δική του γη, η συνθήκη των Σεβρών. Και η συνθήκη της Λωζάνης, η συνθήκη της ντροπής και της ταπείνωσης με την απώλεια των κερδισμένων.
Στις 28 Αυγούστου 1920 υπεγράφη η συνθήκη των Σεβρών στο πλαίσιο των υπογραφεισών συνθηκών μετά τη λήξη του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Μεταξύ των νικητών Συμμάχων και της ηττημένης Τουρκίας στην πόλη Σεβρ της Γαλλίας.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπογράφει την συνθήκη των Σεβρών.


Κατά τους όρους της συνθήκης και καθ’ όσα αφορούν την Ελλάδα, η Τουρκία υπεχρεούτο να εκχωρήσει στην Ελλάδα, που ήταν μεταξύ των νικητριών δυνάμεων, ολόκληρη την Ανατολική Θράκη πλην της περιοχής της Κωνσταντινούπολης, τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος, και μετά πάροδον πενταετίας τις περιοχές της Σμύρνης και της Προύσσας. Στην Αγγλία ανεγνωρίζετο η προσάρτηση της Κύπρου, ενώ τα δωδεκάνησα και το Καστελλόριζο παρεχωρούντο στην Ιταλία. Η Τουρκία ανελάμβανε την υποχρέωση να παρέχει σε όλους τους υπηκόους της επικράτειάς της πλήρη προστασία ζωής και ελευθερίας, ανεξαρτήτως εθνικότητας, φυλής και θρησκείας. Η συνθήκη όμως των Σεβρών δεν επεκυρώθη γιατί αμέσως η Ιταλία και η Γαλλία, η πρώτη για πολιτικούς λόγους και η δεύτερη για οικονομικούς, αντέδρασαν και σιωπηρώς συναινούντων και των υπολοίπων «συμμάχων» μας, εδόθη καιρός στην Άγκυρα να πετύχει με την επιμονή της, την από τους συμμάχους αντικατάστασή της με τη συνθήκη της Λωζάνης, που υπεγράφη στις 24 Ιουλίου 1923. Η συνθήκη των Σεβρών παρ’ όλες τις αδυναμίες της ήταν ένα σημαντικό βήμα για την απελευθέρωση όλων των Ελλήνων, ιδιαίτερα με την παραχώρηση εδαφών ανηκόντων στην Ελλάδα. Ήταν ακόμα μια πράξη απονομής δικαιοσύνης, αφού είμαστε σύμμαχοι των νικητών και ο κύριος συντελεστής της δημιουργίας προϋποθέσεων για τη διάλυση της Τουρκικής αυτοκρατορίας. Πολλά κράτη απεσπάσθησαν από την επικυριαρχία της όπως Συρία, Παλαιστίνη, Μεσοποταμία, Αίγυπτος. Η Αρμενία και το Κουρδιστάν πήραν την ανεξαρτησία τους.

Η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών σε καρτ ποστάλ της εποχής.


Δυστυχώς οι «σύμμαχοι» έδειξαν την αχαριστία τους. Η Ελλάδα από νικήτρια δύναμη εσύρθη στη Λωζάνη της Ελβετίας ως ηττημένη και υπεχρεώθη να υπογράψει μια ταπεινωτική γι’ αυτήν, συνθήκη. Η υπογραφή ήταν η ταφόπετρα των ελληνικών δικαίων. Η μη αναγραφή στη συνθήκη των Σεβρών της ευθύνης των Συμμάχων για την τήρηση των διαλαμβανομένων από την Τουρκία, υπήρξε το αδύνατο σημείο της. Η Ελλάδα έπρεπε συνεπώς για να διατηρήσει τα κεκτημένα της, να αναλάβει μόνη της να συμμορφώσει τον κινηματία Κεμάλ Ατατούρκ. Και η μοναδική λύση ήταν διά των όπλων. Ετσι διετάχθη η έναρξη των επιχειρήσεων. Η νικηφόρος όμως κατ’ αρχήν αποστολή, τελικώς απέτυχε, κυρίως λόγω της προδοσίας των φίλων και συμμάχων μας.
Έχουν περάσει 79 χρόνια από τη μεγάλη καταστροφή του 1922. Την καταστροφή που ακολούθησε την απροσδόκητη φυγή του Ελληνικού Στρατού από τη Μικρά Ασία με την σφαγή και τον ξεριζωμό δύο εκατομμυρίων Ελλήνων από τους τόπους που έζησαν για χιλιάδες χρόνια. Ο Ελληνικός Στρατός, μια δύναμη 120.000 ανδρών, πενιχρώς εξοπλισμένος και πενιχρότερα σιτιζόμενος, αφού επί ένα έτος κατήγαγε λαμπρές νίκες σε διάφορα μέρη, ως το Σαγγάριο ποταμό, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Άγκυρα, υποχρεώθηκε να πάρει το δρόμο της ταπεινωτικής επιστροφής. Οι σύμμαχοί μας λαβόντες διάφορα ανταλλάγματα όπως τα πετρέλαια της Μοσούλης, απαρνήθηκαν την ηθική και τις υποχρεώσεις τους. Ο Ελληνικός Στρατός δεν ενικήθη, αλλά «απήργησε», θα πει ο αναμορφωτής του Νεοτουρκισμού Κεμάλ Ατατούρκ. Στην πραγματικότητα, ο στρατός αυτός ο αήττητος ως τότε, κατεπροδόθη.
Στην πατρίδα εν τω μεταξύ, το σε βάρος του Εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου εκλογικό αποτέλεσμα της 1ης Νοεμβρίου 1920, απεμάκρυνε τον μεγάλο πολιτικό από το προσκήνιο. Αυτό υπήρξε και ο προάγγελος των δεινών που θα επακολουθούσαν. Η επαναφορά του βασιλέα Κωνσταντίνου με το δημοψήφισμα της 22ας Νοεμβρίου, που διενήργησε η νέα κυβέρνηση, ήταν καθοριστικό πλήγμα για την ελληνική υπόθεση. Οι σύμμαχοι, αντίθετοι προς την ιδέα της βασιλείας, είχαν διαμηνύσει για τη νέα δυσμενή κατάσταση που θα είχαν οι σχέσεις Ελλάδος - συμμάχων. Γιατί επομένως η νέα ελληνική κυβέρνηση επολιτεύθη κατά τρόπον που ήταν βέβαιον ότι θα έφερνε τουλάχιστον το στρατό σε δυσχερή θέση; Σωρεία τα αμαρτήματα….

Από τη συνθήκη της Λωζάνης.


Επακολούθησαν τα γνωστά οδυνηρά γεγονότα της επιστροφής του στρατού, της καταστροφής της Σμύρνης και του ξεριζωμού του Ελληνισμού από τις προαιώνιες εστίες του. Τα χρόνια που πέρασαν ξεθώριασαν τις αναμνήσεις, άμβλυναν τον πόνο των ξεριζωμένων. Κι αν δεν ξαναζωντανεύουμε εμείς οι «κάποιοι», κάπου – κάπου τις μνήμες, κινδυνεύουμε να αποκόψουμε το έθνος από το λαμπρό παρελθόν του. Που οι καλές και οι κακές στιγμές του έχουν τόσα να μας διδάξουν.
Η Τουρκική πολιτική προσπαθεί παραπλανητικά να εμφανίζεται με ένα δυτικά εξωραϊσμένο προφίλ, ενώ οι Τούρκοι πάντα παραμένουν γνήσιοι εκφραστές της Κεμαλικής ιδέας, που είναι ο εθνικισμός, ίδιος με τον οθωμανισμό, τον πανισλαμισμό, τον παντουρκισμό. Είναι αποδεδειγμένο ιστορικά. Θεωρώντας το Αιγαίο ως σφαίρα του ισλάμ – Dar al Islam -, η οθωμανική αυτοκρατορία έφτιαξε το δικό της όραμα, προέβη στη δική της ιδεολογική αποτύπωση του ευρύτερου θαλάσσιου χώρου με κυριότερο εκφραστή του τον γνωστό πολεμιστή και κουρσάρο Piri Reis. Οι Τούρκοι διανοητές, όπως ο Namik Kemal, Ziya Pasa, Semseddin Adivar, Ziya Cokalp, Yakup Kadri κλπ, με το βλέμμα στραμμένο στο «Οθωμανικό μεγαλείο», έθεσαν τις παραμέτρους του νέου τουρκικού εθνικισμού. Πάνω σ’ αυτόν χαράσσεται πάντα η τουρκική εξωτερική πολιτική. Πάνω σ’ αυτόν και ο τούρκος ποιητής Iltez Veziroglu έγραψε το ποίημα με τίτλο «Αισχρέ Έλληνα», όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Γ. Μαγκριώτη «Ο επεκτατισμός στην τουρκική ποίηση».
«Εν όσω είσαι ζωντανός αισχρέ Έλληνα
το μίσος μου για σε, μα τον Αλλάχ δε με αφήνει
κεφάλια χίλια νάκοβα, σα νάτανε σκυλί
ο κάθε γκιαούρης, αχ! το μίσος μου δε σβήνει»
Να γιατί οι νεοέλληνες που θρησκεύουν σε ένα θεό και μια πατρίδα την Ελλάδα, αδιαφορόντας για τους χαρακτηρισμούς που σε κάθε ευκαιρία προσάπτουν μερικοί επαμφοτερίζοντες, πρέπει «να μη ξεχνούν» και το σημαντικότερο «να μη σιωπούν». Για χάρη της νέας γενιάς μας, του κόσμου που έρχεται, του απληροφόρητου.








ΜΠΙΝ ΛΑΝΤΕΝ
Ο νέος Ιουγούρθας της Αμερικανικής Ιστορίας

Γράφει ο Χρήστος Τσούτσιος

Στην παρακμή κάθε παλαιού μεγάλου κράτους – αυτοκρατορίας, η ιστορία αναδεικνύει ρόλους ανθρώπων, των οποίων οι ίντριγκες και οι θηριώδεις συγκρούσεις των, δεν διαφέρουν από τις σημερινές, παρά ίσως μόνον στην τεχνική. Οι ρόλοι παραμένουν οι ίδιοι, τα ανθρώπινα πάθη τα ίδια. Στο θέατρο αυτό του παραλόγου διακρίνει κανείς τους ισχυρούς, τους αδύνατους, τους επωφελούμενους, τους δειλούς, τους προδότες, τους ήρωες, τους φονιάδες, κ.ο.κ.
Μαζί με τα σημερινά αποτρόπαια γεγονότα της Αμερικής, τον Μπιν Λάντεν και τους Ταλιμπάν, σε ένδοτο χρόνο κατά παραλληλία ας ενθυμηθούμε τον Ιουγούρθα (Iugurtha), βασιλιά της Νουμιδίας της Αφρικής, γνωστό για την πανουργία του, ο οποίος με τη στρατηγική του ικανότητα «επολιτεύθη» προς τους Ρωμαίους ποικιλοτρόπως.



Ο Ιουγούρθας «γνωρίστηκε» με τους Ρωμαίους και απέκτησε σχέσεις, πλουσιοπάροχα δώρα και ισχυρούς φίλους και έγινε το παιδί τους, μέσω του Σκιπίωνα του Αιμιλιανού βοηθώντας στην εκστρατεία στη Νουμιδία και την προσάρτησή της στους Ρωμαίους. Ο Ιουγούρθας διέβαλε δύο εξαδέλφους του πρίγκηπες, παιδιά του θείου του βασιλιά Μέκιψα και δωροδοκώντας Ρωμαίους αξιωματούχους έπεισε τη Σύγκλητο να διανεμηθεί το βασίλειο της Νουμιδίας στον ίδιο και στον ένα εξάδελφό του, αφού δολοφόνησε τον άλλον. Όταν η Ρώμη εκηρύχθη κατά του Ιουγούρθα, αυτός διέφθειρε με πολλά χρήματα τον αρχηγό της εναντίον του αποστολής Λεύκιο Οπίμιο, ο οποίος βέβαια «μετέβαλε γνώμη», τον υποστήριξε και του απένειμε το δυτικό και μεγαλύτερο τμήμα της Νουμιδίας (117 π.Χ.). Ο Ιουγούρθας εισέβαλε και στο βασίλειο του αδελφού του Αδέρβαλου και τον ανάγκασε να εγκλεισθεί στην πόλη Κίρτα. Κατήγγειλε στους Ρωμαίους ότι ο αδελφός του αποπειράθηκε να τον σκοτώσει. Κατόπιν ικεσιών του αδελφού του, στάλθηκε στην Αφρική από τη Ρώμη ο αυστηρός άνδρας Μάρκος Αυρήλιος Σκαύρος, ύπατος στρατηγός. Και αυτός με τη σειρά του δωροδοκήθηκε, ο Αδέρβαλος παραδοθείς φονεύθηκε και ο Ιουγούρθας έγινε κύριος όλης της Νουμιδίας. Για όλα αυτά εξανέστη ο δήμαρχος Γάιος Μέμιος, ο οποίος έπεισε τη Σύγκλητο να κηρύξει πόλεμο κατά του Ιουγούρθα. Ο αρχηγός της αποστολής Λεύκιος Καλπούρνιος, «πεισθείς δι’ αργυρίου πολλού» μετά από ανάξιες λόγου συμπλοκές, επέστρεψε στη Ρώμη και βεβαίωσε ότι ο Ιουγούρθας δήλωσε υποταγή.

Ο Ιουγούρθας


Όμως ο δήμαρχος Μέμιος απαίτησε από τον Ιουγούρθα να έλθει στη Ρώμη και να αποδείξει ενώπιον της Συγκλήτου την υποταγή του. Ο Ιουγούρθας ήλθε στη Ρώμη συνοδευόμενος από τον πραίτωρα Λεύκιο Κάσσιο. Ο Λεύκιος Κάσσιος που «τα είχε βρει» με τον Ιουγούρθα, όντας πρεσβύτερος όλων, επέβαλε στο Μέμιο να σιωπήσει, με συνέπεια ο Ιουγούρθας να βγει «ολοκάθαρος». Πολυθρύλητη είναι η ύβρις που εκτόξευσε εναντίον της Ρώμης φεύγοντας ατιμώρητος από αυτήν:
«O URBEM VENALEM ET MATURE PERITURAM SI EMPTOREM INVENERIT»
«Ω πόλις εξαγοραζομένη, ταχέως θα εξολοθρευθείς αν ευρεθεί ο αγοραστής σου»
Το νέο αυτό σκάνδαλο προκάλεσε την αγανάκτηση του πλήθους και ο νέος ύπατος Σπούριος Ποστούμιος Αλβίνος υποστήριξε την ακύρωση της συνθήκης και πρότεινε να δοθεί το βασίλειο της Νουμιδίας στον Μασσάβα. Ο Μασσάβας όμως δολοφονήθηκε εν μια νυκτί από τον Ιουγούρθα και νέος πόλεμος κηρύχθηκε εναντίον του από τη Ρώμη, υπό τον στρατηγό ύπατο Αλβίνο (110 π.Χ.). Σε μάχη με τον Ιουγούρθα ο Αλβίνος απέτυχε οικτρά και αιχμαλωτίσθηκε. Οι Ρωμαίοι έστειλαν νέο πολέμαρχο, τον Λεύκιο Μέττελο με ύπατο τον Γάιο Μάριο (108 π.Χ.). Ο Ιουγούρθας πρότεινε στον Μέττελο 200.000 «λίτρας αργύρου», ελέφαντες και ιππικό, με όρο την ειρήνη. Ο Μέττελος απαίτησε την παράδοσή του και ο πόλεμος ξανάρχισε με νέο σύμμαχο του Ιουγούρθα τον πεθερό του βασιλιά της Μαυριτανίας, Βόκχο. Ο Ιουγούρθας ηττήθηκε, ενώ ο σύμμαχός του Βόκχος ήρθε σε συναλλαγή με τους Ρωμαίους και επρόδωσε τον Ιουγούρθα, παραδίδοντάς τον με δόλο, αιχμάλωτο. Ο Ιουγούρθας «αχθείς εις Ρώμην δέσμιος μετά των υιών του, με τον νικητήν Μάριον εις θριαμβευτικόν άρμα, ερρίφθη εις το Τουλλιανόν Δεσμωτήριον και εγκαταληφθείς, απέθανεν εξ ασιτίας».
Φίλοι αναγώστες. Η ιστορία συνεχίζεται…και συνεχίζεται, το ίδιο σκηνικό, το ίδιο σενάριο, τα ίδια μαρτύρια των ανθρώπων. Τελικά, ουαί τοις ηττημένοις.







ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Νίκος Βλαχόπουλος.


Γράφει ο Νίκος Βλαχόπουλος

Ερμολάια 2001

Οι αθλητικές εκδηλώσεις των φετεινών Ερμολαϊων περιελάμβαναν τον καθιερωμένο πλέον ανώμαλο δρόμο παίδων και ανδρών από τον Άγιο Ερμόλαο στο γήπεδο της Ατσικής, καθώς και ποδοσφαιρικές συναντήσεις. Στον ανώμαλο δρόμο ανδρών πρώτος νικητής ήταν ο Ευαγγελίδης Δημοσθένης και δεύτερος ο Τράνταλος Δήμος. Στον αγώνα των παίδων πρώτος ο Κρίκης Φώτιος και δεύτερος ο δίδυμος αδελφός του Κρίκης Δημήτριος. Οι ποδοσφαιρικοί αγώνες: Παραμονή του Αγίου Ερμολάου έγινε ο αγώνας μεταξύ Σαρδών και Κεραυνού Αγίου Δημητρίου. Νικητής ήταν ο Κεραυνός με 7-1. Ανήμερα του Αγίου Ερμολάου έπαιξαν ο Κεραυνός με τον ΗΡΑΚΛΗ Ατσικής. Νικητής και πάλι ο Κεραυνός με 5-2. Φάνηκε ότι ο Κεραυνός ήταν πιο έτοιμος, με επιθετικούς παίχτες πολύ καλούς. Ο ΗΡΑΚΛΗΣ δοκίμαζε τη νέα ομάδα του, εν όψει της συμμετοχής του στο πρωτάθλημα Λέσβου, σαν πρωταθλητής Λήμνου. Πραγματικά δοκιμάστηκαν αρκετοί νέοι παίχτες, από τους οποίους μερικοί ήταν πολύ ταλαντούχοι.

Από τον αγώνα "ΗΡΑΚΛΗ -ΚΕΡΑΥΝΟΥ"


Τους αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσμου. Στους νικητές του ανωμάλου δρόμου και στη νικήτρια ομάδα του Κεραυνού απονεμήθηκαν μετάλλια και κύπελα που είχε αθλοθετήσει ο Δήμος Ατσικής, με την ευγενική χορηγεία του κ. Ηρακλή Ξύκη και του κ. Αγοραστού Λαβδαρά, ενώ στον πρωταθλητή Λήμνου ΗΡΑΚΛΗ απονεμήθηκε κύπελο και μετάλλια που είχε αθλοθετήσει ο Σύλλογος Ατσικιωτών Λήμνου. Τα μετάλλια και τα κύπελα απένειμαν η περιφερειάρχης Β. Αιγαίου κ. Σκέμπερη, οι Στρατιωτικοί Διοικητές και ο Πρόεδρος Ατσικιωτών Λήμνου κ. Τραγάρας. Οι παίχτες του ΗΡΑΚΛΗ, πολύ ευχαριστήθηκαν τα μετάλλια, αφού το εξέλαβαν σαν μια ηθική επιβράβευσή τους για την κατάκτηση του πρωταθλήματος Λήμνου. Ο κόσμος χειροκρότησε τους νικητές.

Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ατσικιωτών Λήμνου Σταύρος Τραγάρας, απονέμει μετάλλιο σε παίχτη του "ΗΡΑΚΛΗ".



Ο Ηρακλής μπροστά στην πρόκληση
Στο πρωτάθλημα της Λέσβου θα αγωνίζεται φέτος η αγαπημένη μας ομάδα, το οποίο ήδη ξεκίνησε. Ο ΗΡΑΚΛΗΣ στους τρεις αγώνες έχει φέρει μια νίκη, μια ισοπαλία και μια ήττα. Είμαι βέβαιος ότι θα πάει πολύ καλά στη συνέχεια και ότι θα κρατηθεί στην κατηγορία της Λέσβου.
Το ντεζαβαντάζ του ΗΡΑΚΛΗ απέναντι στις ομάδες της Λέσβου είναι ότι πρέπει να ταξιδέψει για Λέσβο τόσες φορές όσες είναι οι ομάδες της Λέσβου, ενώ κάθε ομάδα της Λέσβου ταξιδεύει για Λήμνο μόνο μία φορά. Η ομάδα καταπονείται ταξιδεύοντας με το καράβι. Ένα παράδειγμα: Στον αγώνα της 22 Σεπτεμβρίου ημέρα Σάββατο, η ομάδα έφυγε από την Παρασκευή με το καράβι στη 1 η ώρα τη νύχτα, ταξίδευε τη νύχτα και έφτασε 7 η ώρα το πρωί εξουθενωμένη, δίνοντας αυθημερόν αγώνα. Φυσικό ήταν να ηττηθεί. Αυτό δεν είναι δικαιολογία, είναι μια πραγματικότητα. Αεροπορικώς είναι αδύνατον να ταξιδέψει λόγω των υπέρογκων εξόδων. Βέβαια οι αρμόδιοι κύριοι της Μυτιλήνης που μας θέλουν δήθεν στο πρωτάθλημά τους μόνο και μόνο για να μας πιάνουν τα μάτια δεν χρηματοδοτούν ανάλογα τον ΗΡΑΚΛΗ. Καλό θα ήταν να το σκεφτούν καλύτερα το θέμα βάζοντας λίγο το χέρι στην τσέπη.
Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ενισχύθηκε με νέους και καλούς παίχτες και θα μπορέσει να σταθεί άξιος εκπρόσωπος της Λήμνου, παρά τα οικονομικά προβλήματα. Ευχαριστούμε την ομάδα του Κοντιά Φιλοκτήτη, που μας έδωσε δυο παίχτες και την ομάδα της Μύρινας ΑΕΛ που μας έδωσε ένα παίχτη
Εν αντιθέσει με τις άλλες ομάδες της Λήμνου που έκαναν τον ψόφιο κοριό. Πάντως όταν παίζει ο ΗΡΑΚΛΗΣ στη Λέσβο, οι Μυτιλινοί λένε ήρθε η Λήμνος να παίξει, δεν λένε ήρθε η Ατσική. Ο νοών νοείτω. Καλή επιτυχία στην ομάδα μας στο δύσκολο αυτό νέο πρωτάθλημα.
Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα:
ΗΡΑΚΛΗΣ – ΠΟΛΥΧΝΙΤΟΣ 2-1
ΗΡΑΚΛΗΣ – ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ 0-0
ΑΕΛ ΚΑΛΟΝΗΣ – ΗΡΑΚΛΗΣ 5-2

"ΚΕΡΑΥΝΟΣ" Αγίου Δημητρίου



Ο νέος "ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ"







ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΛΗΜΝΙΑΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Για τον αδόκητο χαμό του εκλεκτού συμπατριώτη μας και μέλους της ομοσπονδίας Λημνιακών Συλλόγων (ΟΛΣΥ) ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΧΑΡ. ΑΝΔΡΟΜΑΛΟΥ εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στην οικογένεια του εκλιπόντος και σαν ελάχιστη ένδειξη τιμής στη μνήμη του, καταθέσαμε αντί στεφάνου, το ποσόν των πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών στο Σωματείο
«Ο ΚΑΛΟΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΗΣ» – ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟ ΛΗΜΝΟΥ.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΜΑΝΩΛΗΣ ΧΑΤΖΟΓΛΟΥ ΑΡΙΣ Γ. ΚΟΥΝΕΝΙΔΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου