Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2009

Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ Νο 9


Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ

ΟΡΓΑΝΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ ΛΗΜΝΟΥ


ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ
Έτος 3ο, Αρ. Φύλλου 9, Φεβρουάριος - Μάρτιος - Απρίλιος 2002.

Γραφεία: Νικηταρά 21-23. Νέα Φιλαδέλφεια. Τ.Κ. 14342. Τηλέφ. 2531412
e-mail: ifonitisatsikis@hotmail.com




Τριμηνιαία έκδοση
ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ
ΛΗΜΝΟΥ

Ιδρυτής – Ιδιοκτήτης
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΤΣΙΚΙΩΤΩΝ
ΛΗΜΝΟΥ

Εκδότης
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΡΑΓΑΡΑΣ

Υπεύθυνος ύλης
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΡΑΓΑΡΑΣ

Γραφικές τέχνες
ΘΡΙΑΣΙΟ
5576740-0977410968

Συνδρομές
Ετήσια εσωτερικού Ευρώ 6
Ετήσια εξωτερικού
$ ΗΠΑ 20
$ Καναδά 30
$ Αυστραλίας 30




Λήμνος
Είναι τα ρόδια που απομένουν μες στα χιόνια
κρύβοντας επιμελώς θησαυρούς σφραγισμένους
με αργυρόβουλα της αυτοκρατορίας του πάγου
που γενναιόψυχος πάντα μας συγχωρεί
Σ.Τ.




ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ
Ολα τα κείμενα, που δεν έχουν υπογραφή, έχουν συνταχθεί από τον πρόεδρο του Συλλόγου Σταύρο Τραγάρα. Όλα τα κείμενα, που δημοσιεύονται, εγκρίνονται τελικώς από το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου.





Η ΚΟΠΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗΣ ΠΙΤΑΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

Με τεράστια επιτυχία πραγματοποιήθηκε και φέτος η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συλλόγου Ατσικιωτών Λήμνου, στις 13 Ιανουαρίου στο κέντρο «ΚΑΚΙΑΣ» της Χασιάς. Παρ’ όλο που η εκδήλωση έγινε μακρυά από την Αθήνα, οι συμπατριώτες έδωσαν και πάλι βροντερό παρόν, αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά ότι τιμούν τις προγονικές ρίζες, ότι τιμούν την κοινή καταγωγή σαν ένα βασικό στοιχείο της ταυτότητάς τους. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε ότι αυτή τη στιγμή ο Σύλλογος Ατσικιωτών είναι μακράν ο πρώτος Σύλλογος της Λήμνου, σε επιτυχία εκδηλώσεων και σε συγκέντρωση κόσμου.
Ο λόγος που η κοπή της πίτας έγινε στη Χασιά ήταν γιατί πλέον δεν μας χωρούν τα ξενοδοχεία του κέντρου των Αθηνών. Και παρ’ όλο που υπήρχε ένας φόβος μεταξύ των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου για πιθανή αποτυχία της εκδήλωσης, λόγω της απόστασης, παρά λίγο και πάλι να μη μας χωρέσει ο «ΚΑΚΙΑΣ», που είναι τεράστιο κέντρο.
Το Διοικητικό Συμβούλιο εργάστηκε σκληρά για την επιτυχία αυτή. Στο σημείο αυτό θέλω να επισημάνω για μια ακόμα φορά το πόσο αρμονικά συνεργαζόμαστε όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου. Η ιδέα να πάμε στη Χασιά ήταν του Γιάννη Μπεκρή και ο ίδιος ανέλαβε τις συνεννοήσεις και τον συντονισμό. Ο ίδιος εγκατέστησε και την μικροφωνική εγκατάσταση, που μας την δάνεισε το σωματείο εργαζομένων του Θριασίου Νοσοκομείου. Τον άχαρο και κουραστικό ρόλο της συλλογής των ετήσιων συνδρομών καθώς και των συνδρομών για την εφημερίδα του Συλλόγου, επιφορτίστηκαν και φέτος οι συνεργάτες μου Κώστας Γιαννέρης, Δημήτρης Τσουβελεκάκης και Δέσποινα Βασιλάρα. Ο ακούραστος Μπάμπης Μανωλούκος με τη μεθοδικότητά του στην ενημέρωση των αρχείων του Συλλόγου και την εμπειρία του στις δημόσιες σχέσεις είναι ένας από τους παράγοντες της επιτυχίας του Συλλόγου. Τέλος ο Απόστολος Οικονόμου με την σοφία που τον διακρίνει προσδίδει κύρος στην όλη παρουσία του Συλλόγου. Αισθάνθηκα την ανάγκη να πω αυτά τα λόγια, γιατί τα μέλη του διοικητικού Συμβουλίου είναι πραγματικά οι αφανείς ήρωες, εργαζόμενοι ώρες ατελείωτες, όταν όλος ο κόσμος περνά ήσυχα με τις οικογένειές τους.


Κι ο χορός καλά κρατεί
Στη γιορτή τώρα, το κλίμα που επικράτησε ήταν από εορταστικό έως συγκινητικό. Μέσα σε ένα επιβλητικό και υποβλητικό ορεινό χιονισμένο τοπίο, μαζεύτηκαν εκατοντάδες συμπατριώτες όχι μόνο από την Ατσική και το Προπούλι, αλλά και από τα άλλα χωριά του Δήμου μας. Το κέντρο ήταν ολοκάθαρο, ευρύχωρο, με θέα στο χιονισμένο τοπίο, με τζάκι μέσα που άναβε και προσέφερε θαλπωρή και ζεστασιά. Όχι όμως περισσότερη ζεστασιά από όση είχαν μέσα τους οι Λημνιώτικες καρδιές. Ο κόσμος χάρηκε που συνάντησε τους παλιούς συγχωριανούς και φίλους και για πολλή ώρα οι συμπατριώτες έκαναν πηγαδάκια και συνομιλούσαν μεταξύ τους με έκδηλη συγκίνηση, πριν κάτσουν με τις παρέες τους.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Μπάμπης Μανωλούκος με χαιρετισμό και ακολούθησε το καθιερωμένο προσκλητήριο των νεκρών συμπατριωτών μας με τήρηση ενός λεπτού σιγής και με τη συγκίνηση να φθάνει στο αποκορύφωμά της. Έπειτα μίλησα ως Πρόεδρος του Συλλόγου και η όλη διαδικασία πήρε σιγά σιγά το δρόμο της. Πρέπει να σημειωθεί η παρουσία για μια ακόμα φορά στην εκδήλωσή μας των μουσικών από την Παναγιά, του Χρήστου Καφαλτή που έπαιξε ακορντεόν και τραγούδησε και του Γιάννη Κεχαγιά που έπαιξε Λημνιακή λύρα.


Χρήστος Καφαλτής, ακορντεόν, Γιάννης Κεχαγιάς, λύρα.

Εφέτος ειδικά οι συμπατριώτες μουσικοί είχαν μεγάλη διάθεση και ενθουσίασαν τον κόσμο που σηκώθηκε και χόρεψε με την καρδιά του, από τον κεχαγιάδικο και το πάτημα, μέχρι καλαματιανά και ζεϊμπέκικα. Βοήθησε και το κρασί που έρεε άφθονο, καθώς και τα μεζεδάκια της ξακουστής ταβέρνας «ΚΑΚΙΑΣ», λουκάνικα, μπριζόλες, παϊδάκια κλπ. Η πίτα ολόφρεσκη και υψηλής ποιότητας από το ζαχαροπλαστείο Στεργίου. Ο κόσμος χαρούμενος, καλοντυμένος, εορταστικός, συγκινημένος. Η παρουσία των συμπατριωτών του Δήμου μας λάμπρυνε για μια ακόμα φορά την Αθήνα. Έδειξε ότι στους Λημνιούς δεν πρέπει η μιζέρια και η κακομοιριά, αλλά η δυναμική παρουσία και ο πρώτος ρόλος.


Οικογένεια Βάγιου Βασιλάρα


Ο Δημήτρης Γιαννάς στον κεχαγιάδικο

Είχαμε και πολλούς εκλεκτούς προσκεκλημένους που τίμησαν την εκδήλωσή μας. Πρώτα πρώτα ο σταθερός φίλος του Συλλόγου μας ο πρόεδρος των Λυχνιωτών Αθήνας Τάσος Παλαμηδάς με το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Νίκο Χλέτσο, που δεν χάνουν καμιά εκδήλωσή μας. Επίσης η κυρία Καραδούκα επί σειρά ετών πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λημνιακών Συλλόγων. Ο Πρόεδρος των Μουδρινών Αθήνας Κυριάκος Πανταβός. Ο δημοσιογράφος της ΕΤ Τάσος Αντωνίνης και το ανώτατο στέλεχος του ΕΟΤ Κώστας Γιαννόπουλος. Επίσης κι άλλοι σημαίνοντες ξένοι που μου διαφεύγουν, ή που δεν τους γνωρίζω και γι αυτό ζητώ την κατανόησή τους που δεν τους αναφέρω. Όμως οι πιο επίσημοι και οι πιο καλοδεχούμενοι ήταν και παραμένουν πάντα οι συμπατριώτες που κάθε χρόνο κατά εκατοντάδες μαζεύονται και μεταλαβαίνουν κοινωνία Λημνιακή.
Το φλουρί της χρονιάς, που ήταν μια χρυσή λίρα Αγγλίας το κέρδισε ο Επαμεινώνδας Φαρμάκης από το Κατάλακκο. Την λίρα την είχε προσφέρει με τη γαλαντομία που τον διακρίνει ο Στρατηγός Νίκος Αρχοντίδης, που έχει βοηθήσει ποικιλοτρόπως το Σύλλογό μας. Στη λαχειοφόρο κληρώθηκε μια τηλεόραση που την κέρδισε ο Μπάμπης Κουρεμέτης, σύζυγος της συγχωριανής μας Φωτεινής Γκάνη.
Με μεγάλη συγκίνηση ο τέως Πρόεδρος του Συλλόγου Στέλιος Ντινενής διάβασε ένα υποθετικό γράμμα της δεκαετίας του 70, που απευθυνόταν στον ξάδερφό του Βαγγέλη. Χρησιμοποιώντας αυτό το τέχνασμα, πέραε μέσα από αυτό το γράμμα πλήθος εθίμων ξεχασμένων πια και πλήθος προσώπων, αγαπημένων μας συγχωριανών, που δεν υπάρχουν πια, λέγοντας τις μικρές ΄και τόσο χαριτωμένες τους ιστορίες. Στο χορό πρωτοστάτησαν με απίθανη λεβεντιά τα αδέλφια Κωμάκη από τη Δάφνη, οι λεβεντοκόρες του συχωρεμένου Γιώργου Γιαννά που σίγουρα θα καμάρωνε από καμιά γωνιά, ο Μπάμπης ο Τσουβελεκάκης στα Λημνιά, Η Ελένη Σιμιτσή που παραμένει αξεπέραστη χορευταρού, η Σοφία Τσούνη, ο Γιώργαρος ο Κολυφέτης, ο Δημήτρης ο Γιαννάς, ο Γιώργος ο Χατζηρόδος, οι κόρες του Νίκου του Μουστάκα, αλλά και πολλοί άλλοι που δεν τους συγκράτησα.
Οι συμπατριώτες έβαλαν και το χέρι στην τσέπη και πρόσφεραν στο Σύλλογο περισσότερα απ’ ότι υποχρεούνταν να δώσουν, κατά τη δύναμή τους και κατά την ευχαρίστησή τους. Όλοι προσέφεραν και όλους τους ευχαριστούμε θερμά. Ξεχώρισαν η προσφορά της Στέλλας Σαλαμουσά εκ 200.000 δραχμών στη μνήμη της μητέρας της Βαλεντίνης, η προσφορά της Πάτρας Τραγάρα- Γιαβή που προσέφερε 50.000 δραχμές, η προσφορά του Απόστολου Οικονόμου εκ 50.000 δραχμών στη μνήμη της γυναίκας του Ελένης, η προσφορά του Γιώργου Χατζηρόδου εκ 30.000 δραχμών και της αδελφής του Φανής Χατζηρόδου – Παπαϊωάννου εκ 30.000 δραχμών. Πλήθος συμπατριωτών επίσης προσέφεραν διάφορα ποσά με γενναιοδωρία. Τους ευχαριστούμε όλους θερμά.
Η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του 2002 θα μείνει χαραγμένη στην καρδιά και τη μνήμη μας. Και του χρόνου με υγεία.






Η σφραγίδα του Οθωμανικού Ταχυδρομείου Ατσικής

Γράφει ο Θόδωρος Μπελίτσος


Την τελευταία περίοδο της Οθωμανικής κατοχής της Λήμνου, δηλαδή από το 1900 περίπου ως το 1912, εκτός από το Κάστρο (Μύρινα) λειτουργούσαν στο νησί ταχυδρομεία σε αρκετά χωριά.
Αυτά ήταν κυρίως κεφαλοχώρια, όπως η Ατσική, ο Μούδρος, το Κοντοπούλι, ο Κοντιάς, το Πορτιανού, ο Κορνός, αλλά και κάποια μικρότερα, τα οποία βρίσκονταν σε χαρακτηριστικές γεωγραφικές θέσεις, όπως το Θάνος, το Βάρος, τα Καμίνια, τα Λύχνα και το Ρεπανίδι.
Από το γνωστό στους φιλοτελιστές κατάλογο «Ξένα ταχυδρομικά Γραφεία και τα Σήμαντρά τους στα ελλαδικά εδάφη» των Alain Nicolas - Αλεξάνδρου Γαληνού σας στέλνω τις σφραγίδες των οθωμανικών ταχυδρομείων της Ατσικής και του Βάρους.





Η σφραγίδα της Ατσικής δεν είναι χρονολογημένη, αλλά συγκρίνοντάς την με άλλες καταλαβαίνουμε ότι είναι της περιόδου 1905-1910 περίπου, διότι οι μεταγενέστερες, του 1910-12 ήταν οκταγωνικές. Προκαλεί ενδιαφέρον το γεγονός ότι στη σφραγίδα το όνομα του χωριού αναγράφεται ως «ATCHKY». Δηλαδή έχει μεταφερθεί στο λατινικό αλφάβητο η φωνητική του απόδοση στη λημνιακή ντοπιολαλιά (Ατσ’κή). Η σφραγίδα του Βάρους είναι του 1906-09 και φέρει την ονομασία «VAROZ».
Οι σφραγίδες των οθωμανικών ταχυδρομείων της Λήμνου σήμερα είναι δυσεύρετες και η αξία τους είναι μεγάλη. Αν τύχει μάλιστα να συνοδεύονται με ολόκληρο το φάκελο, τότε η αξία πολλαπλασιάζεται. Πριν από μερικά χρόνια οι συγκεκριμένες σφραγίδες εκτιμούνταν 30.000 δρχ. η καθεμία και οι φάκελοι, της μεν Ατσικής είναι ανεκτίμητοι, διότι δεν έχει βρεθεί κάποιος, του δε Βάρους 200.000 δρχ.







Εμ Ατσκιώτς εμ τζαναμπέτς



Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Μηχανούδια και φρουτούδια

Τούτες τς μέρες ούλ’ γαρίσαν να μλούνε σα ντα κομμένα τα κεφάλια για τα μηχανούδια, τα λένε δα και μηχανάκια και κλοχέρδες και φρουτούδια. Σε λέγ’ έναι πράματα ντ διαβόλ και τ καπνού. Στν αρχή άκουμνα μαθέ μηχανάκια και μηχανάκια και νόμζα ο καμένος ότι έναι μοσοκλέτες, σαν εκειάνα που είχαμ παλιά, τα ζούνταπ και τς φλορέτες. Ακουμνα που τα λέγαν και φρουτούδια κι έβαζα με το μλιανό μ ότι θα νέναι τίποτα σκουλ’κιαζμένα δροσάπδα για να κάμνε μαθέ τόσεν’ ζημιά τς αθρώπ.
Ώστουπ ρώτ’σα το γκμπάρο μ τι πλάκα είναι τούτα τα πράματα. «Μπρε τι κλαμάρες με τζαμπνίγ’ς για δροσάπδα και ζούνταπ, τα μηχανάκια έναι κάτ πράματα σα σομπούδες, που ρίχεν’ς μέσα από μια μαζγαλοτρυπούδα τς παράδες, τραβάς ένα πραματούδ σα γδόχερο, και κεια σε φανερών’νε τρία καραγκιοζούδια που έναι φρουτούδια ή ζαρζαβάτια, παράδειγμα μούσμουλα ή νεράγγουρα. Κι άμα τα φρουτούδια ή τα ζαρζαβάτια δεν έναι τα ίδια, όπως γίνεται τς πιο πολλές φορές, χάν’ς και στς χλαμτσίζνε τς παράδες. Από καμιά βολά για να σε πιάν’νε τα μάτια σ, σε δείχνε τρία ίδια νεράγγουρα και τότες κερδίγ’ς από κανένα φραγκούδ. Αλλά η μια με τν άλλ’ είσαι χαμένος, τζόγος δηλαδή. Κατάλαβες μπρε; Κατάλαβα να λες». «Κατάλαβα γκμπάρε, κατάλαβα». «Ε κι αφού κατάλαβες τι σλογιέσαι σα ντο γουρτζέλ’ π θα κλάσ;» «Να, δε γκατάλαβα γιατί τα λένε κλοχέρδες» «Γιατί όποιος παίξ και ζεματστεί λέγ’ ε π να με κόβνταν το κλόχερο μ που έπαιξα» « Ε και καλά μπρε γκμπάρε μαθέ με το ζορ τς παγαίνε τς αχμάκ’δες να παίξνε τα φραγκούδια τς, μοναχοί μαθέ δε μπάνε;» «Μπρε ντιπ αλ’τούρεγ’τος είσαι με φαίνεται κι ανάβς το μαγκάλ’ με τς εβνιές. Μοναχοί τς πάνε, αλλά όπως λέγ’ η κυβέρεν’σή μας, οι κλοχέρδες έναι παράνομ και τούτο έναι κακό πράμα». «Μπρε γκμπάρε για κάτσε γιατί με φαίνεται ότι είσαι ντιπ γκιουρλές κι ότι είσαι μόνε για τς αλ’φάδες τς αν’χτές, κι ας με λες εμένα χαζό. Τι με αγεροκοπανίγ’ς νόμιμ και παράνομ και τς αλεπούς το γκώλο, άμα χάσεις μαθέ τα φράγκα σ έχ’ διαφορά πώς τάχασες;» «Ναι μπρε γκμπάρε γιατί άλλο να τα παίξεις στο τζόγο τς κυβέρεν’σης, δηλαδή το χρηματιστήριο ή το καζίνο, κι άλλο στα φρουτούδια. Γιατί άμα έναι αβανταδόρος στο τζόγο ο κύριος Γιάννος π’ τον λένε και γαμπρό και τώρα τελευταία και στρατάρχη, παράδειγμα, ή ένας τραπεζίτς, ή ένας Λαμπράκ’ς ή ένας Κόκκαλ’ς, και για να μη ντα πολυλογούμε ούλ’ οι αφεντάδες που έχνε τς εταιρείες και που κυβερνούνε τν Ελλάδα, άντε να τς πεις κλέφτες, άντε άμα έχ’ς ασβάχια, άντε να σε δγιω. Υστερα άμα σκωθεί ο κάθα ψωφόπνας κι ο κάθα δεν και μηδέν κι ο κάθε ζντγιανοκόματος κι αξπόλ’τος κι ανοίγ’ μαγαζά με κλοχέρδες και ζαρζαβάτια , οι νόμιμ κλέφτες τι θα γίν’νε μαθέ… κλέφτες; Δηλαδή τι το πάμε, σκωθήκαν τα νεράγγουρα να κάμνε το χοσμέτ στο μπαχτσαβάν’; Γι αυτό σε λέγω άλλο κλεφτς νόμιμος κι άλλο κλέφτς παράνομος. Τι το κάμαμ γιάγμα, εδώ έναι Ελλάδα, δεν έναι Ελβετία. Τι θα το πάμε σα κειο που ήλεγε η γιαγιά μ η Βωτώ, ότι πλέβνε τα μήλα στο γιαλό πλέβνε κι οι καβαλίνες; ».

Καλά μπρε γκμπάρε δεν έναι κρίμας τόσα αγκίνια και γιαλ’στερά μηχανούδια με λογιώ ντο λογιώ φωσούδια απάνε τς, να τα βάλνε μες τς αποθήκες και να τα φάνε οι ποτκοί και το μαμούδ;

Μηχανούδια.


Φρουτούδια.

Άκσε να δγεις τι σκέφκα. Α βάλομ ούλ’ τα δυνατά μας, α τρέξομ, α πιάσομ βουλευτές, υπουργοί, να τα κάμομ τα μηχανούδια νόμιμα μόνε για τ Λήμνο. Α τς πούμε, μη θέλτε μόνε εσείς να τρώτε το γλυκό με το μογάλο το χλιαρ, ή να γρουτζανίζτε τα απδέλια σα ντα μελεφά μοναχοί σας, αφού πουθενά δε ντα θέλνε τα μηχανούδια, εμείς τα θέλομ. Α τα πάρομ που λες μπιρ παρά, α βάλομ μπροστά να μας κμαντέρνε κάτ ασλάνια τς Ατσκής, κατ Ατσκιώτκα παιδέλια που έναι καθηγητές στο τζόγο, γιατί το έρμο το ζαχανάτ δε ξεχνιέται, και θα γεμόσομ τ Λήμνο με μηχανούδια και φρουτούδια. Τι είπες, γιατί να βάλομ αρχηγοί Ατσκιώτες; Γιατί γκμπαρέλιεμ έναι απαξανέκαθε βγαλμέν’ στο κουρμπέτ και όξω απ τ άλλα έναι και παλλ’καράδες. Δε ξερς μαθέ το τραγδέλ’ που λέγ’;
«Από τα Σβέρδια γάδαρο
απ το Καρπάσ εγναίκα
κι απ τν Ατσική παλληκαρά
π κάμεν’ για πέντε δέκα;»
Αφού που λες πουθενά δε ντα θέλνε τα καμένα τα φρουτούδια και θερμοζεματίζντεν άμα τα βλέπνε κι αλευροδαιμονίζντεν σα να τς χτύπσε λοιμκιά και βάζνε τ κόζεμ τ ανεθβάλματα σε κείν’ τς ρουφιάν’ τς δημοσιογράφ και κείν’ βαρταλαλούνε σα τς γαδάρ π τς κόψαν το νερό, να τα πάρομ εμείς, να τα βάλομ μες ντ μπλατέα γύρω γύρω, να γεμόσομ και τα καφενεία τ Μανόλ’ τς Βιργινίας και τ Βάγγο, να γεμόσομ το γήπεδο, να γεμόσομ και τα σπίτια σ ούλ’ τ Λήμνο και α ντ γκάμομ μεις τ Λήμνο μας Λας Βέγκας και Λουτράκ’. Κι άστεν’ όσεν’ έχνε τώρα το ασταχλίκ’ και τν έχτρητα για τα φρουτούδια, και κάμνε κάθα μέρα σίγκιρντάς απ τς τηλεοράσεις, άστεν’ να παγαίν’νε στο σπερνό και να γιατακώντεν με τς όρεν’θες . Άμα σε κοματούδ κάμνε αγιάρ στς τσέπες τς θα καταλάβνε ότι αντί τα βζα τς κατσίκας πιάσαν τα καλαμπαλίκια τ τράγου.
Κι εδιέτς θα γίνομ και νόμιμ κλέφταρ, με το ζμπάθειο επιχειρηματίες ήθελα να πω, και θα κάμνομ και τς βαργιοί ν’κοκυροί, και μετά συγχωρήσεως θα κλάνομ με ένα κώλο με τς μογάλ’ και με τς τρανοί. Γιατί εδώ που τα λέμε τώρα τι έναι το καράρ μας, άμα μπαντέχομ απ το σταρ κι απ το κθαρ, θα τα κάμομ αλά μπαντελή. Αμα δε φέρομ τα μηχανούδια, μας βλέπω να κάμνομ αρμάνια μες ντ μπλατέα σα ντα κουπούκια, να παίζομ ένα λουκμούδ στο εξηνταέξ, και να μλούμε για μετζίτια, μπαγκανότες και για δεκάρες. Μόνε που πρέπ να σφιχτούμε κομάτ, να κάμομ γλήγορα και να μη ντο πάμε σα ντ παροιμιά που λέγ’: «Μπάντεχε μπάντεχε η αλεπού να πέσνε τ κριγιαριού τ αρχίδια να τα φάγ’, ψόφσε απ ντ πείνα». Άσε που τώρα που τα σπαρτά γινήκαν κάρβνο θα δλέψ διολί η κλια σαν οργανοπαίχτς. Άμα αργήσομ θα τα μτσών’νε άλλ’ και μεις θα πιθεωρούμε τς κουρνοφωλιές, ή θα τσαπίζομ τον αγκαθιώνα και θα γίνεται η κατίνα μας μια γαρτζούκλα, ή θα ναλωνίζομ λαφύρ και θα μαζεύομ τα αγριγιοντοματούδια για μπελτέ. Άντε που λέτε να κάμομ ντ δλεια και θα δγείτε απ’ ούλα τα μερ τ κόζεμ θα έρχιεντεν στ Λήμνο κοβνοί κοβνοί σα τς σαλιάκ’ οι αγγριζμέν’ για χασούρα, θα κάμνε κωλομπούρδες να μας τα αγκμπούνε τα ευρά τς, θα γίνεται τ ανταλέτ, και μεις ούλ θα γίνομ καζινάρχηδες και φρουτάρχηδες και θα παίρνομ αρχοντκό βιδάνιο. Θα νείμαστε που λέτε και ξεκούραστ και δε θα χρειγιάζεται να σκάβομ ντ βίνα, ούτε να σπέρνομ να θερίζομ και να ρμάζομ και η Λήμνος μας θα γίν’ ακστή σ’ ούλο το γκόζμο. Και το τελευταίο και κυριότερο θα νείμαστε και σωστοί σοσιαλιστές, βοήθειά μας.
Ο τζαναμπέτς







ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ


ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΡΑΓΑΡΑ: «Ακολουθεί δεξίωσις» (Ποιήματα)

Γράφει ο Λευτέρης Αθ. Αναστασίου




«Σημαίες τρύπιες όχι δε θα ξανακουβαλήσω
ούτε θα προσφερθώ
σε αδιατάρακτες ιεραρχήσεις…
…………………………………………..
νικητές όχι δε θα χειροκροτήσω
σε μονότονες δοξολογίες…..»
ΣΤ. ΤΡ. «Το μυαλό» σελ. 19

Είναι η δεύτερη φορά που καταπιάνομαι – παλεύω με την ποίηση του Λήμνιου ποιητή. Η πρώτη ήταν με την ποιητική συλλογή από τις εκδόσεις «Ζαχαρόπουλος», η «ΛΗΜΝΟΣ». Οφείλω να ομολογήσω πως η μελέτη – ανάγνωση, δεν είναι εύκολη αν δεν διαθέτεις ανάλογη υποκριτική – με τη θεατρική έννοια του όρου – Τέχνη. Πρόκειται, κυρίως τώρα με τη συλλογή «Ακολουθεί δεξίωσις» για μια άγρια σε στυλ και πάθος τελετή μέθεξης ελευσίνειας μυσταγωγείας, η οποία δε λειτουργεί ως αναπαράσταση απλή, αλλά ως πλήρωση ονειρική και ενορατική. Τη συνδέω με την έκδοση «Θριάσιο» με σκοπιμότητα, όχι τυχαία.
Δύσκολα να παρακολουθήσει κανείς – που ανυποψίαστα θα πάρει στα χέρια του τούτη τη συλλογή – τους ελιγμούς των αισθημάτων του ποιητή, να συλλέξει και να κατανείμει τις πλούσιες και υπαινικτικές από την αρχαία Ελληνική Γραμματεία γνώσεις του. Περιδιαβάζει τον κόσμο φιλίστορας και πολύμαθος αφουγκραζόμενος μοιρολόγια, τραγούδια και ενίοτε παιάνες.
«Ενθυμούμενος λέει / τους προγεννήτορες που δε γνώρισες/
τις παραδόσεις που δε σου παραδόθηκαν /
που πάντα ζήλευες το Νεοπτόλεμο/
για τα παραμύθια του παπού του…./
Φύγε να μη σου μάθουν να θυμάσαι λέει/
πως δεν πρέπει να τους ξεχάσεις…».
(Μνήστωρ)
Μια ιδιαζόντως ελλειπτική προσωπική γραφή και καυτός προβληματισμός είναι τα στοιχεία της νέας συλλογής του Σ.Τ. Γραφή σουρεαλιστική βαθιά και πυκνή. Στίχοι που πέφτουν σαν αληγείς άνεμοι πάνω στις ενδιάθετες σπερματικές εννοιολογίες της ζωής, της μοίρας, της αγωνιζόμενης ύπαρξης σε κάθε της μορφή. Στίχοι που ψάχνουν και ανευρίσκουν θαμμένους ψυχισμούς πρωτόγονους και συνδιαλέγονται εντελώς ελεύθερα με το παράλογο σκηνικό του διπλανού, του πλησίον, του συν – ανθρώπου… Ο αιγαιοπελαγίτης (όχι εκ μετεγγραφής) ποιητής δονείται από κάποια βαθύτερη νύξη, από ένα ενοπτρισμό στις πηγές της ιερής του Φάτνης – Εστίας και μέσα από ένα μυστικιστικό ανάβλυσμα, νοιώθει την αιώρηση της υπαρκτής παραίσθησης, να γίνεται αυταπάτη της αληθινής εικόνας, η οποία μεθύσκεται από έκσταση και όραμα.
Πετυχαίνει τη μετουσίωση της ρευστής ύλης σε παρουσία, μέσα από λέξεις φορτωμένες με ένα μουσικό ιδεολογικό φορτίο... Κάτι σαν το όραμα των «λευκών νυχτών» καθώς συνέβαινε περίπου στον Ντοστογιέφσκυ, αλλά με σταλαγμούς σιωπής. Κινείται σε ένα χώρο δίχως εννοιολογικά όρια, με το νόστο στον κόρφο και αγριοπερίστερα στα μάτια. Μια ποίηση που μοιάζει με λήκυθο, όπου ο Σ.Τ. απόσταξε μέσα από την ψυχή του, την τραυματισμένη ευαισθησία του και όλη την αίσθηση ενός βιωμένου χρόνου με απροσδιόριστα αδιέξοδα και αγιότητα. Στον «Εφιάλτη» σελ. 13 διαβάζουμε:
«Γκρεμίζουν αλύπητα / τα ιερά που προστρέχαμε/
στάχτη και φωτιά στον αέρα παντού /
Αγνώνεια οικοδομήματα συμφοράς/
σε Αδράστεια νέμεση…»
Στο «Ακολουθεί δεξίωσις» υπάρχει συμπιεσμένο πάθος καταφυγής, γι αυτό και το χειμαρρώδες ορμητικό ρεύμα στο στίχο. Λέξεις αργασμένες στο ψυχολογικό χωνευτήρι, χαλκόχυτες, αντρίκειες, αλλά και κομμάτι δύσκολες σε αποκωδικοποίηση.
«Δειράδελφοι και Κύκλωπες / κυκλοφορούν στους δρόμους/
ανέβηκαν αμαρτωλοί / στις Θέμιδας τις έδρες/
εναρηφόροι σκυλευτές / έκαναν κουδουνίστρες/
τα άγια δισκοπότηρα / εταίρες αιματόβαφες/
διδάσκουν στα σχολεία…»
Συγκλονιστική μαρτυρία – εκείνο το «εταίρες αιματόβαφες διδάσκουν στα σχολεία» με έκανε σαν δάσκαλο όλο το βράδυ να σβήνω τον πίνακα με γυμνή παλάμη – σκηνικό σχεδιασμένο με το ένστικτο αλγεινής Α-λήθειας. Στοχασμός ιδιαίτερα υποστασιακός, μπερξονικής και κιρκεγκοριανής υπέρβασης.
Επιχειρεί μια απόκριση στο φόβο του ποιητικού αδιεξόδου και της αμφισβήτησης ως προκεχωρημένο φυλάκιο της αυτονομίας του ατόμου. Σα να μετέχει στο χορό του παραλόγου του Α. Καμύ, ή σε πορεία του άλλου μεγάλου γιατρού και πρωθιερέα της Επανάστασης Τσε Γκεβάρα.
«Φίλοι συντρόφοι / τι παρακολουθείτε όρθιες λαμπάδες/
τις πλαστές μάχες του ιππικού / στις ιερές τελετές τρέξτε να βρείτε/
τον αθρήνητο / που του αρμόζει αντέλλογος/
έστω μια μαργαρίτα / σύμβολο εθελαπάτης βολικό». (Έστω μια μαργαρίτα, σελ. 37).
Αποκάλυψη λάμψης ενδόμυχης έστω και σε αγκιτατόρικη μορφή, ανυψώνει την ιδεοποιημένη εικόνιση και τον ηδυσμένο λόγο μέσα από μια λεξιθηρία και γλωσσική πλαστικότητα αξιοθαύμαστη. Ποίηση με γυμνασμένη σκέψη και αποκάλυψη ριγηλής συνείδησης, η οποία λειτουργεί με λέξεις –σύμβολα. Προσπάθεια για να αφυπνίσει τους «ες λήθαργον» συβαρίτες της εποχής του κέρδους της μόλυνσης και της μόλυνσης του κέρδους…
«Κορώνα οι ιδεοληπτικές εμμονές / καθίσαμε αναπαυτικά στους θώκους της αλαζονείας/
τα αληθοτόπιά μας από άμμο κάστρα τρανταχτά / όσο κρατά η άμπωτις…». (Οι νοικοκυραίοι, σελ. 24).
Η ποίηση του Σ.Τ. δεν εκκρεμεί στο κατάστιχο της ερωτικής ηρωολογίας, δεν υποκύπτει στη δάνεια ακτινοβολία άδειων ειδώλων και συνθημάτων και φυσικά δεν απορρίπτει τη στίλβουσα καθημέρια εικονογραφία. Σαν τέτοια με τις ανοιχτές κεραίες ανίχνευσης, είναι αναγκαίο να αποκρυπτογραφηθεί και αποκωδικοποιηθεί σωστά – μόνο με ευδοκία Αγάπης – γιατί εγκλείει και τη συναισθηματική απόχρωση και το φιλοσοφικό «λίθο» την ενατένιση. Δηλαδή αυτονομία και αυτάρκεια γνήσιων μηνυμάτων.
«Πλάνητες άνθρωποι / τι τα μετράτε τα λεφτά σας τα μεσάνυχτα/
τι τα μετράτε το πρωί/ γελούν οι άπιαστοι θεοί/
στα φευγαλέα σύννεφα / γέλια ετοιμοθάνατα / δικά σας». (Πλάνητες άνθρωποι σελ. 33).
Για να πετύχεις μια οικείωση με τούτο το ποιητικό έργο χρειάζεται μια αξιολόγηση πρόθεσης και έμπνευσης, απομυθοποίηση στίχου και ερμηνεία εκφράσεων. Με άλλα λόγια, άλγημα…
«Ορκάνες και θηλιές χρόνια και χρόνια / σε μονοπάτια και σε τρίστρατα/
περίμεναν / με χιόνια και βροχές εκεί…../
τυχαία αυτός μπλέχτηκε κι έγινε θήραμα / έπειτα έγινε ο ήρωας ο τρομερός/
να τα αγάλματά του στις πλατείες / αύριο θα καταθέσουν στεφάνια/
αυτοί που τον σκότωσαν / με μπάντες με άμφια με παράσημα/
κατά πως πρέπει στις επετείους». (Ήρωας, σελ 9).
Συνυπάρχουν όσο κι αν φωναχτά αποφεύγεται από τον ποιητή ο κοινωνικός και ο ποιητικός χώρος. Μάλιστα σε στιγμές έκρηξης ξεσκεπάζονται φθορά και διαφθορά μαζί.
«Τα μπακιρένια μας ιδανικά / γυαλίζουμε με κητέλαιο/
που μας προσφέρουν / φίλοι μας αφεντάδες». (Άξιοι, σελ. 8).
Ο γιατρός - ποιητής κάθεται νύχτες αφέγγαρες ανασκάβοντας μνήμες και αισθήματα. Επαίτης και ραψωδός μ’ ένα αυλό στο σκοτάδι. Ταπεινός υπηρετεί την αλήθεια και το ήθος, μακριά από γαλβανισμένες στη σκοπιμότητα προθέσεις. Περιπλανώμενος σε παπύρους και σε Ελευσίνεια ιερά, μακριά από εκτυφλωτικά φώτα, διαβαίνει αρχαίες καταβολές και συγκαιρινές δοκιμασίες. Συμβολικός και Δελφικός ο λόγος του:
«Έμαθα να μπλοφάρω / στα σχολεία σας της υποκριτικής της τέχνης/
ήρθε η ώρα να εισπράξετε / τις αμφιβολίες σας/
ήρθε η ώρα ν’ αρχίσετε να φυλάγεστε». (Κλειστές γροθιές, σελ. 14).
Προφητικός για ότι σήμερα; Πάντως και το εξώφυλλο είναι έργο του ίδιου του ποιητή με τίτλο: «Άνθρωποι και Κύκλωπες» και σίγουρα απεικονίζει την του Οδυσσέα απόδραση από τη σπηλιά τρόμου του Πολύφημου… Ο Λήμνιος ποιητής που υποφέρει στα κράσπεδα της Αθήνας των σύγχρονων Λαιστρυγόνων, βρίσκεται στις προφυλακές της σύγχρονης ποίησης, όπου δεν αφήνεται να παρασυρθεί σε ετερόκλητα αναφομοίωτα στοιχεία. Κρατά γερά και αναμμένο το κερί της πατρικής Εστίας, όπως διαφαίνεται στους «Ινδιάνους της Λήμνου»:
«Παπούδες και γονείς / που πάλι ξεφυτρώσατε/
καθώς οι κούρσες οι γυαλιστερές /σας προσπερνούν/
παρακαλούμε σπλαχνιστείτε μας / ρίξτε μας μια ματιά/
μήπως και ξαναβρούμε μέσα μας / το χώμα».
Ο ποιητής ζει τη φλόγα της ιερής Εστίας εν ξενιτεία και η αφιέρωση έτσι απλή και απέριττη, με το χαϊδευτικό «Στη μάνα μου Αρετούλα..» ξεπηδάει από Κασταλία πηγή ζείδωρη και ζωοτόκο μαζί.
Μορφή βυζαντινή που ξεπετάγεται από αιγαιοπελαγίτικα ξωκλήσια. «Λαμπαδηδρόμοι καπνισμένοι φρυκτωροί…» Καλέ μου ποιητή δυσκολεύομαι. «Μικρά τα βήματά μου από το χώμα ως το σκαλί κι απ’ το σκαλί ως το χώμα». Όμως ευχαριστώ για τη μεταλαβιά και την ευλογία από τα χέρια σου.
Ο Σταύρος Τραγάρας μας προσκάλεσε στη δεύτερη πηγή, Κεφαλόβρυσο. «Πίετε εξ αυτού πάντες». Είναι πια ένα μέγεθος στα Ελληνικά γράμματα. Ατσική της Λήμνου να χαίρεσαι ως Βηθλεέμ ποίησης. Σε τούτη τη ληθέα ώρα της ιστορίας και των λιθέων συνειδήσεων, ο ποιητής της Λήμνου σαλπίζει με τη δική του Ιωβήλ.
«... κι αν θέλεις κι άλλα για να δεις / παιδί για να ξαναγενείς /
πρέπει να μη φοβάσαι…».
Στην αληθινή ποίηση περιττεύει η ερμηνεία.









ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Τα σχολικά μας χρόνια



Γράφει ο Χαράλαμπος Μανωλούκος
Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Ατσικιωτών Λήμνου


Τα παλιά τα χρόνια υπήρχε στην Ατσική εξατάξιο δημοτικό. Γυμνάσιο υπήρχε μόνο στη Μύρινα, που ο κόσμος την αποκαλούσε Κάστρο. Το δημοτικό τότε λειτουργούσε πρωί και απόγευμα. Για την έναρξη χτυπούσε η καμπάνα της εκκλησίας. Έτσι ακουγόταν σε όλο το χωριό και τα παιδιά ξεκινούσαν από το σπίτι για τοσχολείο. Αυτό εξυπηρετούσε και τους γονείς και τα παιδιά, αφού ρολόγια δεν είχαν όλοι οι κάτοικοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι τότε την ώρα την υπολόγιζαν για μεν τη νύχτα από τα άστρα, για δε την ημέρα από τον ήλιο. Το σχολείο άρχιζε στις 8 το πρωί, σταματούσε το μεσημέρι στις 12 αν θυμάμαι καλά και ξανάρχιζε στις 5 το απόγευμα μέχρι τις 7 που τελείωνε. Τα παιδιά από το Προπούλι, πριν γίνει το σχολείο του Προπουλίου, ερχόταν με τα πόδια και έπρεπε να επιστρέψουν με τα πόδια το μεσημέρι στο χωριό και να επανέλθουν πάλι το απόγευμα, υφιστάμενα μια αφάνταστη ταλαιπωρία..
Η σημερινή σχολική τσάντα ήταν άγνωστη βέβαια. Αντί αυτής υπήρχε ο τρουβάς από υφαντό πανί, που μας τον έραβε η μάνα μας. Τα σχολικά σύνεργα που είχε μέσα ήταν μια πλάκα και ένα κοντύλι, λίγα τετράδια, ένα μελανοδοχείο με μελάνι, που πολλές φορές χυνόταν και λέρωνε ο τρουβάς, ένας κοντυλοφόρος με πένα (όχι μπικ) και ένα αναγνωστικό βιβλίο. Ο εξοπλισμός του δασκάλου ήταν τα απαραίτητα βιβλία, ένας πίνακας που πάνω του έγραφε με την κιμωλία τα θέματα που έπρεπε να προλαβαίνουμε να τα αντιγράφουμε γιατί σε λίγο τα έσβηνε, αφού δεν υπήρχε πολύς χώρος, για να συνεχίσει και να τελειώσει το κείμενο από το βιβλίο.


Σχολική τάξη

Για την συμμόρφωση των μαθητών που δεν ήταν επιμελείς υπήρχαν και τα απαραίτητα …αξεσουάρ, δηλαδή ο μεγάλος χάρακας και μερικές βίτσες (βέργες) από σκαμνιά (μουριά), που τις χρησιμοποιούσε ο δάσκαλος χτυπώντας το μαθητή στις παλάμες, που προσέφερε ο ίδιος ανοιχτές προς τα πάνω, στο γνωστό πρόσταγμα του δασκάλου “άνοιξε τα χέρια σου”. Κάπου κάπου άλλαζε το μενού της τιμωρίας με το τράβηγμα έως σχεδόν αποκολλήσεως του …αυτιού του μαθητή. Βέβαια οι πιο ευρηματικοί δάσκαλοι χρησιμοποιούσαν κι άλλες εναλλακτικές τιμωρίες, όπως καμιά κλωτσιά, ή συνδυασμό μέσων όπως τράβηγμα αυτιού και σε δεύτερο χρόνο αμέσως σφαλιάρα, τον λεγόμενο κοινώς “πάτσαρο” ή “πατσούκλα”.
Μετά το δημοτικό οι ελάχιστοι μαθητές που ήθελαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους έπρεπε να νοικιάσουν δωμάτιο στο Κάστρο, όπου έμεναν δυο και τρία παιδιά στο ίδιο δωμάτιο. Στο χωριό πήγαινε το γυμνασιόπαιδο κάθε Σάββατο, μερικές φορές δε κάθε δεύτερο ή τρίτο Σάββατο. Οι γονείς έπρεπε να στέλνουν καθημερινά το καλάθι με το φαγητό στο Κάστρο με το λεωφορείο του Συκιώτη, αφού δεν υπήρχε η οικονομική δυνατότητα να τρώει ο μαθητής στο εστιατόριο. Κάθε μαθητής είχε δυο καλάθια και κάθε μέρα έστερνε το άδειο στο χωριό με το λεωφορείο και παραλάμβανε το γεμάτο. Τα καλάθια ήταν κοινά καλάθια που σκεπάζονταν με μια πετσέτα που τη συγκρατούσε ένα λάστιχο γύρω γύρω από το καλάθι, οι πιο εύποροι όμως είχαν ειδικά καλάθια με καπάκι. Όπως είπαμε, ελάχιστοι μαθητές που προέρχονταν από χωριά σπούδαζαν στο γυμνάσιο. Και βέβαια είναι αξιέπαινοι αυτοί που με τα ελάχιστα εφόδια μέσα στην φοβερή φτώχεια κατόρθωσαν να σταθούν στα πόδια τους, να σπουδάσουν και να προχωρήσουν όσο ο καθένας μπορούσε. Μοιάζει ή δεν μοιάζει όλη αυτή η ιστορία με παραμύθι;









Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΘΡΥΛΙΚΟ ΘΩΡΗΚΤΟ «ΑΒΕΡΩΦ»



Γράφει ο Θόδωρος Μπελίτσος

(Μέρος 2ο)

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ


Μπροστά στη δύσκολη κατάσταση που διαμορφωνόταν οι Τούρκοι επιτελείς έκαναν μια τελευταία προσπάθεια. Αποφάσισαν να αντιπαρατεθούν με τον ελληνικό στόλο ανοιχτά του ακρωτηρίου της Έλλης.
Νωρίς το πρωί της 3ης Δεκεμβρίου ένα μετά το άλλο φάνηκαν τα τουρκικά θωρηκτά “Barbarossa”, “Turgut – Reis”, “Messoudieh” και “Asaritefik” ακολουθούμενα από τα υπόλοιπα πλοία.
Ο «Αβέρωφ» με τα μικρότερα θωρηκτά «Σπέτσες», «’Υδρα» και «Ψαρά» παρατάχθηκαν απέναντί τους παράλληλα με τις ακτές της Ίμβρου. Φοβερός αναβρασμός επικρατούσε ανάμεσα στα πληρώματα. Με βιαστικές κινήσεις όλοι έπαιρναν τις θέσεις και καθώς με το πέρασμα της ώρας, αργά, αλλά σταθερά, οι δύο νηοπομπές συνέκλιναν, όλοι πρόσμεναν με αγωνία το σινιάλο για να ξεκινήσουν. Κρατώντας κυριολεκτικά τις ανάσες τους.


Το θωρηκτό "ΑΒΕΡΩΦ"

Ήταν φανερό ότι τα πάντα θα κρίνονταν από τις επιδόσεις των δύο ναυαρχίδων του «Αβέρωφ» και του « Barbarossa». Όταν στις 9:25 άρχισαν τα πυροβόλα να βάλλουν φάνηκε αμέσως πως η ευστοχία των ελληνικών όπλων ήταν καλύτερη, αλλά τα αργά και γερασμένα θωρηκτά «Σπέτσες», «Ύδρα» και «Ψαρά» εμπόδιζαν τον «Αβέρωφ», ο οποίος αναγκαζόταν να κάνει κράτει τις μηχανές του για να μην αποκοπεί από το σχηματισμό. Ο ναύαρχος αμέσως αντιλήφθηκε το πρόβλημα και τότε με μια παράτολμη ενέργεια αποφάσισε να δράσει μόνος του.
Κινήθηκε ταχύτατα προς βόρρά και ύστερα προς τα αντολικά θέλοντας να θέσει τα τουρκικά πλοία ανάμεσα σε δύο πυρά. Μπροστά στον κίνδυνο να αποκοπούν από την είσοδο των Στενών τα τουρκικά πλοία άρχισαν αρχικά να υποχωρούν με τάξη και αργότερα, έπειτα από το σφοδρό πυρ όλων των ελληνικών πλοίων, σκόρπισαν άτακτα σπεύδοντας κοντά στο ακρωτήριο της Έλλης, όπου τα πολυβολεία της ακτής τους πρόσφεραν κάλυψη και προστασία.
Ήταν ίσως η πρώτη φόρα στην παγκόσμια πολεμική ιστορία, που ένα πλοίο είχε καταφέρει να αναγκάσει ολόκληρο το στόλο του αντιπάλου σε άτακτη υποχώρηση και επομένως να κερδίσει μόνο του μια ναυμαχία. Πράγματι μέσα σε 75 λεπτά είχαν κριθεί όλα. Οι καταστροφές που είχε υποστεί ο τουρκικός στόλος ήταν τεράστιες. Γερμανοί τεχνικοί κλήθηκαν εσπευσμένα για να επισκευάσουν τα πληγωμένα πλοία, ενώ στις ακτές του Ελλησπόντου θάβονταν με μυστικότητα οι δεκάδες νεκροί Τούρκοι ναύτες, ώστε να μη δημιουργηθεί πανικός. Διότι η μεγαλύτερη ζημιά δεν ήταν τόσο η υλική όσο η ψυχολογική.
Βιαστικά έσπευσαν να συγκαλύψουν τα αποτελέσματα της ναυμαχίας οι Οθωμανοί ιθύνοντες για να μην υπάρξει πανικός ανάμεσα στους πολίτες. Οι τούρκικες εφημερίδες κυκλοφορούσαν την επόμενη ημέρα με φανταστικούς τίτλους, περί δήθεν καταδίωξης του ελληνικού στόλου από τον οθωμανικό και μεγάλης ζημιάς, την οποία είχε υποστεί ο «Αβέρωφ», ενώ η πραγματικότητα ήταν σκληρή. Ο Τούρκος ναύαρχος Ramiz είχε καθαιρεθεί και φυλακιστεί και αργότερα πέρασε στρατοδικείο, θεωρηθείς υπεύθυνος της ήττας.
Αντίθετα στις τάξεις των Ελλήνων επικρατούσε ενθουσιασμός και πλήθος λαού συγκεντρώθηκε στην παραλία του Μούδρου επευφημώντας το στόλο που επέστρεψε αλώβητος με ελάχιστες ζημιές. Με τιμές τάφηκε στο Μούδρο ο μοναδικός νεκρός, ο άτυχος κελευστής Νίκος Καζιντζάρης, ενώ τα νέα της νίκης διαδόθηκαν ταχύτατα στα πέρατα του κόσμου όπου υπήρχε ελληνισμός. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις μια εβδομάδα αργότερα όλες οι λεπτομέρειες περιγράφονταν σε επιστολές προς τους έλληνες των ΗΠΑ. Η περήφανη νίκη είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο, διότι όλοι αντιλαμβάνονταν ότι έπειτα από τη ναυμαχά της Έλλης παγιωνόταν οριστικά η κυριαρχία των Ελλήνων στο Αιγαίο.

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ
Εν τω μεταξύ ο νέος Τούρκος ναύαρχος είχε σαφείς εντολές. Έπρεπε πάση θυσία να εξουδετερώσει το πλεονέκτημα του Ελληνικού Στόλου και να βγάλει τον τούρκικο πάλι στο Αιγαίο. Ο σχεδιασμός του ήταν να αιφνιδιάσει τους Έλληνες χτυπώντας μέσα στο αγκυροβόλιο του Μούδρου. Όμως ο αιφνιδιασμός απέτυχε. Και τούτο διότι αφενός οι αναγνωριστικές έξοδοι από τα Στενά καποιων τούρκικων πλοίων είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τους Έλληνες επιτελείς, αφετέρου υπήρχαν πληροφορίες από κατασκόπους Έλληνες, που εργάζονταν σε εμπορικά πλοία της Κωνσταντινούπολης.
Έτσι όταν το πρωί της 5ης Ιανουαρίου 1913, παραμονή των Θεοφανίων, ο τουρκικός στόλος έβγαινε από τα στενά υπήρχε πλήρης ετοιμότητα. Όταν ο Τούρκος ναύαρχος αντίκρυσε σύσσωμο τον ελληνικό στόλο να εξέρχεται από τον κόλπο του Μούδρου δεν πίστευε στα μάτια του. Ανέκοψε πορεία και αναγκάστηκε να πάρει θέση μάχης απέναντι από τις ακτές του νησιού της Λήμνου.
Οι ίδιοι οι κατοικοι του νησιού της Λήμνου, γνωρίζοντας την τεράστια σημασία που είχε η έκβαση της μάχης για την τύχη του νησιού και της ζωής τους ίσως, είχαν συγεντρωθεί στα υψώματα της ανατολικής ακτής κοντά στους ανεμόμυλους και παρακολουθούσαν με κομμένη την ανάσα βαστώντας τις εικόνες στα χέρια.
Από τις πρώτες βολές φάνηκε η υπεροπλία των ελληνικών πλοίων. Πρώτο αποχώρησε το με κατεστραμμένους και τους τρεις πύργους του. Ακολούθησε το «Messoudieh» με κατεστραμμένους και τους τρεις πύργους του. Ακολούθησε το «Barbarossa», στο οποίο μάλιστα είχε αναρτηθεί μια τεράστια κόκκινη σημαία. Μια τεράστια έκρηξη κατέστρεψε τη σημαία μαζί με τη γέφυρα και ανέκρουσε πρύμνα. Ο Κουντουριώτης βλέποντας ότι η τούρκικη ναυαρχίδα υποχωρεί, ξέκοψε από τον ελληνικό σχηματισμό και άρχισε να την καταδιώκει, βάλλοντας ταυτόχρονα προς όλες τις κατευθύνσεις. Επαναλήφθηκε δηλαδή το σκηνικό της ναυμαχία της Έλλης, αλλά με πολύ χειρότερες συνέπειες αυτή τη φορά για τον τουρκικό στόλο, που επέστρεψε αποδεκατισμένος στα Στενά. Πολλά πλοία αχρηστεύθηκαν, ενώ οι νεκροί ξεπέρασαν τους 400. Χαρακτηριστικό του πανικού που επικράτησε ήταν τα λόγια ενός ναύτη Έλληνα επιστρατευμένου, που υπηρετούσε στο «Barbarossa»:
«Φεύγαμε κι όλο μας έπεφταν τα βόλια καταπάνω μας, ώσπου επέσανε 25 με 26 μέσα στη μηχανή. Τότες μαζεύτηκαν όλοι εμπρός, μα ο ρεϊσης μας απείλησε ότι θα μας τουφεκίσει όλους και ξαναπήγαμε με το στανιό. Εκεί μας βρήκε μια μπάλα και εχάλασε πολλούς. Οι τσιμινιέρες ήταν όλο χαλάσματα και άκουγες βογκητά παντού και δεν ηξέραμε πού να πάμε, γιατί από παντού επέφτανε μπόμπες. Άμα φτάσαμε στο Τσανάκαλε όλη νύχτα βγάζαμε πεθαμένους, ως 60, και τους θάψαμε κρυφά και πολλούς λαβωμένους».
Στην Τουρκία κυρήχθηκε εθνικό πένθος και ο ίδιος ο αρχηγός του Στρατού ομολογούσε ότι: «Ο στόλος έπραξε ότι ήταν δυνατό, δυστυχώς δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα από αυτόν». Αντίθετα στην ελληνική πλευρά υπήρξε μόνον ένας επιπόλαιος τραυματισμός. Το Αιγαίο είχε οριστικά σωθεί. Αλλά και η τύχη της Μακεδονίας είχε κριθεί. Διότι η Τουρκία μην έχοντας πλέον άλλη δυνατότητα αντίδρασης έσπευσε να υπογράψει συμφωνία με την οποία αναγνώριζε τα νέα δεδομένα, που είχαν προκύψει από τον πρώτο βαλκανικό πόλεμο.
Για πρώτη φορά στην ιστορία ένα πλοίο είχε κερδίσει έναν πόλεμο. Είναι το πλοίο που έγινε θρύλος ανάμεσα στον ελληνισμό όπου γης, που ζωγραφίστηκε σε εκατοντάδες λαϊκές ζωγραφιές, που υμνήθηκε σε πολλά λαϊκά στιχουργήματα, που κεντήθηκε σε χιλιάδες κεντήματα κοριτσιών, που υφάνθηκε σε υφαντά. Είναι το πλοίο, η εικόνα του οποίου υπήρχε σε κάθε αιγαιοπελαγίτικο σπίτι, σε περίοπτη θέση στο καθιστικό, μαζί με την εικόνα του τολμηρού ναυάρχου, του Παύλου Κουντουριώτη. Είναι ο τυχερός «μπαρμπα-Γιώργος», όπως το βάφτισαν οι ναύτες του μιας και ουδέποτε επλήγη σοβαρά από εχθρική βολή.
Σήμερα οι Αιγαιοπελαγίτες απολαμβάνουν ήδη εννέα δεκαετίες ελεύθερου βίου μέσα στο ελληνικό κράτος. Γνώρισαν τα αγαθά της ειρήνης και επιθυμούν αυτή να συνεχιστεί για το καλό τόσο των νησιών τους όσο και της πατρίδας μας γενικότερα. Όμως δεν ξεχνούν πού οφείλουν αυτήν την ελευθερία και την ειρηνική τους ανάπτυξη και τιμούν το ιστορικό θωρηκτό και όλους εκείνους που τότε αγωνίστηκαν για να απολαμβάνουμε εμείς σήμερα ανέφελα τη θάλασσά μας, το Αιγαίο μας.






ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ

Στη σειρά


Δεν ξεγιελιούνται οι θεοί
δεν κολακεύονται οι απωσίκακοι θεοί
και μη θαρρεύεις
εσύ που τους μαστόρεψες παμπόνηρε
δε ξέρεις
ότ’ είναι κατ’ εικόνα σου
και καθ’ ομοίωσή σου
νομίσματα των φαναριών
η κόρη του Ωκεανού
δε δέχεται από σένα τυχοθήρα
στην ίδια τη γραμμή να μπεις
που στοιχηθήκαν όλοι
εν δυο και μη λοξεύεις
ψωμί νερό είν’ αρκετά
κι ο οβολός για εισιτήριο
μέσα στο στόμα σου κρυμμένος
φτάνει και παραφτάνει.

Από την ποιητική συλλογή του Σταύρου Τραγάρα «Ακολουθεί δεξίωσις».



Εις γην εναλίαν

Η βυθισμένη πολιτεία αναδύεται
οι επτά αστέρες ετοιμάζουν δείπνο.
Στον κήπο του γαλαξία ακούγεται
η οργή των συνδαιτημόνων.
Ευχετήριες αχτίνες αποστέλονται
στη γαμήλια τελετή.
Όποιος ξεχάστηκε θα λησμονηθεί.

Από την ποιητική συλλογή του Ιωάννη Ψάρρα «Γηγενές πυρ».






Ατσκιώτκιες συτχιές

* Δε ντρώμε μαζί μακαρόνια = Δεν έχουμε τόση οικειότητα. «Γιατί μπρε αγόρε μ’ να τσ’ το πω εγώ το Γιάνν’ τούτο το πράμα; Μακαρόνια τρώμε μαζί; Εγώ ίσα ίσα μια καλημέρα έχω μαζί τ’».
* Έναι για τα τσίτσαρα τα μακαρόνια = Είναι για τα μακαρόνια χωρίς τυρί. Τσίτσαρος = Γυμνός. Δηλαδή είναι κάποιος άχρηστος. «Τούτος εδώ έναι μόνε για τα μακαρόνια τα τσίτσαρα».
* Ζαμπούν’ς = Άρρωστος. Μάλλον χρησιμοποιείται ειρωνικά για ανθρώπους που δεν τους θεωρούν άρρωστους. «Τι, είσαι ζαμπούν’ς; τι έχ’ς μαθέ, ο κώλος σε πονεί;
* Δε χύθ’κε κι ο ζάχαρ’ς στο νερό = Δεν έγινε και μεγάλη ζημιά πια, δεν χάλασε κι ο κόσμος. «-Έσπασε ένα πιατάκ’ ε δε χύθ’κε κι ο ζάχαρ’ς στο νερό». «-Η ζάχαρη, όχι ο ζάχαρης. Θηλυκό είναι όχι αρσενικό» «-Και συ θηλ’κός είσαι κι όμως σε φωνάζνε σαν ασερεν’κό».
* Ουραδάτ’ μσαφίρδες= Επισκέπτες που δεν μας αγαπούν, που έχουν κακές προθέσεις για μας. Είναι συνηθισμένη φράση κατά το ξεμέτρημα, το διάβασμα δηλαδή του φλυτζανιού. «Αχ Αγγελική, βλέπω θα νέχ’ς μσαφίρδες κι έναι και ουραδάτ’». Δεν λέγεται μόνο για τους μουσαφιραίους αλλά και για οποιοδήποτε άλλο…. κρυφό εχθρό. «Ένας άθρωπος θκος έναι ουραδάτος».
* Ξεντενεριάστ’κε ο γάδαρος = Βγήκαν έξω τα έντερα του γαϊδάρου. Λέγεται με σατυρική διάθεση για γάϊδαρο που είναι σε στύση. «Ε μπαμπά τρέξε να διείς ο γάδαρός μας ξεντενεριάστ’κε».
* Πονεί το λαγγόνι τ’ = Ειρωνική απόδοση της αρρώστιας αυτής σε κάποιον που είναι εμφανώς υγιής. Γιατί μαθέ δε μπίν’ς ρακί μαζί μας, σε πονεί το λαγγόνιε σ’ γη έχ’ καβουρούδια η τσέπη σ’;»
* Θα δλέψ’ θυμιατό= Δηλαδή κάποιος θα πεθάνει. «Ρέζιγο τον βλέπω τον Αθανή. Με φαίνεται π’ θα δλέψ’ θυμιατό» Θυμιατό επίσης λένε και το τσιγάρο. «Εμ δε μπολυβγαίνω στο γκαφενέ, για τα θυμιατά».
* Το νεκνεκνό= Το δικό του, κατά το κεφάλι του, όπως αυτός θέλει. (Σαρδές). «Εμ δε θα με κάμ’ς και το νεκνεκνό σ’ διαβόλ προμάζωμα».
* Για φέρ το νεροδίκ’ = Για φέρε τον ειρηνοδίκη. Σβερδιανή έκφραση αστεϊσμού, εννοώντας τον βούρδουλα λέγοντας νεροδίκ’. Δηλαδή ο δικαστής που επιβάλλει το δίκαιο είναι ο βούρδουλας, το στυλιάρι. «Μπρε γ’ναίκα για φέρ το νεροδίκ’ γιατί με φαίνεται που ο γυιος μας ήβγαλε ντιπ το καπίστερ».
* Τραβώ ντ’ μποδαρέλα μ’ = Τραβώ το πόδι μου, κουτσαίνω. Συχνά για να μην πούνε την λέξη «κουτσός» ή «κουτσαίνει» λένε χαμηλώνοντας τη φωνή τους, «τραβά λίγο το ποδάρε τ». Όταν τηλεφωνώ στη μάνα μου που είναι στη Λήμνο και είναι λίγο βραδυκίνητη λόγω ηλικίας και κιλών, μου απαντά αν αργήσει να σηκώσει το τηλέφωνο: «Αμ αγόρε μ’ ώσπου να τραβήξω ντ’ μποδαρέλα μ’ και ν’ ανεμίξω θέλω πόσεν’ ώρα».





Η Λήμνος και η πρώτη σχολή αεροπορίας



Γράφει Βασίλης Λούγκλος


Αγαπητοί συγχωριανοί, της Ελλάδας η ιστορία είναι όπως ξέρουμε ατελείωτη, όπως ατελείωτη είναι και η ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας μας, της Λήμνου. Υπάρχουν πολλά ιστορικά γεγονότα, που εμείς οι νεότεροι δεν ξέρουμε, είτε γιατί δεν μας τα δίδαξαν στο σχολείο, είτε γιατί δεν έτυχε να τα ακούσουμε από τους παλαιότερους.
Το κομμάτι της ιστορίας που θα αναφερθώ αφορά την ανάπτυξη της πολεμικής αεροπορίας στη Λήμνο. Στην εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ» της 26ης Μαρτίου 2001, με αφορμή την μεταφορά του αεροδρομίου από το «Ελληνικό» στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», τα εξής καταπληκτικά και άγνωστα σε πολλούς από εμας. Η Λήμνος εκτός από ναυτική βάση στη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων 1912 – 1913 και στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, υπήρξε και αεροπορική βάση της νεοσύστατης Ελληνικής Στρατιωτικής Αεροπορίας, καθώς και των συμμάχων. Η εμφάνιση της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας χρονολογείται από το 1911, δηλαδή δυο χρόνια μετά την επανάσταση στο Γουδί και ένα από την ανάληψη της κυβέρνησης του κράτους από τον Ε. Βενιζέλο. Την οργάνωση της Στρατιωτικής αεροπορίας την ανέλαβε η Γαλλική στρατιωτική αποστολή. Στη σύνθεση των Ενόπλων Δυνάμεων δημιουργήθηκε ένας «Λόχος Αεροπόρων». Πρώτες στρατιωτικές βάσεις δημιουργήθηκαν στη Λάρισα και λίγο αργότερα στην απελευθερωμένη Λήμνο ανάμεσα στο Μούδρο και στο Ρωμανού.
Προετοιμάζοντας τους μεγάλους απελευθερωτικούς πολέμους ο Βενιζέλος έδωσε ιδιαίτερο βάρος στην υποστήριξη του ναυτικού και του πεζικού από δυνάμεις της αεροπορίας. Επρόκειτο για κάτι πρωτοποριακό. Το αεροπλάνο είναι το νέο μεγάλο όπλο που θα κερδίσει τον πόλεμο. Οι Έλληνες αεροπόροι με ηρωισμό πραγματοποίησαν με επιτυχία αποστολές που άλλοτε δεν είχαν επιχειρηθεί.


Αεροπλάνα Sopwith Camel F.1
στην Αεροπορική Βάση Μούδρου


Από την αεροπορικά Βάση της Λάρισας ξεκινούσαν αεροπορικές επιχειρήσεις για την υποστήριξη προς τις χερσαίες Ελληνικές δυνάμεις και από τη Βάση της Λήμνου για τις ναυτικές δυνάμεις. Ο αγώνας στη θάλασσα έδωσε την ευκαιρία στους Έλληνες αεροπόρους να πραγματοποιήσουν τις πρώτες παγκοσμίως επιχειρήσεις αεροπορικής και ναυτικής συνεργασίας. Η επιχείρηση έγινε πάνω από τα Δαρδανέλια με ορμητήριο τη βάση της Λήμνου. Την ανέλαβαν και την εκτέλεσαν με επιτυχία ο υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης και ο Σημαιοφόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης. Οι πρώτοι ήρωες της αεροπορικής ιστορίας με το αεροπλάνο τους το ΝΑΥΤΙΛΟ, τύπου Φάρμαν, Γαλλικής κατασκευής, που είχε διασκευαστεί σε υδροπλάνο, κατόπτευσαν τον Τούρκικο στόλο και το ναύσταθμο του Ναγαρά. Βομβάρδισαν στόχους και κατέγραψαν με ακρίβεια τις θέσεις του εχθρικού στόλου. Αργότερα στη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου και μετά τον εθνικό διχασμό η τριανδρία Βενιζέλος – Κουντουριώτης - Δαγκλής δημιουργεί την κυβέρνηση της εθνικής άμυνας στη Θεσσαλονίκη και η Ελλάδα μπαίνει στον πόλεμο στο πλευρό των δυνάμεων της ΑΝΤΑΝΤ. Τότε οι σύμμαχοι ανέλαβαν την καλύτερη οργάνωση της Στρατιωτικής Αεροπορίας. Οι Γάλλοι αναλαμβάνουν την εκπαίδευση του προσωπικού στη βάση του Σέδες στη Θεσσαλονίκη και οι Γερμανοί την εκπαίδευση της ναυτικής αεροπορικής δύναμης στο ΜΟΥΔΡΟ της ΛΗΜΝΟΥ. Αυτά για την ιστορία του νησιού μας.
Σημειωτέον ότι ο πρώτος επιβάτης της πολιτικής αεροπορίας ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Σε πτήση από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη.


Μια μικρή αεροπορική ιστορία από έναν αεροπόρο

Γράφει ο Βασίλης Λούγκλος


Μια μικρή κωμική αεροπορική ιστορία από τους πρώτους Λήμνιους και χωριανούς μας επιβάτες με τα χρώματα της τότε νέας Ολυμπιακής Αεροπορίας που ξεκίνησε πτήσεις Αθήνα –Λήμνο στο νέο αεροδρόμιο του νησιού μας το 1959.
Από Αθήνα για Λήμνο ταξιδεύουν με τη θρυλική Ντακότα (δικινητήριο αεροπλάνο 28 θέσεων) η Αγγελική Ντινενή (Ταμπάκαινα) και ο Νικόλας ο Τσαγκάτος. Πάνω από τη Σκύρο ο κυβερνήτης μίλησε στους επιβάτες και όπως συνηθίζεται ανέφερε το σημείο πάνω από το οποίο εκείνη τη στιγμή το αεροπλάνο πετούσε. «Κυρίες και κύριοι από αριστερά μας μπορείτε να δείτε το νησί της Σκύρου».
Η Αγγελική Ντινενή καθόταν δίπλα στο Νικόλα από την πλευρά του διαδρόμου. Ανασηκώθηκε λοιπόν σκύβοντας πάνω από το συγχωριανό της που ήταν από την πλευρά του αριστερού παραθύρου και προσπάθησε να δει τη Σκύρο. Τότε ο Νικόλας πανικόβλητος βάζει τις φωνές «Σιγά, μωρή Αγγελίνα θα μπατάρομ’». Η φωνή ακούστηκε σε όλο το αεροπλάνο και φαντάζεστε τι γέλιο έπεσε.






Η πύρινη πέτρα

Γράφει ο Ιωάννης Ψάρρας


- Εχουν οι τόποι τα μυστικά τους. Δεν τα λένε. Και που και σε ποιον; Μήπως αγαπάει κανείς; Μήπως σωπαίνει; Ή μήπως βαδίζονται πια;
- Τι να πει κανείς για το μυστικό πέλμα όταν ανεβαίνει βουνοπλαγιά και ματώνει ή όταν φλέγεται στην άμμο και παραμένει; Γυμνό, πάντα γυμνό. Ο μέγας αυτός αποκωδικοποιητής του κόσμου.
- Σε γύρισα περπατώντας κατακαλόκαιρο. Γυμνόπους και γυμνόπαις. Πώς αλλιώς μπορεί κανείς το ανάπτυγμα μιας πεταλούδας να ερευνήσει;
- Είμαι μια πύρινη πέτρα, δεν είμαι βράχος. Οι αντοχές μου σαν του Ταύρου και η τρυφερότητά μου σαν τη σιωπή που ματίζει τα δίχτυα. Τίποτα δεν μου λείπει. Αυτάρκης. Με τα γεννήματά μου, τα ψάρια μου, τα σύκα, τα αμπέλια, το καλαθάκι, τα στάχυα, τα νερά και τ’ αλάτια μου. Το χώμα μου.


Ψαράς με τα δίχτια του (Φωτ. Στράτος Ροσβάνης)

- Και πως αγναντεύω το πέλαγο, πως εποπτεύω. Όλα είναι στις άκρες, ή μαζεμένα εκεί στον κύκλο του Άδη, από φόβο. Φοβούνται τα βράχια μονάχα τους και ψάχνουν συντροφιά. Μόνο εγώ και η μικρή πέτρα του Άγιου καταμεσής. Τι να φοβηθεί το απέρριτο; Την απεραντοσύνη; Ξέρει το μαζί μέσα στη μόνωση
- Κάποιος θα με πει θλιμμένο παιδί ή τόπο, κόρη ή γυναίκα δίχως έρωτα. Ο επιπόλαιος. Ο τουρίστας του εφήμερου.
- Πώς να γλυκάνεις αυτή τη σκληρή καρδιά; Με μέλι θυμαρίσιο και γλυκό του κουταλιού, τ’απογευματάκι στην πεζούλα.
- Θυμάμαι, πίσω από τον Ήλιο, σφυριλατούσα στο αμόνι τα σφάλματά μου. Γι’αυτό το σχήμα, γι’αυτή τη χάρι, πολλά δάκρυα μείνανε στις αλυκές και πολλά βράχια γίνανε άμμο ψιλή. Να ξαπλώνεις τώρα να λιάζεσαι.
- Σκλήραινα πολλές φορές κι έσφιγγα τα δόντια. Πολλά σκαριά τα χάλασα, πολλά καρνάγια.
Και πάλι απ’την αρχή.
- Ποιος θεός δωρίζει δύναμη; Ποιος αντοχή; Κανείς. Χρυσάφι έχω μέσα μου, γι’αυτό μπορώ κι αντέχω.
- Ρουφάω τον ήλιο, τον βαστώ, τον κάνω χώμα άγιο, νερό για γιατριές, αέρα αλλοπαρμένο για σαλλούς ποιητές.
-Βαθύ το Πυρ και Ύψιστο
Τα δυό τους ενωμένα. Φαίνεται να’χω μοναξιά Μα όλα είναι ένα.
-Τι κάθεσαι και γράφεις; Αντί να πας να φυτέψεις καμιά ντομάτα, να μαζέψεις τα φρέσκα τα σκόρδα, να ποτίσεις τις τριανταφυλλιές, αντί να πας απέναντι να μαζέψεις σουλήνες, να δολώσεις τα παραγάδια, να βγάλεις κανά κιλό να το φάτε με κρασί μοσχάτο, αντί να πας στον Αη Γιερμόλα να προσευχηθείς στις πλάκες, εσύ κάθεσαι και γράφεις.
- Πάρε αυτήν την κροκάλα, πέτα την στη θάλασσα κι όπου φτάσει, βούτα. Βγάλε μια φούσκα, μια καλόγνωμα, μια πίνα και ρούφηξε την αρμύρα τους. Πήγαινε ν’αρμέξεις αγριοκάτσικα και πιες το γάλα τους. Πιάσε αγριοπερίστερα και άστα να σε εξημερώσουνε. Κλέψε καρπούζια και χορτάτος άσε να σε πάρει ο ύπνος. Τι τα θες τα γραψίματα;
- Πάνω στις πέτρες μου, Αύγουστο, η πλάτη σου άντεξε τη φωτιά μου και το μεδούλι σου όλο, το γεύτηκε το κορίτσι της λύπης. Τότε έγινε γυναίκα.
- Κι άλλοτε στα ξωκλήσια να ιερουργείς και ν’ανάβεις λαμπάδες στις Παναγιές του πόνου.
- Να μη σου πω για το Κάστρο, τις πολεμίστρες. Γαλάζια τα κορμιά, απ’ τον ίδρω του Ρωμέικου. Τι γράφεις; Οταν ενηλικιώθηκες απ’τη σιγή μου.
- Ναι, είμαι γυναίκα. Οι λοφίσκοι μου, γλουτοί και στήθη, και την άνοιξη κόρη με την ήβη της ανθέμιον και ανθεστήριον για τους αγαθούς. Ξέρεις εσύ.
- Το μόνον της ζωής μυστήριον: Η γυναίκα. Από καταβολής κόσμου. Κι εγώ, είμαι γυναίκα. Από καταβολής κόσμου. Κι ότι έγινε εδώ από γυναίκες έγινε. Ξέρεις εσύ.
- Κι αν δεν με περπατούσες, κι αν δεν άφηνες πάνω μου σπέρμα, αίμα, δάκρυ, σιωπές και οδύνη, αν δεν είχες εγκαταλειφθεί πλήρως, τίποτε δε θα σου έλεγα. Τα προαπαιτούμενα για να σε εμπιστευθώ ήταν αυτα. Αλλιώς θα έμενες άντρας. Με άλφα μικρό. Δηλαδή μέσα στα χρόνια ίδιος.
- Τώρα που αγάπησες την πέτρα, τώρα που εμπιστεύτηκες το ρίγος, τώρα
εγώ σε θέλω.
- Εδώ τους σκοτώνουμε τους άντρες.
- Κρατάμε μόνο τους καλόκαρδους, που έχουν τη δύναμη της ώχρας και την ταπεινοφροσύνη μιας μάντρας, όταν πέφτει ο ήλιος και σκιάζει τα νώτα της Λημνίας βοός. 14/8/1999 μεσημέρι







ΤΟ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ «ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ»



Γράφει ο Απόστολος Οικονόμου


Το αγρόκτημα «Μητρόπολη», νοτίως της Ατσικής, είναι περιουσία του Παλλημνιακού Ταμείου Εκπαιδευτικής Προνοίας. Η συνολική έκταση είναι περίπου 2500 στρέμματα, ήτοι 1500 στρέμματα καλλιεργήσιμα και 1000 στρέμματα βοσκότοπος.. Βρίσκεται στο μέσον της νήσου Λήμνου.
Το εν λόγω αγρόκτημα λέγεται ότι είχε δωρηθεί επί Τουρκοκρατίας, από τον Τούρκο Σουλτάνο στην Ιερή Μητρόπολη Λήμνου για να πληρώνονται από το εισόδημά του οι ιερείς των χωριών του νησιού, γι’αυτό και είναι γνωστό ως αγρόκτημα «Μητρόπολη», ή «Μτρόπολ’» στα Λημνιά.
Στη συνέχεια το αγρόκτημα περιήλθε στη δικαιοδοσία της τοπικής οργάνωσης «Παλλημνιακή», η οποία απετελείτο από 10μελές συμβούλιο εκλεγόμενο από αντιπροσώπους των κοινοτήτων της Λήμνου. Σήμερα το συμβούλιο διορίζεται απο το Επαρχείο Λήμνου και αριθμεί λιγότερα μέλη.
Η «Παλλημνιακή» είχε και άλλα περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα στην πρωτεύουσα της Λήμνου, Μύρινα). Στο παρελθόν είχε και καταθέσεις χρημάτων από δωρεές ομογενών της Αιγύπτου. Βάσει του νόμου 3437/1927 η εν λόγω Οργάνωση έλαβε τον τίτλο «Παλλημνιακόν Ταμείον Εκπαιδευτικής Προνοίας» και εποπτεύετο από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Το αγρόκτημα ενοικιάζετο κατά το παρελθόν σε κατοίκους της Λήμνου. Το Παλλημνιακόν Ταμείον χορηγούσε χρηματικά ποσά εκ των ενοικίων του κτήματος αλλά και άλλων πόρων που είχε στα Δημοτικά σχολεία του νησιού και σε άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο άρχισε η αυτοκαλλιέργεια του αγροκτήματος «Μητρόπολη» από το Παλλημνιακόν Ταμείον και προς τούτο βάσει νομοθετημένων θέσεων είχα προσληφθεί ως διευθυντής γεωπόνος πτυχιούχος της Γεωπονικής Σχολής για την επιστημονική καλλιέργεια του αγροκτήματος. Επίσης είχαν προσληφθεί και εργατοτεχνίτες, όπως γεωργοτεχνίτης, οδηγός τρακτέρ, πρακτικός μηχανικός, ποιμένες και τακτικοί εργάτες). Στο εν λόγω αγρόκτημα προσλήφθηκα και εργάστηκα, όπως είπα και πιο πάνω, ως διευθυντής από το έτος 1951 έως το 1954. Είχα λάβει πρόσφατα το πτυχίο της Γεωπονικής σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και για όσους δεν με ξέρουν είμαι Λήμνιος την καταγωγή, από το χωριό Παναγιά.


Κτίριο του κοινοτικού αγροκτήματος της Μητρόπολης. (Πηγή: Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, ΤΒ5050)

Η μεγάλη ανάπτυξη και βελτίωση της γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής του αγροκτήματος χρονολογείται από το έτος 1950 και για την εκμετάλλευσή του είχαν αγορασθεί γεωργικά μηχανήματα και εργαλεία (τρακτέρ, σπαρτική και θεριστική μηχανη, βαμβακοσπορείς, αντλητικά συγκροτήματα, κλπ.). Επίσης είχαν ανοιχθεί πηγάδια για το πότισμα των βαμβακοφυτειών. Η εκμετάλλευση του αγροκτήματος είχε πολύμορφο χαρακτήρα. Δηλαδή εκτός των φυτών μεγάλης καλλιέργειας (σιτηρά, βαμβάκι, μηδική, λοιπά εαρινά) διετηρείτο και ποίμνιο προβάτων πλέον των 400 κεφαλών εξυπηρετούμενο από το βοσκότοπο που υπήρχε.
Το έτος 1950 άρχισε η εντατική καλλιέργεια του βαμβακιού στη Λήμνο με την αμερικάνικη ποικιλία σπόρου, που είχε εισαχθεί ενωρίτερα και διαδόθηκε πολύ γρήγορα σε όλα τα χωριά της Λήμνου. Λόγω των μεγάλων αποδόσεων του προϊόντος με τα ποτίσματα, της καλής ποιότητας και της μοναδικής ποικιλίας που καλλιεργείτο, η Λήμνος χαρακτηρίστηκε ως κέντρο σποροπαραγωγής της ποικιλίας αυτής και ο βαμβακόσπορος διετίθετο σε άλλες περιοχές της χώρας που καλλιεργείτο η ανωτέρω ποικιλία βαμβακιού.
Το αγρόκτημα «Μητρόπολη» με την καθοδήγησή μου είχε την πρωτοπορεία στην καλλιέργεια του βαμβακιού. Προς τούτο είχαν ανοιχθεί πηγάδια στις πεδινές εκτάσεις και αγοράστηκαν αντλητικά συγκροτήματα για το πότισμα των βαμβακόφυτων. Επίσης είχαν εισαχθεί για πρώτη φορά στο αγρόκτημα βαμβακοσπορείς και ιπποσκαλιστήρια για την ταχεία και έγκαιρη σπορά και απαλλαγή των βαμβακόφυτων από τα ζιζάνια, αλλά και για τον περιορισμό κατά το δυνατόν των εργατικών χεριών προς μείωση του κόστους παραγωγής του προϊόντος. Λόγω της θέσεως του αγροκτήματος (στο μέσο της Λήμνου) οι αγρότες από τα γύρω χωριά αλλά και από όλα τα πεδινά χωριά του νησιού προσήρχοντο στο κτήμα (στη Μητρόπολη, όπως έλεγαν οι ίδιοι) για να δούνε τα μηχανήματα και εργαλεία που εχρησιμοποιούντο στην καλλιέργεια του βαμβακιού. Εμείς πάντα είμαστε πρόθυμοι και ακούραστοι για να τους δώσουμε τις απαραίτητες πληροφορίες για την καλλιέργεια του βαμβακιού.
Το πρώτο πηγάδι που ανοίχτηκε στο αγρόκτημα με ξυλοκαλούπια στρογγυλά και με οπλισμένο τσιμεντοκονίαμα (μπετόν αρμέ) αποτέλεσε το υπόδειγμα για το άνοιγμα πηγαδιών με τον τρόπο αυτό σε όλα τα χωριά του νησιού. Αλλά και για το πότισμα των βαμβακόφυτων το Αγρόκτημα ήταν πρωτοπόρο στην αγορά και χρήση αντλητικών συγκροτημάτων και σωλήνων ταχείας σύνδεσης για τη μεταφορά του νερού και τη μετέπειτα χρήση μπεκ για πότισμα με καταιωνισμό (τεχνητή βροχή).
Στον τομέα της κτηνοτροφίας για τη βελτίωση της φυλής (ράτσας) του ποιμνίου προβάτων του κτήματος είχαν εισαχθεί από τη Λέσβο και συγκεκριμένα από την περιοχή Χυδήρων, κριάρια ποιμενικά. Τα ντόπια πρόβατα είχαν μεγάλη απόδοση σε κρέας, αλλά και ορισμένα θηλυκά αρνιά εκρατούντο, επειδή ως πρόβατα μετέπειτα είχαν μεγαλύτερη απόδοση σε γάλα από τα ντόπια. Αρκετοί γεωργοκτηνοτρόφοι επρομηθεύονταν αρσενικά αρνιά από το κτήμα για να τα έχουν ως επιβήτορες (κριάρια) στα ποίμνιά τους.
Στη χοιροτροφία το κτήμα εισήγαγε και διατηρούσε μικρό αριθμό χοιρομητέρες (γουρτζέλες) βελτιωμένης φυλής (Γιορκ-Σάιρ) και δύο κάπρους της ίδιας φυλής για επιβήτορες. Οι κτηνοτρόφοι των ορεινών χωριών της Λήμνου (Σαρδές, Κατάλακο, Σβέρδια, σημερινή Δάφνη) που διατηρούσαν χοιρομητέρες ντόπιας ράτσας για παραγωγή χοιριδίων έφερναν τα ζώα τους κατά τον οργασμό στους δύο κάπρους του κτήματος. Τα χοιρινά που γεννιούνταν τα πουλούσαν σε άλλους κατοίκους του νησιού σε ορισμένα θρησκευτικά πανηγύρια, όπως του Αγίου Κων/νου στο χωριό Ρωμανού κλπ, για εκτροφή και παραγωγή κρέατος. Αλλά και για τη βελτίωση της φυλής των βοοειδών του νησιού το αγρόκτημα είχε προμηθευτεί έναν ταύρο της ελβετικής φυλής Σβιτς και οι αγρότες οδηγούσαν τις αγελάδες εν οργασμώ στον Ταύρο για την παραγωγή βελτιωμένων μοσχαριών προς εκτροφή και μεγαλύτερη παραγωγή κρέατος από τα ντόπια μοσχάρια.
Το αγρόκτημα «Μητρόπολη» λόγω της θέσης του (στο μέσο της Λήμνου) αποτελούσε ένα «γεωργικό εργοστάσιο» για την περιοχή όπου απασχολούντο σε καθημερινή βάση πάνω από είκοσι (20) άτομα στις γεωργικές εργασίες, μερικοί έμεναν στο κτήμα (ποιμένες) και άλλοι προσήρχοντο από τα γειτονικά χωριά (Ατσική, Καρπάσι, Λιβαδοχώρι, Βάρος). Στις εποχές των εντατικών εργασιών στην βαμβακοκαλλιέργεια, το κτήμα απασχολούσε ημερησίως πάνω από διακόσια (200) άτομα (εργάτες) από τα χωριά που αναφέρονται ανωτέρω, αλλά και από απομακρυσμένα (Ρωμανού), που μεταφέρονταν με την καρότσα (πλατφόρμα) συρόμενη από το τρακτέρ του κτήματος.
Για όλες τις γεωργικές δραστηριότητες του αγροκτήματος, αλλά και για την πρωτοπορία του στην ανάπτυξη και βελτίωση της γεωργίας και κτηνοτροφίας του νησιού, το αγρόκτημα «Μητρόπολη», αποτελούσε την εποχή εκείνη (δεκαετία 1950-1960) τον αφανή Γεωργικό Σταθμό της Λήμνου.





ΤΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΟΣ

Μια διαφθορούλα ολίγον… έγκυος

Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας


* Ετυμολογία, από το έτυμον, που πάει να πει η ρίζα, η καταγωγή μιας λέξης. Καμιά σχέση με το έτοιμο, το ετοιματζίδικο, το πρόχειρο, το ευτελές.
* Διαφθορά το θέμα μας, διαφθορά και πάλι διαφθορά και κόντρα διαφθορά, από όλων τα στόματα. Όχι η πάλαι ποτέ, η σχετιζόμενη με την απώλεια από τα κορίτσια του ότι πολυτιμότερον διέθεταν, ποιος νοιάζεται για τέτοια τη σήμερον ημέρα. Αλλά αυτή η κακούργα η σημερινή, που ενώ όλοι την εναγκαλίζονται, εκτός κι αν δεν έχουν την ευκαιρία, όλοι της ρίχνουν τον λίθον του αναθέματος. Από την πρόθεση διά και το ρήμα φθείρω, δηλαδή βλάπτω, καταστρέφω. Διαφθορά, τουτέστιν λάδωμα για να κάνω τα στραβά μάτια. Κάνω τα στραβά μάτια κι ας βγάζουν τα μάτια τους. Και τι…διαφθείρει – καταστρέφει η διαφθορά; Μα…. την ηθική των ηθικολόγων. Γιατί κατά τα λοιπά, φουσκώνει τσέπες, κάνει εξυπηρετήσεις, υπερπηδά εμπόδια, ανυψώνει έως το Εμπάιαρ Μπίλντινγκ (ελλείψει δίδυμων πύργων) το ηθικό των διαφθειρομένων, ενίοτε δε και το …ανήθικον.

* Διαφθορά, γαλαντόμα, κοινωνική, ωραία, γρήγορη, καταδεχτική, παντοδύναμη. Με την ευκολία της πόρνης και την εξυπηρετικότητα σκλάβου. Σώζεις ζωές αρρώστων, βρίσκεις δουλειά σε ανέργους, βοηθάς να αυξήσουν το εισόδημά τους υπαλληλίσκοι, συμπληρώνεις το μισθό της αστυνομίας, μειώνεις τα φορολογικά βάρη του λαού. Αλλά και αρχόντισσα από τζάκι, χτίζεις βιλάρες, χαρίζεις κότερα, θεριεύεις βιομηχανίες. Πανταχού παρούσα, από το πεντοχίλιαρο του ΚΤΕΟ έως τα δισεκατομμύρια του ΟΤΕ.

* Εχθρός σου ο Μάκης. Όχι ο της ΑΕΚ εντιμότατος Ψωμιάδης, αυτός μέγας πρωθιερέας σου. Αλλά ο εκ Μορέως μέγας εισαγγελεύς Τριανταφυλλόπουλος. Πούλος, δηλαδή γόνος, παιδί, του τριαντάφυλλου. Εναντίον βουλευτή Χρυσανθακόπουλου, δηλαδή γόνου, παιδιού του χρυσού άνθους, αν και με λίγη άκανθα μέσα. Ένα παλιό… ινδιάνικο ρητό έλεγε: «Τα εις –όπουλος και –ούλος είναι μπάσταρδος και μούλος». Βέβαια ένα άλλο μεξικάνικο έλεγε: «Τα εις –έλλης και εις –άρας, γάδαρος χατζηπαπάρας», γι’ αυτό μη δίνεται βάση στα ρητά. Δυο λουλούδια, ή επι το Λημνιακότερον «λουλδέλια» μάχονται και σφάζονται στην ποδιά της διαφθοράς, όπως παλιά έσφαζαν αρνιά στην ποδιά της Μαρίας Πενταγιώτισσας. Αλλά Μάκης και εναντίον Πασχαλίδη. Δεν τον άφησε να «πασχάσει» χαρές, όπως έλεγαν παλιά στη Λήμνο.
* Αποδεικτικόν στοιχείον τα φρουτάκια, ή φρουτούδια, ή μηχανάκια ή μηχανούδια, ή κουλοχέρηδες, ή κλόχερα. Τραβάς τον μοχλό και τα χρήματά σου γίνονται ατμός, χωρίς ύλη και υπόσταση, άυλα, δηλαδή πνεύμα, εξ ου και τα μηχανάκια, «πνευματικά παιχνίδια». Τα λογιώ ντο λογιώ φρούτα έφεραν τα φρουτάκια και έδειξαν στους αφελείς πόσα φρούτα ή απίδια παίρνει ο σάκκος. Πήγανε για απίδια και πιάσαν νεράγγουρα. Οι μακρυχέρηδες (κλεφταράδες) έφεραν τους κουλοχέρηδες (μηχανάκια), οι κουλοχέρηδες δημιούργησαν τους τρομοχέρηδες (αυτούς που πια τρέμει το χέρι τους), οι οποίοι δηλώνουνν κοψοχέρηδες (λένε…να μου κοπεί το χέρι αν σας ξαναψηφίσω).
* Διαφθορά, η γκόμινα του τζόγου. Τζόγος, βενετσιάνικης καταγωγής, εκ του zogo (παιχνίδι), ψηλός, ωραίος, αλλά όπως έλεγε και ο Ντίνος Ηλιόπουλος, «καλό παιδί αλλά δεν κάνει για στρατιώτης». Τώρα θα μου πείτε και πως η προσωποποίηση του τζόγου, ο Γιάννος με τα λευκά δόντια, που έπαιξε τα λεφτά μιας ολόκληρης Ελλάδας (και τα έχασε), έγινε όχι απλώς στρατιώτης, αλλά υπουργός άμυνας, εδώ δεν ξέρω να σας απαντήσω. Ίσως να έγινε θαύμα: «Θαύμα πιδάκιμ θαύμα».
* Αλλά ποιος τζόγος; Ο παράνομος είναι ο βελζεβούλης. Γιατί ο νόμιμος είναι με φωτοστέφανο. Φουκαράς, ταλαίπωρος, αυτός ο νόμιμος, χτυπά πόρτες και ζητιανεύει λέγοντας: «Βοηθείστε ένα ανήμπορο που δεν του έμεινε παρά μόνο το προπό, το λόττο, το πρότο, το ξυστό, ο τζόκερ, το στοίχημα, τα καζίνα, οι χαρτοπαικτικές λέσχες και το χρηματιστήριο αξιών Αθηνών, ή αλλιώς ΧΑΑ.
Χάα είναι το θηλυκό του χάους, το οποίο κατά τη μυθολογία μετά της Νυκτός εγέννησαν το Έρεβος, που εθεωρείτο χώρος των ασεβών και τόπος μεταβάσεως των νεκρών, καθώς και τόπος της Περσεφόνης και των Ερινύων. Αυτά για τους αρχαίους χρόνους. Στους σημερινούς, ΧΑΑ είναι αυτή που γέννησε τον Γιάννος και είναι τόπος Ύβρεως, Οργής και οσονούπω Άτης και Νεμέσεως.

* Ο Χρυσοχοϊδης λέει, ως γνήσιος σοσιαλιστής, πέρασε τον έλεγχο των φρουτακίων από την αστυνομία στο ΣΔΟΕ, γιατί θεώρησε το παιχνίδι χαμένο με την έκταση του λαδώματος (αρκετά πλούτισαν τα φρούτα οι αστυνομικοί με τα φρουτάκια, ας πλουτίσει και κανείς άλλος). ΣΔΟΕ: Σύλλογος Δημίων Ολοκληρωτικής Εκμετάλευσης, ή Συνασπισμός Διεφθαρμένων Όπως Ετάχθησαν, ή Σήμερα Δίνεις Ότι Έχεις.
* Πώς μετατρέπεται ένας ευυπόληπτος επενδυτής σε άθλιο τζογαδόρο; Μα από απροσεξία. Το είπε και ο κύριος πρωθυπουργός. Ας πρόσεχαν. Ας πρόσεχες κύριε Χρυσανθακόπουλε την κρυφή κάμερα του κυρίου Μάκη. Οι κρυφές κάμερες είναι σαν τις κρυφές πουτάνες. Ύπουλες. Γράφουν και δεν ξεχνούν. Το «γράφω» έχει πολλές έννοιες. Π.χ. γράφω ένα γράμμα στη θεία μου. Ή γράφω στο παιδί μου ένα οικόπεδο. Ή γράφω στα παλιά μου τα παπούτσια αυτά που μου λες. Η σε γράφω στα…. παπάρια μου. Ή σε γράφω με κάμερα κλπ. Όλα όμως τα «γραψίματα» μπορεί να αλληλοσυνδέονται. Δείτε: Ο Χρυσανθακόπουλος έγραψε τους πάντες στα…αποκατινά του. Ο Μάκης έγραψε το Χρυσανθακόπουλο στην κάμερα. Το κόμμα έγραψε το Χρυσανθακόπουλο στα μαύρα του κατάστιχα, δια-γράφοντάς τον. Ο Χρυσανθακόπουλος έγραψε πύρινους λόγους για τον σοσιαλισμό, λέγοντας ότι παραμένει σοσιοαλιστής, κατά την κοπή της πίτας, δηλαδή του πλακούντος, όπου πλάκωσαν όλοι οι φίλοι και γνωστοί, πλάκωσαν και όλα τα κανάλια, για να εκπληρωθεί το ρηθέν «μάθανε πως πλακωνόμαστε και πλακώσαν και οι γύφτοι». Εμείς τους γράψαμε όλους εκεί που δεν πιάνει μελάνι, εκεί δηλαδή που μας είχαν γράψει αυτοί προηγουμένως.
* Πάντως τώρα θα συσταθούν από την κυβέρνηση επιτροπές αδιάφθορων για να…κουλαντρίσουν τη διαφθορά. Αυτοί θα είναι δημόσιοι υπάλληλοι, δηλαδή άνθρωποι που μπήκαν μάλλον με μέσον στο Δημόσιο. Ελεγκτές των αδιάφθορων, μήπως και κάνουν καμιά αδιάφθορη διαφθορούλα, θα είναι οι υπεραδιάφθοροι, δηλαδή φίλοι γνωστοί και κολλητοί των πολιτικών που τους διόρισαν, όχι για κανένα άλο λόγο, αλλά γιατί τους έχουν τυφλή εμπιστοσύνη. Προπάντων τυφλή. Τώρα αν αυτοί οι πολιτικοί χρηματοδοτήθηκαν στον προεκλογικό τους αγώνα οι ίδιοι και τα κόμματά τους από επιχειρηματίες «φρουτάκηδες», από λιβεριανές εταιρείες, ή μιλούσαν σχεδόν καθημερινά σε κανάλια και εφημερίδες εργολάβων σούπερ νονών του Δημοσίου, ή λαθρεμπόρων πετρελαίου, κλπ κλπ, αυτά είναι απλές συμπτώσεις.
* Αγαπητοί συμπατριώτες ευτυχείτε. Αν δε σας έτυχε στο δρόμο σας η διαφθορά, μη στεναχωριέστε, κάποτε θα έχετε και σεις την ευκαιρία. Αν σας έτυχε, με ρέγουλα, γιατί είναι βαροστόμαχη. Δεδομένου ότι δεν έχει οριστεί επακριβώς, πότε λέγεται δώρο και πότε λέγεται λάδωμα. Ένας μπορεί να σας ονομάσει διεφθαρμένο, άλλος απλώς …κοινωνικό. Με άλλα λόγια ποιος μπορεί να πει πόσο… έγκυος είναι μια γκαστρωμένη; Ο Αλ Καπόνε έλεγε κατά την ποτοαπαγόρευση: «Τι θα πει παράνομο, ο κόσμος πίνει και γω του το προσφέρω. Αυτό που οι φτωχοί το ονομάζουν παρανομία, οι πλούσιοι το λένε φιλοξενία». Προσοχή λοιπόν, γιατί όπως λέει και μια παλιά γκανγκστερική παροιμία, «αν δε θέλεις να κάνεις την ποινή, μην κάνεις τη δουλειά».







“Συνταγές Λημνιακής κουζίνας”
Της Ουρανίας Βαγιάκου

ΣΑΜΣΑΔΕΣ


Παραδοσιακό γλύκισμα ταψιού. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές ως προς τα υλικά. Η συνταγή που ακολουθεί είναι η αμιγώς παραδοσιακή.

ΦΥΛΛΟ
1 κιλό αλεύρι
0,5 ποτηράκι ελαιόλαδο
Νερό

ΓΕΜΙΣΗ
2 ποτήρια σουσάμι, καβουρδισμένο και κοπανισμένο
1 ποτήρι αμυγδαλόψιχα τριμμένη
0,5 κουταλάκι γαρίφαλα
1 κουταλάκι κανέλα
0,5 ποτήρι ζάχαρη
5 ποτήρια μούστο (πετιμέζι), για «το μέλωμα»

ΣΚΕΥΗ: 2 μέτρια ταψιά
ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ: 2 ώρες
ΚΟΜΜΑΤΙΑ: 50
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Μέσα σε μια λεκάνη ανακατεύουμε το σουσάμι, τα αμύγδαλα, τα κανελογαρίφαλα και τη ζάχαρη. Σε άλλη λεκάνη, ετοιμάζουμε τη ζύμη για το φύλλο με το αλεύρι, 2 κουταλιές λάδι και όσο νερό πάρει για να γίνει η ζύμη μαλακιά. Την ανοίγουμε σε φύλλο μέτριο, το αλείφουμε με το υπόλοιπο λάδι και το στρώνουμε με γέμιση μέχρι να σκεπαστεί όλο το φύλλο.
Παίρνουμε μία βέργα πάχους ενός μολυβιού, την τοποθετούμε στην άκρη του φύλλου και τυλίγουμε το φύλλο, με τη γέμιση, 4-5 φορές γύρω από αυτή. Σουρώνουμε το ρολό που έχουμε δημιουργήσει πιέζοντάς το από τις δύο άκρες. Το βγάζουμε από τη βέργα και το κόβουμε σε λοξές ροδέλες, τις οποίες τοποθετούμε σε βουτυρωμένο ταψί. Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία με το υπόλοιπο φύλλο και με την υπόλοιπη γέμιση. Τα ψήνουμε σε μέτριο φούρνο για 30’ και όπως είναι ζεστά τα κομμάτια τα ρίχνουμε στο μούστο μέσα σε μια κατσαρόλα και τα αφήνουμε για 10 λεπτά. Τα βγάζουμε σε πιατέλα έτοιμα για σερβίρισμα. (Αντί για μούστο μπορούμε να τα βουτήξουμε σε σιρόπι με ζάχαρη και μέλι).

ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ-Αντί για σουσάμι ή αμύγδαλα, παλιά χρησιμοποιούσαν και τραχανό για τη γέμιση.
ΠΗΓΗ: Ρένα Λασκαρίδου.







ΟΙ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΚΑΙ Η ΛΗΜΝΟΣ



Γράφει η φιλόλογος Ευτυχία Κτιστάκη-Τραγάρα

Ο μύθος της Αργοναυτικής εκστρατείας περιέχει ιστορικές αναμνήσεις από την κατάκτηση της Προποντίδας και του Εύξεινου Πόντου από τους Έλληνες. Η Λήμνος συμμετείχε στην ανάπτυξη του πολιτισμού στο Ανατολικό και Βόρειο Αιγαίο από την περίοδο της ύστερης νεολιθικής εποχής, αλλά και κατά την εποχή του χαλκού. Ήταν στο σταυροδρόμι των θαλασσινών δρόμων του Αιγαίου και πέρασμα - σταθμός για τους ταξιδιώτες. Έτσι συνδέεται με τους Αργοναύτες. Μύθος και ιστορία μπερδεύονται, αλλά και δικαιολογούνται.
Πολλά και φημισμένα παλληκάρια ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Ιάσονα για να κινήσουν μαζί του για την Κολχίδα και να αναζητήσουν το χρυσόμαλλο δέρας. Αρμενίζοντας με το θρυλικό καράβι τους, την «Αργώ», γνώρισαν τόπους μακρινούς και περίεργους. Η Λήμνος ήταν ο πρώτος σταθμός της «Αργούς». Εκείνη την εποχή οι γυναίκες της Λήμνου είχαν διαπράξει τα διαβόητα «Λήμνια κακά». Σκότωσαν όλους τους άνδρες, ακόμη και τα αρσενικά παιδιά, επειδή προσβλήθηκαν και θύμωσαν από την περιφρονητική τους συμπεριφόρα. Ύστερα ίδρυσαν δικό τους κράτος και ανακήρυξαν βασίλισσά τους την Υψιπύλη, κόρη του Θόαντα και της Μύρινας.
Ένα χρόνο μετά το αποτρόπαιο έγκλημα των γυναικών πέρασαν από τη Λήμνο οι Αργοναύτες, σπρωγμένοι από άγρια θαλασσοταραχή. Οι Λήμνιες, όταν αντίκρυσαν την «Αργώ» να καταπλέει, αρματώθηκαν και στάθηκαν στην παραλία αποφασισμένες να αντιμετωπίσουν τους νεοφερμένους ως επιδρομείς. Ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης (Εκάβη 886κ.ε.) μας πληροφορεί ότι έγινε και μάχη μεταξύ τους. Ο επίσης σπουδαίος τραγικός ποιητής Αισχύλος (Χοηφόροι 631 κ.ε.) υπαινίσσεται ότι η εχθρότητα των γυναικών ήταν σκόπιμη. Επιθυμούσαν να εξαναγκάσουν τους Αργοναύτες να ορκιστούν ότι, βγαίνοντας στο νησί, θα συνευρίσκοντο ερωτικά με αυτές και έτσι θα ανανεωνόταν ο πληθυσμός του νησιού.
Έγιναν λοιπόν διαπραγματεύσεις. Εκ μέρους των ταξιδιωτών προσήλθε ο κήρυκας Αιθαλίδης, που είχε το χάρισμα της δυνατής μνήμης και εκ μέρους της Υψιπύλης, της βασίλισσας των γυναικών, η Ιφινόη. Οι συνομιλίες κατέληξαν σε πανηγυρική συμφιλίωση. Έτσι αποβιβάστηκαν οι Αργοναύτες.


Αργοναύτες

Η ζωή στη Λήμνο πήρε πάλι τους ομαλούς ρυθμούς της. Όλοι μαζί, για να τιμήσουν το Θόαντα και τους σκοτωμένους Λήμνιους οργάνωσαν τους λεγόμενους νεκρικούς αγώνες. Οι αθλητές αγωνίστηκαν στους αγώνες δρόμου φορώντας όλο τον οπλισμό τους και τα βραβεία ήταν πολύτιμοι χιτώνες. Στους αγώνες αυτούς διακρίθηκε ο μυθικός βασιλιάς του Βοιωτικού Ορχομενού, ο Εργίνος, ο οποίος αναφέρεται και ως κυβερνήτης της «Αργούς». Αυτός ήταν γιος του Κλύμενου και φημιζόταν για την ωκυποδία του, είχε όμως άσπρα μαλλιά (πολιάν κόμην), παρ’ ότι ήταν νέος. Ο Εργίνος λοιπόν νίκησε σε αγώνα δρόμου τους ξακουστούς Βορεάδες. Η Υψιπύλη με τα ίδια της τα χέρια του φόρεσε το στεφάνι της νίκης. Έτσι ο Εργίνος αποκαταστάθηκε από τις Λήμνιες γυναίκες, που ξεγελασμένες από τα λευκά μαλλιά του, τον είχαν περιγελάσει πως δε μπορούσε να λάβει μέρος στους αγώνες. Μάλιστα παροιμιώδης είναι η φράση που είπε στην Υψιπύλη μετά τη νίκη του, ότι: «φύονται δε και νέοις εν ανδράσιν πολιαί θαμά και παρά τον αλικίας εοικότα χρόνον».
Οι γυναίκες απέκτησαν και πάλι τα παιδιά που προσδοκούσαν, συμβιώνοντας με τους Αργοναύτες, που πήραν το όνομα των πατεράδων. Η ίδια η Υψιπύλη απέκτησε από τον Ιάσονα, τον ήρωα - αρχηγό της εκστρατείας στην Κολχίδα, δύο γιους. Ο ένας ονομάστηκε Εύνηος και ο άλλος Θόας ή Νεβροφόνος, αλλά και Δηίπυλος ή Δηίφυλλος. Ο Εύνηος αναφέρεται από τον Όμηρο, που λέει ότι έστελνε στους Αχαιούς στην Τροία το περίφημο λημνιώτικο κρασί. Επίσης ότι έδωσε στον Αχιλλέα αργυρό κρατήρα, δώρο του παππού του του Θόαντα - που και εκείνου του τον είχαν χαρίσει οι Φοίνικες- και αγόρασε τον αιχμάλωτο Πριαμίδη Λυκάονα.
Ο καιρός περνούσε και ήταν τόσο ευχάριστη η διαμονή των Αργοναυτών στη Λήμνο, που τους έκανε να ξεχάσουν ακόμα και το σκοπό του ταξιδιού τους. Αυτό το χρησιμοποίησε ο Αριστοφάνης στην κωμωδία του «Λήμνιες», όπου γίνεται ιδιαίτερος λόγος για τα πλούσια και διασκεδαστικά συμπόσια που οργάνωναν οι Λήμνιες για τους Αργοναύτες. Ο Ηρακλής αναγκάστηκε, μετά από ένα ή δύο χρόνια, να τους θυμίσει τον προορισμό τους με σκληρά και προσβλητικά λόγια. Σύμφωνα με αυτήν την παράδοση ο Ηρακλής ήταν ο μόνος Αργοναύτης που είχε μείνει στο πλοίο και δε συμμετείχε στη συμβίωση με τις Λήμνιες. Σύμφωνα με τα «Ορφικά Αργοναυτικά» ο Ορφέας ήταν εκείνος που παίζοντας τη λύρα του και τραγουδώντας κατάφερε να αποσπάσει τους Αργοναύτες από τις Λήμνιες και να επιστρέψουν στην «Αργώ» και στην εκστρατεία τους.
Ο σπουδαίος Λήμνιος ιστορικό Αργύριος Μοσχίδης στο έργο του «Η Λήμνος, ήτοι ιστορικόν δοκίμιον της νήσου ταύτης» τεύχος Α, 1907, ερμηνεύει το μύθο αναφέροντας «ότι εν τω βάθει των μυθικών τούτων παραστάσεων κρύπτεται κυρίως το φαινόμενον της εναλλασσόμενης φύσεως, η εκπληκτική δηλ. αντίθεσις έαρος και χειμώνος αφ’ενός και σχέσις επιμιξίας Λήμνου και Θεσσαλίας αφ’ετέρου». Συνεχίζει ο Μοσχίδης: «Εγχώρια λοιπόν μυθικά στοιχεία βάσιν έχοντα τας ώρας του έτους, ιδία δε την εναλλαγήν του χειμώνος και του έαρος και την αντίθεσιν ψύχους και καύσωνος, ξηρασίας και πολυομβρίας υπήρξαν το πρώτο στρώμα, το οποίο ποικίλως κατόπιν αυξήθη δια της προσεγγίσεως των Αργοναυτών…..Η ανάμιξις δ’όμως των Αργοναυτών δε δύναται άλλως να εξηγηθή, ή εάν δεχθώμεν, ότι η εμφάνισις αυτών εν Λήμνω είναι ιστορικόν γεγονός….. τον πρώτον επιχειρηθέντα πλουν των Ελλήνων, όστις διήνοιξε εις αυτούς τον Εύξεινον Πόντον και διηυκόλυνε ούτω τας εμπορικάς και αποικιακάς αυτών επιχειρήσεις… Η Λήμνος έκειτο επί της οδού ταύτης».
Η παρουσία ανθρώπων λοιπόν στη Λήμνο χρονολογείται στα 4000 χρόνια π.Χ. και η μυθική στάθμευση των Αργοναυτών στο νησί είναι εξαιρετική μαρτυρία για τα χαρακτηριστικά του τόπου και των ανθρώπων της, στα βάθη της προϊστορίας του τόπου μας.





Τη γλώσσα μου έδωσαν …Λημνιακή



Διηγείται ο Γιώργος Ντινενής ή Ταμπάκης


Το χοσμέτ, το καμπαχέτ κι ο Κιουχκιουρής

(Η σκηνή διαδραματίζεται καλοκαιράκι στην πλατεία της Ατσικής. Γύρω απ’ το τραπεζάκι κάθονται και πίνουν ο Γιώργος Ντινενής, ο Σάββας Κριαρής, ο Σταύρος Τραγάρας, ο Βασίλης ο Μπουδρός και ο Γιώργος Τραγάρας ή Γιωργούδαρος, τώρα μακαρίτης. Μιλά ο Γιώργος Ντινενής).

Άντε γεια μας, εβίβα, έβα το πρώτο π λέγαν παλιά. Να δγιούμε πότε θα πούμε έβα το τελευταίο. Εγώ δε μπολυβγαίνω στο γκαφενέ γιατί με πειράζνε τα θυμιατά. Με το κόψαν το φουμάρζμα οι γιατροί από χρόνια. Το ψακί δε με το κόψαν, δε ξέρω μπορεί να το ξεχάσαν να με το πούνε κιόλας, δε τς ρώτ’σα εδώ που τα λέμε κι εγώ. Ε κι άμα βρω καλή παρέα το δίνω φαερόπ. Το ρακί δε ντο πολυπάγω, το κρασούδ μ αρέζ. Καφέ μόνε από καμιά φορά, γιατί όντας πίνω καφέ ν’στάζω. Περάσαν και τα χρόνια, δε μας πόμνε και τίποτα άλλο, παλιά, σα νέοι δηλαδή, παίζαμ τσιλίκ τσολμάκ, απ τη μια κατέβαινα στν άλλ’ ανέβαινα, τώρα μόνε κρασί. Τι τελείωσε; Μανόλ’ κρασί.
Γιατρέ τούτο το τραγούδ για σένα και για το μακαρίτ τον αδερφό σ’ το Βασίλ’ που ήνταν φίλος με το γιο μ’ τον Κώστα και ήνταν και μαζί στα καράβια. (Αρχίζει να τραγουδά παθιασμένα).
«Άντε σαν πεθάνω τι θα πούνε
πέθανε κι ένα παιδί
άντε πέθανε κι ένας λεβέντης
π’ αγαπούσε τη ζωή.
Αντε σαν πεθάνω στο καράβι
ρίξτε με μες το γυαλό
αντε να με φαν τα μαύρα ψάρια
και το αρμυρό νερό».
(Πλησιάζει ο Μανόλης ο Μπεκρής με το κρασί. Η ατμόσφαιρα έχει βαρύνει από τη συγκίνηση. Ο Γιώργης το καταλαβαίνει και το γυρίζει αμέσως στο εύθυμο).
Μανόλης: « - Σας ήφερα κρασί. Μπρε μπρε σεις το ρίξτε στο τραγούδ».
Γιώργης: «- Ναι το ρίξαμ. Βάλ κρασί. Θα πούμε άλλο ένα τραγδέλ’»
«Θα φύγω με το παποράκ’
θα κλαιν κουρούνες και κοράκ’
θα φύγω με παλιοπαπόρ’
και θα γ….ώ μάνα και κόρ’». (γέλια).
Γιατί γελάτε; Α για ντ μπαλιοκουβέντα, που είπα. Ναι συγγνώμην πρώτ φορά με ξανασυμβαίν’, από δω και πέρα θα μλω Αθηναϊκά, το γαμήσ θα το λέγω χοσμέτ. Α σας πω μια ιστορία με το χοσμέτ. Παλιά ήνταν ο Ν’κόλας ο Μ…..ς, δε θα τον θμάστε οι πιο πολλοί, ο Σάββας τον θμάται. Γύρζε μεθζμένος στο σπιτ και έδερνε τη γ’ναίκα τ τ Σταυρούλα. Μετά τον πέρναν, μελώναν, και τς έκαμνε το χοσμέτ. Ακγε η πεθερά τ η Φωτνούδα το σαλαγ’τό και σταυροκοπιένταν η γ’ναίκα, σε λέγ’, μπρε ο φωτιοκαμένος τώρα μαθέ τν έδερνε, τώρα ντ γκάμεν’!!!. Και τον ήλεγε τν επαύριγιο: «Μπρε Ν’κόλα μαθέ ούλος ο κόζμος πρώτα κάμεν’ το χοσμέτ κι ύστερα άμα λάχ’ το καμπαχέτ, συ το πας ανάποδα, πρώτα το καμπαχέτ κι ύστερα το χοσμέτ.(γέλια).
Μη μπολυγελάτε γιατί θα σας φύγ’ κανένας και θα σας λένε και σας κανονιέρδες σαν και μένα. Εγώ μπορεί να έχω το όνομα αλλά άλλ’ έχνε τ χάρ. Ο αρχηγός στο κανονίδ ήνταν η Παλογάρα Θεός σχωρέστον. Δεν έχτε ακούσ που λένε: «Έκλασε η Παλογάρα κόψαν τα βόδια». Υπαρχηγός ο Κώστας ο Τραγάρας , ο μπαμπάς γιατρέ. Μια φορά επί γερμανών, πέρναν ο Κώστας μπροστά απ τς Τζετζέδαινας που ήνταν σκοποί γερμανοί για να πάγ’ στο σπίτ. Οι γερμανοί κάμναν διαγωνισμό, μπουρτ ο ένας μπουρτ ο άλλος, ξανά μπουρτ ο ένας μπουρτ ο άλλος. Ο Κώστας στροχομδίσκιε, δεν τον ήρχενταν καλά τούτο το πράμα, θίχτκιε το φιλότιμο τ. Τς αμολέρεν’ που λέτε και κειος μια ομοβροντία τ «Αβέρωφ», που τρίξαν τα τζάμια. Πατούνε στα γέλια οι γερμανοί, τρέχ’ ο ένας και τον μπάγ’ ένα χαρτί. Πάρτο για να σκουπστείς τον λέγ’ εσύ δεν έκλασες, αλλά χέσκιες.
Τι λέγαμ; Α για το χοσμέτ. Παλιά οι αθρώπ κάμναν το χοσμέτ στς εγ’ναίκες τς, τώρα βλέπνε τηλεόρασ. Μια φορά έκαμνε ο μπαμπάζεμ το χοσμέτ στ μάνα μ, θεός σχωρέστεν’, μεις παιδέλια δε γκαταλαβαίναμ, ακούσαμ τα ντάκα ντούκα πεταχτήκαμ απάν ξετρομαρζμέν’ και πατήσαμ τς φωνές: «Σεισμός, σεισμός!!!». Η γιαγιά μ μας έκαμνε νόημα να σταματήσομ, εμείς δε γκαταλαβαίναμ και μας λέγ’: «Δε γίνεται αγορούδεμ σεισμός, ο μπαμπάς βγάζ τα μάτια τς μάνας». Πατούμε μεις τα κλέματα, για δγιε δωνά π θα τν έχομ τ μάνα μας και στραβή. Με τα πολλά κοιμθήκαμ. Το πρωί να η μάνα μ μια χαρά, χαρά και μεις, τς λέμε: «Μάνα δεν είσαι στραβή, δε σ έβγαλε ο μπαμπάζεμ τα μάτια σ;» (τρανταχτά γέλια).

Ο κιουχκιουρής

Τελείωσε ο μεζές. Μανόλ’ μεζέ. Φέρε τίποτα καλό όχ’ μόνε ελίδες και Κιουχκιουρή. Τι έναι ο Κιουχκιουρής; Τώρα θα σας πω. Όντας είμαστε μκρέλια είχαμ ένα κταβ που το λέγαμ Κιουχκιουρή. Κάποτε χάθκιε το κταβ, το ψάξαμ, φάγαμ το γκόσμο, πουθενά. Ε π να τς κοπούνε τα χέρια, π μας το σκοτώσαν το κταβούδ ήλεγε η μάνα μ. Τέλος τον ξεχάσαμ το Γκιουχκιουρή. Η μάναμ έκαμνε ένα πολύ καλό τουρσί που το είχαμ σε μια σφύδα, σκεπασμέν’ με μια πετσέτα, για να μη μπέφτνε μπάμπαλα μέσα. Το τουρσί ήνταν περιβόητο και ο μπαμπάζεμ είχε τρεις φίλ’ το Στέργιο το Βλαχόπουλο το συμβολαιογράφο, τον ειρηνοδίκ’ και το γιατρό απ’ το Μούδρο. Τς ήφερνε που λέτε στο σπίτ από καμιά φορά, πίναν ρακί και τς ήβγαζε η μάνα μ κι απ’ το καλό το τουρσί. Κάποτε κατέβκιε πολύ το τουρσί στ σφύδα και τν έγειρε ο μπαμπάζεμ για να το βγάλ’ εύκολα. Δεκεί που έβγαζε τουρσί, να το κάρακλο τ Κιουχκιουρή και τα κοκκαλούδια τ. Βρε αμάν τι πάθαμ, είχε πεσ ο Κιουχκιουρής μες το τουρσί κι είχε λιώσ. Το είπε ο μπαμπάζεμ στο γκαφενέ, το έμαθε ο Στέργιος ο Βλαχόπουλος, μας στέρεν’ το γιατρό να μας εξετάξ μη πάθαμ τίποτα. «Εμείς κυρία Αγγελίνα δεν πάθαμε τίποτα, αλλά φοβηθήκαμε μήπως πάθατε εσείς. Ο Κώστας, τα παιδιά, είναι καλά;» τς λέγ’ ο γιατρός. «Εμ άντε καμένε γιατρέ που πστεύς τς ψευτιές τ Κωστή. Κιουχκιουρήδες και σαχλαμάρες. Κάτσε να σε βάλω ένα ρακί, να σε βάλω και τουρσί». Ο γιατρός αφού τα κοπάν’σε γυρίζ και λέγ’ στ μάνα μ: «Γεια στα χέρια σου κυρία Αγγελίνα, το τουρσί σας είναι υπέροχο. Και προς στιγμήν πίστεψα το Στέργιο. Ευτυχώς που είναι αλλιώς τα πράγματα».







ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ


Γράφει ο Νίκος Βλαχόπουλος

Ο «ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ» άρχισε τις ροπαλιές

Δόξα και τιμή για τη Λήμνο στο ποδόσφαιρο και ιδιαίτερα για την Ατσική, που έχει μια μεγάλη ομάδα, τον «ΗΡΑΚΛΗ». Επιβεβαιώνοντας την αξία του προχωρεί από θρίαμβο σε θρίαμβο στο πρωτάθλημα Λέσβου, αφού από τέσσερα εκτός έδρας παιχνίδια κέρδισε τα τρία και έφερε ισοπαλία στο άλλο. Ο ΗΡΑΚΛΗΣ έχει και τέσσερα παιχνίδια που δεν έγιναν λόγω προβλημάτων στη συγκοινωνία. Αν σ’ αυτά νικήσει, θα πάρει τη δεύτερη θέση στη γενική βαθμολογία. Ο ποδοσφαιρικός κόσμος της Μυτιλήνης μιλά με τα κολακευτικότερα λόγια για την ομάδα μας. Τον ΗΡΑΚΛΗ τον σέβονται και τον υπολογίζουν και μέσα στην έδρα τους.
Τα τελευταία αποτελέσματα έχουν ανεβάσει την ψυχολογία των παιχτών μας. Το κυριότερο όμως είναι ότι υπάρχει πολύ καλό κλίμα μέσα στην ομάδα, όλοι είναι αγαπημένοι, λειτουργούν σαν μια οικογένεια κι αυτό βγαίνει μέσα στο γήπεδο. Η συμβολή του αξιόλογου προπονητή κ. Κουκάκη και όλων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου σ’ αυτό το κλίμα σύμπνοιας και αλληλεγγύης είναι καθοριστική. Αλλος ένας παράγοντας που βοήθησε την ομάδα, είναι ότι το ταξίδι προς Μυτιλήνη γίνεται πια αεροπορικώς, ενώ παλιά γινόταν με το καράβι. Ετσι η ομάδα δεν καταπονείται, αφού αυθημερόν, την ημέρα του αγώνα, πηγαίνει και έρχεται.
Η ομάδα αυτή τη στιγμή χρειάζεται στήριξη οικονομική, αφού τα έξοδα είναι τεράστια. Οποιαδήποτε οικονομική βοήθεια, έστω και η παραμικρή, είναι καλοδεχούμενη. Θα πρότεινα στο Δήμο Ατσικής να ενίσχυε κι άλλο την ομάδα μας σ’ αυτή την κρίσιμη καμπή. Όπως ανέφερε και ο πρόεδρος της ομάδας, ο Μιχάλης Χρυσάφης, στην εφημερίδα «ΛΗΜΝΟΣ» του αγαπητού Ηλία Κότσαλη, δεν έχει κανένα παράπονο από το χωριό, όλοι κατά το μέτρο του δυνατού συμβάλλουν και καταθέτουν τον οβολό τους, όποτε τους έχει ζητηθεί, αλλά τα έξοδα είναι πολύ μεγάλα, αφού οι υποχρεώσεις της ομάδας μεγάλωσαν κι αυτές.
Στον αγωνιστικό τομέα τώρα, είναι εμφανές ότι η ομάδα πέρασε σε άλλο επίπεδο με τη συμμετοχή της στο πρωτάθλημα Λέσβου. Κυριαρχεί το σωστό πλέον ποδόσφαιρο, η ομαδικότητα, η πειθαρχία. Οταν κανείς βλέπει τον ΗΡΑΚΛΗ νομίζει ότι βλέπει ομάδα μεγαλύτερης κατηγορίας. Είναι πολύ καλογυμνασμένη ομάδα, όπως γράφουν και οι Μυτιληνιές εφημερίδες, οι οποίες αναφέρονται συχνά στην αγωνιστικότητά της. Μετά τον αγώνα με την ομάδα της Γέρας, την οποία κερδίσαμε στην έδρα της με 3-1, τα «ΑΙΟΛΙΚΑ ΝΕΑ» έγραψαν: «Ένας Μπεκρής μέθυσε τη Γέρα», αναφερόμενα στον παίχτη μας γιάννη μπεκρή που τους φιλοδώρησε με δυο γκολ. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε όλα τα παιχνίδια όλοι δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, τιμώντας τη φανέλα του ΗΡΑΚΛΗ και δεν υπάρχουν παίχτες υστερήσαντες.
Στον εξ αναβολής αγώνα με τον «ΑΕΤΟ ΛΟΥΤΡΩΝ», που έγινε μέσα στη Μύρινα, το αποτέλεσμα 1-1, σαφώς αδικεί την ομάδα μας, που έχασε σωρεία ευκαιριών για γκολ. Οπως μου δήλωσε ο προπονητής Δημήτρης Κουκάκης, ήταν ένα άτυχο αποτέλεσμα, ο ΗΡΑΚΛΗΣ έπρεπε σύμφωνα με την απόδοσή του να το είχε κερδίσει, αλλά ο ΑΕΤΟΣ ΛΟΥΤΡΩΝ δεν είναι και οποιαδήποτεομάδα, βρίσκεται στην τρίτξ θέση της βαθμολογίας. Όπως μου δήλωσε και ο γενικός αρχηγός του ΗΡΑΚΛΗ, Μάκης Λαγός, παίξαμε με μια πολύ καλή ομάδα, η οποία όμως αδίκως μας στέρησε τους τρεις βαθμούς της νίκης.
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι μου εκφράσθηκαν έντονα παράπονα και διαμαρτυρίες από Ατσικιώτες φιλάθλους, για την επιλογή από το Διοικητικό συμβούλιο της ομάδας, του γηπέδου της Μύρινας ως έδρα του Ηρακλή. Όπως μου είπαν η έδρα του ΗΡΑΚΛΗ είναι η Ατσική και εκεί πρέπει να παίζει ο ΗΡΑΚΛΗΣ. Από το Διοικητικό συμβούλιο μου εξήγησαν ότι λύση αυτή είναι αναγκαστική, αφού δεν υπάρχουν τα χρονικά περιθώρια να εξυπηρετηθεί αλλιώς συγκοινωνιακά η Λεσβιακή ομάδα. Την επόμενη αγωνιστική παίζουμε ΄στην έδρα μας με την πρωτοπόρο ομάδα της ΚΑΛΛΟΝΗΣ με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο. Αν ο ΗΡΑΚΛΗΣ κερδίσει, το γόητρο της ομάδας θα ανέβει ακόμα πιο πολύ, όμως δεν χρειάζεται άγχος. Η ομάδα έχει βρει πια το δρόμο της, θα κρατηθεί στην κατηγορία Λέσβου και με καλή σειρά. Η Ατσική μπορεί πια να είναι περήφανη.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Προοδευτική – Ηρακλής 0-5 (Γκολ: Τσιγιάννης, Μπερτσενισβίλι 2, Μαυράκης, Μπεκρής).
Γέρα – Ηρακλής 1-3 (Μπεκρής 2, Τσιγιάννης).
Πολυχνίτος – Ηρακλής 1-1 (Μπερτσενισβίλι).
Ατρόμητος - Ηρακλής 2-3 (μπεκρής, Μπερτσενισβίλι 2).
Ηρακλής – Αετός Λουτρών 1-1 (Μπερτσενισβίλι).


Φωτογραφία από το κόψιμο της πρωτοχρονιάτικης πίτας του ΗΡΑΚΛΗ, που έγινε στις 14 Φεβρουαρίου στην καφετέρια «ΛΕΜΟΝΙΑ», μέσα σε ένα πολύ ωραίο κλίμα. Αυτός που βρήκε το φλουρί, ήταν ο Θανάσης Κουκουλήθρας. Διακρίνονται τα μέλη του Διοικητικού συμβουλίου, ο προπονητής και παίχτες της ομάδας.






ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΑΡΧΗ Κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΒΟΥΝΑΤΣΟ

Αγαπητέ Πρόεδρε, Αγαπητοί φίλοι συμπατριώτες,

Σας εύχομαι ολόψυχα υγεία και προσωπική ευτυχία για το νέο έτος και εκπλήρωση των στόχων του δραστήριου Συλλόγου σας.
Στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης επικοινωνίας της Νομαρχιακής Αρχής μας με τους Λεσβιακούς και Λημνιακούς Συλλόγους και τους απανταχού Μυτιληνιούς και Λημνιούς στο εσωτερικό και εξωτερικό, σας ενημερώνω ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου λειτουργεί ιστοσελίδα στο διαδίκτυο μέσω της οποίας μπορείτε να ενημερώνεστε καθημερινά για τις Νομαρχιακές δραστηριότητες και τις ειδήσεις του τόπου μας γενικότερα.
Κατανοώντας την ανάγκη της ταχύτερης επικοινωνίας μας μέσω του διαδικτύου (internet ) αλλά και την ανάγκη να προβάλλουμε τα νησιά του Νομού μας και παγκοσμίως, δημιουργήσαμε την ιστοσελίδα μας, η οποία περιλαμβάνει την τηλεφημερίδα και μεταξύ άλλων πληροφορίες για το Νομό μας, τους στόχους και τις αρμοδιότητες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, τα Συλλογικά Όργανα, τις Υπηρεσίες, το Επαρχείο Λήμνου, τους ομογενειακούς μας Συλλόγους κλπ. Η ηλεκτρονική μας διεύθυνση είναι www.lesvos.gr και το email μας είναι nomarxis@lesvos.gr. Μάλιστα δε οι ειδήσεις μας στο θα είναι σύντομα και στην αγγλική γλώσσα. Μπορείτε επίσης να επικοινωνείτε με το Γραφείο Τύπου της Νομαρχίας μας στο τηλέφωνο 0251046777 εσωτ. 236 ώστε να λαμβάνετε οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με ειδήσεις που θέλετε να δημοσιεύσετε στο έντυπό σας.
Επίσης, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση τιμώντας το λαϊκό μας ζωγράφο Θεόφιλο εξέδωσε Καλλιτεχνικό Λεύκωμα με έργα του Θεόφιλου, χάρτες και κείμενα στην ελληνική και αγγλική γλώσσα. Παρουσίαση του Λευκώματος αυτού θα γίνει στην Αθήνα σε ειδική εκδήλωση όπου θα προσκληθούν οι Σύλλογοί μας για να τους απονεμηθεί ως δώρο για τη βιβλιοθήκη τους.
Καλή Αντάμωση.


Με φιλικούς χαιρετισμούς
Ο Νομάρχης Λέσβου
Δημήτριος Φωκίων Βουνάτσος



ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Είκοσι έξι Λεσβιακές Οργανώσεις και Συλλόγους Εθελοντών καθώς και πέντε Εθελοντές που διακρίθηκαν για τη δράση και τις πρωτοβουλίες που ανέπτυξαν στον τομέα τους βράβευσε το βράδυ της Παρασκευής 28 Δεκεμβρίου 2001 στην αίθουσα του Επιμελητηρίου Λέσβου η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου.
Υπενθυμίζεται ότι το 2001 έχει καθιερωθεί ως «Έτος Εθελοντισμού» και η Νομαρχιακή Αρχή έχει στενή συνεργασία με τις οργανώσεις των Εθελοντών που έχουν συνεισφέρει σημαντικά τόσο σε ζητήματα Πολιτικής Προστασίας στην περίπτωση έκτακτων περιστατικών όπως πυρκαγιές στα δάση, αλλά και σε κοινωνικούς τομείς όπως η φροντίδα των λαθρομεταναστών ή η εθελοντική αιμοδοσία.
Στην κατάμεστη αίθουσα του Επιμελητηρίου κυρίαρχο ήταν το πνεύμα της αλληλεγγύης, της αυτοθυσίας και της κοινωνικής προσφοράς, έργο που ανέδειξαν τα μέλη των Εθελοντικών Οργανώσεων και κατά την απονομή χειροκροτήθηκαν θερμά από τους παρευρισκομένους. Στη σεμνή όσο και ουσιαστική εκδήλωση, μίλησε ο Διευθυντής του 5ου Ενιαίου Λυκείου Μυτιλήνης κ. Νίκος Παπασωτηρίου με θέμα «Η Εθελοντική Προσφορά». Στη συνέχεια ακολούθησε η βράβευση από το Νομάρχη Λέσβου Δημήτρη Φ. Βουνάτσο και από τους εκπροσώπους τοπικών αρχών.
Οι 26 εθελοντικές οργανώσεις που βραβεύτηκαν είναι

-Ελληνική Ομάδα διάσωσης (παράρτημα Λέσβου)
-Σωματείο Εθελοντών Πυροσβεστών Νομού Λέσβου
-Εθελοντικό πυροσβεστικό κλιμάκιο Δήμου Πλωμαρίου
-Λέσχη Εθελοντικής Προσφοράς Γυναικών Λέσβου
-Β Κυνηγετική Ομοσπονδία Αρχιπελάγους
-Κυνηγετικός Σύλλογος Μυτιλήνης, Πλωμαρίου, Καλλονής, Αγιάσσου
-Αερολέσχη Μυτιλήνης
-Ένωση Δικυκλιστών Λέσβου
-Σωματείο χειριστών μηχανημάτων Λέσβου
-Σύλλογος Ραδιοερασιτεχνών Βορείου Αιγαίου
-Σώμα Ελλήνων Προσκόπων
-Σώμα Ελληνίδων οδηγών
-Περιβαλλοντικός-Πολιτιστικός Σύλλογος Μυτιλήνης «Περιβάλλον και Ποιότητα ζωής»
-Σύλλογος Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες «Η Κυψέλη»
-Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Μυτιλήνης
-Σύλλογος Αιμοδοτών Πλωμαρίου
-Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Ηλιακτίδα»
-Διεθνής Αμνηστία, Ομάδα Μυτιλήνης
-Λέσχη Λάιονς Μυτιλήνης
-Ροταριανός Όμιλος Μυτιλήνης
-Ένωση Καταναλωτών Λέσβου
-Όμιλος Φίλων Υποβρύχιας Δραστηριότητας «Ο Ποσειδών»
-Φιλοζωικός Σύλλογος Μυτιλήνης


Ο κ. Βουνάτσος βραβεύει εθελοντές πυροσβέστες

Εκτός των προαναφερόμενων Συλλόγων και οργανώσεων η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου προχώρησε σε ιδιαίτερη βράβευση πέντε εθελοντών που διακρίθηκαν για τη δράση τους. Πρόκειται για την Πρόεδρο της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης-παράρτημα Λέσβου κα Ζωή Λειβαδίτου, την Πρόεδρο των Εθελοντών Πυροσβεστών Νομού Λέσβου κα Ελένη Κωτσάλου, τον Εθελοντή Πυροσβέστη του Δήμου Πλωμαρίου κο Χαράλαμπο Πετρέλλη, τον Ιερέα της Ενορίας της Αγίας Κυριακής κο Ευστράτιο Αικατερίνη και τέλος, το γνωστό ηθοποιό και τηλεπαρουσιαστή κο Σπύρο Παπαδόπουλο που ενισχύει τις προσπάθειες των Εθελοντικών Οργανώσεων της Λέσβου.
Ο Νομάρχης Λέσβου που διάβασε το χαιρετισμό του γνωστού ηθοποιού δήλωσε ότι η Νομαρχία προγραμματίζει άμεσα τιμητική εκδήλωση για την προσφορά του στην ενίσχυση των Εθελοντικών οργανώσεων της Λέσβου.

Από το Γραφείο Τύπου








ΣΒΕΡΔΙΑΝΑ



Γράφει ο Γιάννης Κωμάκης

Ου γιαράς


Ου γιαράς πα στο κλαμένο.
Μια φουρά που λέτε ένα κουρμί πήγιν στ μάντρα να παρλάξ τα πρόβατα για να αρμέξ ου μπαμπάστ. Πάρλαν, άρμεξιν ου μπαμπάστ, έπξιν του γάλα, πήραν τα πρόβατα κι κάμαν σακάτ παρέκ’.
Του σταλό σταλίσαν, έκαμεν ου κιαχαγιάς το γάλα, έβαλεν τα σμάνουρα σε μια πατνίτσα, έτριψε και μια σκίζα ψουμί μέσα, πήραν τα χλιάρια κι τα κουπανίσαν. Ύστιρα σκώθκιεν ου κιαχαγιάς, πήρεν μια γουρνιά που τν είχεν στο μούσκιο κι κάτσε στου σκλι να καμ τσερβούλια.
Του κουρμί δεν ήξερε τι να καμ, πήρε μια πουκουρδάφεν’ κι ντ μπιλέκαν. Καμιά φουρά τον λεγ’ ου μπαμπάστ, τι θα καμς μπρε αγόρεμ κι πιλικάς του μπουκόρδαφνο; «Θα κάμω σουγλί», τον λέγ’. «Αμ δε γκάμεν’ μπρε αγόρεμ σουγλί ου πουκόρδαφνος». «Εγώ θα κάμω», τον λέγ’ του κουρμί. «Ε χτύπα το κεφάλιες διφτού».
Σι κουμάτ του κουρμί τράβαν τς μύξεστ κι τσμόκλαιγεν. «Τ’ έχ’ς μπρ αγόρεμ κι τσμοκλαίς;» «Έκουψα του χέρεμ μπαμπά» «Για να δγιω έναι πουλύ; Δεν έναι τίπουτα, θα πιράσ». «Ναι δεν έναι τίποτα, αλλά ιγώ πουνώ». Τότε γυρίζ ου μπαμπάστ κι τουν λέγ’: «Αχ μπρ αγόρεμ, είδε ου κάτους του γκώλου τ κι νόμζε που ήνταν γιαράς»


Τα Σβέρδια (Δάφνη). Φωτογραφία Στράτος Ροσβάνης.


Η ξύζα τ κιαχαγιά

Μπουρεί όμως κι να μη φουρά βρακί.
Μια φορά στου λεωφορείου που π΄ληγαινε απ του χωριό στου Κάστρο ήνταν μέσα κι ένας κιαχαγιάς. Φόργιεν τν άσπιρ τ σέλα, τα καλά τα τσερβούλια, κι του καρό του κασκέτο. Κάνταν πα στο κάθισμα αλλά τον είχε πιασ ξύζα κι ούλο έξνεν του κιφάλιτ. Στου διπλανό του κάθισμα κάνταν μια κουπιλούδα που ήβλεπεν που ξένταν ου κιαχαγιάς. Καμιά φουρά τουν λέγ’: «Μπάρμπα να σι ρουτήσω ένα πράμα;» «Να με ρωτήγ’ς κουρτσούδεμ,». «Γιατί μπάρμπα δε βγάγ’ς του κασκέτο να ξυσεις του κιφάλιεσ μόνε το ξύν’ς από πάν;» «Να σι πω κουρτσούδεμ. Εσύ μαθέ άμα σι τρώγ’ ου κώλους, κατβάγ’ς του βρακίσ για να τουν ξύγ’ς;».






ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Του Χαραλάμπου Μανωλούκου, κατοίκου Ατσικής προς όλους τους Δημότες του Δήμου Ατσικής
Αγαπητοί συνδημότες θέλοντας να επικοινωνήσω μαζί σας επέλεξα με αυτόν τον τρόπο να έχω μια πρώτη επαφή, αφού δεν είναι δυνατό να επικοινωνήσω προσωπικά με όλους τους δημότες ξεχωριστά.
Θέλω να σας κάνω γνωστό ότι θα είμαι υποψήφιος για το αξίωμα του Δημάρχου στο Δήμο Ατσικής.
Η επιθυμία μου είναι να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στον τόπο που μεγάλωσα και αγάπησα, μαζί με τους συνεργάτες μου να αναβαθμίσουμε το Δήμο και να προσφέρουμε στους Δημότες αυτό που δικαιούνται και αυτό που τους αξίζει. Ο Δήμος μας αποτελείται από επτά (7) χωριά, που το καθένα έχει την ιδιαιτερότητά του και τις διαφορετικές του ανάγκες.
Ο Δήμος έχει υποχρέωση να φροντίζει και να καλύπτει τις ανάγκες αυτές χωρίς εξαίρεση. Η Ατσική έχει το προνόμιο να έχει την έδρα του Δήμου λόγω πληθυσμού και γεωγραφικής έκτασης. Πρέπει όμως να μη μας διαφεύγει το γεγονός ότι χάριν των επτά (7) χωριών έγινε Δήμος η Ατσική, επομένως συμμετέχουμε ισομερώς με τα ίδια δικαιώματα και βέβαια και τις ίδιες υποχρεώσεις.
Εκείνο που μπορώ να βεβαιώσω είναι ότι θα εργασθώ για ό,τι καλύτερο που μπορεί να καλυτερεύσει τη ζωή όλων των Δημοτών και των διαμερισμάτων που απαρτίζουν το Δήμο μας.

Με σεβασμό και αγάπη

Χαράλαμπος Ευαγ. Μανωλούκος







ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΝΑΙ – ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΟΧΙ

Γυμναστικές επιδείξεις στο γήπεδο Ατσικής, 1962.


Όρθιοι από αριστερά: Γιώργος Φούντος, Γιάννης Διαματάρης, Μπάμπης Τσαπτσαλής, Βάγιος Βασιλάρας, Σάββας Καραγιάννης, Δημήτρης Χλαχλάς, Βταύρος Κομνηνίδης, Αντώνης Σοφιανός, Βασίλης Μπουδρός, (;), Μπάμπης Μπουστάκας, Βασίλης Φωτίου, Κώστας Ξυδέας, Γιώργος Κολυφέτης, Βασίλης Τραγάρας, Χρήστος Τσιμπλιαρέλλης, Κώστας Ντινενής, Αντώνης Κακμής, Δημήτρης Δασοπάτης, Λευτέρης Λούγκλος, Χρήστος Ζωνάρας, Μπάμπης Σωτηριάδης, Αντώνης Φωτηλάργιας, Γιάννης Λιμάνης, Παντελής Μαυρουδής. Γονατιστά τα κοριτσάκια, από αριστερά: Τασούλα Φούντου, Ελένη Τσελεπή, Δέσποινα Αποστολέρη, Φιλιώ Τραγάρα, Μπέλλα Κλωναρίδη, Κωστούλα Τροχαλή, Κατερίνα Αμάραντου, Φανή Καφετζή, Ζωή Σοφιανού, Πόπη Ζαζάκου, Νούλα Μαλιάκα, Βασιλική Χαρκότσικα, Τούλα Παντελαρούδη, Σονούλα Αποστολέρη, Σοφία Γιαννέρη, Σούλα Λούγκλου, Aρετή Στεφανιδάκη, Μαρίκα Καλονόματου. Δασκάλα τους η κυρία Φωφώ. Την φωτογραφία μας την έδωσε η Νούλα Μαλιάκα.


Καφενείον «Η ΔΗΜΗΤΡΑ»


Ένα καφεδάκι ή ένα ουζάκι. Ότι επιθυμεί ο καθένας. Από αριστερά προς τα δεξιά, Σάββας Σαλαμουσάς, Σάββας Ψυρούκης, ο Βασίλης ο ταχυδρόμος, ο καφετζής Κώστας Τραγάρας, η Ελένη Αρχοντίδου και ο Γιώργης Κριαρής. Αρχές δεκαετίας του 50. Μπορεί και παλιότερα.


Ο ροφός


Ο Γιώργος Κολυφέτης και ο Παντελής Μαυρουδής, παλληκαράκια, επιδεικνύουν με καμάρι τον τεράστιο ροφό που ψάρεψαν με το ψαροντούφεκο. Μπροστά από το παντοπωλείο του Ντίνου Ζαϊμη που καπνίζει το τσιγαράκι του. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Γιώργος Κολυφέτης.


Κατάθεση στεφάνων, 28/10/1958.


Μπροστά στο ηρώον της Ατσικής. Πίσω σειρά από αριστερά: Κώστας Ξυδέας, Βασίλης Λούγκλος, Περικλής Συκιώτης, Σάββας Καραγιάννης. Μπροστά σειρά: Μπέλλα κλωναρίδη, θωμάς Ξυδέας, Σούλα Λούγκλου.


Στην πλατεία


Μπροστά στο καφενείο του Σαράντη (Μαστροβασίλη). Αρχές δεκαετίας του 70. Από αριστερά: Νίκος Μουστάκας, Σταύρος Τραγάρας, Φώτης Κιουρανάκης, Γαρόφαλλος Κατσώνης.


Τιμής ένεκεν


Όταν έφευγε για Αμερική ο Χαράλαμπος Μπράιμος, οι παίχτες του «Ηρακλή», το Διοικητικό Συμβούλιο και πολλοί Ατσικιώτες τον κατευόδωσαν, τιμής ένεκεν, για τις δωρεές που έκανε στην ομάδα. Στην αναμνηστική φωτογραφία διακρίνονται στην πίσω σειρά, από αριστερά: Αλέκος Δασοπάτης, Αγοραστός Ματζώρος, Παύλος Κοντέλης, Αλέκος Τροχαλής, Νίκος Κάντζος, Μόσχος Λαγηνάς, Σπύρος Θάνος, Σάββας Κριαρής, Σπύρος Πεπές, Μιχάλης Κριαρής, Χαράλαμπος Μπράιμος, Όμηρος Γιαννάς, Γρηγόρης Αλεξούδης, θεμιστοκλής Γαρυφάλλου, κώστας Κριαρής, Μπότης, Αντώνης Γιωργουδάκης, Θανάσης Παχνέλας, Τάσος Φούντος, Γιώργος Βλώταρος, Το κοριτσάκη είναι η Αγγελική Σαλαμουσά. Καθιστοί: Αργύρης Αποστόλου, Δημήτρης Βλαχόπουλος, Φώτης Κλάψος, Χαράλαμπος Σαράντης, Νίκος Κοτσιναδέλλης, Παναγιώτης Καρασταμάτης. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Αργύρης Αποστόλου.


«ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΤΣΙΚΗΣ»


Ενθύμιον της συνθέσεως του «Ηρακλέους», ο οποίος ενικήθη από τον «Αστέρα» του Κάστρου με 2-0. Εν ατσική τη 7/1/1956. Από αριστερά: Κώστας Αχιλαδέλλης, Μιχάλης Κριαρής, Βασίλης Σαράντης, Στέλιος Βλώταρος, Ζαφείρης Κριαρής, Γιώργος Αρχοντίδης, Σάββας Κριαρής, Παναγιώτης Καρασταμάτης, Ηλίας Χατζόγλου, Αντώνης Γιωργουδάκης, Σπύρος Πεπές, Γρηγόρης Αλεξούδης, Αργύρης Αποστόλου και Καρνίκ Βαρτεβανιάν. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Αργύρης Αποστόλου.


Ένα καραφάκι


Στην πλατεία, μπροστά στο καφενείο, στην υγειά σας. Από μαριστερά: Τάσος Καραυγουστής, Χρήστος Κατσώνης, Βασίλης Τσίκνας, Αλέκος Τροχαλής, Βαγγέλης Φωτίου, Αγοραστός Χατζόγλου. Τη φωτογραφία μας την έδωσε ο Χαράλαμπος Μανωλούκος.


Στον «Κότσνα»


Ο Νικόλας Καλονόματος το 1960 στο πανηγύρι του Κότσινα, με το άλογό του, τα κοφίνια του και τη Λημνιακή καλοσύνη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του, πουλά τα γουρουνάκια του.








Η ΛΗΜΝΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Από το βιβλίο του Ατσικιώτη Τάσου Καψιδέλη: Η ΛΗΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821



Λήμνιοι αξιωματούχοι αγωνιστές

Τριαντάφυλλος Τζουράς (1793-1847) Α.Μ. 133
Μέρος Β’


Όταν δημιουργήθηκε το Ελληνικό στρατόπεδο της Ελευσίνας (1826), ο Τζουράς έλαβε μέρος υπό τον Β. Μαυροβουνιώτη, στις μάχες που διεξήχθησαν στο Καπανδρίτι, Ελευσίνα, Χαϊδάρι της Αττικής, μέχρι του ερχομού του «Κιουτάγια», όπως σημειώνει ο ίδιος. (Όπως είναι γνωστό, η μόνη ελληνική στρατιωτική δύναμη στην Αττική τότε αποτελούσε το στρατιωτικό σώμα του Βάσου εκ 1000 ανδρών που στάθμευε στην Ελευσίνα – Σαλαμίνα).
Η περίοδος 1826-1827 είναι η πιο λαμπρή για τη ζωή και την πολεμική δράση του Λήμνιου αγωνιστή. Στις 10 οκτωβρίου του 1826 ανέβηκε στην πολιορκημένη Ακρόπολη, μαζί με το Νίκο Κριεζώτη και άλλους αγωνιστές, όπου έμεινε έως τις 3 Ιουνίου του 1827. Οι ανδραγαθίες του μέσα και έξω από το φρούριο κίνησαν την περιέργεια των συμπολιορκουμένων του οπλαρχηγών. Θα αναφέρουμε εδώ, για την ιστορία, ένα μονάχα περιστατικό, που το μεγαλείο του σφραγίζει την προσωπικότητα του αγωνιστή:
Στις 25 Δεκεμβρίου 1826, ανήμερα των Χριστουγέννων, απεσταλμένοι του Κιουταχή ήλθαν κάτω από το βράχο του Αρείου Πάγου, για να διαπραγματευθούν την παράδοση της Ακροπόλεως. Οι Τούρκοι απεσταλμένοι ζήτησαν στην αρχή τον Μιχάλη Γρίβα, άνθρωπο του Βάσου, ή «εις έλλειψιν εκείνου τον χιλίαρχον Τρ. Τζουρά διά να ομιλήσουν». Τότε βγήκε έξω ο Τζουράς, ο οποίος έδωσε στους απεσταλμένους του Κιουταχή την παρακάτω απάντηση, που μας θυμίζει τον Λεωνίδα της αρχαίας Σπάρτης: «Όσον μεν περί των τροφών και λοιπών αναγκαίων υπάρχουν άφθονα….όσον δε περί των συνθηκών, ας είναι βεβαία η Υψηλότης (του Κιουταχή) ότι το φρούριον το υπερασπίζονται οι φιλοτιμότεροι οπλαρχηγοί και στρατιώται Έλληνες, οι οποίοι προτιμούν να καούν ή να φάγη ο ένας τον άλλον, και όχι ποτέ να παραδοθούν. (Και) ούτε διά τον Κιουταχή συγχυζόμεθα, εάν σκοπεύει να επιμείνει ακόμη εδώ».
Ο υπέρτατος εκείνος ηρωισμός από τον οποίο διαπνέονταν τότε οι πολιορκούμενοι, κίνησε το θαυμασμό της Κυβερνήσεως. Στις 12 απριλίου 1827 έγραφε από την Τροιζήνα, η αντικυβερνητική Επιτροπή προς τους γενναίους υπερασπιστές της ακροπόλεως: «Η ιστορία πλέκει στεφάνους δόξης διά τας κεφαλάς Σας και θέλει παραδώσει τα ονόματά Σας εις την αθανασίαν και την ευλογίαν των γενεών και των αιώνων».
Όταν σκοτώθηκε ο Καραϊσκάκης στο Φάληρο, οι έγκλειστοι οπλαρχηγοί αποφάσισαν να στείλουν έξω από το φρούριο τον Τρ. Τζουρά, σαν ένα από τους σημαντικότερους αξιωματικούς της Ακρόπολης, για να παραστήσει στον αρχιστράτηγο Τζωρτζ την κατάσταση των πολιορκουμένων…. Να δηλώσει δηλαδή «την σταθεράν απόφασιν να βαστάξουν την Ακρόπολιν έως να τελειώσουν και το ύστερον σπυρί του κριθαρίου». Ο Λήμνιος αγωνιστής βγήκε από την Ακρόπολη, πέρασε με πολύ μεγάλο κίνδυνο ανάμεσα από τα τούρκικα πόστα και έφτασε στο Φάληρο. Την ίδια μέρα όμως, σε μια αψιμαχία που έγινε με τους Τούρκους του Κιουταχή, τραυματίστηκε και πάλι ελαφρά στο κεφάλι, «εις το δεξιόν όμμα», όπως λέγει ο ίδιος.
Την ηρωική αυτή «έξοδο» του Τζουρά και τους αγώνες του «υπέρ των Αθηνών» επαινεί η Εθνική συνέλευση της Τροιζήνας (Μάιος 1827) με το ακόλουθο επίσημο έγγραφο, που σώζεται στο αρχείο του αγωνιστή:
Αριθ. 161
Ο Πρόεδρος της Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως
Προς τον καπετάν Τριαντάφυλλον Τζουράν,
Επί συνελεύσεως, ανέφερεν ο καπετάν (Μ.) Γρίβας τας απ’ αρχάς εις την Πατρίδα εκδουλεύσεις σου. Η Συνέλευσις επαινεί τον πατριωτισμόν σου και εύχεται να φανής άξιος και του λοιπού εις τον υπέρ Πατρίδος κοινόν αγών.
Τη 5 Μαίου 1827 εν Τροιζήνι
Ο Πρόεδρος Γεώργιος (Σισίνης)
Ο Γραμματεύς Ν. Σπηλιάδης
Μετά την εθνική συμφορά στον «Ανάλατο», ο Τρ. Τζουράς μαζί με το στρατιωτικό σώμα του βάσου Μ. Και τους άλλους Έλληνες οπλαρχηγούς κατέφυγαν στην Σαλαμίνα.
Το Νοέμβριο του 1827, η Κυβέρνηση αποφάσισε να διεξαχθούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις «εκ των λόγων της Συνθήκης του Λονδίνου». Ο Λήμνιος αγωνιστής, με τους άνδρες του, έλαβε ενεργό μέρος στην εκστρατεία της Ανατ. Ελλάδας-Εύβοιας, μαζί με τους οπλαρχηγούς Βάσο, Κριεζώτη, Γάτσο, Καρατάσο κ.ά., όπου εθριάμβευσε κατά τη σημαντική μάχη γύρω από το τειχόκαστρο των Τρικέρων (17 Μαρτίου 1827).
Ο «Τοποτηρητής της εκστρατείας εις Εύβοιαν», Αδάμ Δούκας, γράφει σε αναφορά του προς τον Ιω. Καποδίστρια, μετά τη νίκη
Χρεωστώ να συστήσω εις την εύνοιαν της εξοχότητός σας έναν αξιωματικόν του Βάσου, τον Τριαντάφυλλον Τζουράν, λήμνιον. Είναι πλήρης ανδρείας και πατριωτισμού και καλού πνεύματος.
Κατά τον οργανισμό των «Χιλιαρχιών», ο Τζουράς ονομάστηκε «πεντακοσίαρχος».
Λίγο αργότερα, έγιναν, με την πρωτοβουλία του Καποδίστρια, οι «χάριν της οροθεσίας» λεγόμενες μάχες «προς εκκαθάρισιν της Ανατ. Στερεάς από τους Τούρκους». Σε όλες αυτές τις μάχες (Σταβενίκο, Λεβαδειά, Σάλωνα κ.ά.) ο Τρ. Τζουράς έλαβε μέρος ως 1ος πεντακοσίαρχος στην Αρχηγία (Χιλιαρχία) του Βάσου και υπό τη γενική αρχηγία του Αρχιστρατήγου Δημ. Υψηλάντη. Παντού επέδειξε τόλμη και αποφασιστικότητα.
Αλλά εκεί που θριάμβευσε ήταν η μάχη του Μαρτίνου της Βοιωτίας (Ιανουάρ. 1829). Η θριαμβευτική νίκη των Ελληνικών στρατευμάτων εναντίον 5500 Τούρκων του Μαχμούτ-πασά, που συντελέστηκε εκεί τότε, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην τόλμη και γενναιότητα του ηρωικού τέκνου της Λήμνου.
Με τη νίκην ταύτην, γράφει ο Ν. Κασομούλης, ο μεν Βάσος ανέκτησε την πρώτην υπόληψιν (που είχε χάσει στο Καματερό), οι δε πεντακοσίαρχοι Τριαντάφυλλος και Κλίμακας, δικαιώσαντες την εκλογήν του βαθμού του 500/άρχου, έδειξαν ότι είναι άξιοι και δι’ανωτέρους (βαθμούς).
Στην τελευταία μάχη της Επαναστάσεως, στην Πέτρα της Βοιωτίας (Σεπτ. 1829) δε φαίνεται να έλαβε ενεργό μέρος ο Τρ. Τζουράς. Αλλά στο Ημερολόγιό του σημειώνει ότι πολέμησε και «εις Άγιον Ιωάννη και Πέτρα».
Ο ιστορικός Αθαν. Χρυσολόγης, στο βιβλιαράκι του για το Βάσο Μαυροβουνιώτη, περιγράφοντας την 4/ωρη μάχη στον Άγ. Γιάννη Αττικής (Ιούν. 1829), αναφέρει ότι σε μια έφοδο των Τούρκων εναντίον του οχυρώματος του 500/άρχου Ιω. Κλίμακα, ο Τζουράς «ξιφήρης κατόρθωσε να διασχίσει τας εχθρικάς γραμμάς», πήδησε μέσα στο ελληνικό χαράκωμα και έσωσε το συνάδελφό του πεντακοσίαρχο από την τουρκική απειλή.
Όσο για τη μάχη της Πέτρας, ο Ν. Κασομούλης γράφει στα Ενθημήματά του
Ο Ταγματάρχης Τζουράς τυχών δι’υπηρεσίαν (κοντά) εις το Στρατάρχην (Δ. Υψηλάντην) και παρευρεθείς εκεί επλήρωσε και αυτό το χρέος του επί της ορμής του Κριεζώτου και του Μαμούρη.
Αλλά ο ιδιος ο Στρατάρχης, σε αναφορά τοου εκ του στρατοπέδου της Πέτρας, στις 9 Σεπτ. 1829, προς τη Γεν. Γραμματεία της Επικράτειας στο Ναύπλιο, γράφει ότι ο πεντακοσίαρχος Τρ. Τζουράς «έρχεται αυτού (Ναύπλιο) δια να λάβει τα αντίγραφα μερικών εγγράφων της εν Τροιζήνι Εθνοσυνελεύσεως περί των εκδουλεύσεων του», που με τις ανωμαλίες του πολέμου είχε χάσει.
Δεν αποκλείεται λοιπόν, ο Λήμνιος αγωνιστής να απουσίαζε από το ελληνικό στρατόπεδο την ημέρα, που οι Τούρκοι του Ασλάμπεη ενήργησαν την αποφασιστική τους έφοδο εναντίον των στενών της Πέτρας (12 Σεπτ. 1829).
Το Φεβρουάριο του 1830, μετά τη διάλυση των Χιλιαρχιών και το σχηματισμό «Τακτικού στρατού» με βάση τα ελαφρά Τάγματα, ο Τζουράς ονομάστηκε Ταγματάρχης του ΙΒ’ Τάγματος. Ήταν τότε 37 χρονών. Με το Τάγμα αυτό ο Τζουράς, ως ανεξάρτητος πλέον σωματάρχης, έλαβε μέρος σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ανατ. Ελλάδα, Χασιά Αττικής, Ελευσίνα εναντίον των τούρκων του Οτζάκ-αγά (συναγωνιστή του Ασλάμπεη στη μάχη της Πέτρας) κ.ά.

Συνεχίζεται





ΑΤΣΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Το πανηγύρι της Παναγιάς Τρύγης



Αυτά τα πανηγύρια που γλυκαίνουν τις καρδιές μας. Που διασώζουν τους παλμούς της χώρας των Ρωμιών. Με τις αρτοκλασίες τους, με τα λιτά πλην εξαίσια τσιμπούσια τους. Ένα μεζεδάκι και ένα ποτήρι κρασί. Δεν έχουν χρείαν χλιδής αφού η ψυχή πλουταίνει. Στην υγειά σας συμπατριώτες και του χρόνου με υγεία. Σε σένα Φώτη καλό ταξίδι (Δημήτρης Βεργής, Φώτης Κλάψος, Βασίλης Παπαδάκης, Μπάμπης Μανωλούκος, Σταύρος Τραγάρας, Βασίλης Τραγάρας, Μόσχος Λαγός, Κώστας Τραντής).


Η Αγιά Θύμη


Η επικυρίαρχος των βράχων. Της θαλάσσης αρχόντισσα. Κάθεται στην κορυφή και θαυμάζει τα γλυπτά της. Μορφές εξαίρετικές, σχήματα αιωνιότητας, με την μοναξιά τους την ακατανίκητη.
«Τώρα είμαι πάλι γυμνός
γυμνός κι ερημωμένος
πάνω απ’ τον γκρεμό αναμνήσεων».


Αγιά Θύμη Νο 2


Τα δώρα της θάλασσας. Εδώ αναπαύονται τα πρωινά οι νεράιδες της θάλασσας. Εδώ ο Ποσειδών στρώνει το τραπέζι στον Αίολο και στις Δρυίδες.
«Τα σπλάγχνα μου κι η θάλασσα
ποτέ δεν ησυχάζουν» (Σολωμός).


Η βρύση της Κρηνίδας


Φτωχή στην άγονη βουνοπλαγιά, δίπλα στη μισογκρεμισμένη μάντρα.Αλλά με ακεραία την αυθυπαρξία της. Οταν πηγαίναμε εκδρομή στο δημοτικό, μας φαινόταν αλλόκοσμη, παραδεισένια. Εκεί στον απρόσοδο τόπο για δεκαετίες να δέχεται τις θωπείες του Ήλιου και το χαϊδευτικό ράπισμα του Αέρα. Ημεροβίγλι που πυροδοτεί τις αισθήσεις και βάζει μπρος τη λειτουργία του ονείρου.


Φώτης Κλάψος


Γεια σου Φώτη, καλέ γείτονα, θυμόσοφε και χωρατατζή. Η παρουσία σου στη γη δεν πήγε χαμένη. Καλό ταξίδι.


Οι συγχωριανοί


Καφενείο, μέρος των πνευμάτων και των οινοπνευμάτων. Καφενείο με τα αρχέγονα μυστικά. Καφενείο, της νιότης μας και των γηρατειών μας. Καφενείο των φίλων και των συγχωριανών. Καφενείο, περιβόλι των αγγέλων ( Κώστας Βέργος, Γιώργης Ντινενής, Νίκος Κάντζος, Σάββας Κριαρής).


Στη σκιά του


Ο ήχος της ζωής δεν έφυγε, ακούγεται ακόμα. Φωτογραφία στιγμιότυπον που γίνεται αιωνιότυπον. Με τη βοήθεια των αερικών της ποίησης. Διάφανη ειρήνη και ήσκιοι της ζωής που βλέπουν «όσοι ετάχθησαν».


Το παλιό αρχοντόσπιτο


Μνημείο της πέτρας και του σίδερου. Ανυδρο πλέον ανάκτορο του παρελθόντος χρόνου. Ραχοκόκκαλο θαμένο που ξεπροβάλλει, ενός πανώριου κατορθώματος. Σαλαγά το δισταχτικό μέλλον με τις φωνούλες των σπουργιτιών που φωλιάζουν στις χαίνουσες πληγές του.






…..ΤΩΝ ΑΠΟΓΕΝΟΜΕΝΩΝ
Αχιλλέας Μαχαιράς
Είναι αρκετός καιρός που έχει φύγει για τους άλλους τόπους, όμως δεν το γνωρίζαμε. Πέθανε στην Αυστραλία. Μου το είπε η γυναίκα του Ελένη, όταν μιλήσαμε στο τηλέφωνο. «-Τι κάνει ο Αχιλλέας;» «-Ο Αχιλλέας πέθανε». Όταν φεύγει κάποιος από την παλιά φρουρά, αισθάνεται κανείς ότι ξαναχάνει κάποιο δικό του. Λίγο πολύ αυτοί οι άνθρωποι, που ηλικιακά ταίριαζαν με τους γονείς μας, είναι σαν δικοί μας. Τον θυμάμαι πριν φύγει στην Αυστραλία, καλοζωισμένο, με την κοιλίτσα του, με την φαλακρίτσα του, με ένα μόνιμο χαμόγελο και όλο να πειράζει τους φίλους του και όλο αυτοί να του ανταποδίδουν τα πειράγματα. Στα νιάτα του ήταν τσαγκάρης. Κοινωνικότατος, της πλατείας, άνθρωπος της ζωής, άνθρωπος της χαράς. Ήταν η προσωποποίηση της καλοσύνης, ένα μεγάλο παιδί, που το μυαλό του ήταν συνεχώς στην καλοήθη σκανταλιά. Αφήνει πίσω τη γυναίκα του Ελένη, τρία παιδιά και πολλά εγγόνια. Καλό σου ταξίδι Αχιλλέα.

Σοφοκλής Μελέτης
Ένα νέο παιδί, στα 17 του, ταξίδεψε το ταξίδι χωρίς γυρισμό. Παιδί της συγχωριανής μας Ζωής Σοφιανού. Είναι πολύ δύσκολο να μιλά κανείς για θανάτους νέων ανθρώπων. Στους γονείς του θερμά συλλυπητήρια και κουράγιο, για να αντέξουν το δυσβάσταχτο αποχωρισμό.
«Εγώ για το χατίρι σου τρεις βάρδιες είχα βάλει
είχα τον ήλιο στα βουνά και τον αητό στους κάμπους
και το βοριά το δροσερό τον είχα στα καράβια
μα ο ήλιος εβασίλεψε κι ο αητός αποκοιμήθη
και το βοριά το δροσερό τον πήραν τα καράβια
κι έτσι του δόθηκε καιρός του Χάρου και σε πήρε».

Βύρων Παντελίδης
Τη μέρα που γινόταν η κοπή της πίτας του Συλλόγου, μου ανήγγειλε το θάνατό του η ανηψιά του η Ελένη. Κι αυτός πέθανε στην Αυστραλία. Παλιά είχε το μπακάλικό του στη γειτονιά μου. Η λέξη «Βύρων» ισοδυναμούσε στο παιδικό μυαλό μας με το κέρας της αμάλθειας, με την αφθονία. «–Ποιος έφερε αυτές τις καραμέλες;» «-Ο Βύρων». «-Πού βρήκες αυτό το παιχνίδι;» «-Στο Βύρων» Κάποτε, ήμουν δεν ήμουν έξι χρόνων, μου έδωσε ο αδερφός μου ο Απόστολος ένα τάληρο. Πρόσεξε να μην το καταπιείς, μου είπε η μάνα μου. Αυτομάτως εγώ για να αστειευτώ το έβαλα στο στόμα μου και σε κλάσματα του δευτερολέπτου αυτό βρέθηκε στο στομάχι μου. Με έτρεξαν αλλόφρονες στο γιατρό τον Μανταδάκη. Να τρώει μόνο πατάτες βραστές, είπε ο γιατρός και να ελέγχετε τις κενώσεις του. Για καμιά εβδομάδα με τάραξαν στις πατάτες. Κάποτε το τάληρο εξήλθε από εκεί που εξέρχονται αυτά που τρώμε. Μετά το σαπούνισμα, γυαλιστερό γυαλιστερό, όλος χαρά το παρέδωσα στον «Βύρων» και αγόρασα μια τεράστια σοκολάτα. Από τότε όποτε δω μεγάλη σοκολάτα θυμάμαι με χαρά τον «Βύρων». Από τότε μου έχει μείνει και μια τεράστια αντιπάθεια για τις πατάτες. Γεια σου Βύρων. Εκεί που θα πας η ζωή σου να είναι γλυκειά σαν τις σοκολάτες σου.

Ευθαλία Μυρμήγκια
Αναπαύθηκε αυτή η καλή, η βασανισμένη γυναίκα. Εκεί που πάει θα βρει τη γαλήνη και την ησυχία που δικαιούται η ψυχούλα της. Ώρα σου καλή κυρά Ευθαλία.


Ελένη Βεκιαρέλη
Έσβησε στην Αυστραλία, στα 46 χρόνια της η εκ Καλύμνου Ελένη, γυναίκα του Τάσου Βεκιαρέλη, αφήνοντας πίσω της τέσσερα παιδιά. Ηταν μια πρόσχαρη και αξιόλογη γυναίκα. Η απώλειά της είναι μεγάλο πλήγμα όχι μόνο για την οικογένειά της, αλλά και για όλη την Ελληνική παροικία της Αυστραλίας. Θερμά συλλυπητήρια στους δικούς της.
«Τρεις αντρειωμένοι βούλονται να βγουν από τον Άδη
ο ένας να βγει την άνοιξη κι ο άλλος το καλοκαίρι
κι ο τρίτος το χινόπωρο οπού ναι τα σταφύλια.
Μια κόρη τους παρακαλεί τα χέρια σταυρωμένα:
-Για πάρτε με λεβέντες μου για τον απάνω κόσμο.
-Δεν ημπορούμε λυγερή δεν ημπορούμε κόρη.
Βροντομαχούν τα ρούχα σου κι αστράφτουν τα μαλλιά σου
χτυπάει το φελλοκάλιγο και μας ακούει ο Χάρος».

Δημήτρης Καλογεράκης
Έφυγε στα 21 του, σε φρικώδες τροχαίο ατύχημα. Γυιος του Οδυσσέα Καλογεράκη και της Δέσποινας Μπατζάκη από τη Δάφνη. Θερμά συλλυπητήρια και κουράγιο στους δικούς του.
«Τίνος να πω το ντέρτι μου, το ντέρτι της καρδιάς μου;
Να σας το ειπώ ψηλά βουνά, ψηλά είστε δεν ακούτε
να σας το ειπώ ψηλά δεντρά, φυσάει βοριάς το παίρνει
να σας το ειπώ χαμόκλαρα, φυσάει νοτιά το παίρνει.
Εγείραν τα δεντρόφυλλα κι ακούμπησαν στο χιόνι
σε μελετάει τ’ αχείλι μου, μέσα η καρδιά μου λιώνει».

Αντώνης Χλαχλάς
Ετών 18, γυιος του Νίκου Χλαχλά από το Προπούλι. Πήρα τηλέφωνο να πω στο Νίκο για την χοροεσπερίδα του Συλλόγου, χωρίς να το ξέρω, και έμαθα το τρομερό μαντάτο. Κουράγιο φίλε Νίκο σε σένα και την οικογένειά σου. Ειλικρινά είμαστε συντετριμένοι.
«Είχα μηλιά στην πόρτα μου και δέντρο στην αυλή μου
και τέντα κατακόκκινη το σπίτι σκεπασμένο
και κυπαρίσσι ολόχρυσο κι ήμουν ακουμπισμένος
είχα κι ασημοκάντηλο στο σπίτι κρεμασμένο.
Τώρα η μηλιά μαράθηκε το δέντρο ξεριζώθη
κι η τέντα η κατακόκκινη και κείνη μαύρη εγίνη
το κυπαρίσσι το χρυσό έπεσε κι ετσακίστη
τ’ ασημοκάντηλο έσβησε, το σπίτι δε φωτάει».


Ρήγας Γραγράς
Δάσκαλος. Ποτέ δεν μου είχε κάνει μάθημα, αλλά κατά ένα περίεργο τρόπο, πάντα τον έβλεπα με ένα τεράστιο σεβασμό, όπως τους δασκάλους μου. Ηταν ένας αξιολογώτατος πνευματικός άνθρωπος, σοβαρός αλλά οικείος, καλλιεργημένος και πολύ απλός, με μια καλοκαγαθία που εξέπλητε. Ήταν ένας πραγματικός ρήγας όπως έλεγε και το όνομά του, ένας ευπατρίδης. Ανήκε στη γενιά εκείνων των δασκάλων, που ενέπνεαν το σεβασμό και την αγάπη. Χάνονται δυστυχώς ένας ένας όλοι αυτοί οι καλοί άνθρωποι, που η παρουσία τους συνδέθηκε με τις παιδικές μας μνήμες. Στη γυναίκα του και στους άλλους συγγενείς του και ιδιαίτερα στον δάσκαλό μου Αγοραστό Γραγρά, τα θερμά μου συλλυπητήρια.


Φώτης Κλάψος
Ήταν εύστροφος και φιλοσοφημένος. Ήταν καλοκάγαθος και χωρατατζής όσο δεν μπορεί κανείς να φανταστεί. Ήταν άνθρωπος της προσφοράς. Βοηθούσε όλο τον κόσμο. Το χιούμορ του υπόγειο και πανέξυπνο, τον έκανε αγαπητό σε όλο τον κόσμο. Του είχα μια ιδιαίτερη συμπάθεια και νομίζω πως το ήξερε. Ηταν ένα κινητό αρχείο. Όλες τις παλιές ιστορίες, όλα τα παλιά πρόσωπα, τα ήξερε. Το καλοκαίρι βλέπαμε κάτι παλιές φωτογραφίες και ήταν ο μόνος που γνώριζε όλα τα πρόσωπα. Για κάτι που δουλεύω και αναφέρεται στην παλιά Ατσική, χρειαζόμουν μερικές πληροφορίες και σκόπευα να πάρω λίγες μέρες άδεια και να ρωτήσω διάφορα πράγματα το Φώτη. Δυστυχώς δεν πρόλαβα. Ήταν ατρόμητος. Αυτοσαρκαστικός, δεν δίσταζε να σαρκάζει και τον ίδιο το θάνατο. Καθόμουν στο καφενείο μαζί με δυο συγχωριανούς που είχαν περάσει ένα ελαφρύ εγκεφαλικό. Πλησίασε ο Φώτης, κάθησε και είπε: «Γιατρέ τώρα κάθεσαι με δυο φτερουγάρδες και με ένα σολογάν’». Και στην απορία μας, μας εξήγησε: «Φτερουγάρδες, γιατί ο χάρος τους χτύπησε ξώφαλτσα, στη φτερούγα, σολογάν’ς είμαι εγώ που έχω άσθμα». Γειά σου Φώτη, λεβέντη, καλέ άνθρωπε. Θερμά συλλυπητήρια στη γυναίκα του, στα παιδιά του και τα εγγόνια του.





ΟΡΙΣΟΝ – ΑΦΟΡΙΣΟΝ*
Λεσβίος: Κατά το λεσβία. Ανδρας τραβεστί που πάει μόνο με γυναίκες.
* Λημνίος: Κατά το Λεσβίος. Αυτός που του λένε να διασχίσει το Αιγαίο με βάρκα, αφού θεωρούν ότι αυτό είναι λίμνη.
* Ατσικιώτης: Αυτός που μπερδεύει την Αττική με την Ατσική. «Μάνα το ράδιό μας πγιάν’ Ατσκή».
* Διάγνωση: Ιατρικό δελτίο καιρού με βάση το σφυγμό και την τσέπη του ασθενούς.
* «Ιατρικά Λάθη»: Νέα εταιρεία εισαχθείσα προσφάτως στο τηλεοπτικό χρηματιστήριο, λίαν προσοδοφόρος. Προσφέρει στους νέους επενδυτές, συμβουλές, μαθήματα ηθοποιίας και ετοιμοθάνατους αρρώστους προς χρήσιν.
* Λασπολογία: Προσφιλές είδος λιπάσματος για τη διατήρηση της γονιμότητος του δημοσίου βίου.
* Κλεπτομανία: Τελευταίως άλλαξε κατηγορία και από απλή ασθένεια έγινε επιδημία.
* Υποψήφιος: Θύμα προσωπικών ψευδαισθήσεων και φιλικών δολοπλοκιών.
* Γιωτ λέγεται το μικρό καράβι που ένας ιδιώτης μπορεί να το αγοράσει με κρατικά λεφτά.
* Είναι επικίνδυνο να ανακατεύεσαι στις ιδιωτικές υποθέσεις του Δημοσίου (Ενίοτε).
* Αναποφασιστικότητα: Το μυστικό της επιτυχίας.
* Οι ποιητές είναι θεωρητικοί αιμοδότες. Το ίδιο και οι Ατσικιώτες.
* Στην Ελλάδα καταργήθηκε ο πληθωρισμός μόνο στους μισθούς.
* Όποιος συμφωνεί να σηκώσει το χέρι, όποιος διαφωνεί να σηκώσει ψηλά τα χέρια.
* Αν είμαι του κυβερνητικού κόμματος; Να σας πω. Επίσημα είμαι υπέρ, στα κρυφά είμαι κατά, αλλά σε τελευταία ανάλυση δε μου καίγεται καρφί.





Η ΜΑΡΙΑ ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΔΟΥ – ΠΟΘΟΥ
για τη «Φωνή της Ατσικής»




Από την εκ Λήμνου, αλλά πανελλήνιας εμβέλειας, μεγάλη συγγραφέα κ. Μαρία Λαμπαδαρίδου – Πόθου λάβαμε την παρακάτω επιστολή. Το θεωρούμε μεγάλη μας τιμή και την ευχαριστούμε θερμά.

Χαιρετισμός
Μια εφημερίδα που βγαίνει στο φως είναι μια νέα αντίσταση στο χρόνο. Μια αντίσταση στη λήθη των καιρών. Κι αυτή τη φορά η εφημερίδα ήρθε από την Ατσική Λήμνου. Γράφει η ταυτότητά της: Ιδρυτής – ιδιοκτήτης Σύλλογος Ατσικιωτών Λήμνου. Εκδότης – και προφανώς ψυχή της εφημερίδας – Σταύρος Τραγάρας.
Πριν από κάποιο καιρό μου τηλεφώνησε μια φωνή, είπε πως είναι από τη Λήμνο, από την Ατσική, και πως θα μου έστελνε μια νέα εφημερίδα για το νησί μας. Η εφημερίδα ήρθε και έμεινα έκπληκτη. Χιούμορ, φαντασία, ιστορικά ντοκουμέντα, ποίηση, ευφυείς παρατηρήσεις για τα τρέχοντα προβλήματα, και προπαντός Λήμνος. Η εφημερίδα ήταν γεμάτη από Λήμνο. Η τοπική διάλεκτος σε έξυπνα κείμενα και ο Λημνιός σε όλη τη δόξα του. Στιγμιότυπα από τη ζωή που πέρασε, από τη ζωή που πρέπει να διασωθεί έστω και μέσα στις εφημερίδες, με «την κυρά Ευτυχία να πίν’ το καφεδέλ’ και να γλιαρέβ το σκαρούδ». Και παράλληλα, σημαντικές έρευνες, όπως αυτή στα κείμενα του Εθνικού Κήρυκα της Νέας Υόρκης του 1924 που αναφέρονται στα κείμενα εκείνης της εποχής. Και όπως αυτή του Θόδωρου Μπελίτσου με κρίσεις και ιστορικά ντοκουμέντα από την «Απελευθέρωση της Λήμνου και το θρυλικό θωρηκτό Αβέρωφ». Εξαιρετικά μου άρεσε το κείμενο του Σταύρου Τραγάρα με τίτλο «Τα μπαομπάπ και η Λήμνος». Τα μπαομπάπ τα γνώριζα μόνο από το αριστούργημα της παιδικής λογοτεχνίας «Ο μικρός πρίγκηπας» και περισσότερο πίστευα πως ήταν δέντρα της ποιητικής φαντασίας. Όμως ο σταύρος Τραγάρας όχι μόνο δίνει τις ιδιότητες αυτού του περίεργου χιλιόχρονου δέντρου και τις μυθικές καταβολές του, αλλά βρίσκει τρόπο να το συνδέσει και με τη Λήμνο. Ποιος ξέρει αν υπάρχει μια αλήθεια σ’ αυτό που λέει, ότι η άσχημη μυρουδιά των ανθών του, ήταν η μυθική δυσοσμία των γυναικών της Λήμνου στα «Λήμνια κακά». Όλες οι ερμηνείες που δίνει ένας ποιητικός νους είναι ευπρόσδεκτες και σημαντικές. Γιατί ο Σταύρος Τραγάρας είναι και ποιητής. Οι δυο του ποιητικές συλλογές με τίτλο: «Λήμνος» και «Ακολουθεί δεξίωσις», βεβαιώνουν τον ώριμο ποιητικό λόγο του. Όμως γι’ αυτές θα μιλήσουμε άλλη φορά. Παραθέτω λίγους στίχους να φανεί η Λήμνος μέσα από τις εικόνες της ποίησης:
«Αρχοντικά τσακίσματα
κι ο ήσκιος παλαμάκια
ανάμεσα στα χέρια σπίτια και μαγαζιά
κι απ’ το βραχίονα κρατιέται ένα ζέπελιν.
Θέα που κόβεται κομμάτια
από ένα σιδερένιο τραπεζάκι καφενείου
δύο ποτήρια ούζο
κι ένα πιατάκι με ελιές
μπουγάζι του πελάγου
πετά απάνω σε ζωνάρια.
Ερχεται ατσάλι χαιρετά φιλώντας ως την προκυμαία
κάτω απ’ τη σκοτεινή πλευρά
σκάψε θα βρεις πλακάκια με μαιάνδρους….»
Θερμά συγχαρητήρια γι’ αυτό το φύλλο, για τη φαντασία, για το μεράκι. Ότι γίνεται με μεράκι βγαίνει όμορφο. Γιατί έχει αγάπη μέσα. Τις προάλλες χαιρετίστηκε ένα νέο περιοδικό στη Μύρινα. Τώρα, η «Φωνή της Ατσικής». Δεν νομίζω πως η Λήμνος φοβάται την ισοπέδωση της όποιας παγκοσμιοποίησης. Καθένας με τα δικά του μέσα. «Ο καθείς και τα όπλα του», που λέει ο ποιητής. Με τα δικά του μέσα θα προσπαθήσει, πάντα μέσα από το μεράκι, να διασώσει ότι μπορεί από τους θησαυρούς της παράδοσης της ιδιαίτερης πατρίδας μας, αλλά και από την πρόσφατη ιστορία της και τα πρόσωπα που την χάραξαν και που τα περισσότερα είναι ανώνυμα, σκεπασμένα το χρόνο. Σίγουρα την ιστορία ενός τόπου τη γράφουν περισσότερο οι ανώνυμοι με τις σιωπηλές θυσίες τους και με την ταπεινή προσφορά της αγάπης τους. Γι’ αυτό και τους αξίζει η μνήμη. Εμείς που μεγαλώσαμε σ’ αυτό το ευλογημένο νησί, γνωρίζουμε την ευγένεια της μνήμης.
«Τα παιδικά μου χρόνια μες στην καλαμιά
ξόδεψα πολύν άνεμο για να μεγαλώσω».

Μαρία Λαμπαδαρίδου - Πόθου




ΔΩΡΕΕΣ

Η Στέλλα Σαλαμουσά – Κουτιτή προσέφερε στον Σύλλογο Ατσικιωτών 200.000 (διακόσιες χιλιάδες) δραχμές εις μνήμην της μητέρας της Βαλεντίνης Σαλαμουσά. Ο Σύλλογος ευχαριστεί θερμά.

Ο Ηρακλής Ξύκης προσέφερε στον Σύλλογο Ατσικιωτών 500 δολλάρια Αυστραλίας εις μνήμην των γονέων του Ευάγγελου και Ματθίλδης. Ο Σύλλογος ευχαριστεί θερμά.

Ο Απόστολος Οικονόμου προσέφερε στον Σύλλογο Ατσικιωτών 50.000 (πενήντα χιλιάδες) δραχμές εις μνήμην της συζύγου του Ελένης Οικονόμου. Ο Σύλλογος ευχαριστεί θερμά.
Η Πάτρα Τραγάρα – Γιαβή προσέφερε στον Σύλλογο Ατσικιωτών 50.000 (πενήντα χιλιάδες) δραχμές εις μνήμην των γονέων της, Νίκου και Άννας Τραγάρα. Ο Σύλλογος ευχαριστεί θερμά.

Ο Γιώργος Χατζηρόδος προσέφερε στο Σύλλογο Ατσικιωτών 30.000 (τριάντα χιλιάδες) δραχμές εις μνήμην της μητέρας του Αργυρώς Χατζηρόδου. Ο Σύλλογος ευχαριστεί θερμά.

Η Φανή Χατζηρόδου - Παπαϊωάννου προσέφερε στο Σύλλογο Ατσικιωτών 30.000 (τριάντα χιλιάδες) δραχμές εις μνήμην του συζύγου της Γιάννη Παπαϊωάννου. Ο Σύλλογος ευχαριστεί θερμά.







ΕΙΔΗΣΕΙΣ – ΣΧΟΛΙΑ – ΕΙΔΗΣΕΙΣ – ΣΧΟΛΙΑ – ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Ο χορός του Συλλόγου Ατσικιωτών

Η ετήσια χοροεσπερίδα του Συλλόγου Ατσικιωτών έγινε με μεγάλη επιτυχία στο κέντρο «Αρμενάκι» της Ελένης Λεγάκη, στις 16 Μαρτίου 2002. Ρεπορτάζ από την εκδήλωση στο επόμενο τεύχος. Ηταν μια επιτυχημένη εκδήλωση, με πολύ κέφι, χορό, γλέντι. Ο κόσμος έφυγε κατενθουσιασμένος. Ο Σύλλογος Ατσικιωτών, με παράδοση στις μεγάλες συγκεντρώσεις, θα παραμείνει ο πρώτος σύλλογος της Λήμνου. Αυτοί που δεν έρχονται είναι τελικά οι χαμένοι της υπόθεσης.

Ντόκτωρ…καρνάβαλος
Μεγάλη δημοσιότητα έλαβε από τα τηλεοπτικά μέσα η τελετή απονομής διπλώματος διδακτορικής διατριβής της Ιατρικής Σχολής, συγγνώμην, της καρναβαλικής ιατρικής σχολής Θεσσαλονίκης στην «δόκτωρ» Νατάσα Καραμανλή. «Η δόκτωρ» φυτό δεν έχει τελειώσει τη Σχολή, στην οποία ενεγράφη ….αξιοκρατικώς ως απόφοιτος της σχολής νηπιαγωγών. Στην πραγματικότητα δεν έχει φοιτήσει ΠΟΤΕ, αφού δεν έχει πατήσει το ποδάρι της στη σχολή. Όλοι που ζουν στον εκεί πανεπιστημιακό χώρο γνωρίζουν ότι όσα μαθήματα έχει περάσει, τα έχει περάσει από γνωστούς νεοδημοκράτες και όχι μόνο, καθηγητές, χωρίς καν να πάει να δώσει εξετάσεις. Και καλά, γιατροί που δεν έχουν ακουμπήσει άρρωστο, υπάρχουν. Γιατροί που πήραν το πτυχίο πληρώνοντας στα διάφορα Βουλγάρικα και Ρουμάνικα πανεπιστήμια, και μετά πληρώνοντας αδρά στο ΔΙΚΑΤΣΑ για αναγνώριση του «πτυχίου» τους, υπάρχουν και μάλιστα ουκ ολίγοι. Μαϊμούδες διατριβές σε κολλητούς ή σε πληρώνοντες αδρά, υπάρχουν. Ψευτοδιδάκτορες της συμφοράς και ψευτοκαθηγητές της πεντάρας έχουν γίνει πολλοί μέσα από κομματικά και λοιπά κυκλώματα γνωριμιών και παντός είδους συναλλαγής. Αλλά να στήνεται ολόκληρη τελετή, να την καλύπτουν τα τηλεοπτικά μέσα, να παρατάσσονται ένστολοι με τις ρασάρες τους όλοι οι καθηγητές – φιλιππινέζες, τρομάρα τους, για να τιμήσουν με διδακτορική διατριβή μια…φοιτήτρια, ας αφήσουμε κατά μέρος τι φοιτήτρια, ε όχι αυτό δεν έχει ξαναγίνει, όχι στην Ελλάδα, αλλά ούτε στην Ουγκάντα του Αμίν Νταντά. Κι απ’ την άλλη, μιλιά λαλιά από κανένα. Δυστυχώς η παρακμή αυτής της χώρας δεν έχει όρια, δεν έχει τέλος. Κατά τα λοιπά ο Κωστάκης ο βους, θα πατάξει…την διαφθορά και θα φέρει νέα ήθη. Ε κακόμοιροι Έλληνες, ε κακόμοιρη Ελλάδα.

Συγχαρητήρια
Συγχαρητήρια από την οικογένειά της στην Σταυρούλα Βεργή, κόρη του Δημήτρη Βεργή και της Δέσποινας Κατσώνη, που έλαβε το πτυχείο της από το οικονομικό τμήμα του Παντείου Πανεπιστημίου. Συγχαρητήρια θερμά και από την εφημερίδα μας.
Η Δέσποινα Βασιλάρα του Βάγιου ενεγράφη στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων. Συγχαρητήρια και με το καλό να τελειώσει.


Κινητοποίηση για τα καράβια
Μεγάλη κινητοποίηση, που συνοδεύτηκε με γενική απεργία και μεγάλες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας έλαβε χώρα στη Μύρινα της Λήμνου, για τις απαράδεκτες ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες του νησιού, που θυμίζουν εποχές του 1950. Στην κινητοποίηση συμμετείχαν πολίτες από όλους τους Δήμους, με επικεφαλής όλους τους Δημάρχους και τον Έπαρχο κ. Γιαρμαδούρο. Δεν γνωρίζουμε τι θα βγει από αυτές τις διαμαρτυρίες, αλλά ίσως είναι ο μόνος τρόπος που απέμεινε στους Λημνιούς. Δυστυχώς η κυβέρνηση φαίνεται ανίκανη και ανήμπορη να λύσει ένα τόσο καυτό πρόβλημα. Ίσως να φταίει και η παραδοσιακή μας, εμάς των Λημνιών, αναποτελεσματικότητα, που όλα τα θέλουμε από τους άλλους. Ότι και να συμβαίνει η κατάσταση αυτή δεν πάει άλλο, προσβάλλει όλους τους Λημνιούς, είναι καιρός να ψάξουν οι ιθύνοντες Λημνιοί και μη Λημνιοί, λύσεις.
Μια λύση π.χ. θα ήταν να μάθουν καλό κολύμπι και μετακινούνται κολυμπώντας. Καλά μη βαράτε…μια πρόταση έκανα. Αλλη πρόταση: Η κυβέρνηση των κότερων (δεν είναι δική μου η φράση), να επιδοτήσει την αγορά ιδιωτικών κότερων από τους Λημνιούς, ούτως ώστε ο κάθε ένας να έχει το κοτεράκι του και να κάνει τις δουλειές του.

Κινητοποίηση αγροτών στη Λήμνο
Οι κινητοποιήσεις των αγροτών στη Λήμνο το Φεβρουάριο όταν στην άλλη Ελλάδα είχαν σταματήσει, προκάλεσαν…. ακινητοποίηση των Λημνιών, έστω για λίγες ώρες, αφού οι αγρότες έκλεισαν το δρόμο στο Λειβαδοχώρι. Ήταν κι αυτές ενταγμένες στα πλαίσια της ετήσιας προγραμματισμένης αγωνιστικής γυμναστικής που επιβάλλεται στους αγρότες από το γνωστό απολίθωμα, για να χάσουν τα….περιττά τους κιλά. Ακούστηκαν πάλι οι ίδιες λέξεις που ακούμε τέτοια εποχή από τις πανελλαδικές κινητοποιήσεις, όπως «συντονιστική επιτροπή», «κόμβος» «μπλόκα» «αντιαγροτική πολιτική της Ευρωπαϊκής ένωσης», από τη μια μεριά. Από την άλλη μεριά, τη μεριά της κυβέρνησης, ακούστηκαν πάλι τα ίδια, όπως «στα πλαίσια των δυνατοτήτων», «φιλοαγροτική πολιτική της κυβέρνησης», «στόχος η αύξηση του εισοδήματος των αγροτών», κλπ. Οι κακόμοιροι οι αγρότες δεν μπορούν να ξεφύγουν τελικά από κανένα νταβατζή.

Τουριστική σχολή στη Λήμνο
Το επαναφέρει το θέμα ο Έπαρχος κ. Γιαρμαδούρος. Και να σκεφτεί κανείς ότι κάποτε λέγαμε ότι δεν πρέπει να μετατραπούμε σε γκαρσόνια της Ευρώπης.

Ένα νέο βιβλίο
Παρουσιάσθηκε από την ΟΛΣΥ (Ομοσπονδία Λημνιακών Συλλόγων) το βιβλίο της συμπατριώτισσάς μας Δέσποινας Βογδάνου – Κωνστάντιου «ΛΗΜΝΟΣ, ΤΟ ΝΗΣΙ ΜΑΣ - στοιχεία λαϊκού πολιτισμού». Η παρουσίαση έγινε στις 10 Μαρτίου στο ξενοδοχείο «ΤΙΤΑΝΙΑ» και ομιλητές ήταν ο καθηγητής - συγγραφέας Θόδωρος Μπελίτσος, που είναι ένας θησαυρός για τη Λήμνο, και ο πολύ αξιόλογος αρχαιολόγος Χρήστος Μπουλώτης. Χαιρετίζουμε τέτοιες προσπάθειες, που δυστυχώς σπανίζουν στις μέρες μας.

Κι άλλο νέο βιβλίο
Εξεδόθη η νέα ποιητική συλλογή του Σταύρου Τραγάρα (εγώ είμαι βρε) με τίτλο: «Ακολουθεί δεξίωσις». Αυτές τις μέρες θα βγει στα βιβλιοπωλεία. Δεν θα την παρουσιάσει κανείς. Πλάκα κάνω, ειλικρινά δε με νοιάζει. Εξ άλλου η ποίηση όπως σωστά είπε κάποιος είναι υπόθεση 500 ατόμων, ….πανελλαδικά. Ε, πόσοι να αντιστοιχούνε στη Λήμνο;
Αυτές τις μέρες έγινε η γνωριμία μου με την μεγάλη συγγραφέα της Λήμνου, μια πραγματική ΚΥΡΙΑ των γραμμάτων, τη Μαρία Λαμπαδαρίδου. «Δεν ήξερα ότι γράφεις και ποιήματα» της είπα σαν όρνιο. «Μα είμαι κυρίως ποιήτρια, αλλά αφού την ποίηση δεν την προτιμούν, είπα θα σας δείξω κι εγώ, κι άρχισα να γράφω μυθιστορήματα», μου είπε η γλυκύτατη κυρία Λαμπαδαρίδου.

Οι πολιτικοί της πατρίδας μας
Ο Νομάρχης κ. Βουνάτσος μας έστειλε ένα ογκωδέστατο τόμο, ο οποίος δείχνει το τεράστιο έργο που έχει κάνει για το Νομό Λέσβου. Χαρήκαμε, γιατί το ομολογούμε, τρέφουμε μια ιδιαίτερη συμπάθεια προς τον κ. Βουνάτσο, ίσως λόγω ιδιοσυγκρασίας. Είναι πραγματικά ακούραστος.
Με την ευκαιρία αυτή, σκεφτήκαμε, ότι οι πολιτικοί της πατρίδας μας, χωρίς εξαιρέσεις, είναι όλοι αξιόλογοι. Παραδείγματος χάριν, ο Υπουργός μας, ο κ. Σηφουνάκης είναι πανταχού παρών, πολύ δραστήριος, επαρκέστατος, με μια ξεχωριστή σχέση με τη Λήμνο. Ο κ. Παπαδέλλης είναι εμπειρότατος, πολύ αγωνιστικός, γνώστης όλων των θεμάτων, η θέση του είναι υπουργού και όχι απλού βουλευτή, δεδομένου ότι οι άρχοντες του Υπουργείου Υγείας τώρα, είναι σαφώς κατώτεροί του σε αξία. Ο κ. Σκοπελίτης είναι σε καθημερινό μετερίζι, ένας βουλευτής που τιμά τον τίτλο του. Αλλά και οι πολιτευτές της Νέας Δημοκρατίας, όπως ο κ. Γιανέλλης και οι άλλοι, είναι πολύ σοβαροί και με αξία πολιτικοί. Ο Έπαρχός μας ο κ. Γιαρμαδούρος, είναι από τους καλύτερους Επάρχους που έχουν ποτέ περάσει από τη Λήμνο, αν δεν είναι ο καλύτερος. Οι δήμαρχοι του νησιού επίσης κάνουν ότι μπορούν μέσα στο πλήθος των προβλημάτων που πνίγουν το νησί.
Μη νομίσετε ότι τους κολακεύομε, αφού είναι γνωστό ότι ούτε σαν Σύλλογος, ούτε προσωπικά, έχουμε ιδιαίτερες σχέσεις με οποιονδήποτε από τους ανωτέρω. Το αισθανόμαστε να το πούμε, έτσι ανθρώπινα. Θα μου πείτε αφού είναι τόσο αξιόλογοι, γιατί δεν λύνονται προβλήματα, όπως π.χ. το πρόβλημα της ακτοπλοϊας. Η αλήθεια είναι ότι κάνουν ότι μπορούν. Δυστυχώς δεν είναι παντοδύναμοι, ούτε περνούν όλα από το χέρι τους.

Σηφουνάκης – Παπαδέλλης συναντήθηκαν με τον Μαντέλα
Ναι, τον πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, στη Νότια Αφρική που πήγαν μαζί. Τι έγινε, τα βρήκαν αυτοί οι δύο; Ή ο ένας έβλεπε στην ανατολή και ο άλλος στη δύση; Αν τα βρήκαν, χαιρόμαστε ιδιαιτέρως, γιατί είναι και οι δυο καλοί πολιτικοί. Εκεί πρέπει να αισθάνθηκαν και πολύ άνετα. Από τους μαύρους της Λήμνου, στους μαύρους της Αφρικής, δεν υπάρχει και μεγάλη διαφορά. Η υπάρχει;

Τα αθάνατα λακαριά μας
Η είδηση είναι ότι λειτουργούν ακόμα. Κάθε Οκτώβριο δίνεται άδεια λειτουργίας από τις αρχές στους παραγωγούς σταφυλιών για να παράγουν μόνοι τους το ούζο τους, για δική τους κατανάλωση, όχι για εμπορία. Η διαδικασία δεν παραμένει μια απλή εργασία, αλλά μετατρέπεται σε ένα κανονικό συμπόσιο, με μύστες και οπαδούς του Διονύσου.









Οι φωτογραφίες είναι από το λακαριό του Βασίλη Τραγάρα. Παραγωγός στη συγκεκριμένη φάση, ο Αχιλλέας Αρχοντίδης. Η παρέα των ….δοκιμαστών αποτελείται από αριστερά προς τα δεξιά από τους: Χρήστο Λαγηνά, Απόλλωνα Γαρυφάλλου κτηνίατρο και ειδικό γευσιγνώστη…του ινστιτούτου Παστέρ, τον οικοδεσπότη Βασίλη Τραγάρα, το Γιώργο έναν αξιωματικό της αεροπορίας, τον Βασίλη Μαρτινάκη, αγροτικό γιατρό Μούδρου, τον Νεκτάριο Ριζάκη αγροτικό γιατρό Ατσικής, τον Χαράλαμπο Μανωλούκο, τον Βασίλη Αρχοντίδη και τον Αχιλλέα Αρχοντίδη. Ποιος είναι ο άλλος με την γυρισμένη πλάτη; Το ρεπορτάζ και οι φωτογραφίες είναι του Χαράλαμπου Μανωλούκου.

Δυστυχώς ο «Ηρακλής» τα…θαλάσσωσε
Καλά τα έλεγε ο Νίκος Βλαχόπουλος και προέβλεπε πρωτιές για τον Ηρακλή, όμως τις τελευταίες αγωνιστικές δεν τα πήγε καλά. Σε αγώνα εντός έδρας με την «Καλλονή» ηττήθηκε με 1-0 και αποκλείστηκε και από τον Κάσπακα από το κύπελο. Δεν πειράζει, θα νικήσουμε στους άλλους αγώνες. Ψηλά το κεφάλι.

Θρήνος για την γάτα
Μια γάτα μπήκε στο αυτόματο μηχάνημα κοπής ψωμιού στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης, αυτό τέθηκε σε λειτουργία και η γάτα βγήκε φέτες. Μέγας θρήνος και οδυρμός ξεσηκώθηκε. Όχι τόσο από τη Νέα δημοκρατία, που δημοκόπησε για το χάλι που κατάντησαν τα νοσοκομεία και που δεν είναι τόσο καλά όπως στις μέρες της. Ούτε από το ΠΑΣΟΚ, που αντιμετώπισε το θέμα ψύχραιμα, σαν ένα τελείως συνηθισμένο ατύχημα. Αλλά από τους εργαζόμενους στην κουζίνα του νοσοκομείου, αφού η γάτα ανήκε στο προσωπικό φύλαξης των τροφίμων και ήταν μέγας διώκτης των ποντικιών που πλημμυρίζουν την κουζίνα του ΑΧΕΠΑ.

Οι σουίτες
Φεύγοντας το πρωί για το νοσοκομείο, είδα στην τηλεόραση αποσπάσματα των ειδήσεων της προηγούμενης ημέρας, όπου ο υπουργός υγείας κ. Παπαδόπουλος εξηγούσε για τις σουίτες που θα φτιαχτούν στα νοσοκομεία. Φτάνοντας στο ΘΡΙΑΣΙΟ, μετά από εφημερία, οι διάδρομοι ήταν γεμάτοι με ράντσα, δίπλα τους τα συμπράγκαλα, παπούτσια, τσάντες, κλπ, οι νοσηλεύτριες αλλόφρονες, οι γιατροί στα όρια της αντοχής τους, οι συγγενείς απελπισμένοι, δεν έβλεπες άνθρωπο ευχαριστημένο. Χωρίς σχόλια.

Τα καρναβάλια
Πήξαμε από καρναβάλια, λόγω των ημερών βεβαίως βεβαίως. Κάθε Δήμος και καρναβάλι. Και ο…. λαός να χορεύει και να ξεσαλώνει μέσα στους δρόμους. Τύφλα να έχει η Βραζιλία. Βρε μήπως και η πραγματική φύση του Έλληνα είναι αυτή; Δηλαδή μήπως είμαστε καρνάβαλοι εκ φυσικής ροπής; Τότε πώς και δεν το ανακάλυψε το ελληνικό εμπορικό δαιμόνιο για να το αξιοποιήσει οικονομικά;

«Ιατρικά λάθη»
Μετά μια άγονη περιήγηση στην φρουτοπία και την διαφθορολογία, όπου έγινε προσπάθεια να τα βάλουν με τους πολιτικούς, οι εγκυρότατοι δημοσιογράφοι φωστήρες, ου μην αλλά και ηθικότατοι και εντιμότατοι, επανήλθαν στο πρότερο θέμα, το δημοφιλέστατο, των «ιατρικών λαθών». Βλέπεις οι πολιτικοί κάνουν τον μεγαλόφρονα και αφήνουν τον πάσα ένα να λέει το κοντό του και το μακρύ του εναντίον τους, φτάνει να μην φτάσει το πράγμα στο απροχώρητο. Ετσι και φτάσει τους μαζεύουν τα χαλινάρια με τρόπο πολύ άγριο. Ενώ οι κακομοίρηδες οι γιατροί δεν μιλούν. Ετσι το κάθε απόβρασμα που θέλει να τα οικονομήσει πουλώντας ουσιαστικά τον άρρωστό του ή το νεκρό του, βγαίνει και δίνει παράσταση μπροστά στις κάμερες. Ενα σας λέγω: Είμαι 25 χρόνια γιατρός και ποτέ δεν έχω δει τους γιατρούς τόσο οργισμένους, αλλά και με μια τέτοια τάση για αμυντική ιατρική. Ξέρετε τι θα πει αμυντική ιατρική; Ιατρική που θα φαίνεται καλή στα μάτια ενός εμπειρογνώμονα αν πέσει μια υπόθεση στα χέρια του εισαγγελέα, που δεν θα είναι όμως κατ’ ανάγκη επωφελής για τον άρρωστο, σύμφωνα με την εμπειρία, τις ιατρικές γνώσεις και την άποψη εν τέλει του γιατρού. Αμυντική ιατρική θα πει ευνουχισμός του γιατρού και συχνά καταστροφή του αρρώστου.


Έκθεση ζωγραφικής στο ΚΑΡΑΒΕΛ
Στα πλαίσια του διεθνούς ιατρικού συνεδρίου «Πνεύμονας και περιβάλλον» που έγινε στις 15 -17 Μαρτίου στο ξενοδοχείο των Αθηνών «ΚΑΡΑΒΕΛ», έγινε ομαδική έκθεση ζωγραφικής γατρών -καλλιτεχνών, στην οποία συμμετείχε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ατσικιωτών Σταύρος Τραγάρας. Εξέθεσαν τα έργα τους 4 γιατροί – καλλιτέχνες (Ορφανίδου, Τσαμπήρας, Μανεσίδης, Τραγάρας). Οι εντυπώσεις ήταν άριστες. (Ας ευλογήσουμε λίγο και μεις τα γένια μας).

Μουσικοποιητική βραδυά στα Τρίκαλα
Στις 3 Μαρτίου παρουσιάσθηκε στα Τρίκαλα το έργο του Τρικαλινού ποιητή Λευτέρη Αναστασίου, σε μια καταπληκτική μουσικοποιητική βραδυά, στο κέντρο «Σουίτα». Ο κύριος ομιλητής για το ποιητικό έργο του Λευτέρη Αναστασίου ήταν ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ατσικιωτών Σταύρος Τραγάρας. Την ομιλία του Σταύρου Τραγάρα ακολούθησαν απαγγελίες ποιημάτων από ηθοποιούς της Θεσσαλονίκης και τραγούδια από τραγουδιστές της πόλης των Τρικάλων, συνοδεία πιάνου. Πλήθος κόσμου παρακολούθησε την εκδήλωση, πνευματικοί άνθρωποι, οι πολιτικές αρχές, κόσμος ποιότητας.
Καλό είναι και μεις οι Λημνιοί να κάνουμε πότε πότε τέτοιες εκδηλώσεις και να ξεφύγουμε λίγο από την αρκουδαρία και τις ταρζανιές.

Μοτοσυκλέτες για πυρκαϊές
Μοτοσυκλέτες εντούρο χορήγησε το Υπουργείο Αιγαίου στις πυροσβεστικές Υπηρεσίες πολλών νησιών για να βοηθήσουν στον αγώνα κατά των πυρκαίών. Ετσι οι μοτοσυκλέτες θα συμβάλουν ώστε να μη γίνει η ζωή των νησιωτών…πατίνι. Αξιέπαινη η πρωτοβουλία του υπουργού κ. Σηφουνάκη, αν και στον αγώνα κατά των πυρκαϊών ο καλύτερος τρόπος είναι να…. μην βάζουμε φωτιά.










ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ
Μεταξύ σοβαρού και αστείου



@ Επανήλθε δρυμύτερος ο …ειρηνιστής Αρχιεπίσκοπος, πουλώντας αυτή τη φορά πατριωτικά αισθήματα και πόλεμο, με αφορμή την βράβευση παλαιών πολεμιστών. Και μεις που νομίσαμε ότι ησύχασε…
**** Το να πολεμάς για την ειρήνη είναι σαν να πηδάς για την παρθενία.
@ Ο κ. Ρέππας ετοιμάζει πυρετωδώς το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Στα πλαίσια του εφικτού και με δεδομένη την οικονομική ύφεση.
**** Οικονομική επιβράδυνση είναι όταν ο γείτονας χάνει τη δουλειά του. Οικονομική ύφεση όταν εσείς χάνετε τη δική σας. (Χάρυ Τρούμαν).
@ Ο κύριος Σκανδαλίδης ανέλαβε εργολαβικά να καθαρίσει το δημόσιο από τα σκάνδαλα της διαφοράς.
**** Θέλω ή λιγότερη διαφθορά, ή περισσότερες ευκαιρίες να συμμετάσχω.
@ Συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς η προετοιμασία των Ολυμπιακών αγώνων είπε ο κ. Βενιζέλος.
**** Καθότι η αποτυχία της προετοιμασίας είναι προετοιμασία της αποτυχίας.
@ Αισιόδοξη η κυβέρνηση για την πορεία της οικονομίας. Απαισιόδοξη η αντιπολίτευση για την πορεία της οικονομίας.
**** Ο απαισιόδοξος βλέπει δυσκολίες σε κάθε ευκαιρία, ο αισιόδοξος ευκαιρίες σε κάθε δυσκολία. (Ουίνστον Τσώρτσιλ).
@ Τα καλά του καπιταλισμού εκθειάζει η Νέα Δημοκρατία. Τα καλά του σοσιαλισμού εκθειάζει η αριστερά.
**** Μετά τον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό, ο αλκοολισμός.
@ Ο Μάκης εκτός από γιατρός και καθαριστής της κοινωνίας από τη διαφθορά, έγινε και σεισμολόγος.
**** Πιστεύω στην ισότητα όλων των ανθρώπων, πλην των δημοσιογράφων και των φωτορεπόρτερ (Μαχάτμα Γκάντι).
@ Το ΠΑΣΟΚ είναι το κόμμα της ελπίδας, είπε ο πρωθυπουργός.
****Μπορώ να αντέξω την απελπισία μου, αλλά όχι την ελπίδα των άλλων.
@ Το ΠΑΣΟΚ είναι το πιο ερωτικό κόμμα είπε ο σεξολόγος και βουλευτής κ. Ασκητής.
**** Έρωτας είναι ο θρίαμβος της φαντασίας επί της νοημοσύνης.
@ Πλουσιότεροι αρχηγοί είναι, σύμφωνα με το πόθεν έσχες, ο πρωθυπουργός κ.Σημίτης και ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας κ. Καραμανλής.
**** Η ιδιοκτησία είναι κλοπή (Πιέρ Ζόζεφ Προυντόν).
@ Και ο στρατάρχης Γιάννος; Νομίζετε πως τον ξεχάσαμε; Θα τον ξεχάσουμε μόλις ανέβει το χρηματιστήριο στις 6.400 μονάδες.
**** Δεν μπορείς να πλησιάσεις εύκολα έναν που δεν ξέρει να χαμογελά, αλλά δεν μπορείς να εμπιστευτείς ένα που γελά όλη την ώρα χωρίς λόγο.
@ Εμείς είμαστε η μόνη αριστερά λέει το ΚΚΕ.
**** Αν σας πει κάποιος ότι ανήκει στην αριστερά, ρωτήστε τον: Αριστερά μπαίνοντας, ή αριστερά βγαίνοντας;
@ Πόσο αριστερά είναι τα κόμματα της αριστεράς;
****Τρεις φορές αριστερά, μας κάνει μια φορά δεξιά.
@ Τώρα τη δεξιά τη λένε συντηρητική παράταξη.
**** Οι συντηρητικοί δεν είναι κατ’ ανάγκην ανόητοι, αλλά οι ανόητοι είναι συντηρητικοί.
@ Τώρα έχουν αμβλυνθεί τα όρια συντηρητισμού - ριζοσπαστισμού.
****Δεν τόλμησα να γίνω ριζοσπάστης στα νιάτα μου, από το φόβο ότι θα γίνω συντηρητικός στα γηρατειά μου.
@ Με πυρηνικό πόλεμο απειλεί ο Μπους, ακόμα και την Ρωσσία, ακόμα και την Κίνα.
**** Η εξέλιξη από τον πρόεδρο Ουάσινγκτον στον πρόεδρο Μπους είναι μια απόδειξη ικανή να εκνευρίσει τον Δαρβίνο.



Η Λήμνος μέσα από το φακό του Μιχάλη καράβολα


Ο Μιχάλης Καράβολας






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου